장음표시 사용
41쪽
Pars III. attributis Dei. Praenotanda.
alia sunt libera, ut Creatio. No Simplicitati causa dividemus attributa in quiescentia et ferativa. Ad illa pertinet e g. immutabilitas, ad haec intellectio Attributa divina numerantur a concilio lateranensi IU Dens. n. 428 et a concilio Paticano Dens. n. 792 Sqq). Attributa transcendentalia bonitatis et veritati divinae non Specialiter considerabimuS, tum quia i quidquam addendum S ad ea, quae de hac re in philoSophia Xponi Solent, tum quia quaedam aliis occasionibus dicenda Sunt Pauca igitur in memoriam revocaSSe SufficiAt.
Deus est a Summum erum ontoloficum, quia Si Ctu PurUS infinitus Seu en Supremum et fundamentum Omnis entis creati et creabilis; b Summum verum Wicum, Uno Ct omne Crum ComPrehendenS, et omnem Cognitionem Creatam ProducenS C Summum verum morale, PS abSolute Ver3X, et te Veracitati pro omni Creatura rationali. Deus S a Summum bonum quod Seu niologice Summe appeti
bilis, moraliter te aeterna et fundamentum legis naturalis, finaliter ultimus finis omnis creaturae: b Summum bonum cui omnia bona Creata debentur, quia ab eo proceSSerunt et ad eum reducuntur.54. Attributa divina ab esse alia divina et inter Se non sunt resaliter distincta, quia Ipsum Sse est incompositum et SimpleX. Tribuitur error realis distinctionis inter attributa et essentiam De Glucri Porre- Iano, Contra quem errorem concilium rem nSs a. II 48 hanc fidei professionem edidit, quam Gilbertu Suam fecit: e Credimus et confitemur simplicem naturam divinitatis esse Deum, ne aliquo SenS Catholico POSSe negari, quin divinita sit Deus et Deus divinitas. Si vero dicitur
Deum Sapientia Sapientem, magnitudine magnum, aeternitRte aeternum, unitate unum, divinitate Deum esse, et alia huiusmodi, Credimu nonniSi ea Sapientia, quae St pS DeuS, sapientem esse nonniSi ea magnitudine, quae St ipse DeUS magnum esSe nonniSi a Beternitate, quae CSt PS Deus, aeternum CSSe nonniSi ea unitate, quae St PS DeuS, Unum SSe nonnisi ea divinitate Deum, quae St pSe id St, SeipSOSRPientem, magnum, aeternum, Unum Deum Dens. n. 389).55. Alia est distinctio formalis Scori, quae neque est pure diStinctio rationi neque tamen perfecte realis. Sic enim arguit Scotus Sapientia in re non Si bonita in re, sed formaliter distinguitur. Atqui infinitas non deStruit formalem rationem eius persectionis, cui additur. Ergo sapientia infinita a bonitate infinita formaliter distinguitur in re euante omnem intellectu considerationem Ino, diSt. 8 q. Ad quae
Stionem reSPondeo ). Attamen haec argumentatio non valet. Nam Sapientia eatenu tantum UiStinguitur e parte rei a bonitate, quatenu non St CtUS UrUS Sed
42쪽
et o Tract. I. De Deo no Pars III. attributis Dei.
sapientia limitata Si vero est sapientia infinita, non quidem ideo destruitur formalis ratio Sapientiae, sed sapientia infinita est formaliter actus purus Seu Ipsum ESSe atqui IpSum ESSe Si formaliter ante omnem menti conceptum ipsa bonita et omni alia persectio. Itaque etsi sapientia Secundum abStractam notionem, qua a nobi sormaliter Concipitur, non est formalis ratio bonitatis, ut a nobi Concipitur tamen Sapientia divina, ut exsistit in re antecedenter ad nostri intellectus considerationem, Si eadem ipsa forma, quae est bonitas divina. 56. Neque tamen distinctio attributorum ab XSPntia divina et inur Se Si pure rationis ratiocinantis Seu fure nominalis, quali est distinctio inter animal rationale et hominem. Quia hanc Solam distinctionem admiserunt, unomiani ariani necessario Trinitatem negarunt; nam si ingenitum esse Si omni modo idem atque SSentia divina Filius, qui non St ingenitUS, On Si DeuS, de qua re POStea. Supra n. 32 iam diXimus Varia nomina de Deo dicta non SSe Synonyma. Quare damnata est haec doctrina hardi prop. 23 Deu est unuSomnibu modi et Secundum omnem rationem, ita ut in pSo non sit invenire aliquam multitudinem in intellectu Vel extra intellectum: qui enim duo videt vel distinctionem Videt Deum non Videt. . .
