Auli Persii Flacci satyrae, cum antiquissimis commentariis qui Cornuto tribuuntur, collatis cum veteribus membranis, et auctis. Eliae Vineti praefatio et annotationes in easdem. P. Pithoei IC. variae lectiones et notae ad veteres glossas. Theodori Ma

발행: 1601년

분량: 497페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

461쪽

Quemadmodum aliquis rure inficeto inficetior qui tres numeros Baiylli pantomimi estinxerit, no censetur pantomimus Baiyllus. sic propter breuem semunciam bonae ac sanae mentis non iudicatis sapiens de liber animo. '' i t i d

Batyllus Satyrum saltat inimice ad numeros, id est ad modum rhytmi&cantilenae, ut interpretatur Turn. cui pugnat extra num rum Ialtare, id est contra leges saltationis peccare. . . .

LIBER EGO .

Verba serui vappae; videor tamen liber.

VNDE DATUM.

Verba Persiij, unde tibi data libertas, cui dominae cupiditates.

Ostendit magis esse serviam, qui libidini paret de cupiditat quam qui dominum habet Sc semitutem scruit. Namsi dominus,tibi imperarit aliquid, ii tamen cessator & nugator es,te imperium hercle ni hil impellet; at si intus dominae sunt perturbationes , aeque nos plectunt , ac serui cellatores a domino verberantur.

Attigi strigiles sal. 3. in balnearia supellectile, quibus adde satana

aspera, lintea tenuia, oleum, nitrum, aquam saccatam. r i si INTUS. N. DAMNon tibi dominus extrorsum qui te ad currum cogit, sed intror

Tu semus auaritiae, &luxuriae.'Auaritia gannit in aurem. Gnauus mane forum, συespertinui pete tectum a . Ne plus frumenti dotalibuι emetat agris to a Nutius, indignum quod sit peioribus ortus.

Pithoeus cap. 8. lib. i. Aduers Subs. baro, non varo legendum putat ; qui inquit baronistioriem ei loco metis congruere non videt,)vere baro est. Vari tana en vitium ad animum quoque transfertur; cui non dissimilis loquendi sorma, recto talo vivere. Sententia huius loci est ; stultus eris sit iusiurandum colas, &nili vel periurio rem quaeras, vix saltibi, quem delingas , suppetet : ac silinum tibi. propter salis inopiam, ut micas de rcliquias quaidam eius salini conchae tenaciter innaerentes reuellas, erit pene digitis tere

brandum . . . .,

Quaedam Scaliget ad hunc versum commentariis in Priapeia.

462쪽

I A M P VERIS PEL M.

Iam te accingis ad nauigandum, & accommodas sircinas pueris, vidulum scorteum, & oenophorum: ita se comparare solebam, qui aliqud profisciscebantur. Plautus in Epidico. Nisi si Di Ῥιdulo, aut in mellina alluisti :Quod est, nili in scortea habes mantica, aut in oenophoro . aut Iagena mellinae, est autem mellina potio confecta melle adiecto, Turiae in Aduers cap. I. lib. 2O

Tu, qui nauigare paras, bile atra percitus insanis & furis, nec urna cicutae feruorem insaniae tuae posset extinguere. Vetus interpres Persi j notat cicutae succo extingui calore. Scribit autem in Aduerscap. S. lib. 1 I. cicutam pro elleboro sumi.

Vsque adeone insanis, ut tibi cannabinis rudentibus sedem fulcire velis coenanti in transtro vice mensae, & velis sedentem te sustineri funibus, & duros rudentes tibi sedile esse, qui in elegantibus & moulibus testis discumbere litus sis i

Tli fulto, non ad transtrum, sed ad hominem referendum est,Plau- tui in sticho. Mane puluinum. A. bene procuras, satu sic est fultum mihi.

Propertius ei. 7. lib. 3. - . m. - . Et fultum pluma versicolore caput.

Si tamen quis ad transtrum reserat, non valde dissentiet Turn. cap. r. lib. ao. Aduers: i ii t l,

IN TRANSTRO.

Super transtris dormiebant nautae in naui, non sub transtris. Trierarcho verb suus erat locus ad nauis puppim, ubi illi tabernaculum extrui solitum, Pollux. plura Casiuibonus ad Theoph. Char.

