장음표시 사용
31쪽
Pars II De essentia Dei. Prop. V. O
non Sunt DeuS, e quo omne Persectione diVinae logice emanant, vocatur essentia Dei metasDSica. Dicitur metaphySicas, quatenus distinguitur ab essentia phySica Dei, quae Si cumulu omnium persectionum
Est quidem de hac re diversita opinionum inter theologos. Nominatistae cenSebant SSentiam Dei SS Omne perfectiones Dei simul sumptas. Confundunt igitur SSentiam phySicam et methaphysicam. Scotistae reponunt essentiam Dei in infinitate, quidam homistae in intellectivitate vel intellectione Substantiali, alii satis communiter inaseitate Dei. Sed hae Sententiae Saepe ita Xplicantur, ut Solo modo loquendi a nostra thesi differant. Cum argumentatio biblica procedat e nomine, quod in Vetere Testamento attribuitur Deo ut maXime proprium neque umquam aliis praeter Deum datur, pauca de ho nomine dicenda Sunt. Habet quidem Deus in Vetere Testamento multa appellationes. Plerumque tamen Vocatur aut Elohim' aut Larive aut utrumque simul
Iahue E him et quia Ialive in Septuaginta vertitur κυρtος, in Vulgata toties legitur illa appellatio Dominus Deus. Multum disputatum est
de etymologia nomini Iahue, quod per plura Saecula pronuntiatum est Iehova Communiter derivant a Verbo hava, quod idem S atque hala, et dicunt significationem SSe Qui sis, ὁ ωυ. Nihil pendet a tinguisticis inquisitionibus. Nam quem SenSum fraelitae temporibus Moysi subiecerint huic nomini, Constat e Scriptura, et Deus hoc nomine sic intellecto usus est ad aliquid de se revelandum. Non dicimus quidem Deum habuisse ΜoySi lectionem de metaphysica sua
essentia, sed dicimus Deum indicasse nomen Ialive ut nomen sibi maxime proprium et illud ita XplicaSSe, ut merito Concludamus Ipsum Esse constituere metaphySicam Dei SSentiam.
Deus revelavit se esse Ipsum Esse Atqui Si Deu eS Ipsum Esse, in hoc consistit essentia eius metaphysica Ergo. Prob. mai. Quando Deus revelavit Moysi e Velle eum mittere ad liberandum populum Israel, MoySe reSpondit: Ecce ego Vadam ad filios Israel, et dicam iis Deus Patrum vestrorum misit me ad OS.
Si dixerint mihi: Quod est nomen eius quid dicam iis DiXitque Elohim ad Moysen: Elii asher hie Sum qui sum . Et ait: Sic dices filiis Israel: hie Sum misit me ad vos. Dixitque iterum lolii ad
Moysen: Haec dices filiis Israel: Iahue Esto, Deu patrum VeStrorum, Deus Abraham, Deus Isaac, Deus Iacob misit me ad vos; hoc nomen
Huius vocabuli etymologia obscura est. Probabiliter idem est ac Pocens. Tribuitur etiam aliis praeter ipsum Deum Ex , I. PS a I. D II, 37 sqq). I, cuiuSquasi quidam pluralis est Holim, est commune nomen Dei apud semitaS, sicut eras apud indogermanoS.
32쪽
meum in aeternum, et hoc memoriale meum in generationem et generationem EX I Sqq). Supponendum est nomen alive notum fuisse Sraeliti ante tempora Moysis; nam in Genesi iam Saeptu quam Centie quinquagieS legitur Gn , I 3, 29 9, 26 etin) et XSi Stebant iam tum nomina propria Com DSita Cum Iahue, ut Moria, i. e. ViSi Ialive G 22, 4);
ipsa mater Moysis vocabatur Iochede Exi, O). Dicit quidem Deus ad Moysen: Ego Ialive, et apparui Abraham et Isaac et Iacob ut Elfhaddai Deus fortis , Sed quoad nomen meum Ialive non notu sui illis, E 6, 2sq). Sed sensus est Ut Deus omnipoten pepigi foeduSCum patriarchis, ut darem iis terram Chanaan; Sed impletionem promissioni non viderunt, ideoque Xperientia non didicerunt me esse Ialive, immutabilem in essendo et Consequenter immutabilem in promiSSione mea XSequenda. Obi autem me ita manifestabo; nam ego Ialive, qui educam O de ergaStul aegyptiorUm . . . et ScietiS,
quod ego Sum Iahue Deus vester, E 6 6 sq). Ita Stius et alii
ficiunt PS IOI, 3 28). Ego sum s et D principium et finis, dicit Dominu Deus. qui est et qui erat et qui lenturus aest Ap I, ).
