장음표시 사용
51쪽
toto illo camporum spatio, quom istis aquis labuntur, consitus suit Para, dissis 3 vel in altera tantum ripa seu orientali, seu Occidentali: vel quod est similius vero, in utraque ripa late utrinque expansus, flumine medium Paradisium dispescente. Postquam vero Paradisum effecerint, rursus in duo capita , duOSq. alueos, atque amnes magno aquarum diuortio diffindun- 'turr in Orientalem, nimirum qui Phison dicitur,& circuit terram Hevilath, & in occidentalem, qui Geon vocatus terram Aethiopiae circumfluit.
Tandemq. haec duo flumina iam sic diuisia in Sinum Persicum sese est undunt. Haec est Recentiorum de situ Paradisi sententia. Nolunt enim Phison &Geon intelligi Gangem & Nilum, ut inserius iustus disceptabimus.
Argumenta quibus Recentiores situm Paradis in Mesopotamiacon ibus sabilium. Cap. X V.
R IM V M illud putant perspicuum & ineuitabile, quod
Moses asserat Paradisum plantatum in Eden ; at Eden in Sy.ria , vel Mesiopotamiae finibus fuisse, aperte ex Scriptura, &cunctis Auctoribus Capite superiori docuimus. SECUNDO, h Ex omnibus regionibus quas cauum seocomplexu coercet ac continet, Mesopotamiam praecipue stantis laudibus Corographi omnes extollunt, ut communi illorum semetia, ceteras omnes bonitate terrae, ubertate fructuum, omnis q. generis delit ijs, varijs etiam naturae dotibus longe antecellere videatur: ut merito perspicuum esse debeat in hanc regionem potissimum competere encomia omnia, quibus Moses Paradisum tantopere evehit. Verum ut pauca tantum degu-
stemus, Strabo Lib. et ε.de Mesopotamia haec ait: Est autem finitima ora sertilis non mediocriter.3 Q Curtius de Rebus Alexandri Lib. . Inter Tygrim N Euphratem iacentia tam ubere & pingui solo sunt, ut a pastu repelli pecora dicantur, ne satietas perimati Causa fertilitatis est humor qui ex utroque amne manat, toto sere solo per venas aquarum resudante. 3 Haec Cu tius . Solinus in Polyhistore Cap o. Euphrates Mesopotamiam opimat annuae inundationis excessibus,ad instar Aegyptij amnis,terris superfusus, inuecta soli secunditate. 3 Haec ille. Similia alij . Τ E R T I O, ς Verisimile est primos Parentes Paradisis exactos,non Ionisga terrarum spatia peragrasse,sed ubi primum terram humanae habitationi peraccommodam inuenerunt, ibi siubstitisse, domiciliumq. posuisse; at certuest Adamum in terra Iudaea, aut sane Chaldaea vixisse, ac diem clausisse po- si remum t cum & sepulchrum eius in Terra sancta extiterit, ut suo loco dicemus: non igitur longe a Palaestina aut Chaldaea aberat Paradisus. Firmanis tur haec,quod Genes. 3. v. .ubi Noster habet: Et eiecis Adam , ct collocauit ante Taradisum voluptatis Cherubim. Septuaginta Interpretes in Romana Editione ita reddiderunt: Et eiecit Adam , & collocauid eum contra Paradisum voluptatis. In Complutensi , Et collocauit eum ante Paradisium vomptatis . In a iijs, Et habitare eum init e regione horti delitiarum. J Ια quem locum Patres qui Craecam Septuaginta Transtationem sectari istenti peculiariter annotant, Adamum non procul a Paradiis a Deo politum, ,
52쪽
semperque illu cominus in prospectu habuisse,ut e quo loco & statu decidi siset , perpetuo ante oculoS habenS, ad perpetrati sucinoris seriam poenitentiam accenderetur. Vnde S. Ephraem SyruS, cuiuS Verba Cap. 9. posuimus,
inquiti Et eiecit eum ex Paradiso, assignauitq. ipsi non procul ab eo. Extrusit Paradiso, sed in propinquo collocauit. J H. ec ille . S. Cyrillus Ieroislymitanus Catachesi x. sic aier Eijcit ipsium ex Paradiso , neque enim erat dignus illo loco propter peccatum. Constituit autem eum e regione Paradisi, ut videat unde exciderit, S a quibus in quae delap- isus sit,deincepsq. per poenitentiam fatuetur J S.Chrysostomus Homilia 18. in Genes. Non enim hoc solum misericordiae & benignitatis argumentum erat, quod emittebat & eij ciebat; sed & contra Paradisum illum habitare faciebat, ut iugem dolorem haberet quotidie dogitans unde exciderit, &in quem statum se coniecerit. J Et post pauca subdit: Itaque quod prope N e regione Paradisi nos habitare iussit, maxime prouidentiae, di nostri curae signum fuit, ut & spectando memor esset,& inde lucrum faceret. J S. Augustinus Lib. 2.de Genesi contra Manichaeos: Et eiectus soras de Paradiis, moratus est contra Paradisium voluptatis. JTheodoretus Quaest. Ao. in Genes Iussit autem Deus Adam e regione Paradisi agere,ut pristinam vitam dolore carentem reuocans in memoriam , odio prosequeretur peccatum, tamquam auctorem laboriosae & aerumnosae