PICE LAE sv M.

Odor insuauis vini resinaci. picati, id est, vini deprompti E cadis resina vel pice oblitis. Verumtamen cadi oblinebantur ut vinum maiorem aetatem ferret. Claudius uno die viginti edicta proposuit: inter quae duo, quorum altero admonebat, Vt Vberi vinearum prouentu bene dolia picarentur, altero nil aeque facere ad viperae mot- . qu m taxi arboris succum , Suet. in eius vita cap. I6.

Oenophorum capacissimum; vas dilatatum.

ET MANEs ET FABULA FIE s. Vt, nullas eris, Plautus.

Anima est amica amanti; si ab est, nullus est.

463쪽

Significat ei satius fore quincunciali usura. mediocrique & infra semissem more pecuniam occupare , quam studio maioris questus magnos labores & periculosam nauigationem subire.

Nos TRVM EST QUOD UIUI s.

Perinde est ac si diceret; ego tibi vitae, silutisque author sum, de absque me foret, lubricae precipitisque vitae rationes amplexus . a duritiam aut parsimoniam secutus fato raptus estes : at impulsu suasuque meo tibi genioque tuo indulsisti

μου. quor, Lo VOR ιNDE EST. . . Diuiis Hieronymus cap. s. liba . comment. in epist. ad Galatas respiciebat ad Persium cum ita scriberet; breue est vita istius curriculum. hoc ipsum quod loquor, de tempore meo mihι aut crescit aut deperit. Dur1 Ic IN DIVERSUM SCINDERIS HAM . Id est, distraheris in duas contrarias partes duplici hamo , scilicet auaritia Sc luxusta. RVPI VINCUTA DIC A s. Hui. Dicas, me asserui in libertatem distuptis vinculis auatiuae M lux riae, quibus constrictus antea fueram.

Sicco uvidus opponitur Od. 1. lib. 4. Carm. Horati j. . . ai:

Dicimus integro . R r. sicci mane die, dicimus uidi i D ei et aer ,

Quum sol Oceano pubest.

REM PATRIAM FRANGAS . .

Meretrix bona iuuenum abligurit, prodigii : Ianuae meretriciae portitorum sunt simillimae , patent si adseras. Paroemia haec non inelegans cupidinum crumena porri folio vineia est. Meretrix a rapacitate lupa , Ilid. Li8. cap. 42. ignis , Donato in Eunuchum ad haec. ccede ad ignem,id est, ad meretricem, quia auida est, ut ignis alimentorum: Plauto in Pseudolo gallina, quia ut gallina spargit& perdit omnia; plerisque domestica Chaobius. Solliebant iuuenes luxu proflui mercedem cellulae statim cum ii

grederentur; Petronius, iam pro Mia meretrix assem exegerat. Iuuen. tat. s. voce E xcepit blanda intrantes, atque aera poposcit: Era, dicit. capturam: Ita Suetonius turpem illum quaestum appellauit in Caligula cap. o. ex capturis pro litutarum quantum quaeque uno concubitu mereret. Seneca pater lib. i. Controuersi pretia stupri accepi li, CD manus, quae sis datura erat sacra , capturas tulit. I n locis meritoriis cellulae,cubicula, ubi nudae stabant meretrices; nudae, ut eas inspicere Pollent amatores , nequa labe occulta deci-

464쪽

perentur, Apuleius lib. io. In cellulis tituli. Seneca a. Conti deducta es in i panar , accepisti lota. pretium est constitutum, titulus inscriptus.

ANTE FORES CANTO.

