장음표시 사용
371쪽
eia ὀ Ae et , si ui S crurata, Anaec autem non in eadem rectituri citidis facultatis G Ioeticae: ne que alius artis c Deticae . ipsius autem poeticae duplex peccatum abcrsem quidem enim ferste: alteram autem ter accidens siquidem enim elegit imi
tari rem, cuiusfacultatem non habu , i us peccatum tu: si vero eligere non redis, fer recidens silequum ambo dextra crura tu cientem. t et peccatum sec dum singulas artes . Ceu quia sicundum medicor m ar
Aliud sundamentum laesi tuedae Itidem dignItatis poetariam quod a multis magnisque criminibus ipsos vendicat . quare, ut narrat addi illud debet superioribus. est autem huiuscemocii. Non oportere nos existimare eadem uirtutem esse artis poetarum,& facultatis illius quae docet, quomodo regenda sit ciuitas, ut simulatqi uindeamus aliquid probari ac rectum esse iudicari in ratione gubernandae ciuitatis,st cm putenui quod a poetis tingitur,illiusmodi esse debere: ac nisi ad eam forma redactum sit,ipsum uitiolum villa singillae nanque artes ac facultates suas quasdam certasq; uirtutes habent, quae quum illic probentur, alibi eandem laudem non inueniunt, ac merito fere reprehenduntur. Quod autem contingere In politica, M poetic idem etiam usu uenire assirmat in arte ipsa poetarum.& aliis non nullis a tibias,ut non semper scilicet eadem in illis probetur ae vera esse ad sumnaum; per ducta, In diuersis studiis iudicentur. Hoc Igitur ab ipso animaduersum, S ut cerri poli tumius apparebit, lii .patefaciet multis criminationibus distoluendis: nec enim desunt, qui simulatque intelligunt quippiam a poeta prolatum ut bona positum,quod repupnet ab eo, quod persectum, iterumq; este ab aliqua arte traditur,statim reprςhendant, & norma illa utentes, uitiosum putent. Hoc expliculo,
docet duobus modis peccari a potas in studio ipsorum:& qui arti huic opera dant,
in culpam cadere duabus diuersis rationibus:eorum autem reccatoriani alterum dimest ei te per se:alterum vero ex accidenti:quani diuisione Murrate explanat, ct quasi exemplis illustrat. Si enim inquit ars haec poetarum sumpsit imitandam malefiem, quam explicare non posset:cuiq; ornandae facultas Ipsius ear non est et, de elegit e mmum lini tui id, quod est supra uires ipsius: ita enim pene singulis uerbIs Gnrcis L lina reddentur,ipuus peccatum est: nanque i alere hic puto quae M ois, subiecta est huic nomini: de unde id iunctuiti est , iacui talis uacultatem, ac niola potestatem illius rei administrandae. longeque aliud esse arbitror νμιση adet quod ἀδάααν Graece uocatur. Quare non putari debet auctor sibi ipsi in bis mi , cis uersibus aduersatris esse nec ea de causa quaestionem excitare oportet: sententi. in que hae diuersae Inter se esse nullo negotio in telligentur,si attendetur diligenaee. . notio huius nominis. intelligo inquam hanc ipsam de qua nunc dissutaui, dcidi quod insta dicit, ubi assirmat poetas,qui fingunt: uers busque compleculntur nes, quae fieri non pollini,peccare ex accidenti, ac p ter ipsorum studium: hic vero docet,eos,qui imitantur Duώαμιαν,labi per se . & in suo ipsorum studio errare. Hoe igitur significat hoc in loco, ut in multis alijs ou,α-ia. In categorijs enim quoque capit quo dii: Hste qualitate, contrarium esse ostendit eius, quod umeat δάαρ re Q.: haec mini ipsius uerba sunt τοῦ δια λοὶ - τισι καί Praeterea in v.libro politIcorum appellauit πραγμα i o ,, natura indolemq; homin s minime aptam rebus gerendis. Proci I autem in primIs t xemplum hic a commodatum est. de his nanque hebus disterens,qitum ostendere uellet hanc Usim infirmitatem poetarum,qui ingensi artis ue culpa pares no sunt alicui materiae it clandae,
372쪽
IN I Lin ARIST DE POETICA. Is λ
cte deligere poetam sumereq; ipsum materiam idoneam ac veram sed labi in ca tractanda, quia non est par ipsi:caretq; facultate eximie ipsam lenequendi. Quare quod sequitur --e ista ira, id est artis ipsius erratum est capi debet ut prolatum oe arte,q uae in ipso est,non de arte seorsum, generatinique: illa nanque, cum mat Da vera sumitur, rectusque delectus habetur, non uidetur peccare posse. Horatius squi tantopere suasit poetis, ut sumerent materiam aequam ipsoriun uiribus, hoc sine dubios nificare uoluit. nam sumere hie valet mearu Me . quod tamen VCrbum Graecum infra ali ter reddidit:nam quum inquit Leista res, quin οῦ , πο sim, quenoet Me n significari si lubium non est ex premi autem αδ-αιιιι ,ut rem in is no
tam iaceret, pluribus modis i inquit enim. Sumite materiam vestris qui sta ibitis quam viribus,&versare diu, quid serre recusent. Quid ualeant Lumeri:ad extremum enim dicens, cui lecta potenter erit res, de q1ue sequuntur , hoc manifesto de ς' rauit . Explanato peccato, quod committitur ab arte poetarum per se, Aristot ις pergit exHicare,cuiusmodi sit, quod ex accidenti ab eadem conflatur, atque in quit . Si autem eligere ipsum non rem stilicet administratum est Aest si in eo pc Quit,quod sumpsit imit adam rem falsam, re errori alicui magno subicctam , lapsus ςst, quia id euenit ac sorte contingit:vtita exprimere conet, quod ipse inquit, Exemplo ver explanate hoe volens, duxit illud a natura equoria: quod tamen ipsi commune est eum aliis quadrupedibus. Ceu inquit. Si in imitando iam duxit equum simul ambo dextra plura proiicientem: hoc enim peccatum est non Proprium poetς, qui quod sinitari voluit eximie imitatus est,sed hominis, qui numquam attenderit, quomodo equi progrediuntur, rudisque admodum si artis eius, quae equos curat aut regit: s nanque hoe in se mouendis equi faceret, statim in dSxtram partem cor ris proruerent,quae nullo amplius laquam stilem sustineret