Neque sufficit dicere cum nominalibus quibusdam distinctionem attributorum divinorum Sse e conotatione effectuum. Neque enim Deu Solum persectione Sapientiae bonitati aliasque habet respectu Creaturarum, Sed in Se PS OS Sapiens, bonuS, Omnique persectione praeditUS. 57. Ergo tenenda est distinctio virtualis Seu distinctio rationis cum iuni mento in re. Fundamentum est e una parte infinita Dei perfectio, quae non obstante summa Simplicitate ita se habet, sicut in Creaturi multae diversae persectioneS, et earum omnium Virtuti aequi-Valet, immo eam infinite superat; et ex altera parte infirmita noStri intellectuS, qui non potest uno Conceptu Ssequi, quidquid St de Deo cognoScibile, multo minu totam cognoscibilitatem Dei eXhaurire. Unde patet, quod pluralitas istarum rationum non tantum S e parte intellectus nostri sed etiam e parte ipsiuS Dei, in quantum Sua persectio Superat namquamque Conceptionem nostri intellectus. Et ideo pluralitati istarum rationum respondet aliquid in re, quae DeUS St, non quidem pluralitas rei Sed plena persectio, e qua Contingit, ut omneSistae rationes ei aptentur S. Thoma in I, diSt. 2 q. I, R. 3 . ConSequenter in Deo essentialiter praedicantur attributa de S- Sentia, Ssentia de attributis, attributa de attributi Sine praecisione obiecti UR.
43쪽
Cap. I. attributis Dei quieScentibus. Prop. VIII. I ICAPUT I.
DE ATTRIBUTIS DEI QUIESCENTIBUS.
Prop. VIII. Deus est immutabili et ReternuS. 58. Stat Q UROSt. Attributa quiescentia VocamuSpersectioneSeSSendi, ut distinguuntur a persectionibu operandi, quamquam in Deo nihil hoc Sensu Si quieSCenS, quaSi Sit in actu primo tantum, Sed omnia sunt unUS actu puru Sine Ulla potentialitate. mutabiles est, in quo nihil rescedit, nihil acces is maxime immutabile est illud, in quo omni tranSitu de Statu in Statum repugnat. Talem immutabilitatem persectam de Deo praedicamus. Quia Deus est physice immutabilis, etiam moraliter immutabilis St, Ut non possit mutare decreta sua. Si ab ente immutabili excluditur initium et finis eXsistentiae, habetur aeternitas, quae differt a tempore per eXCluSionem motu Seu mutationiS, ab aeVo, quatenus hoc est duratio rei immutabilis e. . SubStantiae angelicae , quae poteSt esse et non SSe Solet aeternitas definiri et Aeternitas est interminabilis vitae tota simul et persecta OSSeSSios BoethiuS, De ConSOl. phil. 3, prOS. ), Ut etiam ab operationibus vitalibus Dei Xcludatur omni positiva et negativa
59. m. I. Ex S. ScripturR. Secundum Scripturam Deus est Ialive Seu Ipsum Esse, A et 2,ESSO Reternum Supra n. 33 . Ego Ialive et non mutors Ma 3, 6 . Ipsi caeli peribunt, tu autem permanes. Et omne Sicut VeStimentum
VeteraScent, et Sicut opertorium mutabi eo et mutabuntur; tu autem
idem ipse es, et anni tui non deficients PS IOI, 27Sq). Apud quem non est transmutatio nec vicissitudinis obumbratios Ia I, 7). Non StDeu quaSi homo, ut mentiatur, ne ut filius hominis, ut mutetur s Num 23, 19). Neque enim DeuS homo St, ut agat paenitentiam v I Re 13 29). Quia immutabili Deus numquam XSiStere CoePit,eSt aeternu cf. Gn I, 33 P 9 8 IS O 28). Priu Squam monteS
fierent aut formaretur terra et orbis, a Saeculo et Sque in Saecul Umtu e De US. . . . Quoniam mille anni ante oculo tuo tamquam dies heSterna, quae praeteritis P 89, 2 4 cf. 2 et 3 I).6Ο. m. a. Ex traditione. S. AufuSIMAS: Omnia, quae mutantur, deSinunt eSSe, quod erant, et incipiunt SSe, quod non erant. ESSe verum, ESSe incerUm, ESSE germanum non habet nisi qui non mutatur . . . Quid St Ego Sum, qui Sum, niSi mutari non possum ξs Sermo 7 n. 7. Ita eXponit EX 3, 4
44쪽
I 2 Tract. I. De Deo no Pars III. Me attributis Dei.