Amatites carmen ad sores amasiarum occinebant Horat. Od. 7. lib. 3. Primano die domum claude: neque in vias sub cantu querulae despice tibiae: . . Et te saepe vocanti l x Duram di cilis mane. Idem Od. IS. lib. I. Parcius innaas quatiunt fenestras. me. Sen. epist. 1I. Habitaturum tu putas νnquam fuisse in Utica Catonem, ut praeternauigantes adulteras dinumeraret, em piceret tot genera cymbam 'variis coloribus picta , c fluitantem toto lacu rosam, laudiret canentium no suma conuicia. Plautus in Persa: I in noctu occentabunt: proinde iubeas occludi aedes foribus ferreis. Plui. in emerata. latine sic redditur : Quid vero prohibet, quin ad fores eius eat, cantet carmen πιβίθυρον, ad ianuam imagunculas inserat, sertisque adornet, omni conatu cum riualibus decertet. V dae sores amasiarum, quia perfusae Vnguentis, etiam vino, Plautus in Curc. sic. I. udae praeterea tores lachrymis exclusi amantis, Ouid.el. c. lib. I. amor.

DIIs DEPELLENTIBUS.

D ij depellentes id est malorum depulsores, Averrunci.

Intelligit Persius amantem vapulaturum sandalio amasiae. tale illud Terentianum in Eunucho ach. s. se. 3s. Vtinam tibi commitigari vi- .eam sandabo caput. Suet. feralis obiurgari. Petron. colaphis obiurgare puerum. . Soleae versicolores cereae, albae, Liteae, ederaceae.' Fgnus ET VIOLENS.Vix datur amanti se totum Uaqueis amasiarii expedire; leg. Plautus in Asmaria. iam a principio scenae huius vVnum istorum nummisphia lippis non emam. σc. IvS HABET. Non liber qui candidatus est magistratus alicuius, sed seruus maxime suffragatorum quorum manus prehensandae. Redempti olim suffragatores muneribus dc largitionibus manumque prelieruatione.

Horati epist. 7. lib. I.

si fortunatum species, er gratia praestat

Mercemur femum, qui dii et nomina: laevum Qui fodiat latus: σ cogat transpondera dextram Ponrigere. Hic multum in Fabia valet' ille Velana

465쪽

Cui volet importunus eburi stater, pater, adde . . I lied i II iii Vt cuique est aetas, ita quenque facetus adopta. Sen. ad Lucilium: Quam putas iucundum esse tribubuae vocatis, quum ca didati in templis suis pendeant, cr abus nummor pronuntiet alius per seque-srem agat, alitu eorum manus osculis conterat. Petronius Arbiter. Nec minor in campo furorest, emptique Quirites Ad praedam strepitumque lucri sustragia vertunt: Venalis populus, venatu curia patrum. Id tamen lege vetitium Cic. s. de leg. Ne donum capiunto, neue tanto. neuepetcnda, neue gerenda, neue gesta potestate.

CICER.

Missilia in ludis. & duorum generum fuerunt. Quaedam enim nullius serξ pretii habebantur, ut rabar, cicer, nuces: quae cum in populum mitterentur ludis Floralibus, caeterisque festiuitatibus rixae nascebantur in populo ad praedain attentiori. Alia fuerunt preti, lo-ge maximi. Marci lib. 8. epig. 77. . r omnis habet siua dona dies, nec linea Lues Oniam iri xl Da Cessat, G in populum multa rapina cadit. l .

Statius lib.i. Syl Iam noctis propioribus sub umbru t. Diues strasio. it Deinde subiicit. P II a Interque siubito cadunt volatu : i ii II inmensae volucrum. σc.

Aues intelligit phasianas, & gallinas Numidicas siue Aphricanas. leg. Suet. in Aug. cap. I. idem in Calig. c. 17. Sed aliquando vitis & mulieribus separatim tesserae proiectae sunt, ne quia dedecoris in ijs rapiendis committeretur ; Xiphilinus in

Adriano. CRETATA AMB TIO. Candidati magistratuum cum toga cretain. Fullones, ut verbis utar Liui j. album in vestimentum addebant.

NON IN FESTUC A.

Non in sestuca, vel bacillo lictoris ministri praetoris verὸ aliquis liber, sed is qui omnino vacat perturbationibus : lictor ineptus in datione libertatis. VNCTA QV E FENESTRA.Ritus appendendi lucernas in die festo,etiarn sabbathis I udaeorum explicatur a Lipsio lib. t. cicct. cap. 3.

