장음표시 사용
21쪽
IN. HORIA II. Ain. POETICAM ii
cum peritioribus certent; itidem illi, qui pilae indocti sunt ' trochi: discum ue non didicerint in altum proiicere, prorsus ab hoc genere absit ruere, ne spectato ibus risens ni eant; Nullus est tamen quamlibet in doctus, & parum exercitatus in scribendo, qui non. audeat versus effingere, & poetae nomen profiteri. At sortasse hoc sibi licere putant, quod summo loco nati sunt, & opibus abundant; insigni praeterea sunt probitate praediti; ab omni vitiorum genere remoti . Sed quid hoc ad rem psi nobiles, si opulenti, si probi, laudandi quidem, S amandi, plurimique faciendi, sed non propterea poetae salutandi; nam in scribendo poemate
ingenio opus est,& singulari mentis acumine; opes vero & nobilitas nullum ad hanc rem asserunt adiumentum; Illud etiam, in quo multum nostrae aetatis homines reprehendendi, cauendum, ne quidpiam temere in vulgus edatur; sed potius domi, intus in scrinio, nouem etiam, si opus sit, annos descripta in membranis poemata seruentur; sit bindeque in maianus resumantur, semper enim aliquid fuerit immutandum, aut delen
dum , quod fieri non posset, si edita prius fuissent, & in hominum in nus peruenillant. Praeterea quamuis in se ipso agnoscat aliquis tantuni inesse ingenii ,iri iudicii, ut pense satis sua scripta iudicare, & corrigere possit; Adhibebit tamen, si poterit,yocti alterius viri iudicium; sic enim fiet, ut omnia multo facilius perspiciantur, ct elimatiora sint; Neque vero admirabitur aliquis, si tanto studio & labore poeticen egere dixi mus; est enim prytiara quaedam, S ampla facultas, qua nescio, an ulla maior, laudabilior ue sit, quae hominibus quamplurima attulit commo da ; Primum quidem poetice sua vi homines e sylvis euocassis pellexit ad ciuilem vivendi rationem; unde locus fabuli datus, ut dicatur OG pheus doctissimys vates tygres, leones, omn&I. ferarum genus suo concentu deliniuisse, ct Amphion seno lyrae ipsa saxa mouisse, quae in unum per se congesti, muro Thebanam ciuitatem cinxerunt; plane enim esserati hominest; ct qui nullis moribus exculti sunt, & artibus; seris, S. laapidibus, aut siquid etiam durius his est, similes dici possunt. Cum nondum iurisprudentia in lucem venisset, etiam hanc utilitatem mortalibus attulit poetice, nam quicquid postea li iurisconsultis sapientissime cauatum fuit id i nullo ante cauerant poetae, qui, quomodo publica a priuatis essent secernenda, docebant, & sacra vetabant profanis commisceri; concubitus quoque Vagos, ct apertos hominibus, ob turpitudinem in terdixeruiit; Connubiorum foedera, certasque leges excogitarunt, qua ratione novae urbes essent aedificandae, & coloniae deducendae praemon
strarunt; Ipsi quoque leges ligneis tabulis incisas publice populo lege
das proposuerunt; ex quibus omnibus rebus, quis non intelligit, qua ta sit poctieae facultatis dignitas, & amplitudo ; Sed et alia ex hac proueniunt commoda , nam ad fortitudinem multum confert Homerus
seis versibus , dum praelia fortissimorum virorum describit, & alios
sudaces in periculis subeundis , alios imbelles, ct timidos describici
22쪽
legentes multum incitat ad fortitudinem,& alacritatem; li timiditate vero deterret; poli Homerum extitit Tyrtaeus pocia,qui ubique ad arma, bellicamque laudem homines hortatur; ut ex pauculis his ipsius versiabus potest cognosci .ntur lor i ni III laris
Quid vero Z Non ne oracula , & sortes versibus describi consueue rant, ut & hac in re poctae praeclaram suam operam ponerent; Non minor ea est poetarum laus, quod ipsi primum recte vivendi rationem hominibus proposuerunt, di nullum hominum genus fuit, quod facilius regum , principumque tu amicitiam se insinuaret; Possent quidem innumerabiles proferri poetae, qui principibus charissimi fuerunt; sed breuitatis causa praetermitto ; Atque vi omnibus in rebus vim suam prae se ferret poetice ; Relaxandis quoque animis hominum operam suam praestitit; nam seu reges, seu priuati maximiς aliquando pericu