equi nanque ac ceterae quadrupedes, alterum anteriorum erurum: contrariumque
illi posteriolum simul mouent: le quo dilIgenter copioseq; disseruit ipse in libro degressu animalium:sic'; corpus eo in utraq; ex parte altero crure nititur, atq; a pr Iapsone liberum est. nam quod inquit, hoc.uerbum proprium in illitis rei: crebroq; usurpatur eo in libro ab Aristotele, ut cum inquit-πα rciti m
προδα-: ric:docere enim iiic voluit homines moueri incipere a dextra corporis parte, & ea de cause,ut alterum crus paratum semper, peditumque habem i, naturae
quodam nstinctu,snistram corporis partem semper proiectam tenere.habitus etiaquidam certus pugilum, cum imminent in aduertarium:Ita' demanent, ut si illi magis se appropinquarint,facile vulnus imposituri sint, προ ia. appellatur.quo verbo usus est Cicero in epistola quadam ad Atticum, cum de ratione Academicorum sputaret. Sed Demosthenes et Iam in prima oratione aduersiis Philippum, in sim ii exponendo, cum cities suos negligentiae argueret: liceretq; apses simile quippiam facere, atque pugiles barbari, προδα via tu inquit. idem autem ysii quoque venim tradit Aristoteles in ignoratione singularum artium, ut si poeta peccet contra rati nem ipsarum, nec culpam aliquam eo tempore admittat in artisciolipsius proprio, peccet ex accidenti. Exempli causa inquit si aliquid edat,quod uisetur set etia e curandorum corporum:insimulabitur enim tunc non ut poeta,npque in ' tuum cadet eo nomine feci quia in munere suo obeundo contigit eum qiRddani tangere, quod pertinere ad artem medicorum, quam non didicerat:&iat in hac, ita etiam in aliis artibus, quas non appellat :&non tantum,ut adiungit. illo et do peccati si
contra veram rationem alicui; ν artis aliqui , pr seu uerum erui si Protulit; qui in plain, quod fieti nullo modo pollit: tunc enim quoque labi sur, iit naturae illius re
ignarus,& ex accidenti denique quod ipse etiam, omnibus iis expo Anartae noditamen mentione facta huius nominis:a contrario enim hoc monstrat, quod tamen idem ualet, nam inquit. H ec igitur,qualiacunque fuerint,scilicet reccata, non perseipiam committit poetica, neque reprehendi potest, ut in ossicio suo negligens. Qualiacunq; autem suerint,inquit, quia, tu ostendi, non omnia sun d unius gens
373쪽
riset neque contra praecepta alicui ut artis commissa:admiscuit enim etiam illis, elim quippiam a poeta dicitur, quod estici nullo modo pollit. nam non inuin.idemque semper elle setius erratorum, in quae incidunt ex accideta, patet etiam , quia quae t acueniunt, plura sunt,magnopereque inter se discrepantia. hoc autem praeterquam quod satis apertum est, confirmatur ei iam verbis his, quae non multo infra posita
s i.a κατ' x a Mugilia Hostendunt enim non unum genus ipsorum elle. Non ve
nio aut in sententiam Robortelli ea parte qua corrigendum putauit pro με,quod in excusis est, G: vetamq; prorsus existimo peruulgatam lectionem, ut inde lenius ille ducatur,quem docui. Quod igitur sequitur. τι, Λ co*ω - δε ιχ 'ta A . AEa ,non aduersatur superiori sententiae aduersaretur autem si legeretur : sed est confirmatio illius: exemplumq; rei, in qua peccatum est a poeta, quia non recta et git. nec mouere nos debet particula i et, quae poni in oratione debere videtur, cualiquid dicitur,quod repugnet superiori sententiae lite enim quoq; idem facit: nee aliud sane valent haec verba quam si dixisset ut quan tum postum rem explanem) si autem elegit non bene, sed male: ita enim lispe, ut alias admonui, rei illustrandae causa loqui auctor consueuit. nune autem ille pro posteriore hac sententia, qua: pe Peram illam rem tractatam esse assi at,exempl um illius peccati ponit. Pcrturbat tamen non parum hac parte,quod antequam sententiam absoluisset, niecit in mediam illam verba haec,quae naturam eius peccati aperirent.' vμε,3 si Iera illa legitimaq; auctoris sunt. nam non sine eausa suspicari aliquis pollet, scitolion ipsa, declarationemq; quondam fuisse alicuius, qui multo ante ostendere voluerit id, quod infra traditur ab Aristotele . Vnde e libro, qui Parisiis apud Guit. Mor lium excusius est, ita sublata sunt: quod tamen ipse non omnino probo, quia nullue emplar inueni,a quo illa abessent:& praeterea quia duriusculus quibusdam loeis hic eruditiis muς scriptor esse deprehenditur:potuit autem quia multa inculcanda hucsbi esse intelligebat antequam extremum illud, quod sententiam claudit; adderet, ne tamdiu suspensum lectorem teneretistatim, adhuc illa non abs 'l' in, κα- α ρομβλικα ponere. Quod vero virtutem in his rebus, vitiumque, & ,- r Ain nomine appellat: valet enim prolsus id imi contrarium eius,quod ς' κειροπια, id est res reste & sine ullo errore ad exitum perducta, idoni etiam fecit aliis inaubtis,ut in ij.Topicorum, ubi& recte munus suum ubire,de ulli sensus, his verbis si. gnificauit:ait enim. i. ἰsι α 2 σι, ὸ ιό Octi xμx rix. Eodemeriam pacto Plato in ij. de legibus quum de rebus ad hanc *rtem pertinentibus, ossicioq; poetae disputaret, locutus est: inquit enim.Maha, ναον Til ουσιαν on re υτ ivi, . .- ίω, υ, i r 'μ reθό-m τὰ g, ei sic: uri μιμ α ί- - τοῦ πετω. Sed etiam in iij.libro de anima Aristoteles,quo tamen in loco altero tantum corum utitur in adverbium conformato. nam pro contrario negatione illud tollit: quod etiam exemplum non nihil valet ad lectionem, quam probo, confirmandam.