Superstitio Iudaeorum inualuit apud Romanos. Augustus a relligione Iudaeorum non abhorri uticuius rei fidem faciunt plurima, quae de eius in illam gentem indulgentia narrant Philo de Iosephus. Verum

466쪽

IN A. PERs II SAT. V. si Verum Iudaei superstitiosi in cultu labathi; nudipedes.&ieiuni sacra

peragunt, quae S Tert. & Hieron. nudipedalia dicuntur. Berenice regina ut deo vota solueret pro salute lerosolimam venit, & pro more patrio hosti js ce sis capillisque derasis nudipes ante tribuna stetit, ut est author idem losephus. Sabbathis ieiunaste Iudaeos verum est, si sabbathu in pro hebdomade accipiamus, sin, ut solet, de leptimo die hebdomadis intelligimus. falsum omnino est. Neque enim in sacra pagina neque in Iudaeorum commentariis vllu in huius moris extat vestigium. At Romani qui nouerant crebra ab iis usurpati ieiunia, cum viderent fabbathum ab iis celebrari singulari castimonia. ignari morum eius gentis illud sibi temere persualerunt, Iustinus lib. 36. Petronius in epigrammatis; haec Casau bonus in Augustum Sueto iiij.

Aprici senes vel quia gaudent apricatione; vel quia pauperes, quorum sociis chira non splendeat. apricari solent. Plerique tamen interpretantur Persium cecinisse, apricos ut Lucilium passos senes id est

exuctos. LABRA MO V s. Horat. epist 16. lib. r. Labra mouet metuens audiri pulchra Lauerna. REcvTITA SABBATA PALLES.

Id est . recutiti I udaei sabbatum vereris. Iudaeus recutitus ut ab Horatio. Iudaeus apella. Iudaeo sabbatum duplex, septimum & tricesimum. Septimum septimo quoque die repetebatur. Sabathum timcesimum tricesimo quoque die, mensis initio. Iudaeorum menses triginta dierum erant, ut in enses Atheniensium.

Superstitio inualuerat ut alliorum capita crederent valere ad multarum noxarum depulsionem.

DIXERIS HAEC.

Dixeris in ore, in vultu Centurionum acquiescens non aliam, qua animi libertatem, videri expetendam. nullus eorum sententiam ae sit m abit tuam. Translatum verbum, luetur: liceti enim est in auctione sacriinda pretium deferre, Turn. in Aduers

v ARICOSO S.

Varicosi centuriones, qui varices habent prae labore militiae. Cicero varicosus; vatrax ; Vatinii scomma, qui Ciceroni respondit, cum humeris Reipub. se reportatum de exilio gloriaretur, unde ergo tibi varices, Macrobius lib. i. cap. s. Sunt autem varices eminulae venae, quae Occaluerunt vel in capite, vel inveniret, sed ut plurimum in cruribus.

467쪽

SATURA VI.

O C poema Satyricum Caesio Basso dimim est: rogat - que num in apro Sabino hibernet, & versus ad lyram 9 moduletur: scribit enim se iam ad portum Lunae, quae inseri in I iguria urbs est. recepisse, cuius meminit Ennius in V l Annalibus. eoque loci velle cum animi tranquillitate vivere procul ab omni strepitu δc ambitione ; underata occasione subsannat eos, qui seipsos excruciant ut haeredes

etent luos. ADMOVIT BRUMA FOCo.

AEgyptij, ut author est Pierius, hyemcna mensa foco admota prae

notabant. TITRICO PECTINE.

Lyra tetrica, ut apud Horatium od II. lib. I. A crubra; atque ita Peritus intelligit illam, cuius vox sit acris siue acuta, siue virilis. Nam puellares aliae sunt & amatoriae, aliae viriles, quae perfectae dicuntur,& amplius quam persectae,ut copiol Edisserit Atheneus ages de Ale

xandrinis. MIRE OPIFEM

Bassus poeta lyricus. lyrici autem prim b diuos, & virtutem victorum sacris certaminibus carmine extollebant: atque ea sunt primordia veterum vocum . postea Melici etiam de iuuenum amoribus, di senum luxu iocisque scribere coeperunt: qua argumentorum materia suum poema Bassus distinxerat. Iocos autem iuuenes, iocos iuueniles intelligit: & iocos senes, seniles. Ad hunc locum pertinet illud Horatianum in arte poetica. M usa dedit fidibus tuos puerosique deorum

Et pugilem vidiorem, equum certamine primum Et iuuenum curas libera vina referre. POLLICE HONESTO.

