Compendium theologiae dogmaticae

51쪽

Cap. II. Me attributis Dei operativis Art. I. De Scientia Dei. Prop. X. Schol. I. Q

tur et renes, qui diSCretor est Cogitationum et mentium, Cuius oculis nuda et aperta sunt omnia Cur autem dixit FOrte audient . . . Ne vim ac necessitatem aliquam ad non parendum afferre ipSiu praescientia putaretur, propterea hae verba Cum dubitatione protulit, ne forte dicerent aliqui Praedixit Deus, et omnino evenire oportebat. . . . Ne igitur diCant eum non

audituros illos dixisse ac paenitentiae viam illis praecluSiSSe praevenit, atque omnem occasionem illi praeripuit, dum prophetae dixit Forte audients De prophetiarum ObSCUritate , ). Ceterum in Vulgata interdum ponitur forte, ubi in textu originali non est particula dubitationis, ut Si hebraeum pen, i. e. sine vertitur ne forte', vel si pro graeco M in apodosi ponitur ne forte Μ II, 23 f. L IO 13).77. OB III. Quod Deus futurum praeSCit, necesSario eveniet. Atqui quod neCeSsario evenit, non est liberum. Ergo Cius liberi a Deo praesciri

Res . At male Clus liber, quem Deus futurum praeSCit, necesSario

liber, quando fit, non potest simul non fieri. Hae est neCessita ConSequenS. NeCeSsita autem anteCedens est, quando Ctu procedit ex Causa determinata ad unum. Si videmus hominem libere sedentem, iste homo neCeS- Sario Sedet necessitate Consequente Deus autem videt futura sicut praeSentia. Ergo actus libere futurus necessario eveniet neCeSSitate OnSequente, quia non potest simul esse futurus et non futurus. Talis autem necessitas non obest libertati.

SCBOI. Num Deus sciat infinite multa. 78. S. Augustinu est et Itane numeros propter infinitatem neScit omneS

DCVS et Sque ad quandam Summam numerorum Scientia PerVenit,

cetero ignorat Ouis hoc etiam dementissimus diXerit ξs De civ. Dei

I 2, 8). S. ThomaS: Cum Deu Sciat non Solum ea, quae Sunt actu, Sed etiam ea, quae Sunt in potentia, hae autem ConStet Sse infinita, neceSSe Si dicere, quod Deus Sciat infinita . . . NeceSSe Si dicere,

quod Deus etiarn scientia visionis sciat infinita, quia Deus Scit etiamCogitatione et Iractione cordium, quae in infinitum multiplicabuntur Creaturi rationalibus permanentibu absque fines I, Qq a. 2). Si Deus Sciret finita tantum, ne Sciret quidem omnia, quae facturuS Stvel facere potest. Si sciret indefinita, scientia eiu CreSceret e parte obiectorum. Utrumque est absurdum. Ergo Deus scit infinita. Etsi non est poSSibilitas simultaneitatis terminorum infinite multorum in ordine phySico, est tamen Simultaneita possibilitatis terminorum infinite multorum in ordine deali. SCDoL Num Deus cognoscat non entiH. 79. Deu cognoscit non-entia CL IS 3, ), in quantum CognOScit omnia aentia et omnes limitationes et privationes eorum CognoScit

52쪽

4o Tract. I. De Deo no Pars III. De attributis Dei.

mala PhySica, quia CognOScit, quouSque e Xtendat hySic persectio rerum. Cognoscit mala intellectualia e g. salSa iudicia hominum, quia cognoscit physicum actum tali iudicii deficere a conformitate cum

veritate ontologica CognoScit mala moralia, ut peccata, quia CognoSCit talem actum humanum non SSO Conformem Cum regula moralitatis. Cognitio malorum necessario requiritur ad providentiam divinam, ut patet. Prop. XI. Deus Certo cognoscit omne et Singulo actu liberos Creaturarum, qui faturi SSent, Si Certae ConstiCione pone

rentur.