vitae. 3 Eusebius Caesariensis ita scribit: Ueluti humanum mansiuetum Regem se exhibens Deus, qui merito iratus seruum eiecisset a Regia; non in Genes apua procul autem habitare permissum ad solamen & spem eum aliquando rediturum .d Haec ipse. Similia alii Patres. At ut praefati sumus, Adam in Palaestina,vel in Chaldaea vixit: non igitur hinc longe aberat Paradisius. . QV ARTO , h Constans Hebraeorum, & plurium ex nostris traditio ιγρο inade. τest, Adamum Brinatum in agro Damasceno,ex Adamali, hoc est , terra rubra, qualis dicitur esse gleba Syriae & Armeniae: ς est autem verisimit Adamum non nisi ex proximo loco ubi conditus nit, in Paradisum introductum e nam quid opus erat eum in remotissimo a Paradiso loco creari,in ipsum mox transferendum Paradisus ergo Syciae Damascenae propinquus
. QV IN T O, d Euphrates & Tygris postquam hic ab ortu, ille ab Oc- Chroamaph. .
eam,ab Aquilone in Meridiem defluenteS, in unumque coeuntes alueum, L Mesopotamiam effecerint, insta Babylonem & Seleuciam procurrunt: at ora certum est utrumque ex Paradiso profluere: quare eo loco ubi aquas committunt, vel certe non multum dissito, Paradisum sitisse conditum par est crederer nec multo remotius Phison & Geon suam cursium agere .
SEXTO, ς In Chaldaea, Mesopotamia, Persia suisse olim decantatissi- e ct mmos Paradiiss, quorum nonnullos influeeet Euphrates, Xenophon. in Cyri 'Expeditione, Philostratus in Vita Apolloni, testantur et nomen quoque ipsum Paradi fi Persicum est, uti diximus Cap. 3. adhaec in Syria urbem Para. disium fuisse ex Strabone, ac Plinio se pra Cap. .docuimus: at haec cuncta ν ,
haud leui coniectura innuunt Paradisium in hisce regionibus plantatum.
53쪽
Reeentiores ali, Paradisum inter Indum O Gangem in Indosoihia
plantant. Cap. XVI. E C A N V s & Pineda ' existimant Paradisium cis Tropi-
cum Cancri in oriente, centesimo trigesimoquinto gradu longitudinis secundum Ptolemaeum, inter Indum &Gangem, in Indoscythia plantarum fuisse:& quidem prope Acesinem fluuium, eo loco quo Hiaroti celebri am ni coniungitur. Indoscythiam describit Ptolemaeus lib. I. Cap. i. en regionem Occidentalem Indi fluminis ; deis Acesine vero Ae Hiarote complura Curtius de Rebus Alexandri, di alii Auctores, sed & nos pauca mox. Quod vero Recentiores istos in hanc de situ tharadisi sentetiam adduxit, illud est, quod mox ut primi generis humani Satores admisso peccato, suam nuditatem erubuerunt, inquit Moses Gene c 3. 7. cumq. cognouissem se est nudos, consuerunt folia ficus, o fecerunt sibi Perigomata. Porro subligacula
vel cinctoria ex solijs ficus assuta, quibus nuda corporis velarunt, videntur Disse, non ex folijs huius nostrae ficus, quae ob asperitatem, & scabritiem , nec fatis congruam magnitudinem haud satis apta videntur eiusmodi peri. zomatis contexendis r sed potius ficus Indicae, cuius folia mirae magnitudinis referuntur, ut scuti amplitudinem propemodum aequent: at ficum Indi- cam, Indiae regionis peculiarem arborem, iuxta Acinnem fluuium, praecipue quo loco cum H iamre commiscet aquas, affatim prouenire,magni Au-etores tradidere. Ex quibus colligi possὰ videtur in ea Indiae parte qua duo. illa sumina coeunt, ubi maior vis Indicae ficus enascitur , Paradisum
Sed quae de ficu Indica, & ingentibus eius solsis Scriptores prodant, in-