lis, & laboribus defatigati fuerint; non aliunde animos commodius, aut honestius recreare possunt, quam audiendis poetarum carmini, bus, quae praesertim ad lyram concinuntur; eo enim genere; nihil sua, uius pnilail dulcius, ut nequis fortasse putet, lyricam pocta esse negli gendam. Cum vero tanta, aqtlim ampla sit poeticae facultatis dignitas, in vis. quaesiErunt multi, naturane magis, an arte constaret; Ego, ut tantam litem breuitet duudicem; itae sentiendum csse ex illimo, neque artem sine ingenio; neque ingensum sine arte multuri posse; Altei umenim alterius adiumento eget, neque si fuerint disiuncta; magnam ha,
bent vim; sed praeterquam quod natura sibi subsidium artis postulat a
multa quoque opus est exercitatione ; Cursores, qui agiles corpore, ct celeres pedibus esse student, abstinent a compotationibus & in mgitationibus meri; omnem lasciuiam, voluptatEmque corporis vitant; multa perferunt; inultuna , diύque sedanti; multum algent ab ipsa pue ritia, antequam habili sint ad currendum corpore . Tibicines quoque, qui in Pyllaicis sacris, ubi certamina fiunt in Apollinis honorem, ant quam summam consequantur laudem, victoresque existant; multum prius se in eo genere exercent; magistrorumque , E quibus artem c nendi tibiis discunt, praeceptiones diligenter seruant; &s illorum mi nas, ac ferulas exhorrescunt; nostrates autem homines. sine ulla exercitatione , ae studio poeticae artis, temere aggrediuntur, discribendati poemata
23쪽
IN HORAT. ART. POETICAM. 1; pocmata; satisque magnam laudem se assequutos putant, si multa scripserint,& veriuum numero caeteros praecurrerint; quasi ignavos eos credant, ac desides, qui pauca scribunt; Instar igitur eorum , qui in sta
dio currunt, alios praevertere conantur; ne extremo loco consistere vi
deantur; Adde quod malunt turpiter profiteri id, quod nunquam didicerunt , quam aperte fateri,& ingenue, se id ignorare; Uidemus quoque , non sine risu; siquis diues, qui multo abundet pecore, & auro, latosque habeat fundos, versus scribit, conuocare illum undique suos as.
sentatores, quibus, erogata etiam mercede, suos recitat VersuS, accur
runt vero illi ad lucrum stipendiarii auditores sibi propositum ab opulento poeta, non secus, ac plebecula solet ad praeconem; qui merces sub hasta vendit, licitandi gratia; Sed non video, quam hoc recte fiat; tametsi neque miror; difficile est enim opulento viro, ac beato veros amicos ab adulatoribus dignoscere; cum praesertim multos habeat obaeratos homines , & clientes multis de causis, ac summo eius aliquo beneficio obstrictos , qui omnibus illius dictis, ac factis applaudunt; Quare monuerim eum, qui aliis suum poema diiudicandum committere voluerit, Vt coS in numerum censorum non admittat, quos sibi viderit suo aliquo munere sibi esse deuinctos, solet enim hoc hominum genus statim exclamare. RECTE'. PULCHRE'. BENE'. Nec satis habent voces has cum acclamatione proferre; sed inter loquendum etiam expallescunt; ac prae nimia laetitia lachrymam effundunt, subsultant, gesticulantur; terram pede contundunt ; Nec pluribus modis praesicae mulieres, quae in funeribus clarorum virorum mercede conductae Iugent, ac plorant, conantur dolorem exprimere, atque imitari verum, quam ii laetitiam animi nimiam prae se ferre; dum amici recitantur poemata ; sed qui sapit, huiusnodi vitabit homines; & vel ex his ipfs signis
paulatim discet, verum laudatorem ab adulatore , & derisore internoscere. Dicuntur reges in conuiuiis saepe ingenia hominum vino explorare; antequam eos in suam recipiant amicitiam ; Non minore studio, & diligentia conabitur is, qui versus facit, censorcsque suo adhibet poemati, fallaces ac fraudulentos homines dignoscere, qui nihil unquam ex animo loquuntur; sed sui Varro ait) vulpinantur, ut alios decipiant. Quintilius vir doctissimus,& optimus longe secus faciebat; Nam si poeta aliquis suos ipsi recitasset versus; perhumaniter dicere solebat. co rige quaeso, & hoc,& illud, quod si negaret pocta se posse verbum immuritare, numerorum lege astrictum,frustraque se saepe id efficere conatum; statim vir praestantissimus magna utens animi simplicitate illum moneabat , ut integros deleret versus , & alios ipsorum loco, qui magis essene tornati, ac expoliti, reponeret. Quod si adhuc pugnax in sua fuisset sententia, maluisicique errata sua defendere, quam corrigere , tacitus hominem dimittebat, ne uno quidem amplius prolato verbo; quid enim