8O. Stiat. UROSt. Deus, Cum it omniSciuS, omnia Vera Cit. Sed sunt quaedam obiecta, de quibus dubitari potest, num habeant veritatem vel cognoscibilitatem. Talia Sunt actu liberi condicionate suturi, i. e. qui quidem non Sunt absolute futuri, Sed essent futuri, si Certae Condicione ponerentur, e g. Ste homo Committeret hoc peccatum, Si in tales tentationes incideret Sed quia non incidet in tales tentationes, o peccatum non Committet Tentatione Sunt Condicio, qua OSita actu peccati fit, qua non OSita non fit. Non sunt quidem cauSa peccati, quia homo Si auSa efficiens actuum suorum habent tamen neXum Cum POCCato, quia Proponunt Obiectum peccamin Sumet alliciunt ad illud prosequendum. Hi autem neXuS Si ContingenS, non neceSSariuS, quia homo PoteSt tentationi Cedere aut resistere. Itaque non poteSt e Cognitione condicionis Vative cognosci actum futurum esse Tentatio aderit, ergo homo peccabit. X altera parte actus futurus dependet ex Condicione ergo independenter a condicione non habet veritatem vel Cognoscibilitatem. Si condicio numquam verificabitur et ConSequenter actu libernumquam futurus erit, habetur condicionat futurum furum. Sed etiamsi condicio aliquando ponetur et actu fiet, tamen in Signo priore condicionale verum fuit Si condicio ponatur, actu fiet. HOC Si condicionate futurum non furum. Veritas tamen et cognoscibilitas in eodem signo rationis, i. e. ante futuritionem CondicioniS, Si eadem. Signa rationis sunt varii status deale eiusdem rei ratione distincti, quorum alter alterum logice Supponit. ReS, antequam in Statu actualitati Sunt, sunt in Statu futuritioniS et reS, ratione priu quam Sunt futurae, Sunt in Statu possibilitatis. Omne futurum est possibile, Sed non omne possibile est futurum. Unde possibilita est in signo priore rationi quam futuritio. Iamvero medium Statum inter actus liberos possibiles et actus

liberos absolute futuros tenent actus liberi condicionale futuri, qui etiam vocantur futuribilia Nam aliud est Petrus in talibus condicionibus poteSi peccare; et aliud est Petrus, Si in talibus Condicionibus SSet, peccaret; et aliud est Petrus in talibus condicionibus erit et peccabit.

53쪽

Cap. II. Me attributis Dei operativis Art. a. me scientia Dei. Prop. XI. I

Itaque condicionale futura sunt in Signo posteriore post possibilia et in signo priore ante abSolute sutura. Irus de erisma, homista, initio saeculi XVII negabat futura condicionata libera a Deo posse certo CognoSCi, et Solam Coniecturalem quandam eorum Scientiam admittebat, qua Deu iudicaret, quid probabilius oret in illo eventu. Addit dein Han Sententiam Sequuntur

omnes discipuli S. Thomae, qui in a tempeState interpretantur illum s De divinae gratiae auXiliis art. 8, difficult ultima). Partim hanc opinionem sequitur Laur. JanSSens De Deo no II, 3 sq). Nihilominus

omne poSteriore thomiStae, Sicut et multi priores, admittunt a Deo certo cognosci libera Condicionale futura e g. Gotti I, tract. 4 q. 6, 2 et ). Et haec sententia nunc ab Omnibu fere recepta St. Ne forte cui videatur haec quaestio subtilior quam utilior, in- Cipiamu ab argumento, quo Stenditur, quam utili et necessaria Sit haec doctrinR. 8 I. ATL. I. Ex providentia clivina. Deu omnium rerum, etiam actuum liberorum habet providentiam. Atqui sine scientia condicionale futurorum non potest esse proVidentia divina. Ergo Deus habet Scientiam Condicionale futurorum. Maior argumenti est de fide Conc vatis. SeSS. I, C. I Dens. 784).