. . ν r ev spiciamus. Plinius de Indicis arboribus sermone suscepto Lib. I 2.Cap. 3. haec IM DICA MI ait: Nunc eas exponam, quas mirata est Alexandri Magni victoria. orbe R As eo patefacio. Ficus ibi exilia poma habet. Ipsa se semper serens, vastis dis η ' staditur ramis: quorum imi adeo in terram curuantur, ut annuo spatio infigantur, novamque sibi propaginem faciant circa parendem in orbem - quodam opere topiario . Intra sepem eam aestiuant pastores, opacam pariter & munitam vallo, arboris decora specie .bter intuenti,proculue , fornicato ambitu. Superiores eius rami in excelsum emicant silvosa multitudine, vasto matris corpore, ut sexaginta passus pleraeque orbe colligant; umbra vero bina stadia operiant. Foliorum latitudo peltae effgiem Amazo- nicae habet δ' ea causa fructum integens, crescere prohibet. Rarusque est , nec fabae magnitudinem excedens et sed per Elia solibus coctus, praedulci sapore dignus miraculo arboris . Gignitur circa Acesinem maxime amnem.JHaec Plinius. Qui rursus Lib. 7. Cap. a. inquit: Vt sub una ficu turmae condantur equitum. 3 - sota Nus. Solinus vero. in Polyhistore Cap. 33. de India ita scribite Pomaria ficus habent, quarum caudices in orbem spatio sexaginta pastilum extubcrantur. Ramorum umbrae ambitu bina stadia consuinunt. Foliorum latitudo sor-
54쪽
mae Amaronicae peltae eomparatur; pomum eximiae suauitatis. 3 sit ille. Strabo Lib. 13.de Situ orbis haec refert: India mirabiles multas mittis ar- fra Azo, bores; in quibus aliqua est decliues habens ramos: frondes haud sane clypeo minores. onesicritus oram Musitani exquisitius explicans, quam in Austrum maxime vergentem dicit,ex India quasdam Ue, inquit, arbores, quarum cum rami ad cubitos duodenos excreuerint, reliquum de hinc augmen. tum ad ima descendere,donec curuati tellurem attigerint :postea per terram distributos, instar propaginum radicibus enatis efficiet deinde alatus crescentes, trunco roborari; ex quo denuo similiter deflexi, crescendo aliam propagationem essicere: dein aliam, atq. aliam deinceps, adeo ut una ex arbore umbraculum lotagissimum inci, porticui multis compactae columnellis quam simillimum. Arborum quoque magnitudines refert, quarum stipitem quinque vix circumplectantur homines. Ad Acesinem ubi se ad Hia.
rotim coniungit, resert Aristobulus arbores esse, Quae curuatos habeant rarimos, earumque magnitudines eius generis extitere, ut una sub arbore quinquaginta equites meridiano tempore umbris restigerentur : hic vero quadringentos inquit. Aliam Aristobolus tradit arborem ut faba habentem is Siquas longitudine digitorum decem , melle refertas , quamqui manducaerent, non facile incolumes euadere. Illi de arborum magnitudine cunctos excelluisse mihi videntur, qui trans Hiarotim amnem, arborem se specta Dse testantur, quae dempore meridiano,umbram ad stadiorum quinq. spatium inceret.J Haec Strabo. Quibus accinens in Curtius Lib. 3. Rerum Alexandri de India ista per. n. CvR- scribit: Siluae erant prope in immensum spatium diffusae , procerisque & in rivs, eximiam altitudinem editis arboribus umbrose . Pleriq. rami instar ingen- e . titim stipitum nexi in humum, rursem qua se curuauerant, erigebantur, adeo ut species esset non rami resurgentis, sed arboris ex Paradice generata .3 Tantum ille. His tamen longe vetustior Theophrastus mira haec de ficu Indica narrat, τnso pDRA Lib. . de Plantis Cap. Gaudet India ficu arbore,cuius anniculi rami in hu- sius. mum deflexi, actis radicibus, denuo sursiam emergunt in nouas propagines, adeo ut in orbem circa primarium truncum silua facta, quasi diuersas porticus fornicato opere per columnas effetant. Istarum arborum aliquae sexaginta passus in orbem complectuntur; effundentibus se se nouis semperstolonibus vltra priorum ambitum, cireum parentem. Altitudo vero tantum attollitur ut ad ducentos quinquaginta passus umbram eiaculetur. In gentium ramorum maxima densitas: solia peltae magnitudine: fructus non