in P vero IOI, 28 idem Sanctu ait: Qui Sunt anni, qui non deficiunt, nisi qui stant Si ergo ibi anni Stant, et ipSi anni, qui Stant, unuSannUS St et PS Unu annuS, qui Stat, Unu die eSt, quia PS Unus dies nec ortum habet ne occaSum, ne incohatur ab heSterno neceXcluditur a Crastino, Sed Stat Semper ille dieS In PS IOI, Sermo ,
n. ). 1 ire orius M. Ibi in Deo est, quod nec initio incipitur
ne fine terminatur, ubi neque XSPectatur, quod Veniet, neque Percurrit, quod debeat recordari Sed Si Unum, quod Semper OSSe Sis
Moral. 6, 34, 33). Idem docent theologi vel in , dist. 8 vel in I, q. et I9. Hi ultimi loci S. Thomas probat immutabilitatem et
aeternitatem Dei e eo, quod Deu OS actu puru Sine ulla potentialitate. In symbolo AthanaSiano profitemur: AeternuS Pater, aeternUS Filius aeternus Spiritu SanctuSs Dens. n. 39). Concilium Taticanum SOSS. 3, C. I definit Deum CSSe aeternum et SubStantiam Spiritualem incommutabilem Dens. n. 782).6 I. Ohi. I. Deus nun gubernat mundum, quem antea non gubernabat. Atqui ex non gubernante fieri gubernantem est mutatio. Ergo Deus
NEU DA . mai. Deu nun gubernat mundum, quem antea non guber nabat, Per OVum Ctum internum, quem antea non habebat, Q. nai. quatenus adest nouu terminus Cius diVini aeterni, conc. nai. Dist. Iris. Qui fit ex non gubernante gubernans per novum Ctum interniam, Utatur, conc. Πλ. per Solam Onotationem termini Xterni, cf. min. Et nes conSeg.
Idem enim actus divinus, qui est ab aeterno ante mundi XSiStentiam, X libera Dei voluntate conotat mundum ut effectum et obiectum Suum temporale. Deus ab aeterno voluit, ut mundu in tempore SSet. 6 a. Obi. II. Deus potuit libere velle aut nolle mundum. Atqui velle et nolle sunt actus diversi. Ergo in Deo potest esse aliud et aliud, seu Deus est mutabilis. Ress. Dis . nai. Deus potuit prius habere actum nolendi mundum Vel habere nullum actum Circa mundum, et dein transire in Ctum volendi mundum, nef. nai. Deus potuit ab aeterno et immutabiliter aut nolle aut Velle mundum, subdist. nai. Ita ut actus nolitionis Sit entitative diversus ab
actu VolitioniS, ex. nai. ut Sit terminati diverSUS, conc. nai. Dist. min. Velle et nolle sunt actus aut entitative aut terminati diverSi conc. Itin. Sunt Semper et necessario entitative di 'erSi nem 'nin. Et nes conSeg. Liber'
taS Si quidem perfectio interna Dei, sed quae respicit relatione rationis)essentialiter terminum creabilem. Idem igitur Ctus, quo Deu neceSSario est, quidquid est, liberam relationem Causalitatis habet ad res, qua Deu pro ducit. Libertas divina non est, sicut libertas humana, potentia ponendi aut Omittendi actum, sed est virtus actuosa, Sine ulla mutatione sufficien ad producendum effectum. Quare recte Sapientia divina etsi immutabilis, tamen vocatur omnibus mobilibus mobilior', quatenuS, Cum it Una, Omnia PoteSt, et in Se permanens, omnia innovata Sa 7, 24 27 . Deu enim novit quieSCen agere et agens quiescere a S. Aug St. De CiV. Dei 2, 7, 2 . Ceterum modus proprius libertatis divinae est mysterium etenim quam Certo