Minor probatur ita Ad providentiam Dei pertinet, ut possit impedire

PCCCata, quae homine CommiSSuri SSent, Si in certi condicionibus ponerentur. Atqui poSt praeviSionem abSolutam peccatorum Deus ea non iam Potest impedire, quia repugna suturum non SSe, quod DeuSabsolute vidit futurum esse. Ergo ante praeviSionem absolutam oportet Deum Scire, quid homines acturi essent in his vel illis condicionibus. Ideo fideles docentur temporalia bona non petere a De niSi a Condicione, Si Deus praevideat ea ipsis profutura esse ad Salutem CL Cauch. m. Par 4 C. , . 4 C. , . ). AudiamuS S. Patres hanc doc

SS. Patres docent Deum ante decretum creandi homines praeVidiSSe eorum CCCata, tamen CreaSSe homineS, Cum Sciat etiam de malis facere bona. Atqui ante decretum creandi Deus non potuit habere nisi scientiam Condicionale futurorum, quia ante hoc decretum nihil absolute

Sciebat Quia sicut praevidit, quid mali essent facturi, Si etiam Prae-Vidit, de malis factis eorum quid boni esset ipse facturus a De Gen. ad liti. I, 2). Idem de iustis, quos Deus videt SSe lapSuroS, ait

et Certe poterat illos Deus, praesciens SSe lapsuros, antequam id fieret, auferre de hac Vitas De dono perseu 9, 22 . ReSpondeant, Si POSSunt, cur illo Deus, cum fideliter et pie viverent, non tunc de Vitae huiuS

54쪽

42 Tract. I. De Deo no Pars III. De attributis Dei.

periculis rapuit, ne malitia mutaret intellectum illorum, et ne fictio deciperet anima eorum Sap , Ι). Utrum hoc in potestate non habuit, an eorum mala futura nescivit Nempe nihil horum nisi perversissime atque inSanissime dicitura De Corrept et grat. 8, 9). Ergo secundum . Augustinum Deus praeScit mala sutura, antequam Sunt absolute sutura, et in eo igno rationi S in quo per Omnipotentiam divinam etiamtum impediri possunt. Hanc doctrinam saepe S. Patres inculcant e. g. S. Hiero muri Contra Pelag. diat 3 n. 6), S. Gregorius

NI Ss. Orat Catech. 7 et 8) S. Frillus Alex. In Gen. n. 2) S. Ambrosius De paradiso 8 et 1 O et multi alii. Similiter docent a Deo saepe mitti mala temporalia hominibuS,

quia praevidet fore, ut boni temporalibu abutantur. S. reforis NI SS.: COnSentaneum S eum, qui futurum aeque C praeteritum OgnOScit, progreSSum infanti ad adultam aetatem prohibere, ne malum perficeretur, quod in eo, Si ita Victuru fuiSSet, Ui PraeSci CognitUm St. . . .

EX benignitate Sua materiam Subtrahit improbitatiS, non ConcedenStempus liberae electioni per vim praeSciam Cognitae, Ut Per opera in nequitiae fastigio eSe Xercereis De morte praemat insant. Is PG 46, 183 186 . f. S. Basilius De ConStit monaSt. 2), S. Ioanne Ch SOSt.

eXpositione S. Patre Supponunt Deum praevidere mala futura, Antequam absolute futura Sint . ulto plura vide apud uis De scientia

Dei disp. 63 sqq).83. Arg. S. Ex S. Scriptura.

I S. Scriptura Saepe adScribitur Deo Scientia eorUm, quae Umquam facta Sunt, Sed futura fuiSSent. Si certae Condicione ponerentUr.

4 Ait David Domine Deus Israel, audivit famam SerVu tuuS, quod disponat Saul venire in Ceilam, ut evertat urbem propter me. Si tradent me viri Ceilae in manus eius Et si descendet Saul, Sicut audivit servus tuus Domine Deus Israel indica servo tuo. Et ait Dominus: Descendet. Diκitque David: Si tradent me viri Ceilae et VirOS, qui mecum Sunt in manus Saul Et dixit Dominus: Tradent s I Re 23, o sqq). Accepto hoc responso David non mansit in urbe Ceila, ideo Saul non descendit, neque cellitae avidem tradiderunt. Ergo agitur de condicionale futuro, cuius futuritio a mansione David in urbe Ceila pendet. Et hoc condicionale futurum Deu SCivit. Christus Dominus ait: Vae tibi, Corogain vae tibi, Bethsaida, quia si in Tyro et Sidone factae fuissent virtutes, quae factae Sunt in obiS, Olim in Cilicio et cinere Sedente paeniterent f LCIO 13 . Etiam hic agitur

de rebuS, quae numquam factae Sunt, Sed quae futurae suiSSent, Si apud tyrio et Sidonio Similia miracula patrata essent atque apud galilaeoS. 84. Bi. . Textus allat Scripturae videntur sufficienter explicari de notitia, quam Deus habuit, actualis dispositionis Ceilitarum vel tyriorum et Sidoni orum Ergo iis non probatur scientia CondiCionale futurorum.