maior citere,fici emgie, unde Graeci ficum appellant. Nascitur maxime prope Acesinem .d Ita Theophrastus. . Sic igitur verisimile est Protoplastos ex ficus Indicae seliis consuisse sibi xx tys λ, ns
perizomata, siue cinctoria, nimirum viduo tantum solia, unum a stonte S RIZOMATA
aliud a tergo propter sui magnitudinem, quam diximus instar clypei essita P ' MPeraptemtum hominem, saltem ab umbilico ad pedes, instar semoralium '' 'obtegere potuerit. Hinc illud quoque facile intelligi potest quod de pri- .mis parentibus voce Domini pauefactis Genes. 3. 8 dicitur: Absecondit se Adam , s uxor eius a facie Domini Dei in medio ligni Paradisi. quodq. Sera
55쪽
pion Graecus Auctor exponens , ita reddita Igitur consternati animo, tria istis. δε--ἡhuri ipsam arborem se abstonderunt. 3 Id enim vix explicant interpretes, figuris - R ac tropis locutionis adhibitis,cum simplicissimus sensius sit,intra illud topiarium & Brnicatum opus renascentium propaginum ficus Indicat se se generis nostri Proauctores occultasse. Vide Cap. 6ν. Ergo prope Acesinem & Hiamtim, ubi ficus Indica nasicitur, consitum, cinno rivia Paradisum, Promer rationes adductas quidam sibi persuasere. Sed deia 1 M , M 1 ἀ- ACesinis & Hiarotis positu in regione Indiae,Strabo a Cophene fluuio, Indiaena Coa v M. Occiduo termino initio sempto, ordinem amnium indiae ita describit Lib. . a Post Cophen erat Indus , deinde Hyda es, dein Acesines & Hiar is , extremus vero Hyphasset ultra progredi vetitus Alexander, tum oraculis perfrua sus aliquibus, tum exercitu reluctante.J Hyphasim autem filisse Alexandri itinerum S expeditionum terminum, etiam Pliniua Lib. ε. Cap. I γ. Solinus in Polyhistore Cap. 13. N alis sum Auctores.
LI O R V M sententias de situ Paradisi descripsimus r ut
nostram promamus, opportet primum quasdain Paradisi circumstantias a Mose positas diligentius expendere, ex . quibus verum illius amoenissimi horti situni facil1us indagare possimus . Ait Moses Genec 2.3. Plantaveraι autem Dominκs Deus Paradisum Muptaιis a principio. Quod noster Interpres dixit, Faradio m voluptatis. Hebraice e stGan be Eden. ad verbum, Hortum in Eden. Magna hic est eruditorum disceptatio, num Edem sit proprium loci nomen , num appellativum. Septuas n et M M v x- ginta quasi pro tum esset ninterpretatu relinquentes dixere: παραδεισεν ιντ N E Nν. Graeci Patres omnes, & ex Latinis permulit istud sequentes, hunc lo- cum legunt: Raradisum in Eden. Sic S. Irenaeus Lib. s. aduersus HaerecCap. 3. S. Theophilus Epist. Antiochenus Lib. a. ad Autolycum, Origenes Lib. q. Periarchon Cap. a. S. Epiphanius in Epistola ad Ioannem Ierotaymit. S. Basilius Lib.de Paradissi, S. Ambrosius Lib. de Paradiso, S. Gregorius Naaranaenus, ν S. Chrysestomus Homil. i 3. in Genes. S. Gregorius Nysenus ε. - Οὐ su-- Serm. in Orationem Dominicam, heodoretus Quaest et s. in Genes. S. An ir stasius sinaita Lib. 7. in Hexaemeron, S.Ioan. Damascenus Lib. 2. de Fidiorthod Cap. aa. Theodorus, Sarron ς & alii. Quin & ipse S. Augustinus. Apia. δεα Lib. a. de Genesi contra Manichaeos, Anastasius Nicaenus Quaest.24. in Scri- ---- - pturam, Moses Bar-Cepha in Praetatione Lib. de Paradiso,& Cap. I. ιε. & 2 r. atque alis innumeri. Sed ceterorum nomine unum tantum Chrysostomum
audiamus, qui ait: Moses describit Paradisum, & nomen loci in quo erat, scilicet Eden. JPorro Hebraei ferme omnes, Eden nomen proprium toti in quo erat Paradisus, constanter affirmantula Aben Ezra, Scelomo, Κimchius, Poetnari ,& alii. Hinc in ordinarijs eorum precibus pro deisnctis,crebrius reperiuntur eiusmodi conceptae formulae: Portas horti Eden aperi te illi. J Spiritus eius requisseat in Eden. J Item isequentes sepultarorum inscriptiones. Sixanima
56쪽
i anima eius in horto Eden. 3 Hinc etiam illae se Theboibadest, notae scri- sa
' Eden hie pro propria accipiunt, loci nomen esse volentes; sic ex Ortho - 2 2 T.