quod enim idem Robortellus delenda censuit verba illa ταῶ - , ne in hoc quidem sententis eius accedo:valde cnim delector hac lectione:& supra in e plicando illo loco quemadmodum ea verba deberent accipi,significaui. nec tamen non sateor me duos libros inuenislαὶ quibus illa absint quos opinor illum secut
ea hinc sustulisse. plus tamen apud me veritas valςta quam auctoritas liorum,inultis in locis mancorum ac deprauatorum, librorum.
Quapropter oportet increpationes in quaestionibus, ex his consideraratim, siluere. Erimum quirim enim si quae a ueris Usam artem sunt M.
374쪽
IN L OB. ARIST DE POETICA. 27r
alimn lacu partem. exemplum Decioru serjecurta.
Cum ansas omnes,quas captent,qui sunt in senti poetis,ostendisset, docet nune Polle tentari reprehensiones illas,& inanes elle declarari si, qui stat pro poetis, rationes illas notas habeat inde enim viam inueniet crimῖnationum earum consuta' darum. Qui igitur ipsos defende auctore summo doctore,omnes rationes inquiret,quibus existimationem ipsorum violare at qui conan tunae singulas certo mea Mo aptoq; ipsis labefactandis, resutabit: hoe enim valent prima verba, quibus tar quam clausit superiorem diuisio i :ac docuit, quae utilitas inde capi debeat. Nam quod inquit, . Arminii ora, declarat ope harum,quas indicat illiserinarunt. poste ac debere id estici. Respondet veto illud ita ro rω ,e quod initio huius rei e .: se . πυ--: videturq; postquani hoc ita concludit, tr didule iam cuncta,quae uocauitή. . :quod tamen Obscure secit. quinque autem illa Mii J nurnero, infra ab ipso aperte exposita: suisq; nominibus appellata. Statim verbad singulas formas accedens, declarat verum este, quod in uniuersum produlo. rat:Orditurque ab extrema sermat & ordinem illum tenet, ut prima nunc appellet. qu V supra postrema posuit: ante ceteras enim eam aggreditur,cum poeta insimul in ur, quod finxerit q ii edam,qu.e fieri sane non pollunt, siqius artem ipsarum illaru erum attendat:acqtiis precipit illa, seruarit ., Arbitrox enim protius capi debem liam artem, contra cuius praecepta committat aliquid poeta:de non artem propriη pim ,& quae versatur in materia quadam Versibus complectendis:neque enim ala ut iesum nune defendit defendi ullo modo potuit set poeta: lui nanque facerct cc
tra tum p pHamq; attem non con siequoretur finem ilium facillustiaeque dici pociet rine ratione'; peccasse:quod instaeetiam inquit.' ia P αν' , PValet ad probantium intelligi supra debete attoni de illis ipsis rebus, non artem potaricam. Sed nihil ut 'pluot tantum ad diuuat hane opinionem,quanta illud, quoaanista legitur hoc sens t. Praeterea virorum est peccatum: rum ne, quae secundum artam, an ex alio quoplum acet dei, si natique supra quoque intelligeretur ars po5xic non pollet ostendi quid interellet inter hoc de illud Irmeptum. Non impedit autem hanc sentent am,quod inquit Mit..': sius enim illius artis intelligit, de cusi .materia loquitur. Ratio igitur purgandi poetam, cum huius modi aliquid in
litur,est, ut accurate tradit alictor, fateri sane ipsum peccasse sed assi are peccatum illud bono essemee dignum, quod hoc, virium ostendente Domine: ceti iteberie nanque se rem haberessi ea ratione poetica consequitur finem sui uim quod usi inis a. id est, si ne digitum quidem discellisset a praeceptis illitis arris, contra quam commisit, Ipsi non con tigulet. Ex his vero verbis letie mendum sustuli: Mn. enim prima litera aspirata serebi debet,non, ut prius erat in excusis demur videtur ranacia odiosor macula consequeti tia verba occupasse, & quae non tam facile deleri polli intestigo autem haee,quibus confirmat quod lam protuli Cum iie.τα .nec enim satis idoneus sensus hine colligitur.Suspieor aute au t pecca tum a librario esse in parustrema earum vocum , alit hie aliquid desiderari quod sententiam implebat. M dius cert), qui minime suspectum hune locum habuit, nescio quam rect interprestatuCassiqngitq;,admirabilem esse oportet. quin autem ipse, tuum quoddam iudiacium secutus, te suo haed addat, subitari non potest ex Graeco contextu, in quo lius