55쪽

Cap. II. Me attributis Dei operativis Art. I. Me scientia Dei. Prop. XI. et

Ross. ex antec. Nam in ha SuppoSitione potuisset falli absoluta praedictio divina, quod repugnat. Neque enim Deus dixit Habent mentem tetradendi, sed Tradent. Idem valet de Verbis Christi Praeterea hae expositio est Contra ConStantem expoSitionem Patrum, ut multis testimoniis ostendit uis De scientia Dei disp. 62, secl. I . Sufficiat audire unum S. Augustinum: Numquid possumus diCere etiam tyrios et sidonios talibus apud se virtutibus factis Credere noluisse aut Credituros non fuisse, si fierenticum ipse Dominus atteStetur, quod Cturi essent magnae humilitatis paenitentiam, si iis facta essent divinarum illa signa virtutum' De dono per-

85. Ohi. I. S. Mustinus de Condicionale futuris ait: Ipsa exinanitur omnino praeScientia, Si quod praesCitur, non erit. Quomodo enim recte dicitur praesciri futurum, quod non est futurum De anima et eius origine I, 12, 15). Ergo S. AuguStinus negat Cientiam CondiCionale futurorum.

Rev. Conc ante . et ei comes et conSequentiam. Alius enim Si Sensus

verborum Pelagiani diCebant Deum punire peCCata, quae homo CommiSSUrUS fuisset, si diutius vixisset. Ad quod Augustinus respondet absurdam SSehanc doctrinam, Cum Deus peccata, quae numquam futura sint, non praeSCiat ut poena digna. Propterea immediate post verba citata pergit et uomodo ergo puniuntur PeCCata, quae nulla Sunt 8 Ceterum a S. Augustino doceri scientiam CondiCionale futurorum iam audivimus. 86. Bi. III. Ridiculum videtur dicere mentem divinam CCupari quae stionibus inutilibus, quid singulae Creaturae actuales et poSSibiles acturaeessent in Condicionibus infinite multis, quae numquam futurae Sunt. Ergo videtur saltem neganda talis Cientia quoad creatura et Condiciones pure possibiles. Re . Nemo suppositum argumenti. Nam Deus non habet scientiam diSCursivam, sed uno simplici actu videt et se et creaturas et possibilia et omnem neXum rerum actualem vel possibilem. Ergo nulla est in Deo c- Cupatio proprie dicta, nullae sunt quaestiones, sed omnia nuda et aperta sunt immutabiliter Cognitioni eius.

SOBOI De clivisione Cientiae cliVinae. 87. Scientia divina Cum it actus purus, non potest logice dividi nisi

ratione obiectorum. Cum no re actuale VideamUS, re Vero OSSibiles simplici mentis intellegentia apprehendamu S, Deu SecundUmnΟStrum modum concipiendi dicitur actualia videre possibilia Simpliciter intellegere. Unde Scientia visionis Deus videt et Se et quae XtraiPSum Sunt, suerunt aut erunt; scientia simplicis intellegontiae verSatur

CirCa ea, quae OSSunt eSSe, Sed ne Sunt ne fuerunt ne erunt. PoteS Vero tertium membrum inseri, quatenus scientia divina VerSatur CirCa ea, quae quidem ne Sunt ne fuerunt ne erunt, quae tamen

futura SSent, Si Certae condicione ponerentur. Et quia haec obiecta Sunt media inter actualia et pure possibilia, Scientia eorum recte Vocatur Scientia media . Quod nomen Si cui non placet, inveniat meliuS, quia de nominibus non est disputandum, dummodo re Concedatur.

56쪽

Tract. I. De Deo no Pars III. attributis Dei.