Triplex suit canendi modus ad Lyram; unus, cum prius veteres fidibu et, mox assa voce canerent, cuius meminit vetus interpres Pindari; Alter modus, cum simules voce & fidibus canerent, qua de relegendus Plutarchus in problematis; tertius, primum limul de voce fidibus, mox assa voce canere, cuius memoriae rerum veterum sub scriptor Tibullus lib. 3. ubi alloquitur Apollinem dc Lyram. Hanc primuis venies plectro modulatus eburno, Felice, cantus ore sonante dedit.

468쪽

Sedpostquam fuerant digiti eum voce locuti, Edidit haec tristi tristia verba bono.

MIHI NUNC. .

Tum. cap. 7. lib. 3 o. putat ita interpretandum: mihi tepet liguria ora. & mihi hibernat: ac pro hybernis est eius orae mare, id est in ora Ligustica hiberno, & hyemen traduco ad portum Lunae.

LUNAE PORTUM.

Ruris & urbis gratissima vicissitudo, Plin. epist. I9. lib. s. habet multum iucunditatis sob, coelique mutatio. Ex tecelsibus nequentabant praecipue Romani maritima , quae Vocarent, amoena. Veteres glosiae Turnebo descriptae, adlae, littora amoena. Tacitus s. historiarum noctu dieque fluxi oe' am a littorum persionantes. Victor in Aurelio Antonino, quae in tantum petulantiae proruperat, ut in Campania sedens amoena tittorum obsideret. Amoenitas littoralis coepit submouere maria, ut cum Horatio loquar o da 18. lib. a.

- sepulchri

Immemor struis domos. Marisique Bahs obstrepentis vrges

Summouere latiora, Parum locuples continente ripa.

Ea de re Apollonii apud P Lilostratum cap. 1. lib. s. in vita illius. querimonia, quae in latinum sermonem traducta sic vulgo legitur; satius est habere animum virtutibus ornatum, quam seuperbe con Amectas Do-mos. in littore, ac vit rius: aedificia eodem in loco semper manent, nec alibi Psequam ubi fuerint exstru ia νιdei ι possunt; boni autem viri ubique videntur, ubique loquuntur. Nιhil ab Homerico I Oue disterent, qui sub varijs formirab Homero inducitur multo admirabilior eo, qui ex ebore fabricatus est, hunc

erum in terra tantum apparere, illum vero quamcunque corii partem percurrentem mente ac cogitatione comprehendi. POST Q V A M.

Postquam se Homerum esse desist somniare, ad seque reuersus,omis Ia Py thagorae de animorum in alia corpora transmigratione sententia, Quintus Ennius sibi videri coepit non Homerus. Quintus vel numeri nomen est, vel Ennil praenomen.

Figura graeca est, pro destertuit se Maeonidem esse, ut Luc. lib. tumque putauit iam bonus esse socer.

PAVONE Ex PYTHAGORE O.

E Charisio constat id non a Persio lichum,sed ex Ennio sumptum: . adfert enim lib. I. gram. ex Ennio: Memini me feri pavum.

469쪽

Atiatum insimulat qui vapidum vinum obsignaret & biberet. La genas vini obsignabant veteres, id copiose , Lipsio in a. lib. annal.

Corn. explicatum est. soLIs NATALIBUS.

Persius aemulus Horati j epist 2. lib. 2, Cur alter fratrum cessare cr ludere σ vngi Praeferat Herodis palmetis pinguibus, alter Diues c importunus ad umbram lucis ab ortus luestrem flammis er ferro mitiget agrum: Scit Genius natale comes quι temperat album. Stellae mortalium geneses moderantur: genesis, genitura, satum natalicium, thema; Suetonius in Augusto cap. 2 4. tantam mox sitariam fati Augustus habuit, xt thcma suum vulgauerat, id est, genesim, genituram : Spartianus in Antonino Geta. seuerus gnarus seniturae : Eutropius in Vespasiano genituras interpretatur, fata nataticia.