quod ad aliud non reducitur, e quo omnia fluunt. Atqui tale StIPSum ESSe. Hoc SSe nomen Sibi maXime proprium Deus ipse diXit
et Ho nomen meum in aeternum, et O memoriale meum in generationem EX 3, 3). Ego Ialive hoc St nomen meum gloriam meam alteri non dabos Is 42, ). Porro Ipsum Esse reduci nequita aliam proprietatem magis radicalem; nam ESSe est ante omnia alia, et e ipso alia omnia fluunt. Ergo si nomen proprium Dei est Ipsum ESSe, pSum ESSe Si metaphySica Dei SSentia. 36 ATR. a. Ex traditione. S. Athanasius: Cum Deus dicit: Ego Sum qui Sum , et: Ego Sum Dominu Deu S . . . Cum nos ista legerimus, nihil aliud intellegimus Significari quam ipsam eius incomprehensam SubStantiams De cleCr. Syn. ni C. n. 22 . S. Gregorius Nas. 4 Deus dicitur Iahuel quia ESSe et quidem totum Esse essentialiter proprium At eis. Totum in Se Comprehensum habet Esse sine initio et sine fine velut quoddam pelagus essentiae infinitum et in determinatum Orat. O, n. 8 45 n. 3 . . AufuStistis: Aeternitas ipsa Dei substantiaeSt. Non est ibi iis Est non est ibi fuit et erit, mondum Si
33쪽
Pars II. De essentia Dei. Prop. V. Ised quidquid cibi isto non misi risis In PS. IOI, Ierm 2 n. MO . S. Hilarius Non aliud proprium magis Deo quam Esse intellegitur Et cum in nullo a Semei desit aeternitas, digne hoc Solum quod esset, ad protestationem incorruptae Suae aeternitati OStendita De Trin. I, 3 .
Idem docent optimi theologi e g. S. ThomaS: IntellectUS OSter non potest ipSam Dei SSentiam CognoScere in Statu iae, Secundum quod in e St. Sed quemcumque modum determinet circa id, quod de Deo intellegit, deficit a modo, quo Deus in se St. Et ideo quanto aliqua nomina Sunt minu determinata et magi Communia et abSoluta, tanto magi proprie di Cuntur de Deo a nobis . . . Quolibet alio nomine determinatur aliqui modus substantiae rei; sed hoc nomen , Qui Si nullum determinatum modum essendi significat, sed indeterminate Sehabet ad omneS, et ideo nominat ipsum pelagus Substantiae infinitums I, . 3, a. II).37. m. S. Ex ratione. Ipso Esse Deus distinguitur ab omni alia re, quia omni Creatura est aliquid entis recepti ab alio. Ipsum autem Esse est irrecepta plenitudo entis Sine ullo limite. Secundo Esse ipsum irreceptum Si notiomaXime fundamentalis, quam de Deo formamuS; nam Uamdiu non tranSgredimur SSe receptum et limitatum, non pervenimu ad DeUm. Neque ulla alia persectio divina distincte concipi potest, nisi ratione priu concipitur ipsum Esse a se Tertio hac persectione SuppOSita omne aliae persectione Sua ponte Se offerunt; nam Ipsum ESSO Comprehendit quidquid est purum ens et XCludit a se quidquid St On-onS.