Eadem divisio in scientiam visionis, Simplici intellegentiae et

mediam etiam suadetur Consideratione diVerSae neceSSitati obiectorum. Unde St Scientia nescρSSaria ea, quae VerSatur Circa divina et Circa possibilia, quia hae non possunt aliter SSe. Scientia libera St, quae Versatur Circa obiecta decretorum liberorum Dei cum omnibus compleXionibu rerum Contingentibus, quae e his decreti Dei fluunt. Scientia media St, quae neque VerSatUr Circa ea, quae bSolute C- COSSaria, neque Circa ea, quae omnino libere futura Sunt, Sed verSatur Circa ea, quae quidem ante omne actuale decretum Dei liberum vera SVnt, non Rmen Sunt abSolute neceSSaria, sed fierent e libertate humana, Si Deu Certa Condicione Verificaret. Haec igitur scientia est Condicionata, non quatenus actu Dei Condicionatus St, Sed quatenus obiectum huiu cognitionis Solum sub certis condicionibus X- sisteret. Scientia divina aut est sesculativa aut Si fractica, prout aut Versatur Circa obiecta Sub ratione CognoScibilitati tantum, aut On- Siderat res, in quantum sunt operabile et ad finem operationiS.

Scientia divina est ScienIta approbationis, si obiecta cognita Deo placent est scientia improbationis, si obiecta displicent. In S. Scriptura interdum Deus dicitur Simpliciter OSSe, quae approbat, non OSSE, quae improbat. Novit Dominus iam iustorum s P 1,6). PeccatoribuS dicit: et Numquam novi VOS M 7, 23 . Prop. XII. Essentia clivina est medium, quo et in quo DeuSomnia alia CognoScit.

88. Sint quHESt. Non omnia obiecta eodem modo se habent ad

intellectum divinum. Si Deu nullum mundum creaSSet, XSiSteret tamen Scientia divina non minu persecta quam nunC. Ergo munduS non Si primarium obiectum, in quo Cientia divina non poteS eSSe

et quo scientia divina quodammodo specificatur. Potius obiectum primarium et formales scientiae divina est ipse Deus ea ipsa essentia divina, quia Sola essentia divina est aeque aeterna, immutabilis, infinita atque Cognitio divina creaturae autem sunt obiectum secundarium et

materiale.

Essentia divina hic intellegitur totum id, quod Secundum noStrum concipiendi modum antecedit in Deo actum Secundum cognitioniS, ergo SSentia diVina, ut est cumulus omnium persectionum divinarum et Sic essentia divina est obiectum primarium cognitioni divinae. SuppoSit autem Creatione ad an essentiam etiam pertinent decreta diVina creatura Spectantia, quia hae decreta Sunt ipsa essentia divina

Cum Conotatione terminorum Creandorum. Hae quidem Conotatio terminorum S ContingenS, quia poteS non SSe Sed Si St, SSentia

divina intellectui divino repraesentat etiam uerminoS, NUOrum CaUSa

57쪽

Cap. II. Me attributis Dei operativis Art. I. Me scientia Dei. Prop. XII. Ae

sunt decreta divina Sicut in Signo priore ad Voluntatem creandi repraeSentat Creaturas ut poSSibiles.

In humana cognitione intellectu fit proXime Xpeditu ad cognoscendum aliquod obiectum per Speciem msr Sam i. e. imaginem receptam obiecti. Unde Specie impreSSa Si medium, quo intellectus cognoscit. Dicimu igitur in De Speciem Seu medium, quo Deus cognoscat, quidquid CognOSCit, SSe SSentiam divinam. Praeterea autemno Saepe aliquod obiectum non immediate cognoscimus Sed Solum mediante alio obiecto, in quo Cognito illud Cognoscitur, Sicut Deum Cognoscimu in Creaturi S. In nobi haec mediata cognitio venit ex imper Ctione intellectus OStri, qui Saepe iuvandu est aliquo medio, ut aliud quid cognoscat. Talis indientia medii in Deo non St, Cum ipse sit actualis cognitio infinita, quae Sine ullo discursu et medio intercedente omnia CognoSCit per Simplicem Ueritati Contemplationem. Itaque non Si quaerendum, quo medio Deus iuvetur ad hoc vel illud CognoScendum, Cum infinita intellectio non iuvetur ullo medio. Sed quaeStio St, num Deu habeat reapSe aliquod obiectum cognitionis

tam perfectum, ut in eo Cognito omnia alia CognoSCantur. ReSpondemus Deum Comprehendendo SSentiam Suam in ea Videre omnem veritatem e haC SSentia participatam.