45쪽
Cap. I. me attributis Dei quiescentibus. Prop. VIII. Schol. Prop. IX 33
probatur haec libertas, tam Cculta nobi eS interna eius ratio, sicut totus
63. bi. III. Deus Filius assumpSit humanam naturam in unitatem personae, et DCtu est in tempore homo, qui ab aeterno non fuit. Atqui qui accipit humanam naturam et fit homo, intrinseCu mutatur. Ergo Deus mutari poteSt. Ross. Dis . ai. Deus Filius assumpta natura humana factus est homo
per formalem mutationem divinae perSonae Vel naturae, nef. mai. per influxum personalem, virtualiter tranSeuntem in humanam naturam, conc. mai.
Dist. min. Qui fit homo, intrinsecus mutatur, Si hypostasis eius formaliter
mutatur, conc. min. Si hypostasis Virtualiter tantum extenditur ad terminumeXternum, nec min. Et nes comeq. SiCut Creatio non est aptio formaliter transiens sed solum virtualiter tranSiens, ita assumptio humanae naturae non
est formalis sed virtualis extensio hypostasis Verbi divini ad humanam naturam. Sed de hac re dicendum erit in tractatu de Verbo incarnato cf. III,
Ex dictis facile solvuntur aliae di culmus, ut quod Deus dicitur paenitere Gn 6, 3 sqq et similia, quae locutio est anthropomorphiSmUS, quo
significatur Deum Voluisse, ut quaedam essent Sub Certis CondiCionibus, et dein mutatis Condicionibus non essent. Ho non pugnat cum immutabilitate Dei; nam aliud est mutare voluntatem, et aliud est velle aliquarum rerum mutationem. Potest enim aliquis eadem voluntate immobiliter permanente velle, quod nunc fiat hoc, et postea fiat contrarium ' S. Thoma I q. 9, a. 7 . Eodem modo de Deo solum improprie diCitur Fuit vel Erit, quatenus aeternitas adest singulis temporis partibus, sed sine ulla relatione reali ad tempus. S. Aurustinus: Quamvis natura illa immutabilis et ineffabilis non recipiat Fuit et Erit, sed tantum Est ipsa enim veraciter St, quia mutari non PoteSt. . . tamen propter mutabilitatem temporum, in quibus verSatur noStra mortalitas et nostra mutabilitas, non mendaciter dicimus Et fuit et erit et est . . . Fuit quia numquam defuit; erit, quia numquam deerit; St, quia Semper Si In Ioan tr. 99 n. 5 .
SOBOL De coexsistentia rerum Cum Deo.
64. Re omneS, quando Ctu XSiStunt, CoeXSistunt aeternitati et Uia aeternita eSt tota Simul CoeXsistunt toti aeternitati. EX hoc quidam male Concludunt re Semper CoeXSiStere aeternitati saluari, De Deo diss. 6, a. ). Nam quod non XSiStit, non poteS COOXSiStere. Atqui re non Semper XSiStunt, ergo non Semper CoeXSiStunt. Sicut beati non ideo, quia ident totam aeternitatem, Semper eam ViderUnt, quia eam non totaliter vident, Sicut Deu ipSe ita re Creatae OeXSistunt quidem toti aeternitati sed non totaliter Plura vide apud Fran- solis De Deo no theS. 32). Prop. IX. Meus est immenSu et ubique ΓReSenS. 65. Stat Q URESt. Sicut aeternitas excludit relationem Dei ad tempus, citi immensitas excludit relationem aealem Dei in Spatium.