SACRvM PIPER. Sacrum piper, aquo abstinet triparcus tanquam re sacra: GAANDIA PERAGIT BONA DENTE.

Quantum auarus addere facultatibus suis cona inr, tantlim haeres detrahit. Laudabile ficultatibus haereditarijs ut nil alieni addere, ita nil imminuere, Vetus interpres tu iacia. sit. I. moris erat apud antiquos. ne quis adderet psi fionibus suis , aut de illis minueret. Ausonius Epice dio in patrem. Litibus abstinuit, non auxit, non minuit rem. Hoc amplius, tantum abest quis rem parentum debeat vendere& alienare quin potilis diuenditum & alienatum praedium redimere connitatur, recordatione maiorum ad quos pertinuerat, Z quod ibi primum infans reptaverat. Sidonius Apollinaris epist. s. lib. . Nunc vir alieni non appetens , pos monιs antiqua alienatae non tam damno angitur, quam pudore, quam ut reaimere conetur, non auaritiae mitio, sed verecundiae necessitate compelirtur. Vox querula apud Quintilianum declam. 337. Penates illos, in quibus natus sium , qui mihi quotidiana imagine adhuc versantur ante oculos, illos penates in quibus aliquid sacri esse credimus, amisi. I. si in emptionem. De minoribus ieius interesse emptam ab eo re sui peadprobetur, veluti quod maiorum ei in sui t.

Nosse saliuam turdorum, id est nosse gustum. Seneca dixit saliuam mouere, gustum mouere vel facere. Saliuosae aquae in Catalectis. Quibus repletus in saltuosis aquis - osv u lambu siau s. Aquae saliuosae, ut saliuatum apud Columellam, quicquid gustum re-

470쪽

scit. Itaque versuum haec est sententia, repletus aquis, in quibus gustus, more canum, qui aliquid ligurierunt,ubra etiamnum lambis.

Qui fruges annuas consumis,agrum colito tuum, & protinus succrescet altera seges, quam molas, quaeque tibi quantum consumpseris reponat. Erpo ex occatione, quae pars est culturae agri, tota cultura intelligitur:naec enim in agroru cultura arare, occare, stercorari, serere, sarrire, metere. Plautus allegoricE: Occator, sartor,messor na

Est angusti animi contemnere diuitias si habeas; potes enim eas ad beneficentiam conferre; Marcus Tullius i. ossi c.

INGENTES DE PUPPE DII.

In puppi sacrarium quoddam habebant veluti lararium. Virg. O.

aeneid.

Et aurato fulgebat Apolline puppiς. via lib. I.

visia coronatae fulgens tutela carinae. Horat. et, respexit, Od. I9. lib. I. Non dis quos iterum pressa voces malo.

SED COENAM FUNERIS.

Velim quidem miseris & amictis subuenire, sed vereor ne, si res decurtata ei aduenerit, parcus sit haeres in meo lanere. M ultae impensae in funere indictivo aut publico, quae caeteris fetendae magis ac praestandae, ut est in iure ciuili. Impensae in epulis; quae numero quatuor. . Culinae ferales: Sextus Pompeius, cutinae vocatur locus, in quo epulae in funere comburuntur. Ita sepulchretis aut in ustrinis ipso rapere E rogo coenam solebant pauperiores. Impensae in exibitione spectaculorum. In facibus. In simulachris defunctorum cereis, quae via populo conspici possent, machinamentis erigebantur. Simulachrum Caesaris ab Antonio est ostensum superfunebri lecto, eo saluum artificio, ut versatile esset, omniaque ei imposita vulnera mire subiiceret oculis. Aurata aedes pro rostris collocata Caesari est, ut ibi collocaretur corpus. dum oratio su nebris haberςtur; aedes non parietibus sed columnis cincta erat. Sane, ut obseruat Casau bonus in Iulium Caesarem Sue tonij, cum legantur multi ante Caesarem in foro laudati, nemini tamen exstructam aedem legimus , sed lectum pro rostris positum. Postea vero quam coepere Imperatores consecrati, id quoque seruat si est. Sunt de aliae impensae, quas cuique studioso licebit coniicere. Et si

i iii

SEARCH

MENU NAVIGATION