De Deo no thes 38), KDut en De ipso Deo n. 13). Hic loquendi

modus est approbandus. Nam etsi intellectu divinuS S actu PurUS, qui non indiget ullo complemento, quo ConStituatur in actu primo CXPedito ad cognoscendum, tamen intellectio divina habet suam rationem SQ cientem, quae non poteSt SSe alia nisi essentia divina. Ergo quia in intellectu humano ratio proXima Cognitioni Vocatur Species, recte hi modii loquendi analogice transfertur ad Deum,

et intellectio divina recte dicitur specificari per essentiam divinam S. Thoma I, . 4, a D ad 3).9Ο. Prob. Dara II. Essentia divina est medium, in quo cognito DeuSomnia alia cognoScit. a Ita docet S. Thomas: Deu SeipSum Videt in SeipSo, quia SeiPSUm Videt Per SSentiam Suam alia autem a se videt non in pSi Sed in SeipSO, in quantum essentia Sua continet Similitudinem aliorum ab ipSo I, . 4, a. ). Idem docent homiStae omnes, idem S. Bonaventura In I, iSt. 39, a. 2 q. I , Molina Cola Cord. q. 4, a. 3,

58쪽

46 Tract. I. De Deo no Pars III. me attributis Dei.

alios enumerat, et addit et Ita docent Sati eXpreSSe omne ScholaStici. sPauci tantum posteriore ab a Communi doCtrina receSSerunt. Unde hoc est primum argumentum, nemPe ex auctoritate.

b Alterum riumentum est ex se sctione Dei. Essentia divinaeS Causa XemplariS, efficiens, finali Omnium rerum. Atqui Deus hanc

Causam Comprehendit. Ergo in ea Videt omne reS, quarum S CaUSa

S. ThomaS, Contra gerat. I, 9). Itaque videt omnia possibilia inessentia divina ut in fundamento eorum Videt mundum actualem in Voluntate Creante, ConSerVante, Concurrente gubernante videt re futuras in decreto producendi res Sive immediate per Se Sive per CAUSAS Secundas. Videt futuribilia in potentia divina producendi auSa et Condiciones, Sub quibus essent futura. Videt libera absolute futura in decreto verificandi condicioneS. Itaque omne re ab aeterno Deo Sunt pra Sentes, non Solum inquantum a Deo OgnOSCuntur, Sed etiam in quantum in Signo priore ante cognitionem divinam ab SSentia divina repraeSentantur et Sic, Creaturae omneS, etSi in e Sunt temporale et temporalem tantum veritatem et cognoscibilitatem habent, in essentia tamen diVina aeternam veritatem et cognoscibilitatem habent. Ideo Deus in Ssentia Sua omnia contingentia et mutabilia Videt Cum metaphysica Certitudine et Sine ulla mutabilitate, et etiam Sine discurSu, quia Viden OSSentiR SURm, videt in ea sine ullo tranSitu omnia alia. C Neque tamen putandum Si Deum, Ut quidam Voluerunt,

ESSentia divina, cogooScit propria natura rerum cum omnibus in f, viduationibus. Nam Deia re CognoSCit eo modo, quo ea creat. Atqui non Creat CSSe eminen rerum Sed PSO terminoS. Ergo hos CognOSCitSeCUndum Propriam eorum naturam. Neque ero ideo Creaturae ratio

Sunt, ut actu cognitioni divinae habeat talem perfectionem, Sed Sunt puri termini actu immutabiliter persecti CL S. Thoma I, . 4. R. 6 ad I).d EX altera parte admittendum non est Deum cog oScere re aliaS et in esSesntia divina est etiam immediat in ipsis rebus. Haec duplex cognitio Statuitur quidem a quibuSdam theologis, ut a Mirceburg ensibin De Deo n. ΙΙ9), Sed a plurimi et maximi theologi negatur. S. ThomaS

