Comoediae

171쪽

PHORMIO.161 . quantum metuist mihi, redire huc salvom nunc patruom, Getalnam eiuS per unam, ut audio, aut Vivam aut moriar sententiam. GE. Phaedria tibi adest. AN. ubi nam i GE. eccum ab sua palaestra exit foruS. PHAEDRIA. DORIO. ANTIPHO. GETA. PH. Dorio, ι85 audi ob8ecro. DO. non audio. PH. Parumper. DO. quin omitte me. PH. audi quod dicam. D0. sit enim taedet iam audire eadem milien8. PH. ut nunc dicam quod lubenter audias. DO. linquere, audio. PH. non queo te exorare ut maneas triduom hoc ' quo nunc abis lDO. mirabar si tu mihi quicquam adferres noVi. AN.ei, 490 metuo lenonem nequid. . . GΕ. suo sunt capiti l idem

ego Vereor.

PH. Don iam mihi credisi Do. hariolare. PH. Sin fidem do i Do. fabulae. PH. sueneratum istuc beneficium pulchro tibi dicis. Do. logi. Pu. crede mihi, gaudebiS facto: Verum herelo hoc est.

DO. Somnia.

PA. taeon ingenio e88o duro te sitque inexorabili, ut neque misericordia neque precibus molliri queas lD0. siduou te o88e incogitantem atque inpudentem, Phaddria, ut phaleratis dictis ducas me et meam ductes gratiis i 500 . miSeritumst. PH. ci, VeriS Vineor. GE. quam uterqueat similis sui. 11

172쪽

162 P. TERENTIPH. atque, Antipho alia quom occupatus esset sollicitudine, tum hoc esse mi obiectum malum i AN. a, quid 1stuc autem, Phaddria ΤΡΗ. 6 fortunatissume Antipho. AN. egone i PH. quoi quod amas domist: nec cum huius modi umquam usus venit ut conflicta-ΑΝ. m1hin domist ' immo, id quod aiunt, auribus teneo

lupum.

nam neque quo pacto a me amittam neque uti retineam Scio. Do. ipsum istuc mi in hoc est. AN. heia, ne parum

Pamphilam meam vendidit. GA. quid i vendidit ' ΑΝ.ain i vendidit Τ 510ΡΗ. Vendidit. DO. quam indignum facinus, ancillam

aere emPtam meo lPH. nequeo eXOrare ut me maneat si cum illo ut mutet

fidem triduom hoc, dum id quod est promissum ab amicis

argentum ausero: si non tum dedero, sinam praeterea horam ne OPPertus Sies.

Do. 6btundos Τ ΑΝ. hau longumst id quod orat: exor fidem hic tibi, quod boni promeritus sueris, condplicaverit. DO. Verba istaec sunt. ΑΝ. Pamphilamne hac urbe pri- Vari sinos issim praeterea horunc amorem distrahi poterin pati lDO. neque ego neque tu. GE. di tibi omnes id quod os dignus duint. Do. ego te compluris adVorsum ingenium meum mensis tuli, 520 pollicitantem os nil serentem, flentem: nunc contra omnia haec: repperi qui det neque lacrumet: da locum melioribus.

res malo. 505 sine

173쪽

quoad dares huic, praestituta. PH. factum. DO. num ego i8tuc nego ΤAN. iam ea praeteriit ' DO. non, Verum haec ei ante-ceSSit. AN. non pudet 525 vanitatis Τ DO. minuine, dum ob rem. GE. Sterculi-niun. ΡΗ. Dorio, itane tandem sacere Oportet ' DO. Sic sum : Si Placeo,

utere.

ΑΝ. sic hunc decipit D0. immo enim vero, Antipho, hic me d0cipit: nam hic me huius modi scibat esse: ego hunc e8Sealiter credidi; 1ste me fessellit: ego isti nilo sum aliter ac sui. 530sed ut ut haec sunt, tamen hoc saciam: eraS mane argentum mihi miles dare so dixit: si mihi prior tu attuleris, Phaedria, mea lege utar, ut potior sit, qui prior ad dandumst.