38. OBL I. Verbum apa vel aia non significat esse sed fieris. Ergo e nomine Ialive non recte Concluditur Deum esse Ipsum ESse, sed dicendum est hoc nomine significari esse hiStoriCum'. Resss. Dist antec. Hau potest etiam Significare fieri', conc antec non poteS SignifiCare eSSe , ex anuc. Cum vero Deus non fiat, sola Significatio essendi huic nomini divino subesse potest. Qui hoc non admittunt, alia Signi' ficationes subiciunt, quae huic nomini omnino non insunt aut Saltem proXime non insunt. Ita ava non significat se manifestare'. Neque per Se igni'
ficat fidelem esse'; sed utique, qui est Ipsum Esse est etiam fidelis, quia est absolute immutabilis. 39. Obi. II. Idea Ipsius Esse ut appellationis Dei non potuit venire in mentem populi Sraelitici, ea aetate nondum valde exculti. Ergo hi SenSUS
ROSp. esse Suppositum argumentationis. Non quaeritur, quid israelitae ipsi excogitaverint, Sed quid Deus iis revelaverit. Neque opus S admittere
eo Statim totam vim huius appellationis perspexisse, sicut neque totum en Sum aliarum revelationum statim penetraverunt. Certe Septuaginta Verterunt G 3, 4 'ΕΙ , Etl1 ὁ ωυ. . . . ' ω ἀπεσπαλκε 1E. Et Consentien Cum tra
ditione iudaica traditio christiana eodem sensu rem intellexit. Ergo si Deus
34쪽
hunc sensum intendit, finis revelationis obtentu OSt, non ero, Si Variae rationalistarum Xpositione admittuntur. 4O. OB III. Si Deus est Ipsum Esse ipSe omnia St, quia praeter Ipsum Esse non potest exsistere aliud Esse. Atqui si incidimu in errorem pantheismi Ergo Deus dicendus non est Ipsum ESSe. Ross. Dist mai. Si Deus est Ipsum ESSe Ollective sumptum, omnia est, conc. i. Si Deus est Ipsum ESSe Singulariter Sumptum, ipse est omnia, subdist mai. Ipse est omnia eminenter et Virtualiter, conc. mai formaliter nex mai. Quidquid entis est in Creaturis finito modo, est in Deo modo infinito, et si eminenter. Est etiam in Deo virtualiter, quatenus Deus omnipotenti sua virtute Creat, quae Vult neque quidquam, quod praeter eum X sistit, independenter ab eo exsistit, sed ab eo Creatum est; et si Deus CauSaliter Si SSe omnium, quae Sunt. Ex his patet, quid respondendum ita minorem et Consequens obieCtionis. Quidam pantheistae Confundunt Con-Ceptum univerSaliSSimum entis ut si cum Ipso Esse. Sed haec duo differunt quam maXime. Nam ConCeptus entis ut Si formaliter exsistit in sola abstraC-tione mentis, in rerum vero natura fundamentaliter tantum. Ipsum ver ESSeest in ordine ontologico, neque ab ulla mente Creata Comprehendi OteSt. Ens ut sic est intensione minimum, extensione maximum. Ipsum ESSe Stintensione maximum, XtenSione minimum, quia in una tantum numero natura exsistit. En ut Si est simplex negative, quia nulla ei perfectio ulterior Convenit. Ipsum Esse est SimpliCiSSimum positiVe, Cius purus sine ulla ompositione vel potentialitate.
aseitate. Hi Secundum rem a doctrina noStra non recedunt, qui RSeitatem intellegunt Ipsum Esse irreceptum et substantiale Potest enim Deu per quasi definitionem dici en a se . Per illud a se effertur
Deum non SSe productum ab ulla alia auSa, neque ullum SSe terminum, a quo ProceSSerit ad persectionem Suam Etiam positive Deus CS en a Se quatenu ipSe Si ratio Sufficien omni persectioni Suae.