46쪽
Traci I De Deo no Pars III. me attributis Dei.
Est igitur immensitas rei infinitae Xsistentia tota simul essentialiter sine limite locali sive circumscriptivo ad modum corporis Sive definitivo ad modum angeli). Non est igitur Deus quasi substantia dissuSa per patium, Sed Similiter atque principia metaphySica exemptus a Spatiosa magnitudine. Si re Creatae XSistunt, cum ipsis et in ipsis eSt Deus per omnipraeSentiam et Ubiquitatem. Quare omnipraesentia est immensitas adsignificato termino OeXSiStenti Creaturae. Si autem Deu in rebu per SSentiam, per PraeSentiam CognitioniS, Per Potentiam gubernationis S. Thomas I q. 8, a. ). Ubi nulla re Sunt, ibi Deu non St Ctu PraeSenS, Ut in Spatio imaginario Xtra mundum, sed ibi est virtualiter praesens ratione possibilitatis rerum ibi Creabilium. Ceterum recte Tertullianus: Ante omnia Deus erat Solus ipse sibi et mundus et locus et omnias Adv. PraX. ). Vel ut ait S. Aug StinuS: Antequam faceret Deus caelum et terram ubi habitabat In se habitabat apud se habitabat, et apud Se Si Deus a In S. 22 n. ).66. Arg. I. Ex S. ScripturB. Deu et magnus St, et non habet finem, XCelSus et immensus s Ba 3, 23). Caeli Caelorum te Capere non OSSunt Re 8, 27). Numquid non caelum et terram ego impleo dicit Dominus Ier 23, 24). Si ascendero in caelum, tu illic es si deScendero in insernum, deSs
67. m. a. Ex traditione. Immensitas Dei definita est in conciliis ateranensi IV et vaticano Dens. n. 428 782). Θmθolum Athanasianum: ImmenSUS Pater, immensus Filius, immensus Spiritus Sanctus Dens. n. 39). S. PatreS
non Solum Saepe docent immensitatem Dei, Sed etiam inculcant eam esse ab omni quantitativa extenSione immunem. S. Gr ortu M. et IpSe manet intra omnia, ipse Xtra omnia, PS Supra omnia, PS insta omnia et Superior Si per potentiam et inserior per UStentationem,eXterior per magnitudinem et interior per Subtilitatem; UrSum regenS, deOrSU ContinenS, Xtra CircumdanS, intertu penetranS. Ne alia XParte Superior, alia inferior, aut alia e parte Xterior, atque X alia manet interior, Sed unu idemque totu ubique, praeSidendo SuStinenS, SUStinendo praeSidenS, Circumdando penetranS, penetrando CircumdanS
MOral. 2, 2, O). Similiter X. Ambrosius De ideo 16), S. Bernar S De ConSid. 3, 6, 4), alii. S. Thomas ita argumentatur et Deu S S infinitae virtutis, est igitur ubique s Contra gent. 3, 68); nam ubi-
rendo, quae actio St immediate divina neque mediantibus creaturis fieri potest; ubi vero creaturae possibile Sunt, ibi est SSentia et O-
47쪽
Cap. II. Me attributis Dei operativis Art. I. Me scientia Dei. Praenotanda. die
68. Obi. I. Deus est in Caelo AC 7, 49), unde descendit Gn II, 3 in venit ad homines et recedit Gn 17 I; 8, 1 et ita Saepe). Atqui qui est
certo loco, qui Venit et reCedit, non est immensuS. Ergo. Res . Dist. mai Deus S in Caelo, Venit et reCedit, ita ut circumscriptive vel definitive sit alicubi et non alibi nem mai. ita ut aliquibus locis vel personis speciali modo adsit per auxilium vel manifeStationem, conc. mai. Diff. min. Qui est Certo OC ita, ut eodem tempore non it ubique, non St immensus, conc. min. qui aliCubi Speciali modo operatur, ideo non
Deus est speciali modo Cum hominibuS, quorum Specialem Curam gerit Gn 6, 3 24 te ); est variis locis, ubi visibili forma adhibita apparuit, vel ubi coli vult G 28, 17. EX 3, 5. 3 Re 8, 29 q); est Cum homini bus iustis per dona gratiae Io 14, 23 Si cum CCleSi per SpeCialem S- sistentiam Μ 28, 2οὶ est Cum beati in Caelo per visionem beatificam Μ 18, 1 o); est cum humana Christi natura per unionem hypostaticam Io I, 14). Itaque Deus dicitur venire ad Creaturam et ab ea reCedere, quatenu increatura fit vel destruitur fundamentum Specialis relationis ad Deum. 69. Ohi. I. Si Deus est ubique est etiam in locis sordidis, immo in malis spiritibus. Atqui hoc dedecet maiestatem divinam. Ergo Deus non est
ubique. Resu. Dist. min. Deus est in rebus CreatiS, quatenus Commiscetur iis,ne . mai. est in illis, nullum patien ab iis influxum, conc. mai. Dist mai. dedecet Deum Commisceri rebus Creati et iis affiCi, conc. min. dedeCet Deum esse in rebus Creatis nullo modo ipsum tangentibuS, Q. min. Deu multo minus rebus sordidis maCulatur quam radii Solis ubique lucentes. CAPUT II.