xis, Sanctes, Steuchus, Uatablus, Clarius, oleastriuRPererius, St. omnes in n. a.Genec Sixtus Lib. 3. Biblioth. Αnnot. 3 . Galesimus in Notis ad Sacrani historiam Seueri, Lib. I. Genebrardus Lib. 2. Chronograph. Pag.7. Forer insing aiae 3 r. ver. 3. Marinus in Arca Noe, ViegaS in II. ApocalyP. lninent. .Section. s. Ex haereticis vero, Munsterus, Paulus Fagius, Tremollius Emanuel, Franciscus Iunius in suis Transsationibus & Scholiis Genes 1. F lle. ruS, Mercerus,Bertramus in Thesauris Hebraicis,& alia: ut discas nihil boni eos habere nisi a Catholicis. Confirmare hanc scntentiam videtur Vulgatus Interpres Genesq. ver. i 6. cum Eden sine interpretatione re Iinquit illis verbis: Egressus . Cain a facie Domini, habitauit profugus in terra ad Orientalem plagam Eden. satis innucns Eden nomen proprium loci ubi erat Paradisus, extitisse . Atqui hoc fuit Praecipuum argumentum eorum qui Paradisum in confinibus Mesopotami posuerunt, quod Eden regio ubi erat Paradisus, prope Carras Mesopotamiae fuerit. Habes horum opinionem Cap. a q. hase descriptam. Ceterum Vulgatus ipse cuius auctoritatem tanti facit Ecclesia, Eden He hraicu in non pro proprio, sed pro appellativo proculdubio accepisse vide- pr LL, τ
tur, cum vertit, Paradisum voluptatis. Eden, voluptatem interpretan S. Nec v v M PRO 'nobis occinant, Interpretem solere nonnumquam propria locorum Hebrai - 'L PTA
ea nomina ac si essent appellativa, Latine reddere; cuiuste rei sunt exempla 'non pauca ab eruditis eoilecta: b sed illud nunc satiS iit e Psal. γ . ver. 3. I μι Mis .is. v. ctus est in pace locus eius. pro, in Salem locus eius;cum subdatur: Et habitatio br 6.1.Coin
eius in Sion. nam hoc loco satis ostendit se Eden pro voluptate appellativo ra usurpasse, cum intelligi uoluerit Paradisum locum mille voluptuosissimum. Vnde S. Hieronymus in Traditionibus Hebraicis in Genesim haec habet: Et cplantavit Dominus Deus Paradisum in Eden, contra Orientem. Pro Paradiso in Hebraeo hortum habet, idestgan. Porro eden, delitiae interpretantur Pro quo Symmachus transtulit, Paradisum storentemd Haec ipse. Equidem Eden voluptarem, delitias, amoenitatem, delectionem significare, unde e ctum sit recum v lis eiusdem 'significatus, notius est, quam ut exemplis e facra Scriptura opus sit demonstrare. Haud probandum quod Fors erus, Formius, & alij notarunt , ex nomine proprio Eden regionis ubi erat Paradisus,: quod esset locus amoenissimus, desit ijs, ac voluptatibus opulentus, efformatum verbum Adan delitiari, & nomen Eden, delitiae, in factis Litteris usitatum: Cum melior sit corum sentcntia qui putant Hebraicum thema genuina S innata notione voluptatem & delitias exprimere, unde Paradisus dictus sit hortus Eden, hoc est aliacenissinius& delicatis limus. Et quampis Iocutio illa, si ad verbum reddantur Hebraica, Nantavit Da minus Deus:Taradisum an Noluptate . duriuscula videatur, pro, Paradisum ovoluptatis, quod Noster exprestit; at non propterea resiliendum ab auctoritate magni Interpretis, cum & phrases Hebraeae ista duriores saepius sint emolliendae r di omnes sciant, In, praepositionem, Hebraico idiotisino, pro,
57쪽
J7 r. cum, passim in Scriptura poni. ' Ergo idem erit a Plantauri Dominus Deus
a Nubois i. s. Paradisum in voluptate. aC,cum voluptate. hoc est, cum desilvis S a mami-
,2-I et rate nempe Paradisum delicati stimum. Et tunc quis non videt,sen-
λήγμιγγι. p. siam optime redditum ab Interprete,cum dixit,Paradisium voluptatis. nem - μ' pe, omnifaria voluptate resertum. Quin & S. Augustinus Lib. S. de Genesi ι , - ώ- Ca p. 7.legit, Paradisium in delitis s. Et Seuerianus quamuis Graecus auctor , - leu μα- hac annotat: h Eden interpretanmr delitiae,quasi dicasPIantauit Paradisum N In voluptate, vet. delirijs, pro eo quod est,in loco delicato 6cam D.J, , , i , Sed di Septuaginta in Mosis narratione de Paradiso. non semel redd e T i A M s1 η- παλαί-ον τη ς-, idest, Paradisium voluptatis, quod Hebraice est, GanτvAo. IM- Eden. ut Genus a. t F. Et posuiι eum in Paradisum Nesuprasis. ubi S. Hierony- τε R 'RETI' mus inqiuer Ipsi igitur Septuaginta Eden interpretati sunt voluptatem . yy δ' - Symmachus vero, qui Paradisum , pauloante, florentem transtulerat, hic posuit π τω παραδει is τηγαλ γ,quod & ipsum amoenitate & delitias senar.3 Eodem modo Neptuaginta Genesi s. ver. M. & M. tranSierunt Parad istum voluptatis L Et noua Transatio Uatabli nomine Genesa. s. & alibi,ubi ponitur Gau Eden, exponit semper, Hortos delicatissimos, seu delicatos . Nec his officit quod nomen Eden fit pius in Paradisi historia soIum sine alio ad- - . . . iuncto ponatur, Vt Genesa. IO. Flauius egrediebatur ex alibi,ut pro- . pterea cogamur asserere,esse proprium loci . Nam ponitur ita absblute,vel per antonomasiam, Ex Voluptate. ad significandum Baradisum loeum omnium voluptuosissimum, ut ipsa voluptas dici posset: vel more Scri plurae siubaudiendam vocem Gan, quam iam prius non semetrepetitam, posteadub- intelligit: vel, loei, quam noster Interpres expressit, cum reddidit: Eluuius egressi aDP de loco voluptatia. Sic igitur ex auctoritate Uulgati, Septuaginta, a liorumq. Patrum fatis solide deduei viderur, en potius esse appellatauum, idestivoluptas,quam loci alicuius proprium nomeu.