PH. quid laetam l unde ego nunc tam subito huic argentum inveniam miSer, quoi minus nilo est, quod, hic Si pote fuisset exorarier 535 triduom hoc, promissum fuerat Τ ΑΝ. itane hunc patiemur, Geta, fieri miserum, qui me dudum, ut dixti, adiuerit comiter luuin, quom opus e8t, beneficium rursum ei experimur reddere lGE. Acio equidem hoc eSSe aequom. AN. age ergo, SolHS servare hunc PoteS. GE. quid laciam Τ AN. invenias argentum. GE. CuPio sed id unde, edoce. 540AN. puter adest hic. GΕ. scio: sed quid tum' AN.a, dictum sapienti sat est. GE. itanei AN. ita. GΕ. sane liercle pulchre Suades etiam tu hinc abis' non triumpho, ex nuptiis tuis si nil nanciscor mali,

174쪽

ni setiam nune me huius causa quaerere in malo iubenS crucem lΑΝ. Verum hic dicit. PH. quidi ego Vobis, Geta, alienus sumi GE. hau puto: 515 sed parumne est, quod omnibus nunc nobis Suscenset

ni 1nstigemus etiam, ut nullus locus relinquatur preci lPH. ullus ab oculis meis illam in ignotum abducet locum Τ hem: tum igitur, dum licet dumque adsum, loquimini mecum, Antipho, contemplaminI me. ΑΝ. quam obremi aut quid nam facturu's, cedo i 550PH. quoquo hinc a8portabitur terrarum, certumSi Per-Sequi aut perire. GE. di bene Vortant quod agas: pede-tomptim tamen. AN. Vide siquid Opis potes adferre huic. GE. siquid lquid' ΑΝ. quaere Obsecro: nsiquid plus minusve laxit, quod nos post pigeat, Geta.

GE. quaero. AN. SalVOS eSt, ut opinor. GE. Verum enim metuo malum. 555ΑΝ. noli metuere: una tecum bona mala tolerabimus. GE. quantum opus e8t tibi argenti, loquere. PH. solae triginita minae. GE. triginta' hui, pereurast, Phaedria. PH. iStaec vero Vilis eSt. GE. age age, inVentas reddam. PH. O lepidum. GE. ausor te hine. PH. iam opust. GE. iam seres: ssed opus est mihi Ph0rmionem ad hunc rem adiutorem dari. 560ΑΝ. praeStOSt: audac18Sume oneris quid Vis inpone, ecferet: solus est homo amico amicus. GE. eamus ergo ad

An. numquid est quod opera mea vobis opus sit 'GE. Dil: Verum abi domum 6t illam miseram, quam ego nunc intus Seio esse exanimatum metu,

175쪽

PHORMIO. 165

conSolare. cessas' AN. nil est aeque quod faciam lubens. 565 PH. qua via istuc taciest GE. dicam in itinere: hinc modo te umoVα

DEMIPHO. CHREMES.

DE. Quid i qua profectus causa hinc es Lemnum, ChremeS, adduxtin tecum filiam' CH. Don. DE. quid ita non lCH. ΡOStquam Videt me eius mater esse hic diutius, Simul autem non manebat aetas virginis 570 meam neglegentiam: ipsam cum omni familia ad me profectam esse aibant. DE. quid illic tam diu quaeso igitur commorabare, ubi id audiveras lCH. pol me detinuit morbus. DE. undet aut quilCH. rogas' senectus ipsaSi morbus. sed Veni8Se eas 575 salvas audivi ex nauta qui illas Vexerat. DE. quid gnato obtigerit me absente, audistin, Chremesi CH. quod quidem me factum consili incertum lacit. nam hanc condicionem siquoi tulero extrario, quo pacto aut unde mihi sit dicundum ordinest. 580 te mihi fidelem esse aeque atque egomet sum mihi scibam: ille si me alienus adfinem Volet, tacebit, dum intercedet familiaritas: Sin Spreverit me, Plu8 quam OpHS eSt Scito sciet, Vereorque De uxor aliqua hoc re8eiScat mea: 585 quod si fit, ut me excutiam atque egrediar domo,

id restat: nam ego meorum Sol IS SUIn INPUS.

DE. Scio ita esse: et istaec mihi res sollicitudinist: neque udeo defiti8car experirier, donec tibi quod pollicitus sum id effecero. 590

176쪽

166 P. TERENΤΙGETA. DEΜIPHO. CHREMES.)Ego hominem callidiorem vidi neminem quam Phormionem. Venio ad hominem, ut dicerem argentum opus e8Se et id quo pacto sieret. vix dum dimidium dixeram, intellexerat: gaudebat: me laudabat: quaerebat Senem. 595 dis gratias agebat, tempus sibi dari, ubi Phaedriae esse ostenderet nilo minus amicum sese quam Antiphoni. hominem ad forum iussi opperiri: eo me eSAe adducturum Senem. , sed eccum ipsum. quis est ulteriori attat Pha0driae 600