Cf. Thomas I, A. I4 Contra vient. I. 44 sqq; De Verit. q. ares. De Deo l. 3 - De scientia Dei; Didactis finis De scientia, de deis, de veritate ac de vita Dei; illuari, De Deo disp. 5 sq; amanticenses, De Deo tract. Frangelin, De Deo thes 4 sqq; Dut en De ipso Deo n. 438 sqq; L. Postis Dogmati I 473 sqq.
TO. DeuS, quia Si Ipsum Esse et actu puruS, habet intellectum infinitum Dens. n. 1782), immo est intellectus infinitus Supra n. 44); et quia in actu puro non potest esse tranSitu de potentia in actum, Deus est actualis intellectio in ira et immutabilis. S. Maximus Con- SSor: IPS SeCundum SubStantiam cognitio Si Deus, et totu Cognitio et Solum et ipSe Secundum cognitionem substantia et totus SubStantia et SolUm . . . quia Unita eSt indiviSa, expers parti et impleX, Capita theologica, Cent. I n. 82). Itaque o nitio Seu Scientia divina est improducta sicut ipse Deus; neque Deus ipse magis producit intellectionem Suam quam SSentiam
48쪽
, Tract. I. De Deo no Pars III. De attributis Dei.
Suam. Quare obiecta omnia tam increata quam Creata non determinant efficienter intellectum divinum ad cognoscendum, sed habent Solam rationem termini relate ad Cognitionem divinam. Ergo intellectus divinus, in quantum Si SSentiali cognitio, non habet relationem realem ad ullum obiectum Cognitum non ad obiectum divinum, quia deest distinctio realis neceSSaria ad relationem realem non ad obiecturi Creatum, quia repugnat relatio reali actu puri ad rem creatam. Dummodo aliquid Si CognoSCibile Seu Verum, a Deo CognoScitur
sine influxu obiecti in intellectum Dei. Ideo Deo aeque facile est
CognoSCere rem praeteritam et futuram atque rem PraeSentem, quia
non requiritur nisi obiectiva Verita rei, Ut Deu eam cognoScat. Si essentia divina dicitur determinare Deum ad Cognoscendum, Solum Significatur eam esse rationem Sufficientem Cognitionis divinae, Sicut est ratio Sufficiens XSistentiae divinae No utique ConcipimuS SSentiam divinam ut ratione priorem intellectione et ut obiectum determinans intellectum divinum, Sed hic est solum imperfectus noSter intellegendi moduS, quo repraeSentamus Cognitionem divinam ad analogiam noStrae CognitioniS. 71. Cui co nitio divina est actus in ite perfectus, totam cog oSc, bilitatem omnium obiectorum exhauris, Seu omnia comprehendit, quia ComprehenSio Si Cognitio adaequans cognoscibilitatem obiecti. Unde Deus, qui est infinite cognoscibilis, Sicut a nulla Creatura Comprehendi poteSt, quia actu Creatu eSt finitus, ita ipse infinita Cognitione se et omnia alia comprehendit. Non Solum Videt veritatem, quam reS habent in Seipsis, Sed etiam veritatem, quam habent in causis. Quia vero effectu in CauSi poteSi aut certo aut probabiliter Contineri, Deus cum absoluta in fallibilitate videt effectum e CauSa posSe aut Certo Cognosci aut posse probabiliter tantum cognosci. Et Si eventus iturus e CauSi Cum morali tantum certitudine CognoSci potest, Deus non Solum hoc idet, Sed praeterea Cum metaphysica infallibilitate videt
eventum futurum, quia, Si eventu futuruS St, repugnat eum Simul non SSe futurum, et ita deSt metaphySic Certitudo ConSequenS futuritionem, quam Deu non poteS non Videre.