opus est inanem suscipere laborem corrigendi eos, qui sbi plus nimio cc i i i
24쪽
FRANC. ROB. PARA PHR. placent ; sed nimirum suae temeritatis poenas demum dant; nam in m ximas incurrunt reprehensiones,& passim ab omnibus ridentur; ita fit, ut sua poemata nemo praeter ipsos aut probet, aut legat. Vir igitur bonus δε prudens in corrigendo poemate simillimus Quintilio erit, sublataque omni adulatione reprehendet versus, qui fuerint nullo artificio efficti; dictiones nimis asperas,& obsoletas diligenter adnotabit; inornata, ct inculta verba tollet ; superflua quae fuerint, & nimis luxuriantia resecabit; obscura, S parum lucida illustrare conabitur; ambigua,quae nescias viro sensu sint accipienda transuerso fgnabit calamo. Demum in singulis adnotandis adeo erit diligens, ut olim ferunt Aristarchum fuisse, qui
miro quodam acumine castigabat veterum scripta; optimcq. subodorabaturui quid alienum, aut furtivum clam irrepsinet inter Homericos versus. In primis vero,nihil dicet; agefue in gratiam amici, nam si censorem caecutientem in iudicando amicitia reddiderit, magnum inde conseque tur incommodum . Fiet utique poeta ille postea in scribendo negligens paulatim q. ita peruerse scribere assuescet, ut postea nullis amicorti precibus,nulla hortatione, aut admonitione retrahi possit ad rectam scribendi rationem; Satius est igitur ab initio sedulitate sua in corrigendo, amicum, qui charus fuerit,offendere, quam dissimulatione aliqua negligentem reddere; ut postea ab omnibus rideatur; solent enim homines,ex ea re v'. adeo inflari,& insolescere, ut morbus veluti quidam plane exiti lis eos occupet, aut insania furorue aliquis: Sicuti igitur scabie laborantes, aut morbo regio, aut phanatico furore vexatos, nullus est, qui propter morbi contagionem, S periculum impendens non effugiat, cum interim a pueris passim exagitentur; Ita malo poctae, qui iam vesania credi
tur aliqua, aut alio quovis animi morbo impelli ad versus faciendos; nul lus est,qui faueat; sed quid faueat, dixi Z Nullus, qui non euitet, qui non exagitet, qui non oderit; plane enim dignissimus est,qui nemine subleuetur,non secus ac auceps aliquis, qui dum nimis intentus est in spectandis auibus quae per acrem transvolant, in foveam incautuS, quae ante pedes erat, delabitur; & quamuis illac praetereuntium opem imploret,adduci tamen homines non possunt, ut credant illum satis fana esse mente,
qui in foveam deciderit, & hiatum adeo apertum; Ambigunt enim homines , an se eo volens propter infamam deiecerit; scuti de Empedoclepocta, S philosopho scriptum legimus; Cum enim a mortalibus Deus existimari velici, quasi e terra in coelum subvolasset, et nullo in loco ipsius corpus amplius viserctur; scuti Deorum solet, qui immortales sunt;neq. in terris sepulcra habent; in quibus humi putrescant; in ardentis Aetnae
vastas cratcras, unde ignis erumpebat magna vi, se sponte coniecit. Liceat igitur,liceat poctis perirc, si voluerint, nam qui inuitum seruat, plandidem facit, ac si perimeret; Quod si semel seruatus fuerit; nullam tamen
seruatori suo gratiam habuerit; rursusque conabitur vltro mortem ompetere ; Non minore laborant insania; neque minus exitiali interitu se
25쪽
IN HORAT. ART. POETICAM. aue ipsos perimunt poetae, qui neglectis amicorum admonitionibus, versus scribunt; dignitatique suae,& Lmae pessime consulunt. Sed quid facias pA' studio scribendorum versuum deduci nulla potest vi; furere tantum