Pater Venit. sed quid psertimui autem b0lualan quia quos saliam pro uno duo sunt mihi dati l mmodius esse opinor duplici Spe utier. petam hinc unde a primo institui: is Si dat, sat est: si ab eo nil fiet, tum hunc adoriar hospitemγ 605

ANTIPHO. GETA. CHREMES. DEΜΙΡHO. AN. EXpecto quam moX recipiat sese Geta. sed patruom Video cum patre aStantem. ei mihi, quam timeo, adventus huius quo inpellat patrem. GE. adibo: O Salve, noster Chremes. CH. SalVe, Geta. GE. Venire SalVOm Volup eSt. CH. credo. GE. quid

agitur ' 610CΗ. multa sidvenienti, ut sit, nova hic compluria. GE. ita. de Antiphone audistin quae factat CH.

omnia.

GE. tun dixeras huici sucinus indignum, Chremes, sic circumiril DE. id cum hoc agebam commodum. GE. nam hercle sigo quoque id quidem agitans me

iment, οPinor, remedium huic rei. CH. quid, GetalDE. quod remedium t GE. ut abii abs te, fit forto obviam mihi Phormio. CA. qui Phormio ' GE. is qui istam.

GE. Visumst mi, ut eius temptarem sententiam.

177쪽

prendo hominem solum: quor non' inquam Ph0 mi O, 620 vides, inter nos sic haec potius cum bona ut componamus gratia quam cum mala lorus liberalis est et fugitans litium: nam ceteri quidem hercle amici Omnos modo uno ore auctore8 fuere, ut praecipitem hunc daret.' 625ΑΝ. quid hic coeptat aut quo evadet hodiel GE. an legibus

daturum poenas dices, si illam eiecerit 'iam id sexploratumst: heia, SudabiS Satis, si cum illo inceptas homine: ea eloquentiast.

Verum pono eSSe Victum eum : at tandem tamen 630

non capitis ei res agitur, Sed pecuniae.' postquam hominem his verbis sentio mollirier,

soli sumus nunc hic' inquam: eho, dic quid vis dari tibi in manum, ut erus his desistat litibus, haec hinc lacessat, tu molestus ne sies i ' 635AN. satin illi di sunt propitii l GΕ. nam sat scio, si tu aliquam partem aequi bonique dixeris, ut est ille bonus vir, tria non commutabitis Verba hodie inter vos.' DE. quis to istaec iussit loqui lCH. immo non potuit melius pervenirier 6ιο eo quo nos Volumus. AN. Occidi. DE. Perge eloqui.

GE. a primo homo insanibat. CH. cedo quid postulat lGE. quidi nimium quantum. CH. quantum' dic. GE. Siquis daret talentum magnum. DE. immo malum hercle: ut nil

Pudet lGE. quod dixi adeo ei: quaeso, quid si filiam eia

Suam unicam locaret ' parvi re tulit non Suscepi8se: inventast quae dotem petat.' ut ad pauca redeam ac mittam illius ineptias, haec denique eius fuit postrema oratio: ego' inquit a principio amici filiam, 650

ita ut aequom fuerat, Volui uxorem ducere. nam mihi venibat in mentem eiu8 incommodum, in Servitutem pauperem ad ditem dari.

Sed mi opus erat, ut aperte tibi nunc fabuler,

178쪽

168Ρ. TERENTI

aliquantulum quae adserret, qui dissolverem 655 quae debeo: et etiam nunc, si volt Demipho dare quantum ab hac accipio, quae SponSast mihi, nullam mihi malim quam istanc uxorem dari AN. utrum stultitia facere ego hunc an malitia dicam, scientem an inprudentem, incertuS Sum. 660DE. quid si animam debeti GE. ager oppositust 91ν nori decem ob minas' inquit. DE. age Bge, iam ducat. dabo. GR. aed1culae item sunt ob decem alias DE. O1eI, nimiumst. CH. De clama: petito illaSee a me decem. GE. uxori emunda uticillulaSt: tum pluscula 665 Supellectile opus est: opu8 est sumptu ad nuptias: his rebus Sane pone' inquit decem minas DE. SeScentas proinde scribito iam mihi dicas: nil do: inpuratus me illo ut etiam inrideat iCH. quaeSO, ego dabo, quiesce: tu modo filius erosae ut 1llam ducat, nos quam Volumus. AN. e1 mihi, Geta, occidisti me tuis fallaciis. CH. mea cauSa eicitur: me hoc eSt aequom amittere. GE. quantum potest me certiorem ' inquit face, si illum dant, hanc ut mittam: ne incertus Siem : 675 nam illi mihi dotem iam constituerunt dare CH. iam accipiat: illis repudium renuntiet: hanc ducat. DΕ. quae quidem illi res Vortat male. CH. OPPOrtune adeo argentum nune mecum attuli, fructum quem Lemni uxoris reddunt praedia: 680 inde sumam : uxori tibi opus esse dixero AN. Geta. GE. liem. AN. quid egisti l GE. emunxi

argento Senes.