ius sentent vestigium nullum apparet. Vt autem ipse quoqliquid significasse Ela auctorem putum, ostendam. arbitror eunt dixissi quod valet ad contilium pSetae
tuendum, fipem semper attendendum elle:indeque res,qux ipsum: anteceda t ex sumari. Alicuius euam momenti est ad confirmandum mendi aliquid subes Iehou loco,quod particula,quae sequitiir, i di, a non nullis libris abest quae tamen hῖe fierce Taria vid tutaexplanare enim volens, quod supra generatim protulerat,& aliquide rum indicare, quae adiuuant finem poetices, hoc addidit, atque inquit. ceu si
sic, id est finaendo aliquita, quod fieri noti posse uideatur, terribiliorem ' magisque Z. iiii apta
375쪽
IN I. LIB. ARIST DE POETICA: ε 3
ostenderat ignosci posse poetis, liquando ipsi in aliqua re contra suam artem I psi forent ut facilius finem suum consequerentur, peccataq; haec, quae aliquid boni gignunt,condonari ipsis debere docuerat: quia tamen semper ostendit quomodocunq; peccare:in seq; quiddam habet, quod merito displiceat,ne poetae facile assu
scant labi,admonet ipsos,ut cum pollunt idem Praestare atq; cundem finem cons qui,sine errore ullo atq; offens fugiant haec quoq; peccata: quamuis etiam non taplene persecteq; pol Iint declinato errore illo, finem suum adipisci:neq; enim opo tere hoc exquisite quaerer nec pusillum discrimen attendendum esse: praestat enim sine peccato aliquo eundem finem, & si minorem aliquanto ό consequi, quam ero re in studio suo, quacunq; ratione admisto, illum integriorem cumulatioremque. adipisci: hoc enim manifesto ualet a P:ν. ari: . non esse inquam pondus illius rei accurate attendendum:siue plus in illo, minusue sit,multum momenti ad hanc rem haberemam si magnum interuallum esset inter finem, hoc autillo modo partum, dubium non foret quin mediocris culpa admittenda esset. Valere vero quod dixi. iacam . Irire, declaratur etiam testimonio hoc Demosthenis t&si enim verba non
penitus eadem sunt, eadem tamen est utrorunq; uis:inquit enim cum salutem Ctesiphontis dignitatemq; suam defenderetira πό μ δε, is maeν οῦ ἰν-γκaT- λε a'κμ- πια πεπραγμ istis με πιι ι TM . st e.Et tamen Lusas uenustillimus ille scriptor atque Attici sermonis norma, nulla immutatione facta, ut Aristoteles inquita tu,
πνμασι ἰx: ita enim quoque ille non omnino se ad illum numerum dierum astri xit, sed propinquum magnopere ipsi,& exiguo interuallo distantem , si discreparet,
esse quem Jiceresiastirmauit. Καατ- αρι -- - oui Aristo es inquit, quia illo modo negligebatur ars, quae rationem earum rerum tractandarum traderet.
Quare nunc ostendit,si ipsius p terra praeceptis seruattis,idem obtineri poterat, &tameas ne causa maluit poeta ab a praua ratione id conar peccatum est grauiter, &ipsus illa culpa non potest probari. Nam quod ait . α πλυέκ comprobat quod supra significaui,superiora illa errata non inurcre notam ullam poetis, quia procreant quod rectum est: quamuis repugnare videatur peccare, ac recte facere. Adiungit autem,quod certo declarat,quantopere ipse animo abhorreat ab huiuscemodi etiam poε tarum peccatis:& quam vellet scripta eorum ab omni undiq; labervacua esse inquit enim quod uim praecepti habet, toto animo seruandi. O portet enim, si contingit,id est si uia ulla reperitur, qua hoc obtineatur, Umnino nullam inrpartem peccari a poetamςc umbram aliquam speciemq; erroris in eorum operibus manere. contendere Igitur illi Omnes ingenii neruos debent,iit hoc praestent. Veru lquia hoc semper obtinere dissicile est, tunc possitnt,intelligentes quid faciant, pecacar cum ex eo peccato maius aliquod bonum OKtunnihil enim optabilius, quam finem in una quaq, re consequi.
Euc virorum eapeccatum, eorum ne cluae sicundum artem, an si eundum aliudaccidens minus en sim ciebat 'odin ceruorumgeneri
fetana cornua non habet qua malaimunione Uus, sic Hy fit.