illum cernere est hoc insaniae genere,quas in cineres paternos imminxerit,aut aram incesto aliquo scelere polluerit, aut nefarium aliquod scelus patrarit, propter quod a Diis furore fuerit incitatus; Tantus vero furor est horum poetarum, ut quacunque per urbem incedant, dum suorum versuum recitatione homines inuitos detinent ; & ferme enecant, ab omnibus fugiantur,ne,velint, nolint, emori cogantur audientes longas illas versuum recitationes; iniicit enim metum iis, qui semel experti sunt periculum, & fugere cogit; non secus ac leo aliquis, vel ursus, insigniferocitate, cum ectractis caueae, qua inclusus erat clathris, per urbem discursat. Quod si hominem aliquem poetae ii nacti fuerint, aut i uitum detinuerint, occupatum tenent suis insulsis narrationibus illepidorum versuum,misercque discruciant, neque ante dimittunt, quam illius aures exhauserint; ipsiquem et recitando defatigati suerint, instar plane trudinis, quae cum sitibunda sanguinis,cuti semel inhaeserit, eam non prius dimit itit, quam san-
26쪽
' EXPLICATIO EORUM OMNIUM, QUAE AD SATYRAM PERTINENT.
VNC dicamus de fine, origine, materia, Vtilitate satyrae. & inscriptione, quam secutus videtur Horatius . Ac primum de fine. Nam eo perspecto origo N qualis fuerit, & quando,facile cognoscemus. Eumi habet finem satyra sibi propositum; quem tota poc-ss , & reliquae omnes ipsius partes, cum S ipsa, pars sit. Is est, imitari, neque tamen quiduis, sed actiones tantum humanas. In actionibus autem humanis quoniam alia commis rabilia. Alia horribilia. Alia ridicula sunt, & subturpicula; necesse est divorsarum rerum esse imitationem . Sed de his dicemus postea, cum de materia loquemur. Imitatio tribus modis fit aut tribus simul iunctis,aut singulis,& binis separatim. Haec vero omnia quomodo fiant, satis patet; nam declarauit copiose Aristoteles in libro Poet. Atque ad Poeticen adeo imitatio pertinet, ut ipsius forma vere dici debeat; Qua sublata, ne ipsa quidem poctice dici potest. Nam eorum poemata, qui noimitantur, non poemata, non imitationes, sed narrationes potius quaedam sunt. Metrum enim non est,quod quisquam putet tantam in hac facultate vim habere, ut poetam ab historico distinguat, nam praeterquam quod& oratores, ct historici suas quasdam habent mensuras, quibus oratione dimetiuntur. Livii quoq. & Salustii. Herodoti, & Thucydidis historia carmine potest complecti; & tamen erit nihilominus historia. Id autem, quo maxime,& vere inter se disserunt poesis,& historia, Si quis quaerat facile dixerim . Historia res exponit, ut gestae fuerunt. Pocsis vero ut geri potuisse videntur. Quamuis & historico licet hoc aliquando efficere; notamen in rebus gestis aeque,ac in dictis. Nam res gestae immutari non debent,alioqui vera no esset narratio. Sed dicta ab historico quamuis longh diuerso modo effingi,ac narrari possunt. quod in concionibus secit Thucydides apud Graecos, ct alii omnes apud Latinos; ut Liuius di reliqui. Vnde non immerito ob hanc causam Cicero lib. ii. de Oratore historiam concludit oratorum artificio. Quoniam vero poesis ita exponit res , ut geri potuisse videntur. Considerat magis uniuersale.Vt quid cuique conueniat facere, ac dicere. Vnde existit illud πο- in quo omnia ornamenta sunt poetaru . Historia autem particulare sectatur semper .ut quid gesserit Alcibiades, Themistocles. Camillus, Fabius. Ex his vero omnibus iam satis patet,finem poetices facultatis esse imitari actiones humanas. Satyra quoque cum particula sit poetices,& ipsum hunc habuisse finem olim propositum, quod paulo post apertius demonstrabimus. Si imita
27쪽
DE SATYRA. 27 imitatur satyra,sicuti patet imitatur & ipsa actiones humanas: Atque ex iis non omnes,sed aliquas tantum de quibus postea dicemus, cum de materia eius in qua versatur, loquamur, Sed & diuerso modo imitatur, ac Carteiae imitatrices pocus, quod ut facilius intelligatur. Sciendum est sicuti testatur Athenaeus lib. xiiii. ubi de veterum saltationibus loquitur
--:ν aut elie ni . aut λυγύω. Lyricen, quae harmoniam, S rhythmum habebat, non autem sermonem.
