장음표시 사용
351쪽
998 ,D I S. P. V T Α Τ I o X. XXVII. Ex hoc concluditur , vitam, actionesque vitales & animales,ex hujus natura,qua calor est,dependere, vel illi beneficio formae, quatenus proximum hujus est instru mentum,conferri. t Non ex sua natura, quia vita est actus animae utentis calore pro instrumento proximo; quocirca indubitato sequitur,
' animam communicare talem vim calori, eumque sic
usurpari posse,ut eas promat actiones quas ex se saa-que natura edere nequibat. Vnde falsitas effati Sen-nertiani lib. 2.institui.p. I.c. .elucet,quo asserit qua litates vi formarum nunquam eo dirigi posse, ut amplius quam pro viribus suis agant, eas nunquam amittere vires suas aue naturam propriam, easque se-lummodo exercete, nihil agere sepra virtutem suae ,
speciei etiamsi is Mentiore forma dirigatur. Et intractatu de Galenicorum cu Chym. cons &dissens cap. 8. l. inquit: calor dum est animae vegetantis instrumentum selum calefacit& solum cale- . . faciendo coctioni inservit. Quod autem in ventriculo ex cibo fit chylus,non solum a calore proficiscitur,sed facultate ventriculi coctrice seu vi chylisica: hic calori nativo saltem vim calefaciendi assignat; vim coquendi, quatenus fit concoctio, cujus species est chylificatio,adimit. Miser itaque Galenus caloriunt versam coquendi vim , dc falsus plane Aristot.q.
meteororum potissimum , adeoque vana Peripateticae philo platae doctrina, calqri haec omnia munia assignantiu prae uno isto dogmate Sennertiano. Calor itaq; etia ab anima directus nihil potest praeter- qua calefacere, nihilq; supra suam virtutem potest emcere, etiamsi ab anima dirigatur, juxta eundem. - ὰ ΣXVlu. In
352쪽
DE PARADoxis SECTAE SEN. VIII. In hac opinione primo despiciemus,quo modo sibi constet Clariss Senerius , aeinde quam &an ea veriformis,cum ca. x. tract.de Gai.cum Chym. cons. & dissiens fol. 2 8 inquit: concedsimus videmeatorem multa operari. Manima instrumentum, q-s non inceret, strapterea Graim Aversa esscere , in ventriculo e lum,m vate singuinem ct aliud alibi:Et proinde sales actones non μά ealori,sed a1inapotι- calore utenti,attribuentas Uteris itaque anima calore perficit ea instrumento caloris,quae solus calor non poterat, adeoque non indiget aliis peculiaribus ad hoc qualitatibus; agimus gratias pro ingenua veritatis confessione. Falsum proinde dixit,quod qualitas etiam a formis directa silummodo suas exerceat vires, quod calor animalis non coquat sed selum calefaciat; Et si anima,vel forma no8iliores ac ones talis autem est vita dc actiones vitales & naturales edere volet, tum requiri alias qualitates: per has autem intelligit
XXIX. Sed accedamus propius ad eunde autorem ubi proprie magis loquitur, lih. v III. physic. cap.2 inquit, Calidum innatum est praecipuum animae instrumentum , quo omnes actiones obit &perficit. Calidum insitum fovetur & excitatur ab influente per spiritus,qui cum Calido innato juncti proximum& praecipuum omnium actionum edendarum th: strumentum sunt; & faciunt,ut animaefacultues adactum secundum accedere possint. Hi spiritus sunt corpus tenuissivium, calidum & mobile, ex maxime syncera parte sanguinis genitum. Et lib. s. Phys cap.I. sol .a36 inquit idem, i m mi uenerationem, pra- Uam ad formam alterationem a caloreper=9primario Rrr 4 pro i
353쪽
xooo D I s P v T A T I o X. profici ci r Et paulo post : toram mylionis fugenerati-onu misti naturam, in debita humidi eum sicco conjunctione, euorei, eerto gradu constituto t, con flere, eandemque genarationis conservationis misti eamm .sse. Hactenus ille. Quid clarius de calore, prout velipsemst operatur, vel usurpatur a forma ad a mones suae virtutis specie sublimiores edendum dici potest λ ubi conceptis verbis, quod antea negavit,aD firmat & asserit. XXX. Neque de nihilo est quod lib. de Chyni. cum Gal. consenc& dig. cap. 12. fol. 3 a. inquit: Forma & anima est cujusque rei architectar & primus motor in mistione est anima ac cujusque rei
forma communis & comesune naturae instrumentum , quo ad virtutes rerum fovendas utitur, calor est &spiritus cujusque rei insitust ministras facultates earumque officia caloris & nativi spiritus benes clo perficit. Hactenus ille. Hae virtutes sane non sunt in calore & spiritibiis quate-pus tales , sed ab anima vel forma, & exercentur per spiritus & calorem, ut proximo & peculiari instrumento. .