AN. satin est id Τ GE. nescio hercle, tantum iuSSus Sum. AN. elio, Verbero, aliud mihi respondes ac rogo 'GE. quid ergo narras ' AN. quid ego narrem ' Opera tua 685 ad r0stim mihi quidem reA redit plan1SSUmo. ut te quidem di deaeque omnes superi atque inseri malis exemplis perdanti em, Siquid velis, huic mandes squod quidem recte curatum Velis, huic mandos, qui te ad scopulum e tranquillo auferat.

179쪽

PHORMIO. 169quid m1nus utibile suit quam hoc volnus tangere 690

aut nominare UXorem ' iniectast spes patri posse illam extrudi. cedo nunc porro, Phormio dotem si accipiet, uxor ducendast domum, quid siet Τ GE. non enim ducet. AN. 11OVi. Ceterum quom argentum repetent, nostra causa scilicet 695

in nervom potius ibit ' GE. nil est, Antipho, quin male narrando possit depraVarier. tu id quod bonisi excerpis, dicis quod malist. audi nunc contra : iam Si argentum acceperit, ducendast uxor, ut ais: concedo tibi: 'sin spatium quidem tandem adparandis nuptiis, Vocandi, sacruficandi dabitur paululum. interea amici quod polliciti sunt dabunt: inde iste reddet. AN. quam obrem l aut quid dicet lGE. rogas i quot res postilla monstra evenerunt mihil χ5 intro iit in aedis ater alienus caniS :anguis in inpluvium d0cidit de tegulis: gallina cecinit: interdixit hariolus :haru8pex vetuit: unte brumam autem novi negoti incipere πω v xxv ν η quad causast iustissuma.' l0 haec sient. AN. ut modo fianti GΕ. fient: me vide. pater exit: abi, dic e8se argentum Phaedriae. DEMIPΠ0. GETA. CHREΜES. DE. Quietus e8to, inquam: ego curabo nequid Verborum duit. hoc temere numquam amittam ego a me, quin mihi testis adhibeam: quoi dem et quam Obrem dem, commemorabo. GΕ. Ut cautus est, ubi nil opust. 7l5CH. atque ita opus saetost: et matura, dum lubido eadem haec manet: nam si ultera illaec magis instabit, forsitan nos reiciat. GE. rem ipsam PutnSti. DE. due me ad eum ergo. GE. non moror. CH. ubi hoc egeris, transito ad uxorem meam, ut conVeniat hanc Prius quam hinc abit.

180쪽

dicat Oam dare nos Phormioni nuptum, ne SuSeenseat: 720

et magis esse illum id0neum, qui ipsi sit familiarior: nos nostro Ossicio non digressos e88e: quantum is Voluerit datum esse dotis. DE. qvid tua malum id ro sorti CH. magni, Demipho. non satis est tuom te oss1cium secisse, id si non fama adprobat: volo ipsius quoque haec voluntate seri, ne se eiectam

praedicet. 725DE. idem ego istuc sacere possum. CH. mulier mulieri magiA conVenit. DE. rogabo. CH. ubi illas nunc ego reperire POSSim, cogito. SOPHRONA. CHREMES.

So. Quid agam l quem mi amicum inveniam misera laut quo consilia haec reseram laut unde auxilium petam lnum Vereor, era ne ob meum Suasum indigna iniuria adficiatur: 730 ita patrem adulescentis facta haec tolerare audio Violenter.

CH. num quae haec anuS est, eXanimata a fratre quae egreSSast meo lSo. quod ut sacerem egestas me inpulit, quom scirem infirmas nuptias hasce esse, ut id conSulerem, interea vita ut in tuto foret. CH. certe edepol, nisi me animus fallit aut parum prinspiciunt oculi. 735 meae nutricem gnatae Video. SO. neque ille investigatur,

CH. quid ago lSo. qui est eius Pater. CH. udeo, maneo, dum haec quae loquitur magis cognosco lSo. quod Si eum nunc reperire possim, nil est quod Vereur. CH. east ipsa :conloquar. 80. quis hic loquitur ' CH. Sophrona. So. et meum nomen nominat l