Tradit alium modum dissoluendi criminis,quod poetis obIIcIatur: stasim ensin
accepta re, cuius ipsi insimulantur, iubet nos diligenter attendere, cuius generis est crimen illud: eorum ne, quae poetae admittunt contra leges suae artis: an illorym, quae manent in alicuius rei ignoratione,quae accidat poetae: nam si probare potuerit . eius generis esse,in quae poetae ncidunt casu:& quia contingit ipsos huius aut Allux
rei imperitos esse, leuius sertur hoc ipsius delictum, quun si in suo, proprioq; ipsius studio
376쪽
terra scriptores partes plurimas Homericoru poematum a rebus, quae illic gerun tur,appellare consilesse. verum quia nihil illic video quod faciat ad hane fallacian disputandi:agnitioq; , cui illic opera datur, non hoc pacto facta est, sed αsigno ad uenticio prosecta, uereor ne intelligenda sit fabula Sophoclis cui Niptra nomen impositum iiii Cillic enim quippiam tractari potui si quod huc pertineret: luculentuq, exemplum huius captionis foret. Sed dubium etiam cst, sint ne haec verba auet iis, siue ab aliquo olim in margine alicuius libri adnotata suerint. qui praeterea ostendere voluerit duci posse exemplum aptum ad hanc fallaciam demostrandam e fabu-lla illa Sophoclis:nam vidςtur absurdum. cum Aristoteles docuerit principem fuisse, huius fallaciae Homeruid: docuisseque ipsi in quomodo recte ordineq; salsi aliquid proselfi posset, in exemplo postea afferendo usum eum suis te auctoritate alius potatae. Et tamen quantum ex natura eorum verborum perspici potest, praecipue autem ex coniunctione, quae in eorum ordinς secundum locum habet, illa potius legitima auctolis sunt istimanda. Προαιρῶ Θου τι άραυατα ς δ υυατα η u. απίΘυα.
Aliud nune praecipit, quia dctylum cognitum, ac diligenter seruatum non me diocri auxilio erit poetis:docebitq; ipsos qua potis limum materiam. aptam lini si ioconsequendo, sumant. occurrere enim ipsis possunt argumenta, ita inter scdiuer si, ut earum alterum e genere si corum, quae estici nequeunt:alterum vero ex illis,
quae exitum habent:nec tantum estici post uni, sed etiam nullo negotio sunt. Cum igitur videatur retudianda omnis materia,quae continet quippiam quod fieri non possit anteponendaq; ipsi ea quae iacilem euentum earum rerum habet , atque i telligitur ab omnibus cotidie usu uenire, admonet acutissimus huius studij magister poetas,ut si illi materiae, quae inci no potessiadiunctum fuerit, ut ueris milis sit, crodiq; sacile posita gesta esse: at tera verb,quae inici potest, aliena sit ab opinione hominum, nee videatur probari posse eam factam . priorem sumant: poster rem v xo hanc, non aptam consillo ipsertim, relinquant finis enim poetarum est adii is ciamensum eorum qui audiun quare accommodare se debent ad eorum iudicia, &ea proferre,quae sint .apta ad persuadendum: quamuis aliquando sint, si uere sp ctentur,beneq; de illis existimetur, eius generis ut nulla ratione possint effici. Hoc, Zod nunc sedulo praecipit, infra etiam repetit, ubi docet quomodo dii Iolui pos .nt,quae uitio dantur poctis:ait enim studio artique poetarum magis expetendum
esse id, uod fieri non potest, si aptum est ad persuadendum, quam quod fieri potest,si alienum est ab existimationibus hominum: quare salsb saepe insimulari poetas , qui hoc commiserunt. Capere vero ipsiim hic οκόc pro πιεπια perspicitur satis aperte:vt enim contrariam est eius, quod dixerat αδ- - , ita απι Nox,
eius, quod vocarat μκόm; hoc autem secit, quia quae verisimilia sunt, vim habent persuadendi,& facile irrepunt in animos eorum, qui audiunt. Quod ad integri tatem lectionis facit vidi calamo exaratum librum,in quo praeterea : ita enim in eo legitur. λα πι λι : nec tamen statuere pollum positum ne id ab auctore suerit. cuius sententia necessaria prorsus hic est . quia erat consuetudinis Atticorum saepe id in sermone omittere, cuius sermonis stat studiosissimus Aristote-Ies.n atri initio quoque Analyticorum priorum, id desiderati maluit, quam illic aperte legi quis igitur scit, an rei declarandae causa adiunctum hie ab aliquo se tit Eodem pacto coniunctio Mu, quae insta bis ponitur, abest a duobus libris. Sed haec quoque sit ne an non sit, parui omnino refert: nam infra eo loco, quem indicaui,ubi eandem sententiam repelit, semel posita est. Semel vero relicta. Non oportet autem in his Praeceptis certum aliquem ordinem requirere: ut posterius scilicet a priore protius aptum sit: neque enim in his nunc rebus admonendis. qua
377쪽
IN I. LIB. ARIST. DE POETICA. 163
quae poetam instruunt, locumentaque artis eius dant, series illa penitus necessalia est. Hoe vero verum esse, facile intelligi potest.
Falutari, non conflauere ex partibus ratione carentibus ,sed maxime quidem nabit habere vacuum a ratione. Sin autem,extra saluti compositi nem,quemadmodum Oedipus, vonsitas ruomodo Laius interierit sed non in
Hamaste,quemadmodum in Electra,rui thia nuntiant vel in Accisis qui sine voce e Tegea in m am uenit.