XXXL Neque est quod ipsemet vel quispiam
pro Sennerto excipiat, eum in locis allegatis non to qui de calors, quatenus est qualitas elementi, sed alio quodam, qui cum subjecto suo in quo haeret, videlicet. humido spirituque insito constituat corpus quoddam quinteflantiale propria donatum & insignitum forma, cum ex physicis allegato loco non agat de calore alio quam elementari, qui misti generationem genitique elaboratione ulteriore persectionem& conservationem perficiat, cujusque in
354쪽
putredine & destructione pereat misti substantia Item libro de Galenicotum cum Chymicis consensudi dissensu,capite octavo, lio 178.ubi de calore vegetantis animae instrumento disserit. Si enim hic intelligeret calidum nativum , de quo libro quinto Institutionum agit; & item libro primo,sibimet ipsi
XXXII. Neque esabitur. vim argumenti vigesima quarta thesi positi, cum in lib. 1. de seb. cap. I. distinguat inter calidum nativum,qua est substantia,& caliditatem naturalem , ut est qualitas, a qua prae- dominante in animalibus spiritui insito nomen indidere. Omnis qualitas est assignanda suo a cujus Arma originem ducit,&sine quo de subiecto in subjectum non migrat peregrinum, ita ut ei proprie inhaereat & pro instrumento serviat: quaerendum proinde , in quo subjecto haereat illa nativa caliditas, an non ut ipse fatetur in spiritu insito , quatenus est ex elementis, qui idcirco calor innatus a Philosophis nominatur tesse Scaligero Z an non spiritus iste in humido tanquam pabulo cum quo unum constituat corpus,consistat, di his ita junctis constet illud corpus , quod calidum innatum vocamus i Caliditatem hane ut qualitatem , a qua corpus innati calidi denominationem & vim potiorem habet , ab febrili & elementari calore specie non differre idem largitur D. Sennertus, loco citato ; ob allegatam, quod ab uno eodemque ejusdem generi contrario vinia cantur & remittantur, rationem, interim si iritum R r x s cum
355쪽
cum humido primigenio , quatenus substantiam calidi nativi constituit, nobilioris S caelestis esse naturae adstruit. Calor itaque Mementaris haeret in a-.iiena substantia, & accidens extra proprium suum subjectum , a quo dependet S generatur. Verum enimvero illa caliditas di illud humidum,in quo vita & sanitas fundatur, & a qui actiones vitales & inculpatae sanitatis fiunt, laeditur in febribus: accenditur enim calor nativus, seu prout nominare Iibuerit) nativa caliditas, ille inquam calor, in quo & a quo vita 8c sanitas, fundatur a febrili & igneo fitque
cum eo unus numero calor, qui specie non erat diversus, sed tantum intensione. Et it febri hectica humidum illud, quo calor nativus pascitur, & quod pro subjecto habet, conamitur,spiritusque dissipa-ltur, ab intemperie sicca calida Memcntari r actiones autem sunt contrariorum sit b uno generejuxta Senerium. Si itaque humidum illud nativum a siccitate & caliditate elementari consumitur,si calor ille absimili dementari ita accenditur, ut unus cum eo fimat, si a contrario frigore elementari aeque patitatur, si
spiritus insitus & influens aereo sustentetur pabulo, adeo ut ab eius interclusias consertio pereat, quidni vi adducti argumenti , caliditas nativa & humidum, in quo inhaeret &a quo pascitur, sunt elementaris conditionis, non caelestis originispXXXIII. Neque enim th febribus alius accenditur calor, quam qui vitae actionumque vitalium & , senitatis proprid est opifex , & nativus ac animali proprius dicitur. Si enim alius ab eo specie diversiis