Elucidatur Iocus Genes A. Veri r 6. Egressu . Cain afacie Domini , habitauit profugus in terra ad Orientalem plagam Eden. simul- que ostenditur Eden& Paradisi, & alterius loci esse. .
nomen proprium . . U. AH III. - - . . '
V o D Edcre nomen proprium regionis esset, in qua Par dilus conditus fuit, ex isto enesis testimonio quosdam , p . Comprobasse,superiori Capite vidimus Nunc id iam discuM tiamus. Caietanus Catharinus, in . Genes. BeIlarmimas - Lib. i. de Gratia primi Hominis Cap. 12. cxistimant, hoc loco non esse sermonem de Paradiis . & Eden istud in quo habitauit Cain, longe diuersum esse ab illo cum dicitur,Paradisumptaratum in Edent fatis firmo ducti argumcnto, quod locus Paradisi Adamo eiecto, mansit hominibus prorsus inaccestus;at lite refertur Cain habitasse ad Orientalem plagam Eden, mii autem habreau it in Paradiso; am ergo utud Eden non esh illust Paradisi. Refellit hoc argumentum Pererius ea ratione , quod licet lacus Paradisi Eden ante diluuium Mouamdiu eius pulchritudo
58쪽
stetit, inhabitatus fuerit rat vastato Paradiso diluuij vorticibus,ccepit loci shominibus incol i. Sed etsi istud daremus, non obseruat disertus Auctor, Cainante diluuium habitasse ad Orientalem plagam Eden Verum inspice quid fateri Percrius cogatur: Quod plarique ex Hebraeo conuertunt: Plantaverat autem Dominus Deus Paradisum in Eden ad Orientem. J ipse Pererius uecutus alios exponit, Paradisum plantatum in Orientali parte regionis Edeo:& cum Scriptura dicat Cain habitasse ad Orientalem plagam Eden: si Eden ubi Cain subsistit, est illud Paradisi, vii Pererius di ali docent; prolacio coguntur asserere Cain habitasse in ipsissimo loco ubi erat Paradis fr& cunia,' nondum per diluuium abolitus esset ille pulcherrimus hortus, habitauit er- go in Paradiso, quod est nimis aperte falsum, & Scripturae repugnanS. f .. . . - Ex his dici posse videtur Eden aliquando non proprium loci, sed appellativum esse nomen ,delitiasq. significare: at tune diei de Paradiso: aliquando vero esse loci nomen, illius, inquam, regioniS,aut urbis Syriae prope Carras Me potamiae , de qua superius CaP. I . disieruimus-ῆrsan hunc ess Eden ubi habitasse Cain refertur. At nc s cunetis probe perspectiS,meam Iibentius sententiam abimus,Eden EDEN PA-esis nomen proprium, nedum appellativum regionis Paradisi : sed longe di. RADisI Nouersum ab illo Eden Mesopotamiae e quo diximus . Habebimus itaq. duas MEN PRO- regiones Eden dictas in Scriptura , alteram in qua conditus fuit Paradisius, P Riv M.
de qua Genesa.& 3.agitur: alteram,illam Mesopotamiae non longe a Carris de qua Isai. 3 7. v. 1 2.& EZech. 27. v. 23. Quod Eden sit proprium nomen regionis in qua fatus erat Paradisus,ex Septuaginta,ex consensu Patrum Craeis eorum,& multorum Latinorum,tum etiam Hebraeorum, & plurium Recen-riorum valide firmauimus superiore Capite . Quibus nunc addimus Eusebium & S. Hieronymum, qui cum Hebraica loca urbium, regionum &c. de--
scribunt,de Eden ramquam de loco peculiari ubi esset Paradisus, ista perscribunt: Eden sacer Paradisi locus ad Orientem,quod in voluptatem,deluia'.