Auctor est, qui studium ipsorum undiq; expolire conatur, Aristoteles poetis, tr gicis simili atque epicis: hoc enim commune virorumq; ptaeceptum est) ut videant ne in constituendis rebus. argumentisq; fingendis, sit aliquid absurdum, ac nullo modo consentaneum hoc enim, si penitus praestare id Dotuerint, asserre putat ipsis plurimum laudis. Verum quia dis licite admodum est a piancipio usque ad exitum tabulam perducere, in qua nihil huiuscemodi inueniatum raroq; hoc poetis etiam bonis contigit, locet si omnino id praestari non potest, ut omnis fibula prorsus hoc malo libera sit multo saeti Ius id tolerari posse, si extra compositionem rerum, omnelio quod parum consentaneum est,extiterit. Hoc imitur est,quod nune sedulo praecipiti λλ.ra autem videtur hic appellasse omne corpus sabulae r nam λόγει etiam In aliis multis, quae significat, valere fabulam, remque commenticiam, apparet multis exemplis veterum s criptorum,& auctoritate etiam grammatIeorum . iubet igitur poetas toto animo prouidere in argumento texedo, ne partes vllae illic si fit absonae:& quae contineant In se aliquid paru consentaneum, sed in primis dare opera ipso debere,ne quicqua illic huiusmodi sit.addit autem, intestigens praeclare quam hoc sit arduum atque operosum. Sin autem: hoc scilicet obtineri non potest, extra'v ram sabulam,atque ea,quae geruntur eo tempor illud collocandum: hoc enim vi detur intellexis Iricum inquit ' : valet enim hoc idem , quod aliis locis inquit , Io Guκue, ut multo supra, de eadem hac persona differens, τευ -- ii&-: de non multo post iterum, ubi tradit, qui sit verus Usus machinaee sed etiam ida, τραγωδ , idem significans, aliquando dixit : ut statim post priorem duorum horum locorum: tuo sane loco,idem, quod hic, uno tantum hoc verbo
ai, H M τι Σα*- ἰme. Nam idem significare. &δρομα hoc loco IGtelligitur etiam ex eo,quod hic adiungi siet 'a M. e. τοῦ ψιαπι. Exemplis verb comprobare quod dixerat,volens, docet hoc secisse optimum omnium tragicorum In optima sabula:cum enim ipsi non licuisset contexere ita res illas, argumentumque comaenete, ut nihil illic absonum foret, id quod necesse habuit recipere, & sine gnarat, interfectus lucrit:inducitur enim ille huius atrocillimi castis omnino in ictus:eli autem a rationς η'cuum hoc, quia caedes clarorum virorum,regum tu Ignotae hemini eile possunt, qui in Illis locis vivat:nedum summo homini, atque ei, qui in regno ipsi succellerit: debebat enim ille totum hoc diligenter, suae saltem salii tis eausa. perlcrutari:ac leui etiam de eo l.icto cogitatione suscepta, totam rem subito percepi llet. Hac igitur parte tantum laborat nobilis lima fabula cete is verbin robus persecta & ab omni labς vacua est ut autem illic stati hoe potest: nee magna
378쪽
aliquam culpam subit poeta,qui hoc commIst,ita In alia tragoedia Idem iure optumo reprehenditur , qui in media actione rebusque quae ea die geruntur, in idem v .-tium incidit . Inquit igitur Aristoteles quan tum potuit declinasse hunc scopulum Soplioclem in Oedipo tyranno, cum extra fabulae compositionem, Zc non iam te, rem penc abirdam induxerit. Electra vero suit ut narrat.& ut perspicere licet,in qua magis peccauit qui enim illic tanquam nunt ij exponunt, quid in Pytblis gestum sit. contra veris mile id faciunt: & locus ille rationi repugnat: nec tamen ipse,nt in priore exemplo secerat deesarat, quid illic contra rationem sit. . Repucsnare autem existimatur, quia aetate Orestis, ludi illi nondum instituti fuisse dicuntur. quomodo igitur id ea ratione usu uenire ac contingere potuit italicet adolescens ille, tum illic quadrigas agitaret.curru fracto,impetu equorum abreptus, necaretur.s nihil huiuscemodi illo tempore fiebat. Scholion etiam illic tradit,id mi missium este L poeta πια χραισι , : quae ligura,licentiaque reperitur aliquando usurpata a poetis. lux nanq; fiunt ipsorum tempestate, tribuut temporibus pristis ac personis antiquis,quae an ipsis inductitur in aliqua parte poematis .nec vitio valde hoc poetis datur: putaturq; amne esse alicui magnae culpae. hic tamen potuit illud vitἰ sius existimari, quia facit multum ad finem earum rerum: totaque illa commenticiaxes ac ficta,in hoc fundata est quod si hoc inane esse salsumque intelligitur, tota illa narratio simul labefactatur. hoc igitur sacere potuit,ut ab Aristotele consilium Sophoclis multum reprehenderetur. AEschylus certὰ, qui eandem sabulam docuit, quamuis alio nomine appellarit: & eosdem illos simulatos nuntios fingit na ortem Orestis Clytemnestrae AEgisthon; narrasse,nihil huiuscemodi miniscitur: nec in rionem ullani Pythiorum sacit. Sed tantum inducit eos dicere Orestem mortuum rieq; iussos esse hoc ipsis exponere a Stroph o Phocensi,cum accepisset ipsos illuc aliis de causis iter sacere, Argosq; venire debere . hoc ut opInor, aliquid sacit ad pio-bandum quidquid est hic absurdi ip eo in nere. nam rem prorsus ita se habere non Ermarim cum enim ratio illa Sophoclis. valde probabilis