Prop. X. Deus Si omniSCiuS. Ta. Stat Q UHOSt. Haec quidem propositio Sua ponte fluit e iis, quae modo diXimus. Nihilominus maioris perspicuitatis gratia iuvat
audire, quomodo divina Scientia ad Singula obiecta se habeat. Omniscius dicitur, qui omnia Scit, quae et quatenu Vera Unt. Errore Contra OmniScientiam divinam oriri non possunt nisi apud eos, qui Verum Deum non agnoscunt, ut apud gentiles et pantheistaS; nam quam primum qui admittit Deum infinite persectum, non poteSt nisi absurde eius omniscientiam negare omniscientia divina est arti-
49쪽
Cap. II. Me attributis Dei operativis Art. a. Me cientia Dei. Prop. X. I
cuius fidei Conc. Patis. SeSS. 3, C. I Dens. n. 784 . Quia graduSentitatis et veritatis VariuS S in Varii ObiectiS, procedere convenit a Summo gradu Veritati uSque ad infimum.
73 Arg. I. E S. Scriptura. a Deus solus seipsum perfecte cogooScit. Nemo novit Filium nisi Pater, neque Patrem quis novit nisi Filius a M II, 27). Quae Dei sunt, nemo Cognovit nisi Spiritu Dei Cor , Ι). Spiritus enim omnia Scrutatur, etiam profunda Dei Cor , O). Hac sui cognitione Deus est infinite beatus Tim , s), ut definivit Vaticanum . . Dens. n. 782 et huius beatitudini participes reddit cives
caeleSteS, Conserendo ii non quidem ComprehenSionem sed immediatam
visionem Dei I Coro 3, 12). Quare beati dicuntur intrare in gaudium Domini sui Μ 23, 2I).b Deus cognoscit omnes creaturas. Non est ulla Creatura invisibilis in conspectu eius; omnia autem nuda et aperta Sunt oculiSeiuSs Hebr 4, 3 . Arenam mari et pluviae gutta et dies saeculi quis dinumeravit Altitudinem caeli et latitudinem terrae et profundum abyssi quis dimensu eSt . . . Unu eS AltiSSimuS, Creator omnipotenS, . . . et Vidit et dinumeraUit et mensus est Eccli I,
c Deus cognoscit res omne sonuit . et Domino Deo, antequam crearentur, omnia Sunt agnitas ECCli 23, 29). NiSi enim Sciret, ignorans crearet, quod Si impoSSibile; nam et operatur omnia Secundum Consilium voluntatis suae s Eph I, II). de capud Deum omnia OS- sibilia sunt, Mi I9, 26), quia et Vocat ea, quae non Unt, tamquam ea, quae Sunt Rom , Ip).d Deus cognoscit actus liberos hominum. Pater qui videt in abSConditos, reddet praemium bonorum Operum, quae in abSCondito fiunt M 6, 4 6 8). Scrutans corda et rene DeuS PS , IO). Qui finxit singillatim corda eorum, qui intellegit omnia opera eorum η PS 32, 3). Oculi Domini. . . CircumSpiciente omne Via hominum et profundum abyssi et hominum corda, intuente in abscondita partes s
e Deus co noscit libera futura. CognoVit Dominus omnem Scientiam et inspeXit in signum aevi, annuntian quae praeterierunt et quae SuPerVentUra Sunt, revelan VeStigia occultorum s Eccli 42, 9). Hanc suturorum Scientiam Deus sibi ut propriam attribuit. Ego Sum DeuS, et non est ultra Deus, nec est simili mei, annuntians ab Xordio Ο-ViSSimum IS 46, 9 Sq; Cf. I, 23 44, ). Saepe Deu Per Pro pheta praedixit libere futura. De vaticiniis dictum est in tona Ι, n. 36sqq. Psalmista Deum alloquitur: Intellexisti cogitationes meas
de longe . . . et omne via mea PraeVidiSti . . . tu CognoViSti omnia,
novissima et antiqua PS es 38, 3 sqq).