Sed numquid Deus potest etiam recte dici cauSa ui ho SenSU, quod sua activitate sibi tribuat XSistentiam Hoc quidam VetereSCenSUerunt, Ut ΘΠρSAS Hymn. I, 2 3, 3 Qq et Lactantius Inst. div. I, 7 . Sed recte ait ThomaSSinus: Quod quidam diXerunt audaciuS
Uam VeriUS ... de Deo SeipSum gignente SeipSum faciente et procreante, vitanda magis Sunt ut insolenter quam Sectanda ut audacter et Sublimiter dictas De Deo 3 8 8 . S. Patres communiter illam opinionem
reiciunt. S. Ioannes Chr)SOSt. Divina Substantia neque a SeipSa neque ab alio Sse acceptis De incompreh. Dei nat hom. I n. ). S. AuguStinuS: 4 Qui putat eius Sse potentiae Deum, ut eis Sum PS Renuerit . . .
errat. . . . Ull enim omnino re CSt, quae Seipsam gignat, Ut Sit
De Trin. , , I). Scholastici Sequuntur AuguStinum, et praecipue OCCaSione quaestioni de processionibu divinis tuquirunt, utrum DeuSSes Deum genuerit, it legativae respondent. Ita Irus Lombardus
35쪽
Pars II De essentia Dei. Prop. VI. R
I diSt. 3 n. 23 diSt. 3 n. PSqq et S. Thoma I q. 39, a. 4 ad 4 eorumque CommentatoreS. Rationem breviter indicat Gillius his verbis e Cum in Deo nihil fingi posSit priu eius XSiStentia, fieri nequit, ut
ipse sibi sit Causa essendi. Cum enim XSiStit, iam St, et non eget causalitate ut autem SeipSum CaUSaret, XSiStentia opus erat omniSenim causalitatis fundamentum St XSiStentias De SSentia atque unitate Dei tr. I, C. , . ). Idem Colligitur e definitione concilii lateranensis JU, Secundum quam divinita gnon St generan neque genita neque procedenS Dens. . 43 I). .
Potest quidem Deus dici SenS minus proprio Causa sormali Sui- ipsius, quatenu formaliter Si Suum ESSe. Si tamen locutio minus propria, quia CauSa proprie dicta non St, ubi nihil esse incipit; neque forma proprie dicta St, ubi nihil informatur. Ita quidam doctores loquuntur, ut S. Hiero mu in Eph. 3, 4, S. ARSe u in onol. c. 6, Henricus an P in Summa II R. I, . . Sane Deus intellegit se esse et Uult e SSe. Neque vero ideo intellegendo et volendo Se producit, Sed intellegit et vult esse id, quod ratione priuS St. Etenim quamquam in Deo intellegere et velle
et esse sit unum idemque, tamen SeCUndum OStrum modum Oncipiendi Deus prius est quam intellegit, et prius intellegit quam vult
neque pro arbitrio ordinem horum conceptuum inUertere licet, quia secus incidimu in abSurda.
Prop. I. Essentia Dei est una et SimpliciSSima. 4 a. Sicti Q UH2St. Eo quod Deus est psum Esse, quaedam de
ipso praedicanda Sunt, quae pro Vari ConSiderandi modo poSSunt aut ad essentiam divinam aut ad proprietate divina reserri. Inquantum vero haec nihil aliud sunt nisi magi eXplicata ratio essentiae divinae, non quidquam, quod Secundum nOStrum concipiendi modum ad essentiam divinam accedit, potius ad tractatum de essentia divina reserenda
Quorum primum est unita seu unicitas Dei, qua Deus ita unus CSt, Ut non OSSint SSe plure eSSentiae, natUrae, SubStantiae diVinae. Hoc dogma monotheismi religio christiana commune habet cum religione revelata Veteris Testamenti, Sed eo distinguitur a polytheismo gentilium, et a dualismo manichaeorum et aliorum haereticorum, qui admittebant duo Summa rerum principia, alterum bonum, alterum
Cum unicitate Dei coniungitur intcrna unitas, quae Si negatio Omnis divisioni et compositionis Persecte unum St, quod St indivisum in Se et divisum ab omni alio. Statuentes igitur perfectam Dei Simplicitatem, qua eXcluditur omnis compositio multorum, Simul habemuSpersectam unitatem internam SSentiae divinae.