fuerit : saepe fianque ii iuscemodi aliqui casus illic incidebant, N. adolescentes nobiles, ad cupidi gloriae, si lic exer bantur, in ment etiam pri0s id ALschylo uenire potestifingere inquam eo pacto Orestem intersectum.. Al erum exemplum rei parum consentanae, voi m sis offendit, collocatae , acceptum est e Mysis, fabula, ut sit spicari licet, Sophoclis superiora etiam duo exempl* ab eodem tragico sumpta sint: nihil enim allirmo, quia grauis testis Plutarchus commemorat Agathonem etiam Mysos docti ilic in primo capipeu; ibri Sympos corum: nam Sophoclem scrIpsisse tragoediam M uos appellatam indicat Athenaeus,dc Hesych iis,qui saepe testimonia ipsius ex ea fabula citant. Hoc autem in ea parum verissimile ut opinor erat, quod induxerat quendam e Tegea, Arcadiae oppido in Mysiam nulla edita in tam longo itinere voce, venisse: hoc enim arbitror valere eo loco ἡ*-Knon mutum: sensusque s nisi fallorὶ ita maagis quadrat: neque enim mihi non fieri posse videtur,ut mutus homo multo mai xa spatia terrarum conficiat mullo autem modo probabile est, aliquem tacitum tanto tempore mansisse tam longum enim quoque silentium ipsius suspicionem comitibus &hospitibus mouisset. Ita autem ut opinorὶ ille inclinus suit,quia si loqui
coepisset,statim c sermone cognitiis sui licuatque ita fabula omnis interii liet,aut aliquod maius incommodum natum esset. Hoc mili ut in re obscura & incerta, satis
' ' Quapropter dicere, quod interiisset uti dis, ridiculum esse apris, GPD enm non Fortet constituere rades: ῖ vero possum suerit , vi m
379쪽
malu consentaneum, accipere oe absurdum: quia Z M in Ohseasum rhrioue carentia: IIa inquam tuae circa expositionem quod nullo modo tolera
da μή fer picuumsieret, sit a malus poeta tractant. nunc autem a s bonis poeta delet i a condimensis a pergens illud absurdum.
. Pocet nunc rationem,qua se purgaban t parum acuti poetae eum in huIuscemodi vitium inciderant, inanem esse,& nihil valere ad eos culpa liberandos:aieban t enim quiddam. cum huiuscemodi quippiam, remotum a uerisimili, finxerant, se coacto futile id facere, quia aliter fabula periit let, nec illud suum commentum exitum ii bulliet. Ridiculum igitur hoc ei te inquit ostendere volens non oportere ipsos aliquid committere,quod ab initio videant esse vitiosum, sperantes postea sibi veniam datum ilhreddidit enim rationem,cur illi a se dicti sint rem ridiculam facere, cum te e cusent Ob ea quae vitare poterantihoc pacto. Non enim a principis decet constituere tales,scilicet fabulasuales vero, quae hoc vitio laborent. admonvit nanque supra Optimus magister poetas,ut ante uam se ad scribendum appellerent, totas fabulas in animo suo coagmentarentnae siquid huiuscemodi illi appareret, argum tum illud mutaren siaut penitus abiicerent. Hoc igitur est, quod nunc inquit, debere illos diligenter videre,ne componant fabulas, in quibus aliquid 1 ratione vacuum sit. Quod si huiuscemodi aliquid illic extiterit,& tamen politum suerit ae pMta de receptum. hoc enim valere puto,quod inquit OA Θ-. ostendit autem cur po ni probariq; aliquando pollit, quod rationem non habere videtur, verbis quae con sequuntur. his inquam, ita enim interpretor i&visim silerie totum illud commentum ac fabula, hoe pacto melius procedere:vt poeta scilicet, Milo illo quod vocat Aristoteles iis, . : ac diligenter ponderato, praestare putet idnere in f
lud,& nullo modo expauescere: eo animo scilicet, quo intelligitur Homerus multa liuiuscemodi loca non reformidasse,cum ea remedia adhibuerit, quae necessaria illi malo videbantur.illa autem loca dicit nisi tanto artificio tractata fuit lent , ita insulla sutura tulisse ut vix aures ferre possent: quae nunc cum voluptate, expolita ab optimo pOEta, audiuntur : omnibus enim suauitatibus, quarum comparandarum summus optio fuit, Homerus loca illa refersit. indicat autem locum, ubi hac ipsa ratione catenua apud eum poetam frequentia sint:Odysseamq; appellat, de illius operiscam partem, In qua exponitur Vlystes In terram a Phaeacibus: illic enim non nulla finguntur,quae facile quiuIs respueret , & nullo modo consen tanca iudicaret. I duitriam verb, quam adhibuit Homerus in hoc malo tegendo, leganter exponit Aristoteles: declarat enim eum, praeclare videntem retum illarum insulsitatem, si sudiste illic omnia sua bona. quibus abundabat: in eoq; loco cuncta poεtaru pigm racontumpsille. intelligit autem & sententiarum & verborum ornamenta, & cet ra, quae illustrant orationem: atque ita sententiarum Imbeeillitatem operuisse: nee non quasi imitatum esse optimos coquos:ab eorum enim studio verbum transtulit. illi nanque eum viles escas & insuaues in honorem adducere volunt, condimentis ipsas adiuuant.quod tradit etiam secisse Homerum, quamuis longe alia condimen. a snt,quae epulas condiunt,& quae locum aliquem apud poetam Dauem reddunt..' - enim, quo uerbo usus est,significat condire epulas. Vt autem Ipse eleganter hic inquit. M. ατοπn,ita etiam cie eodem summo p ta loquens Strabo est. Ma Geασιν:contra Eratosthenem enim in primo libro disputans,&ipse ab eadem re, idem pene significare volens,verbum transtulit.Haec igitur imiis