Deu et etiam illa, quae Xtra ipSum Sunt, non Xtra Se Sed in Se intuetur, qui Per SSentiam Uam omnia alia cognoSCits De Ot. q. 3,

a. 6 ad 3 plura Contra gent. I, 48). Molina et Deu CognOScit alia a Se non in rebus ipsis sed in seipso hoc est intuitus divinus

non sertur aeque Primo in Suam Ssentiam ut in rem Cognitam, et in naturaS, qua aliae re in SeipSi habent, Sed primo fertur in suam eSSentiam ut in Obiectum primarium, in quo virtute Continentur natUrae Aliarum rerum, et mediante essentia ita cognita illo eodem intuitu Cognoscit ac intuetur ulterius ut obiectum Secundarium naturam uiUSque aliarum rerum propriam. Itaque Cum dicimu Deum non OgnOSCerealia a Se in ipsismet rebuS, non negamu Deum CognoScere illud CSSe,

59쪽

Cap. II. Me attributis Dei operativis Art. a. me scientia Dei. Prop. XII. a

quod res habent in SeipSis, Sed negamu Cognoscere illud immediate

atque ut obiectum primariums In I q. Ι4, a. PSq). Sua res Cognitionem rerum in pSi reicit, a quia S im Perfecta, Cum Si re non ComprehenSive CognoSCantur Secundum omne illa relationes, quas habent;

b quia cognitio Specificatur ab obiecto immediato, Deus autem non poteS Specificari per obiectum creatum c Si Deus immediate videret Creaturas, hae Scientia non OSSet dici dependen a scientia, qua Deus videt se ipsum. Atqui an dependentiam omne admittunt De Deo 3, 2, 6 9). Idem Sentiunt res orta de Valentia, LeSSAS, Ruis, Tanner, Petavius, alii plurimi Meut en pro hac sententia etiam

allegat dicta S. Patrum De ipso Deo n. Ι9 26). Potest addi illud, quo S. Au ustinus angeli quidem tribuit duplicem cognitionem

rerum rectiarum matutinam, qua re Vident in Deo, et ρυρninam,

qua re vident in ipsis rebuS De Gen. ad liti. 4, 22, 39), VeSPCrtinam autem Cognitionem numquam Deo adscribit, Cum hae Cognitio, Si OmParatur Cum Cognitione, qua re Videntur in Deo, potiuS OX quam tu Sit dicenda l. C. 4, 23, O). Itaque Deu CognoScit quidem obiecta finita in ipsis, in quantum praepositio in denotat obiectum materiale Secundum propriam et individuam naturam non CognoScit in pSiS, in quantum praepositio in denotat obiectum immediate

cognitum Per Propriam Speciem. 91. bi. . Dicendus non est Deus cognoscere libera futuribilia in suaeSSentia, si non poteSt indicari modus, quo in ea sint Cognoscibilia. Atqui non potest indicari modus Ergo. REss. Q. ai et in Maior est neganda, quia etsi modus indicari

non OSSet, tamen re ipSa esset Certa Saepe enim si de divinis agitur, rem SCimus, sed modum neSCimus. Ita Cimu Deum Sse Ctum purum et Crea' torem mundi, Sed modum proprium Ctus puri et Creationi non CapimUS. Νegatur etiam minor a theologis, qui thesim nostram tenent, Saltem in quantum agitur de explicanda re per Conceptus analogos, etsi fatendum St theologorum explicationes longe inter se diSSentire. I. Bellarminus ut probabilem proponit sententiam Deum tam perfecte PerSpiCere voluntatem humanam Cum omnibus suis dispositionibus et Condicionibus, ut ex his Cognoscat, quid in Ctu Secundo volunta eleCtura Sit De grat. 4, 15 . Hae eXplicatio, quam quidam reCente SeqUUntur, non sufficit. Nam a ex dispositione voluntatis ad summum Cum morali Certitudine Cognosci potest Cius Secundus. Deus autem Cum metaphySiC Certi tudine Cognoscit actum futurum, sicut CognosCit eundem actum, Uando St.b Deus non solum cognoscit substantiam actus Sed etiam eius CirCUm- Stantias usque ad minimas. Si autem hae omnia iam essent in actu primo determinata, actus non iam esset liber, et Conscientia nos falleret, quae te

Statur no non Sse iam ante omnes actus moraliter determinatos Sque ad minima.

a. an In , . 14, a. 13, OnCl. 3), Didam Alvares De grat. disp. 7, . Io et alii multi eiusdem scholae dicunt Deum decreto condicio nato e parte obiecti decrevisse singulas creaturas rationales possibiles, Si in