transfertur . l Haec ipsi, - , Et Moses Bar. Cepha Lib. I. de Paradassi Cap. I 6. inquit: Porro ut regio:Eden cunctas reliquas praecellit terras,ita & ea eius pars, in qua situs est Pa- radiis, cetera omnia quae Eden complectitur loca, superat: neque enim in
Edon vllum est solum praestantius emin quo Paradisius est consitus.J Et Cap. x t .addit: Est autem a nobis iam dictum Cap. ro. Eden esse regionem spatiosam,amplam, amoenam, Variam . Paradisum vero locum esse pulchris, fi cicosis,praestantibus, laudabilibusq. arboribus, prae quibusus aliis in tota Eden locis,ornatum. Paradisum euim eius regionis quae Eden dicitur, partem esse inter alias omnes praestantissimamclaudabilissimam, atque cultori-hus suis commodissimam. J Hae Bar-Cephiso Uide insta Cap-6ria Nee his.officit quod Uulgatus nomen Eden cum de Paradiso dicitur,quasi esset appellatiuum saepe sepius interpretatur voluptatem: iam enim superriori Cabite notauimus , Interpretem Hebraica loeorum vocabula, quod stias significationes habeant, ister interdum Latinis auribus dare. Posse. . mus tibi innumera exempla notare: sed illud sit pro indice, quod in Biblijs . . . ., Editionis Vulgatae nouissκne iussu Sixti V.&Clementis VIII. summa cura
recognitis, plurimis locis, quibus intersres nomina propria rerum Latings . reddidit,
59쪽
reddidit, illa, matu la littera in principio denotantur, ut quisque intelli
tudinem alienam esset profanis A uctoribus, Antonius Nebris ensis 3.Quin qua g. Cap. p. prolatis exemplis demonstrat. Non secus Genes a. S 3. Eden nomen regionis Paradisi,Vulgatus tamquam appellativum exponit, Cum
sit proprium, haud sane sine graui ratione, ut ostenderet immensas delitias& voluptates illius praestantissimi loci. Verum Eden Paradisi diuersum omnino esse ab Eden Mesopotamiae, e maiorum quoque auctoritate comprobamus. Hebraica Massorali, qui Liber Iudaeis est in magno pretio , in I. Amos versu s. Κimchius in Libro Radicum, Mercerus, Bertramus, Marinus in Hebraicis Thesauris, observarunt, Eden Paradisi notari in Scriptura cum quinque puctis, nempe eri & seges, Eden : at vero Eden Mesopotamiae, semper cum sex punctis describi, nempe geminato Sogoὶ Eden, ut plane distincta& nomina di loca intelligamus: nam ut hanc diuersitate fatis innuerent;doctissimos illos Tiberieses Hebi os,qui indicto Concilio ducibus Rabbi Aaron Ben Asser, de Racibi Iaacciti Benia Nephtali, puncta sacro Bibliorum Hebraico Contextui affixerunt; alia atque alia punctatura Eden cum de Paradiso, & cum de Mesopotami regione dicitur, assecisse, facile disertum quod uis agnoscet ingenium. Λtqui idem plenius declarabitur eum Paradisum alibi quam in Mesopotamia plantatum ostendemus.