Hementi calor accedderetur, homo non ut anima
tum, sed ut mistum laboraret. Et si enim hi duo -
356쪽
DE PARADox Is SECTAE SEN. IOO3Iores specie & essentia non differant, tamen subjecto & munere forma ka qua reguntur, diser pant. Calor nativus seu innatus, vel emphytos proximum animae est instrumentum , quo operationes suas vitae &animantis integritati necessarias perficit, quique corpori diversarum partium unam, a quo totum denominetur, communem temperiei rationem,& vegetationis principium & vim tribuit.& humidum in quo haeret depascit & consumit jugiter. Hic in toto corpore diffusus dc uberrime cordi est insitus, vitaeque & omnium actionum vitalium& sanitatis in animante autor est & conservator,unde vita in calido & humido consistere dicitur.In hujus proba & convenienti cuique naturae temperie seu moderatione vita & sanitas, in ejus intemperie
morbus,& exstinctione mors. Calor vero misti, quem Fernelius elementarem solummodo putat,
humidum suum no depascit sed tuetur & conservat, ipserumque elementoru*ncrisin fovet: hujus perditio est totius substantiae corruptio, ille in animato corpore primo & per se non patitur , nullamque si tali intemperie labefactetur ut officium praestare
nequeat, invehit mutationem , quam substantiae corruptionem & interitum. Quocirea sanitas, uti in commoda temperie & dispositione caloris nativi, quatenus animae instrumentum est dc animali calor est, & ab eo actiones omnes vitae & sanitati eduntur, consistit , ita nullus morbus in homine datur ex intemperie caloris, quatenus sequitur ser- .mammisti, vel quatequs misti substantiam ut mistum conservat. Homo enim patitur & corpus ham
1-disseraxi calor animati O calor misi.
357쪽
Ioo4 DIs PUTAΥ- Io X. bet animatum, gubernatum dc directum a calore animantis, ut animae proprio proximoque instrumento, cujus benefici0 sanitatem& vitam possidet: quocirca calor ille animalis in morbo intemperatur,in morte exstinguitur,priusquam corpus ut missum patiatur. Et, animal non ut mistumsed ut an malum,laborat, patitur se moriturve perit. XXXIV.. Proinde laterem lavat, qui cum Fer- melio dicit , calorem elementarem a febre primis accendi, hunc accensum labefactare innatum. Cur non primo & per se febrilis calor, qui est igneus de Hementaris aggreditur nativum si amissi caloreaccendi potest , qui clementaris est , certe cur non etiam primo ab externo a quo hic accendebatur 'Verum actio laesa semper demonstrat subjectum morbi ; in febribus non laeditur calor, quatenus es pure Mementaris seu misti, sed quatenus est animalis '& vitalis, , de vitae sanitatisque autor & conservator, dicet ab elementari specie non differat. XXXV. - Verum enim vero,communis & vera hactenus sui sententia, Calidum nativum organum esse animae seu formae, quo vitam & sanitatem administret; quo posito anima seu forma non recedat, , quodque uti ab cadem vires suas ad operandum omnes habeat, ita etiam dum in integritate persistat, commoda sit pro eadem in reservanda dispositio,ut eadem non sit absens nisi hoc destructo & semper sit
XXXVI. Verum Sennerto contra antiquitatis veritatem aliter visum est ; dyplicem enim in resta- . tuit formam,aliam per quam res vivat,& aliam quae hac abolita manere possit, a qua pendeant occultae .