36쪽
43. HOD. Hra sentia divina est una. Hoc in . Scriptura Saepe inculcatur. Audi, Israel, Iahue Deus noster Ialive unu est D 6, 4). Magnu Iah V DeuS, neque quiSquam Sicut tu, neque ultu deus praeter te R 7, 22). In Novo Testamento rationem, Cur Deus Supra Omnia diligendus sit, Christus hanc reddit: Audi, Israel, Dominus Deus tuu Deu unuSests M 12, 29). S. PauluS ait: Nullus est Deus nisi unus. Nam etsi sunt qui dicantur dii, sive in caelo sive in terra siquidem sunt dii multi et domini multi), nobis tamen unu est DeuS Cor 8, 4 q). Qui colunt plures deos, ab apoStol αδεο Vocantur Ephis, 2), quia Deo tam essentiale Si SSe unum, Ut qui dicit plure deOS SSe, Conceptum Dei destruat et Deum neget. Idem docet traditio. Nam in omnibus symbolis aut Xplicite aut implicite dicitur Credo in unum Deum. S. AthanaSius: Polytheismum
atheismum esSe dicimus a Contra gent. n. 24, O). TertullianuS: DeUS, Si non OS UDUS, non St. . . . Quaere, quid Sit Deus, et non aliter invenies s Contra Marc. Ι, ). POS concitium nicaenum L Dens. n. 34)Saepe unita divinae substantiae definita St, Vel contra haereticos vel in Ypositione mysterii S. Trinitatis. E. g. concilium forentinum in decreto pro lacobitiS: SacroSancta romana eccleSia . . . firmiSSime Credit, profitetur et praedicat unum Verum Deum. . . . Praeterea Ani Chaeorum anathematigat insaniam, qui duo prima principia poSUerunt, unum iSibilium, aliud invisibilium; et alium Novi Testamenti Deum, alium Veteris esse Deum dixerunt Dens. n. O Sq). Concilium lateranense V de Trin. C. 2: Credimu et Conlatemur, quod una quaedam Summa re eSt, incomprehensibilis quidem et ineffabilis, quae veraciter est Pater et Filius et Spiritu Sanctus . . . et ideo in Deo Solummodo Trinita est, non quaternitaS, quia quaelibet trium personarum est illa res, Videlicet Sub- Stantia, SSentia Seu natura divina Dens. n. 432 . Idem patet e ratione. Nam si plures sunt, qui habent eandem Specie essentiam, hae eSSentia noti individuantibu Contrahenda est, ut Sit ho en Singulare, et ut XSiStat, quia uniVerSale Ut tale X-SiStere nequit, Sicut XSiStere nequit homo uniVerSali Vel humana natura ut talis, sed hic tantum vel ille homo singularis. Atqui essentia diVina, quae St IpSum Sse neque contrahi potest per notam individuantem, neque S in potentia tantum ad Xsistendum, Sed est hocen Singulare et actuale. Ergo essentia divina non potest multiplicari in pluribus diis, sed necessario Deus est etiam hi Deu. Cf. S. Thoma I, II R. Q).
44. HOD. Hra II. Essentia divina est simplicissima. Nam Ipsum
ESSe St, quidquid habet persectionis, Sine ulla compOSitione Propterea Deus dicitur Olu bonus, Solus potens, Solus SapienS, Solu immortaliS
37쪽
Pars II essentia Dei. Prop. I. agipsa caritas Io 4, 8 . Alia enim praeter Deum habent aliquid persectionis, Deus est omni persectio. S. AuguStinus Deus ideo simpleX dicitur, quoniam quod habet, hoC St. . . . Habendo Utique Vitam et eadem
vita ipse est, De civ. Dei I, IO). S. Ernardus: Si bonum, Si magnum, Si beatum, Si Sapientem vel quidquid tale de Deo dixeris in hoc verbo instauratur, quod Si St. Nempe hoc St ei SSe, quod haec omnia SSes De Consid. 3, 6). Saeptu hae doctrina proposita
est a conciliis, ut a lauranensi IV Deu eSt una SSentia, Substantia Seu natura implex omnino Dens. n. 428). Itaque in Deo non est compoSitio ulla, neque inter parte Sub- Stantiales, neque inter SubStantiam et accidentia, neque inter essentiam et XSiStentiam, neque interjSSentiam et SubSiStentiam, quia hae omnes CompoSitione pugnant cum Conceptu pSiuS ESSO Seu CtUS Uri. Intellegamu Deum, Si poSSumVS, quantum POSSUmUS, Sine qualitate bonum, Sine URntitate magnum . . . Sine loco ubique totum, SinetemPorct empiternum. . . . Ideo Sola Si incommutabili substantia vel eSSentia, qui DeuS St, Cui profecto PSum ESSe, Unde SSentia nominata St, maXime et VeriSsime Competit S. Aug St. De Trin. 3, I, 2 . Propterea Deu non Si in ullo genere, neque in eo Si CompoSitio e genere et differentia Specifica, neque e Specie et individuatione. SS. Patre saepe inculcant alienissimum a recta ratione AS in Deo
genu Poneres Petav. De eo , ). Neque in Deo est relatio realis ad Xtra, quia Deus, Si realiter reserretur ad aliquid Xtra Se participaret de potentialitate entium Xtra Deum, quod repugnat omneSCreaturae ad Deum realiter reseruntur, quia ab eo realiter dependent, Sed Deus ad creatura habet solam relationem rationis Sine ulla dependentia CL S. Thoma I, . 3, a. ).45. Obi. . Sunt tres personae, quae habent naturam divinam. Atqui tres habentes naturam divinam sunt tres dii. Ergo neque unu tantum DeuS St, neque omni Compositio a Deo XCluditur.