Pyrrhica saltatio fuit ad sonum facta, magna cum corporis mobilitate, ab armatis aliquando hominibus ostentata, atque ideo bellica: in ea se
plurimum exercebant Cretenses, ut testatur etiam Strabo .dia Curetibus primum inuenta, Qui cum armorum magno sonitu eam fallarant, ne vagientis Iouis vocem exaudiret vorax pater Saturnus. Sicuti explicat Callimachus in suis hymnis. Vnde S iidem Corybantes dacti. Γ οππι- δικui a pueris nudis fiebat; multa cum venustate, & corporis decoro motu,ac planc graui. Tm a ista saltatio erat valde me litisic & ridicula. Atque haec de lyrice & eius partibus. Scenicam vero, quae, & harmoniam,& rhytinum S sermonem habebat; S in scena agebatur; unde etianomen accepit. Eius tres species sunt Ty via , disrara. π ei . correspondet gymnopaedica . nam cum luctuosas res imitetur, & magnas pHabet etiam ipsa πώ , Utam ιμο, . Comica correspondet u lata M. Nam ct ipsa scatet iocis,ac illusionibus. . . Satyrica correspondet Pyrrhichae. nam utraque fiebat magna cum mobilitate. Satyricam vero hanc recitationem,&i saltationem crediderim ego omnium earum, quas exposui,antiquissimam esse,ac prius inuentam: Idipsum vero testatur Ari sto-thles in lib.Poetices, cum est z: Fabulas paulatim ad iustam magnitudinem prouectas ab exiguis ;dt ideo exclusas fuisse satyras quod breuem quandam corineret imitationem,& actionem. t Unde nou satis probo id, Qvid asserit in suis Succisuis temonibus Franciscus Floridus meus. Ait enim a comoedia fluxisse satyram . Cum a satyra paulatim sit deueniunt ad comidiam sicuti patet ex eo Aristotelis loco. Breuia quaedam fuisse poemata satyras, ct interponi consueuisse in tragoediis demonstrat Horatius quoq. in Poetice. Accedit huc quod satis constat poeticam primum exerceri solitam svi idem affirmat j ex temporariis metris, S numeris; atque ut quisque diuersas res imitari coepit; ita in multas partes distributam fuisse poesicen . Sed conuitii primum fieri imitatio coepit, quemad modum & hymnis laudum. Nam ae γε i, omniti antiquissimam esse credi potest . Declaudibus ea agebat Deorum . sed vix qui quam in seimitationis habebat, praeter eam qua dithyrambice continebatur, methum tantum. Unde Homeri hymni. Orphei,Callimachi,& reliquorum Horatii aliquot apud Nos, ct Catulli. Poetae enim hymnos
28쪽
FRANC. ROB. EXPLIC. conscribebant, qui inter sacrificandum concinerentur, a choris puerorum,& puellarum. Sicuti testatur Horatius in Epist. lib.ii. cum ait Disceret unde preces, vatem ni musa dedisset, Poscit opem chorus, S praesentia numina sentit, ii ii mn
Coelestes implorat aquas, docta prece blandus, Auertit morboς, metuenda pericula pellit, Impetrat & pacem, S locupletem frugibus annum. Excepta igitur hymnograptita, conuitiosum pocma primum omnium prodiit. Atq. cum multa conuitiosorum poematum species sint omnium antiquissima est latyrica. Testatur hoc Aristoteles in lib. Poetices, cum se ait, Senarium ex octonario tibi feci sie fabulas metrum; nam hoc utebanis tur prius, cum Satyrica magis,& saltatoria esset pocss. Conuitia primum iambis agitare coeptum. Vnde maledicere est apud Graecos, &conuitiari. Maledicendi vero hanc consuetudinem, ac licentiam antlia qui Limam fuisse inter rusticos asserit Horatius quoque in Epist. cum ait Agricolae prisci,sortes, paruoque beati Condita post frumenta leuantes tempore festo