60쪽

48 Tract. I. De Deo no Pars III. me attributis Dei. talibus et talibus Condicionibus ponerentur, effiCaciter praedeterminare ad tales et tales Cius SeCundos. Unde Deus, viden haec decreta, videt etiam

infallibiliter effectus, qui ex his decretis futuri essent. Atque sine dubio talia

decreta, Si admittuntur, sunt medium aptum ad Cognoscendos actu futuros et futuribiles. Sed talia decreta praedeterminantia non videntur admitti OSSe. Nam libertas voluntatis in eo consistit, quod voluntas antecedenter ad Suum actum secundum non est determinata ad unum, sed potest eligere inter plura, et hoc valet, sive illud determinans tempore praeCedit Sive ratione tantum, sicut beati in caelo visione beatifica determinantur ad amandum Deum et ideo non libere amant, etsi visio beatifica non tempore sed ratione tantum praecedit amorem beatificum. Neque iuvat dicere Deum praedeterminareaCtum ut liberum; nam anteCedenter determinare voluntatem ad unum, ita tamen ut maneat indeterminata ad multa est Contradictio in terminis Deus autem non faCit Contradictoria. Dicunt quidem reconciliationem libertatis humanae Cum praedeterminatione divina esse mysterium credendum Alvares, De UX. grat diSP. II 8 n. 5 Sqὶ Sed O mysterium, quia non est a Deo revelatum et est potius ContradiCtio, nequaquam est Credendum. ulto etiam minus hoc modo Deus cognoscit peCCata hominum, quia ad peCCata Prae' determinare non potest. Et Si diCunt Deum praedeterminare ad materiale tantum peccati, o effugium non Valet, quia materiale peccati a malitia formali separari nequit, et homo sub tali praedeterminatione Constitutus non potest non peCCare Alvares i. C. disp. II). Praeterea multis theologiS, etiam quibusdam defensoribus praedeterminationis physicae, videtur indeCens CSuperfluum , ut ait Gonet Ι, disp. 5 a. admittere Deum de omnibus possibilibus condicionibus fecisse decreta infinita, ut sciret, quid decrevisset. Ideo malunt cognitionem Dei de liberis futuris restringere ad ea,

quae requiruntur ad providentiam ordinis actualis. 3. Molina ConCord. q. 14 a. 13, disp. 52 et qui eum Sequuntur, dicunt Deum cognoscere libera CondiCionale futura in eorum obiectiva veritate, i. e. in pSo Ctu SeCundo. Hae est doctrina omae qui si explicat cognitionem Contingentium, i. e. libere futurorum et Contingens aliquod potest dupliCiter Considerari, uno modo in Seipso, secundum quod iam in aCtu est; et Si non On Sideratur Ut futurum Sed ut praesens, neque ut ad utrumlibet Contingens sed ut determinatum ad unum et propter o Si in fallibiliter subdi potest certae Cognitioni. . . . Alio modo poteS ConSiderari

Contingens ut in Causa sua; et Si Consideratur ut futurum et ut Contingens nondum determinatum . . . . Unde quiCumque CognoSCit esseCtum Contingentem in auS Sua tantum, non habet de eo nisi ConieCturalem Cognitionem Deus autem Cognoscit omnia Contingentia, non Solum prout Sunt in CauSis, Sed etiam prout unumquodque eorum Si Ct in SeiPSO. . . . Unde manifeStum

est, quod contingentia infallibiliter a De CognOSCuntur' Ι, . 4, a. 3 . Ratio haec, quod quidquid exsistit, determinate XSistit, etiam valet profuturibilibus, quia homo in certis condicionibus positus determinato modo aCturus esset. Hi igitur determinatus actus futuribilis a Deo cognoscitur in ipso actu Secundo et non in ulla Causa, quae Clum SeCundum praeCedit. Neque tamen ideo negatur Deum cognoscere futuribilia in essentia divina nam quia independenter ab essentia divina non habent ullam veritatem, futuribilia independenter ab ea Cognosci non poSSunt. CognOSCifuturibilia in essentia divina docent diserte Molina ConCOrd. q. 14 a. o 3