Ress. At mai. Sunt tres personae, quae habent re numero distinctas naturas divinas et speCifice tantum unam, Q. mai. Sunt tres Per Sonae, quae habent unam numero naturam divinam, conc. mai. Dist. min. Tres habentes tres natura divina numero distincta sunt tres dii, conc. min. tre habentes unam eandemque numero naturam divinam, Sunt treS
dii nem min. Et neg. conseq. f. infra n. O8.46. Obi. II. Unitas pertinet ad quantitatem. Atqui quantitas non debet de Deo praedicari. Ergo Deus dicendus non S UDUS. Ress. At mai. Unitas, quae est initium serie arithmeticae, in qua
numeramUS UnUm, SeCundum, tertium etC., pertinet ad quantitatem, conc. mai unita Vero tranSCendentalis, quae Convertitur Cum entitate, pertinet ad quantitatem, nem mai. Conc. min. Dist comess. Deu diCendu non StranUS,COnumeratione faCta Cum aliis, conc conseq. Deus dicendu non S unu Uni late transcendentali, Q. conSeg.
38쪽
47. Obi. II. Si Deus dicitur quomodocumque unus, distinguitur ab aliis. Atqui Deus, qui distinguitur ab aliis, Concipitur ut unus ex illis et Si monotheismus non est nisi larvatus quidam polytheismus. Ergo Deus non dicendus
est unus Sed omnia, Seu Statuendus Si PantheiSmUS.
Ressp. Hae est obiectio Sati abSurda quorundam pantheistarum Frid. uisem, qui dicunt monotheismum eo tantum differre a polytheismo, quod monotheistae unum talem deum admittant, quale polytheistae multos Colunt, neque ullum huius erroris remedium Sse, nisi admittamus Deum non distingui ab universitate rerum, sed esse partem aversam tranScendentalem)eiusdem niversi, Cuius pars conversa sit mundus aspectabilis phaenomenalis). Nos vero non distinguimus Deum ab aliis, quasi alia cum eo univoce Conveniant Saltem in ratione entis, sed distinguimus eum ab aliis ut infinitum a finito, ut Ipsum Esse ab esse participato et limitato Deus non est in Categoriis, sed alia Cum eo solam analogiam quandam habent. Absurdus autem Stimnis pantheismus Sive est emanatiSmus gnostici), quia ecente Simplici non potest emanare quidquam, et minime omnium mundus materialiS; sive est monismus realisticus Spinos , quia Ipsum Esse non potest fieri omnia, neque Substantialiter neque accidentaliter; sive est monismus deali-StiCUS, quia Deus non est Onceptus entis universalissimi sese evolventis ad mundum Xternum et redeuntis ad se in mentis reflexione ut vult Hegel , sed Deus est immutabilis plenitudo omnis Esse. Quia omni forma an theismi pugnat Cum Conceptu Dei, CClesia Saepe damnavit pantheiSmum,POStremo in concilio Paticano seSS. 3, C. I Deu e praedicandu est re et S- sentia a mundo distinctus η Can. 3 de Deo et S. q. d. nam eandem Ue SSe Dei et rerum omnium substantiam vel SSentiam, A. S. Can. S. q. d.
re finitas tum Corporeas tum spirituales aut saltem spirituales e divina Sub- Stantia emanasse, aut divinam essentiam sui manifestatione vel evolutione fieri omnia, aut denique Deum esse en universale seu indefinitum, quod Sese determinando Constituat rerum universitatem in genera, species et individua distinctam, A. S. Dens. n. 1782 18OLSq).