358쪽
DE PARADox Is SEcTAE SE N. Ioos qualitates, propriae nobilioresque facultates.Hanc in calido nativo ponit tanquam proprio domicilio, di subjecto,quod omnis elementaris naturae-concretionis expers esse mordicus defendit. Haec, dum res vita perfruitur , est subjecta thstar materiae,aoimae seu formae principali. Hanc modo cum specifi- eis animalium formis ab initio rebus concreatam se & propagari asserit, modo ab illa principali in re- genitam,ut sit commodum subjectum,non aliter a que anima duxta Themistium sui domicilii structu ram commodam architectatur. Conciliet haec ipse autor et Si enim a principio congenita, non sit ab Aia forma principali:ssero aprincipaΓgeneratur,ctomnis formarum generatiost pessui multiphcationem,adeoque univoca est ut flatuit intractatu do Gyniacum G. consi ct diis cap. 9. amma non generat aham formam, , quam similem μι animam, ut anima eanis catlinam salicis salicinam.Statuit enim omnium rerum formas uni-
XAXVII. Deinde nova est opinio neque hactenus vero consona, formam principalem substantialem inesse rei per aliam formam substanticlem, quae permanere possit priore recedente, remque in esseipecifico conservare , & ab hac non modo vires Umnes proxime dependere , sed & exerceri postea. ' Quod primo & per se non inest rei , eres iccidens inest , forma vero omnis ita inest materiae cuius est forma , ut eam penitus prorsusque& proxime nulla re mediante informet. Deinde forma substantialis & specifica, quaeque ob materiae commodiorem dispositione praecedit formam nobilio-
359쪽
biliorem, n5 manet cum eadem quando supervenit: ut enim generetur pullus necessum est perire ovi formam , nec res una substat duobm actibin sumn si ultimatis, quorum quιbbet res eandem essentiam s .e L flentiam lar rict tueri s vires proprietatesque conferre potest.i Quocirca forma solum habet respectunt ad
materiam,ut materia est,cujus potentiam explere,&cum qua unam substantiam constituere annititur, non per 5 propter aliam aliquam formam in ateriae
inhaerente. t Deinde quam diu commoda dispositio est pro forma, nulla forma perit. Rhabarbari vero forma secundaria es dispositio pro primase & principali juxta eundem autorem , quomoda igitur hae salva & remanente illa perire &interire potest ' At cur formis nihil sit contrarium, nulla res perit nisi
dispositione materiae, cui inhaerebat, non amplius commoda. Dispositio vero materiar, . quae facit ut forma accedat, & perquam immanet & operatur, non est alia forma, quae nutic materiae vicem, S e
dem postea substantialis formae personam sustinere poteli, quaeque primo Sc per se nihil εc a nullo pati possit, & cui nihil contrarium sit,sed apparatus qualitatum & temperies commoda formae idonea, qua vi contrariorum labefacta sormam perire, & incolumi,manere contingit. Hue pertinet regula philosis-phica forma non haιet formam,de illud Scaligeri exercitat. 6. multo minus audiendus erit, qui diereformas informari. Vt rem accuratius intueamur,quaerendum
an facultas Rha barbari, quod pro exemplo adducit, pendeat a forma specifica, an a forma fictilia illa' secundaῖ si ab hac, frustra filii alia principalis: si ab illa vis
360쪽
DE P ARADox Is SECTAE SEN. 'xoo vis omnis de proprietas cum serma, a qua dependet proxime,ponitur & removetur: propriarum proprium
est cum silis substantiis poni ct removeri. Neque enim est, quod dicas selam vitam a principali forma esse,
vires vero & proprietates a secundaria, cum rerum proprietates proxime dependeant & insint per speciscam & principalem formam: neque necessum est . duas ponere formas, quarum una vitam , altera alias facultates largiatur et specifica enim forma largitur specificum esse dc specificam differentiam & quidd talem,&qualitates proprias ; &ut res sese habet inesse, ita etiam in operari: modus operandi sequitur modum essendi, unius rei juxta veterem veram philosophiam tantum unica est forma essentialis &ipe..cifica,quae & ultimata vocatur de largitur actum persectum,nulla alia forma perficiendum,a qua exiventia ex specifica differentia & qualitates propriae. XXXVIII. Deinde etsi concedatur, qudd pro se adducit D. Sennertus loco citato, Cor, Cerebrum, Epar, omnesque partes, habere suam formam per . quam distinguuntur, ut sint quod sunt, qua ratione Calido nativo, aut puriori Rhabarbari substantiae .possit inhaerere illa purgandi virtus praedita principali forma & anima Rha barbati, tamen hoc ipsum magis destruit quam astruit ipsius philo phema et
praeterquam enim quod Calidum innatum animantium, qui portio tenuior Rhabarbari non constituit ipa rtem propria forma differentem, ipsae etiam enum eratae partes, cor, epar,caeteraque cadaveris membr a, sublata anima hominis aut bruti , non amplius adhiones suas a forma specifica dependetes perficiunx.
nec enim cerebrum ratiocinatur aut cor vivificae, veI ' epar