Corpus &ipsum animum spe finiS dura ferentem. ti IFescenina per hunc inuenta licentia morem Ris Versibus alternis opprobria rustica fudit. ie Atque haec sane origo tuit couitiosi poematis .Rustica ac villica. post res ut venustius ageretur, ac maiore cum ritu ; atque imitatione, Introductar' sunt satvrorum persona . Causam vero huius existimarim hanc fuisse Satyros, Faunos, Silenos, Priapos ..ScimuS ab antiquitate existimatos mesdiam quandam naturam habere inter deos, & homines. Unde testatino Nicepnorus in Porphyrium, a Platonicis in definitione hominis additu: υ disciplinae capax. Quod hominum videtur esse proprium in primis, &V separat eorum naturam a natura Satyrorum, Faunorum, & huiusmodi deorum. Haec ita existimarum Platonici. l Horum deorum so a sylvestris erat, ac plane ridicula .randescimus custodem hortorum Priapum tam magnam segetem veteribus poetis Latinis dedisse iocorum, qui Priapeio continentur carmine. Sic enim est prorsus existimandum,ut Romae lais temporibus videmus ad Marsorii statuam multa affigi a multis obstena, ac maledica carmina; ita in hortis Meccenatis olim factum a poetis d uersis. Est apud Athenarum illud ita prolatum, πιλυαιχων ei ανσεν immu
is Hunc locum in Adagiis suis aduertit Erasmus, sed n5 videtur intellexisse. Sic enim vertit, Si omnium Silenorum qui inter Satyros sunt,turpissimus suero, Nam ει ατυωωῆς cum dixit Xenophon,intellexitis actus satyricos, debebat igitur sic verti . Si omnium Silenorum, qui in actus satyricos a poetis introduci solent, fuero turpissimus. Nam Satyri,
& Sileni diuersarum fiant inter se formarum Dii; & omnes sub diuersι personis in satyricam scena prodibantlattaturi,sicut postea demonstrabi
29쪽
DEJ SATYRA. 29mus, cum de personis satyricis ex Polluce loquemur. Sed redeo ad rem. Sileni deformes erant, Dii agrestes ac petulci. Idem legimus de Faunis. Horatius. Fauni nympharum fugientum amator. Satyri quoque Capri- pedes Dii sylvestres, ac lasciui. Unde apud Theocritum ille Satyriscus voratur,quas petulcus, ac lasciuus. Quaesitum inter doctos de Satyris,
an essent in rerum natura; Lucretius doctissimus pocta lib. v. multis probat rationibus , Centauros, ct similes animantum sermas fabulosas esse. Quoniam eorum sui ille ait) discordia membra videmus. Quae neque florescunt pariter, nec robora sumunt Corporibus,neque proficiunt aetate senecta Nec simili venere ardescunt, nec moribus unis Conueniunt, neque sunt eadem iucunda per artus. Plinius tamen eos esse affirmat, & videri in Indorum montibus fidest in regione Caradulorum. animal est pernicissimum, quadrupes,tum etiam recte currens,humana effigie ;& propter velocitatem non nisi aegri,ac senio confecti Satyri capiuntur. Parum me moueret Plinius ad hoc credendum . nam dum suum librum ex veterum lectione confecit, non tam
sedulus fuit tu rebus diiudicandis, quam adscribendis , ct aggregandis; Sed certius testimonium assert de Satyris Plutarchus in vita L. Syllae. Ait enim apud Apolloniam olim, dum dormiret,captum Satyrum,& adductum ad L. Syllam. Qtii cum conaretur elicere vocem, locutum quidem illum, sed confuse, & cum sonitu hinnientis equi simili, & hirci balantis ;ea autem fuisse figura,qua solent effingi a sculptoribus, ct pictoribus. Ego sane in antiquis numismatis multos spectaui facie humana, & corpore vique ad umbilicum, reliqua ex parte equo similes, ct caudam equinam habentes,pedes caprinos, caput cornigerum, barbam & eam quidem exiguam; & modice prolixam c media, & inferiore mandibulae parte propendentem, vultu planc petulco,ac lasciuienti. Huiuscemodi igitur Deor in sub personis, & habitu veteres satyrica agebant poemata cum saltatione, sicuti ego opinor, duplici de causa . primum ut