Prop. VII. Deus est substantia Spiritualis infinite perfectR. 48. Stiat. UHESt. Haec thesis secundum rem non addit quidquam ad ea, quae hucusque dicta Sunt, Sed ideo tantum ponitur, Ut Onceptu IpSiu ESSe Vel actus puri, qui pro nostro imperfecto Cogno- Scendi modo satis difficilis est, magis explicetur. Ut igitur Clari US determinemuS, quid sit Ipsum Sse, dicimus esse SubStantiam Ure
Spiritualem Omni Concretioni Corporeae Xpertem, persectione autem
infinitam Rationis argumenta pro infinitate Dei supponuntur e Philo Sophia cf. Honthesim Theodicae n. 32 Sqq). Fuerunt SaeC., quidam rude monachi in Aegypto, qui Deum eSSe ad instar hominis fingebant, quod, ut ait S. Augustinus Haer. O), ruSticitati eorum tribuit Epiphanius Haer. O), parcen iiS, ne di Cantur haereticis. Vocabantur anthropomorphitae vel audiant. Er- Iullianus Scribit: Quis negabit Deum Corpu esse, etSi Deu SpirituSest Spiritus enim corpus sui generis Contra Praxean ) De qua
39쪽
Pars II. Me essentia Dei. Prop. VII. 2
re . Augustinus ait: Potuit propterea putari Corpus Deum dicere, quia non Si nihil, non est inanitaS Haer. 6). Revera Tertullianus ait: Nihil est incorporale, nisi quod non Sis De carne Christi ). Sed etiam haec verba Sunt ambigua, et Augustinus alio loco De Gen. ad iit Io, 23, ΙΙ Simpliciter dicit Tertullianum in hac re errasse. Quidquid id est, fide certum Si Deum SSe purum Spiritum. 49. ATR. I. EX S. Scriptura.
Christus ad mulierem Samaritanam ait et Spiritus Si Deu S, et OOS, qui adorant eum, in Spiritu et veritate Oportet adorares Io 4, 24). In Scriptura persona haben Corpu naturaliter ibi unitum numquam vocatur Spiritus, Sed sicut Christus ipse dicit et Spiritus carnem et ossa non habet, L 24, 30 . Propterea Deu et in Spiritus ColenduS St, i. e. actibus SpiritualibUS, quia O puro Spiritui convenit Deus est Creator Spirituum, tam angelorum PSH 48, 2 4 quam animae humanae
ipSe Summa Sapientia, quae, Cum Sit UnR, Omnia poteSt, et in Se Per-mRnenS, omnia innOVat Sa 7 27). Spiritu Domini replevit orbem terrarum, et hoc quod hic qui Continet omnia, Scientiam habet vocis s Sapo, ). Sapientiae eiu non Si numeruS PS 46, 3 CL Rom ΙΙ, 33 sqq). Haec omnia denotant Spiritum purum, eumque infinite perfectum. Magnu Dominu et laudabilis nimis, et magnitudinis eius
5Ο. m. a. Ex traditione. Quod S. Patres attinet, Sufficit audire S. Aug Stinum: In omnibUS, quae de puSCuli Sanctorum atque doctorum Commemoravi, AmbrOSii, Hieronymi, Athanasii, Gregorii, et Si qua aliorum talia legere potui,
quae Commemorare longum putavi, Deum non SS Corpu ne sormaehUmanae habere membra, ne eum Sse per locorum spatia divisibilem, et SSe natura incommutabiliter invisibilem, ne per eandem naturam atque SubStantiam Sed SSumpta ViSibili Specie, Sicut Voluit, apparuiSSeitS, quibu apparuit, quando per Orpori oculos in Scripturis Sanctis ViSuS SSe narratur, in adiutorio Domini inconCUSSe credo, et quantum
ipse donat intellego Ep. I 48, 4, Is).