Iam vero de Eden illo ad euius orientalem plagam Cain habitauit,accurate disquirendum:sed locum integrum enarremus: ait Moses: Egresses Cain:a facie Domini. Discessisse a presentia& conspectu illius similitudinis,& imaginis sub qua illi Deus apparebat,& loquebatur,quidam intelligunt. Ahia sermone illo diuino & colloquio. Nonnulli, a fauore, S beneuolentia qua eum antea Dominus prosequebatur . Sed annotant quidam .h Dei seu Domini faciem in Scriptura bifariam dici, vel de diuina essentia, gloria , vel maiestate, quae a solis Angelis,& beatis in altera vita cernitur, S comprehenditur, non ab homine quamdiu hic vivitur et vel de externa forma qua sese exhibet, & conspici vult in verbo suo, di Sacramentis, ac externis Tebus, quibus olim saepe suam praesentiam declarabat Istaelitis S Patribus, ut ire Al ca,l ropitiatorio, Columna nubis,ignis, & altu . Vnde iaciei Dei nomine reperies locum ubi colitur,& suam habet Ecclesiam,intelligi: ut cum facie Domini Geties. . dicitur fugisse Cain, idest, a loco ubi Dei promissio de mine benedicto sonabat, & ubi erat eius verus cultus . Sic res externae quihus Deus se verbo suo alligat,ubi vult esse praesens, conspici, & coli, Dei ει- cies dicuntur. Si faciei Dei, verbum lucis adiungatur, &. interim sine einlae itia significatur, fauor, beneuolentia, gratia, benedictio, tam interna
Insuper obseruant,non esse idem Miliphne Ieheueb, & Mi pene Ieheueb, ut Hebraei in s. Ionae docent: nam Mi pene Ieb eb, a facie Domini fugere nemo potest, ut est Psalm. I 3 ρ. quem nihil latet: sed Mi liphne Iebeueb, a loco ubi te orat sentem exhibebat Dominus, suis assistens, ubi coli volebat. Est tamen ybi haec confundi videantur . 2 Haec illi annotarunt.. Ergo
60쪽
Ergo hoc loco dicitur Cain egressus Miis a Ieb eb acie Domini idest, a loco ubi Deus praesentiam suam exhibebat , fundebat oracula, suos
alloquebatur,instituebat, ubi erat verus Dei cultus, coetus vel Ecclesia pi rum:nempe ubi erat Adam,cum Setho , & alijs veri Dei cultoribus. Porro illud Ionae a. cum dicitur, fugisse in Tharsis a facie Dominuest quoque Heb. Miliptae Iehexeb,plerique a Iudaea intelligunt,ubi notus era De , te ubi peculiariter colebatur. Alii,Hebraismum putant,ut stare in conspec .ia
Domini,pro sungi ossicio prophetae & ministri verbi a sic fugere a facie Domini, nolle obire munus prophetae; nam sane hoc ministerni detrectabat 1 nas: unde Chaldaeus Interpres habet: Vt fugeret ad mare potius, quam PrQ-phetaret in nomine Dommi.J Forsan simplicius fuerit. Ionam a prasentia is
illius similitudinis sub qua Deus illi loquens apparebat: vel a loco in quo
Deus illi ut ad Ninive pergeret, praeeipiebat, votuisse iugere in quasui S terras a Ninive remotas, ut tolleretur Occasio subeudi illam prouincia ex mandato Dei. Sed tu Interpretes adito,nos interim ad nostra. Ait Moses de Cain: Habitauis profugus in terra Heb.ad verbum. Et sedis,consedit,substiti rese- QUID TER-dit, in terra Kod. Septuaginta:Et habitauit in terra Naid, vel Naed. vi est in RA NOD. Romana Editione.Chaldaeus Paraphrastes, In terra Nod . vel ut alia exemplaria habetesn terra migras & emigrans.seu vagus. Rab. Sce Iomollita lcribit: In terra Nod ad quam demigrabat profugi omnes,ad Orientem Eder .. quo & pater suus demigrauit, cum e Paradiso Eden fuit eiectus idictum est enim Gencs 3. v. q. Et collocauit ante hortum, vel potius ab Oriente horti Eden. Vel in terra Nod,idest,motionis,quia quocumque ibat,terra subter illum mouebatur,dicebantq. creaturae: Recedite : hic est qui fratrem suum
occidit. 3 Haec R. Scelomoh. Sed di R. Abraham inquit ἰ Appellauit eum Nod,quia fuerat vagus & exul. 3Αccipiunt etiam hic Nod pro nomine proprio urbis plerique Recentiorum, ut Isidorus Clarius, Valabius, Sanctes, Mercerus, Genebrardus, Marinus,& alij.Sed & Iosephus Lib. i. Antiq. Capa ita refert: Cain autem multas regioneS una cum uxore emensus, tandem Naida condidit. Id loci u
men esti atque illic sedem optauit, ubi etiam liberos proci cauit. JPorro nomen Nod illi urbi iactum quidam existimanta motione & vag tione Cain,qui ob statricidium maledictione diuina percussus, uno loco stare no poterat. Alii ab euentu,quonia Nod sonat fuga di exilio,vt Latine Latium,quod illic latuisset Saturnus a nempe Cain in illa terra a patre & pijs profirgus,quasi in exilio procul habitauit.Rabbi Scelom , ut vidimus quod Illue profugite se reciperent,quo etiam Adam Paradiso eiectus demigrauit.
Ceterum S. Hieronymus Nod non pro proprio regionis aut urbis nomi- NOD, P R ne, sed pro appellati aloe est,profugus,va Moberrans, usurpauit, sicq. in FucvS.
Editione Vulgata posuit. Uniue in Traditionibus Hebraicis in Genes scxibit: Et habitauit in terra Naid. Quod Septuaginta Naid transtulerunt, in H . brato dicitur,& interpretatur , idest, fluctuans, & inst bilis, ac sedis incertae. Non est igitur terra Naid, ut vulgus nostrorum putat i sed expletur sententia Dei, quod huc atque illuc vagus di proinfugu 3 oberrauit. J Haec Sanctus Hieronymus. Cuius sententiam cunia, in