quibus verbis significauit Homerum fabellas in poemata sua Inseruisse,& rationes
omnes illas, quae oblectarent aures,& forent condimenta 3c ornatus orationIs nam
quod χναι. id est bona vocavit ingenii dotes, luminaq, eloquentiae, supra quoque multo eodςm verbo oodem pacto usus est, ubi de non nullis iniquis iudicibus pota
380쪽
hoc omittere non deberet,uenit ipsi in mentem hoc loco potissimum id sacere,quia proxime splendoris huius verborum atque Hegantiae mentionem fecerat. Adin net igitur poetas,ut in partibus ignauis sitorum operum incumbant in hanc re, studeamq; illas adiuuare huiuscemodi floribus ac luminibus Orationis. Ipsemet autem declara quae partes in aliquo poemate dici existimatiq; debeant segnes & inertes:
sunt autem illae,in quibus nec mores alicuius personae exprelli sint: nec sentetiae vllae acutae aut graues positae: hoc enim valere puto , quod inquit η rari. ope. Animaduertendum autem ipsum rationem non reddere cur debeant poetae ignavas partes suorum poematum elegati Oratione expol re: apparebat enim ho ac per se n tum erat: quis enim non videat partes illas suis bonis desti: tutas, aliena requireret&postqi iam careret rebus maioris momenti ad ipsas commendandas, saltem his verborum festiuitatibus elle sit bleuandas. Hoc igῖtur non comprobat, sed causam affer .cur debeant se poεtae in contrariis partibus ab ornatu oration Is exquisito,al stinere: docetq;. quid mali gignat exculta nimis oratio non suo loco collocata: &quam male opera eorum in ea re Illic ponatur, cum magnopere obsit,& non tantum non iuuet inquit enim. Occulit autem contra valde sisendida locut so mores & sententias. quod autem summo artIficio molitus fuerat poeta, intelligens quanta laudem afferat de quam proprium studij ipsius sit, ut mores exprimeret, de sententias
graues in ore rum qui loquuntur, poneret, id totum corrumpere dicit & operire: iacere iue demum ne apparea praeter modum excultam locutionem: quare cauere hoc tanquam scopulum aliquem poetet debent. Nec tamen auctor est lummus magister poetis, suadetq; ut Illis in partibus utantur verbis abicctis de omni honore carentibus. nam ita quoq; peccarent: sacerent enim quod nullo modo decet, e conii enit dignitati sententiarum : Sed nimis excultam splendidamq; orationem in illis locis reprehendit: multumq; studium ac laborem In Ipsis expoliendis non adhibendum este dicit: hoc enim manifestb valet /ὶκπο- , , quo verbo est usus. Cum autem quaesiverit Madlus, cur no addiderit In oratione quoque,qua excitentur motus animorum, importunam esse ac molestam eximiam elegantiam verborum, cum illis quoque obesse potius quam prodesse videatur, putauerit lisnodum hune dissolueresti idens, uocabulo illo contineri non si tum acutas sententῖas, sed octus etiam animiq; perturbationes,quid sentiam de omni hac re, indicabo.Primum
igitur arbItror,quod praecipere voluit optimus auctor, ipsum plane aperteq; signia dicassie: non esse scilicet adhibedum studii aliquid in expoliendis oratione partibus
illis sabularum in quibus aut mores exprimuntur, aut graues, acutaeq; scntentis exiliunt. non addidisse autem uatri παρ- ι iope, quia Inde aliena non est coticinnitas verborum, cum potius illa multum valeat ad augenda ea mala, quae loco illo res runtur. nam in tragoediis non inueniri illius generis orationem patheticam, quae in magno usu oratorum est,ammarIm: perturbantur enim illic animi spectatorum rebus ipsis,non oratione ad hane rem ficta: neque enim illic est aliquis, qui doceat aperiatque vIm eorum malorum, ut in causis, quae in foro aguntur: & ipsa uerbla, qualia ipsi commodum est, uideri faciat. Id autem multo supra, ubI paucis de di mea disseruit, testatus est Aristotcles: nam illic etiam locu habere voluit verba translata &peregrina,&iuncta. Idem affirmauit in iij. libro de arte dicendi, praee
pueque huiuscemodi multa ex ore eorum, qui Inflammato animo dicut, erumpere. aperium est. Quin verbitae sint res illae, quae sedulo captantur, cum aliquis exota nandae orationi operam da dubitari non oportet. V t autem tragoediae non nulla patheticae vocantur, ita etiam partes ipsarum quasdam eodem pacto appellari
non tamen illae patheticae vocatae sunt,quia oratione ad eam rem apta commoueantur spectatores,sed quia casus atroces de saeuἱ illic contineantur: hoc enim ηαctie plerianque in tragoedia valere ipse significauit. Cum igitur mire illud hic mouetur, id est animi spectatorum perturbantur,rebus ipsis , quae fiunt, perturbantur, non a rificij plena oratione, quamuis non inficias eo, vires magis miserabilis aut faeua videatur possie etiam praestari artificio poetae, cuius rei efficiendae supra eo loco, quem monstraui, rationem tradidit Aristotcles. Non posse autem orationem patheticam contineri verbo illo s, apparet; neque enim motus turbidi manent in ea