Idem docent theologi omneS, ut S. ThomaS, qui X e Brgumen' latur, quod Deus ut en nobiliSSimum non poteS OSSe CorpuS, et tactu Puru Sine ulla potentialitate non potest componi e materia et firma I, . . . Iraq). Tandem res definita est ab ecclesia, ut a concilio vaticam, quod SeSS. 3, C. I docet num SSe Deum infinitum, qui sit una SingulariS. Simple omnino et incommutabilis substantia Spiritualis a DPns. n. 782).5 I. Obi. . . Scriptura saepe loquitur de oculis, bracchio, manu Dei. Atqui hae non Conveniunt puro spiritui. Ergo Deus non est purus SpirituS.
40쪽
Ressp. Dist. mai. Oculi et alia membra tribuuntur Deo metaphorice, conc mai Proserie, neg. mai. Nam Culi Dei dicuntur omniscit. Oculi Domini multo plus lucidiores sunt super Solem, Circumspiciente omnes via hominum et profundum abyssi et hominum Corda, intuente in abscondita partes. Domin enim Deo, antequam crearentur, omnia Sunt agnita Eccli 23, 28 sq). Et manus Dei dicitur omnipotens. Omnipoten manu tua, quae CreaVit orbem terrarum s Sapi, I 8). Et si patet responsum ad min. et conses. 5a. BL L Deus visus est ab hominibus. Atqui purus spiritus videri nequit Ergo Deus non est puru SpiritUS.
Ross. DisI. mai. Deus Vi SuS Si Secundum essentiam suam oculis hominum, eg mai. Deu Visus est, in quantum Visum est signum aliquod visibile, quo Deus usus est ad se hominibus manifeStandum, conc mai. Non
enim videbit me homo et viveth Ex 33, o). Quem nullus hominum vidit, sed ne videre potest Tim 6, 16 . Dist. min. Spiritus purus SeCundum eSSentiam Culi Videri non potest, conc. min. Signis visibilibus manifestare
Eodem modo solum metaphorice Deo tribuitur anima Hebr Io, 38ὶ ad similitudinem hominis, cuius animae dicitur placere, quod voluntati eiuS
PRAENOTANDA.53. Quia Deum cognoscimus ad analogiam Creaturarum, in quibuS distinguimus inter essentiam et attributa, etiam de Deo quaedam concipimUS, quibu reSpondemu ad quaeStionem, quid Deu Sit, quaedam Uero, Uibu reSpondemu ad quaeStionem, quali Deu Sit. Ea igitur, quae a nobis Concipiuntur ut divinae SSentiae quasi Supperaddita, Vocantur attributa diVina. Hae autem e Sunt, quae de Deo nuntiamu facientes comparationem essentiae divinae ad aliquid aliud, revel ratione distinctum Deus enim ut Si obiectum CognitioniS, Si
Summum erum Ut obiectum VoluntatiS, Si Summum bonaum quae sunt attributa tranScen Entalia, quia Verum et bonum OnVertuntUr Cum Concept entiS. Deu Si comparatur ad tempuS et Spatium,
non habet ullam ad has categoria relationem. Ideo dicitur immutabilis, ReternuS, immenSus. Hae Sunt attributa resfativa, ad quae pro vario ConSiderandi modo addi possunt alia, ut quod Deus StincreatuS, incompoSitus, infinitus, de quibus iam diXimus. Attribum positiva Sunt, quibu Deo adscribuntur perfectione Simplices, et Caesere Sunt, quae poSSunt reduci ad intellectionem, Volitionem, potentiam. Ex omnibus attributi divinis quaedam sunt communicabilia, quatenUS analogice Sunt imitabilia in creaturis, ut sapientia vel SanctitaS alia Sunt incommunica ilia, quia nullo modo possunt SSe in creaturiS, Ut omnipotentia et immensitas. Alia attributa sunt necessaria, ut cognitio,