50쪽
38 Tract. I. De Deo no Pars III. De attributis Dei.
Deum Solum persecte cognoScere SeipSum S. Patre multis Scripti Contra eunomiano demonStrarunt CL Supra n. 28). Longe quippe dispariliter videt Creator Se quam Videt Creatura Creatorem γ
S. Gregor. ., orat. 8, 34, 2). De hac re nihil addendum videtur.
Deum scire omnia S. atre Saepe docent, ut e g. S. Irenaeus: Onfitemur, quia nihil omnino eorum, quae facta Sunt, et quae fiunt et fient, scientiam Dei fugit . . . et esse admirabilem rationem et Vere divinam, quae posSit huiusmodi et discernere et CauSa propria enuntiares Contra haer. 2, 26, 3). S. Aug StinuS: UniUerSa Creatura SuaS, et Spirituale et Or-POraleS, non quia Sunt, ideo novit, Sed de Sunt, quia novit non enim neScivit, quae fuerat Creaturus a De Trin. 8, 3, 4). Iterum et Et Confiteri esse Deum et negare praescium suturorum, apertiSSima inSaniaeSis De Civ. Dei , , I). , Hilarius: Proprium Deo quid aliud quam cognitio futurorum Sis De Trin. 9, I).
Ceterum in re, quae et in . Scriptura tam lare docetur et ab Ecclesia definita est, superfluum videtur multa Patrum teStimonia Congerere. Si plura desideras, invenies apud Petavium De Deo l. 4 et apud uis De scientia Dei diSp. 9).75. Ohi. . . A ustinus ait de Deo: Non enim extra se quidquam in tuebatur, ut seCundum id constitueret, quod Constituebat; nam hae opinariSaCrilegum est Quaestiones et q. 46 n. 2 . . Hiero mu ait et AbSurdum est ait hoc deducere Dei maiestatem, ut Ciat per Singula momenta, quot naSCantur CuliCes, quotve moriantur In HabaC. I, 14 . Ergo quidam Patres negant omniscientiam divinam.
Ress. Concras antecedente nemo conSequens et consequentiam, quia alius
est sensus illorum dictorum. S. Augustinus loquitur de Creatione, et dicit Deum non indiguisse ullis Causis exemplaribus extra ipsum eXSiStentibus, Sed habuisse omnium rerum ideas in seipso. S. Hieronymus non loquitur de simplici scientia Dei sed de scientia operativa Seu de providentia, ut XContextu patet et Non simus tam fatui adulatores Dei, ut, dum potentiam eiu ad ima detrahimus, in nos ipsos iniuriosi simus, eandem rationabilium quam irrationabilium providentiam esse dicentes Cf. 1 Cor , J. 76. Bi. II. Saepe in Scriptura Deus dubitanter loquitur de eventibus futuris. Atqui qui dubitat non habet certam scientiam. Ergo Deu non
omnium rerum Certam scientiam habet. Cf. Is , o Ier 26, 3. E 2, Sq tC. Ress. Dis . ai. Deus per particulam sorte vel similes exprimit Suam Subiectivam dubitationem, ex mai eXprimit Ventum X CRUSi Pro ximis obieCtive dubium, concisai. Dist. min. Qui subiective dubitat, non habet Certam Cientiam, conc. min. qui nuntiat rem obiective esse dubiam, non habet Certam Cientiam, nex min. Et ex conseq. De a re ait S. Ioann
Chrysostomus: Forte dicit Deus Num igitur, quaeso, futura ignorat Νon novit, an auditur Sint is, qui novit omnia, antequam fiant, qui Corda Cruta'