ab agresti cultu ta- Iem recitationem ortum habuisse significarent, Deinde, quod poema illud mordax lascivum,ac ridiculum sub lasciua petulcorum Deorum persona optime, ac maxime conuenienter recitari posse videbant. Nam,ut inquit Athenarus Ur σα-- ε ανί --λοκοά L .vero Syllam scimus apud Romanos huiusmodi satyricis locis delectatum, Nam librum de ea re conscripsit,ct domi multos homines aluit μναα. vel si alio libet quopiam nomine appellare. Appellabatur autem ab antiquis satyrica saltatio minνic vel a Sicinno inuetore Barbaro, vel ut alii scripserunt, Cretensi. Nam Cretenses saltatione plurimum delectabantur. Alii non a sicinno dictam, sed τ ά cnecivom vel α ιυνη κηνοιαμυροι
stabat autem olim ex choris saltatio, S recitatio satyrica,sicuti & πα-ὰ antiquitus. Haec ex Athenaeo. Nunc dicamus de personis satyricis.Iulius
30쪽
3o FRANC. R OB EXPL IC. Pollux lib. quarto ait σαπυρώ- ουρος παλιος. - : γνQ-. σα προς α εν cc. Πληνος. oretro id est SatVrus canescens. Satyrus adultus S pubescens. Satyrus impubis: Silenusa'apposienus. i erat dinori Nealiis . sc sese habebant satyricae personae; de hac re. etiam ita meminit Dionysius Halicarnasseus libro vii. histor. Roman. his Verbis: ωνα mela
Φωκα . Comicae aliquando personae iis assimilabantur in antiqua comoedia, quos carpebat,& aliquanto etiam γελαν ρM. Tanta erat apud veteres maledicendi impunitas . Et quoniam neceste est maledicentiam satyricam aliquid habere, in quod suum illud atrum virus effundat; habet &illa materiem sibi subiectam, in qua versatur; Et quoniam sub imitationcm omnes cadunt actioneS humanae; sub hanc quoque necesse est ali- iquos contineri. Imitatur satyra , at cum ioco& ritu. Commiserabiliat non excitant risum, sed potius luctum; & miseros non ridemus, sed commiseramur, non igitur satyrae haec sunt, at tragoediar. Itidem horribilia,& quae huiuscemodi. Nam terrorem incutiunt haec; non risum mouent; Ridicula igitur ad satyram pertinent, & comoediam, Nam ambae ridicula tractant. at diuerso modo, sicuti patet. Ridemus autem ea, que in se turpitudinem habent, & vitii speciem, non tamen uno modo turpia sunt accipienda. nam alia risu, alia odio digna sunt. in irrisione contemptus est potius, quam odium. In odio nulla irrisio, sed reprehensio cum seue ritate: utraque tractat Satyricus pocta; nam in pervellendis S reprehen-idendis hominum vitiis versatur . eorum autem alia in se turpitudinem ha bent dignam odio. alia dignam risu. Huiusmodi igitur habet sibi mate-lriem subiectam satyra. Ridet enim & pervellit ambitiosos, auaros, ingratos, prodigos, periuros, r3paces, adulteros, adulatores, loquaces, stolidos, amatores, ineptos, irreligiosos,parricidas, desides, inertes, para- isitos, ct qui huiusmodi sunt. Hioc Iuvenalis in satyra prima sic ait.
Cur tau en hoc potius libeat decurrere campo, . Per quem magnuS equos Auruncae flexit alumnus Si vacet S placidi, rationem admittitis, edam L. ni V iCum tener uxorem ducat spado, Maemia Thuscum tris hFigat aprum , & nuda teneat venabula mamma. i Patritios omnes opibus cum prouocet unus, & quae sequuntur.
Difficile est satyram non scribere. etiam Persius. Ah Romae quis non si si fas dicere; sed fas. Tunc cum ad caniciem, & nostrum illud viuere triste Aspexi, & facimus nucibus quaecunque relictis. Item in aliis locis ivt videre est. Horatius quoque multis in locis,sicuti notum est. Homine autem qui in hoc pocinatis genere versetur, opus est versuto, callido, sagaci,acuto,diserto; Addo etiam bono, de proso; qui cum optime aliorum