장음표시 사용
361쪽
aptam ad staporem gignendum,uel illam ipsam,in qua exponitur,uel aliam parte reddit. Si vero particul/ tia, aucioris non est : improbeq; hue coniecta fuit, pollet aliquIs non sine causa existimare,antequa locus tantopere contaminatus este hunc senium ipsius suisse:finis enim obtentus suillet, si hoe pacto res ellicitur terribilior& magis ad consternandos animos apta. quis enim dubitat,quin poetae huic stur ri gignendo incumbantifinisq; hic Ipse eorum sit. Hoc vero quaerere poetas & epicos,& tragicos: minore tamen cum periculo epicos, ut ingentem admirationem gugnant in animis eorum, qui audiunt: reddantq; ipsos pene attonitos, tali obscura minime est, auctoritate tamen Plutarctii planius fit, qui in vita,quam scripsi K Homeri ait simul enim de rei ipsius de nominis accommodatum exemplum hoc erit)-οισκε δε τἀectis e τοῖα αν ίποα-μ i , rus Him χασι :& quae MNquuntur. Vnum igitur ex iis,quae gignunt hunc pavorem,est, quod Inducit coli quia hominum & deorum inter se, de aliqua re disputantium. paulo etiam post , inquit, hara ἰκταουκτικὶ τἰ- ακρόασιν καε in M. Sed apud Aristophanem quoque Euripides AElchyluin accusans,quod hoc ipsum saceret rebus extrinsecis,& apparatu de
bat enim se non allinem esse illis culpis, quibus sabulis illius resertae forent.Postquaautem de uerbo inde consermato,uicni Ipsius disputatum est,non alienum puto Ostedere, quomodo Aristoteles definierit hanc quali consternationem: sicit enim ad rε ipsam melius percipiendam. inquit isitur in iiij.Topicorum,quosdam refellens, qui
in hoc peccauerant. δ - δε;ἰκ 'Hic minur Inco nodi εα Μουσα, id est videtur potius, si accurateattendatur, consternario esse admiratio exuperans : vincensq; longo interuallo vim ceterarum admirationum . nam quae illius genesis modum non superat, admirationis nomine vocatur. Exemplo vero, quod dixit illustrare volens
Aristoteles,utitur locu illo Homςri,cuius supra mentionem feci ςum Achilles HGctorem perterrefactui fugaq; sibi,contra reliquae vitae consuetudinem,salutem Procurantem,lectatur: ea enim in illa Hectori ἔ insectatione finguntur ε pocmonae neclrion possitnt:vnde lucus ille ratione carere mςrito existἰm 4 est:atquesqt absu Eam rem continens talagitatus,quod e dς causa factum es ἰquia conisuehiturrem cepisset.nam illa etiam circumcuriatio duorum ducum,per medias acies toties per- Molitantium,videtur exitum non habere, gestus'; itidem Achillis , qui eapite uis Interdicebat, ne Hectorem vulnerarent, tantusque stimulus gloriae,iridiculus est. Nolo etiam omittere,quin admoneam,in non nullis calamo exaratis libiis alitet imgi uerba illa. νεήν rex atrie αἰ ria r : absunt enim Inde particulae lue L. id autem fortas te non errorς librariorum commissum est: nam culpa potest manere apud aliquos,qui ipsa teinei exo inculcarint sine illi* enim videtpr lintenatia procedere: ut auctor postquam pis auit,quid facto opus si explanare rem Falens:& constitum suum, quod sequi in ipsa tradenda velit, perire, dixerit . maris ιδ. - ουρὶ αὐ-ἱώ τώ ἀχν , id est ante Omnia videam ui qua contra ipsam arti, obiiciuntur:statimq;,tanquatn cx persona pius qui criminetur, utamque accuset, addati,α α' που, νου , id est in DNn ipso a poeta prolata sunt, quae effici nullo pacto possunt cui statim ipse respondeat, concedens eum lane peccasIe: ita tamen,
uae stulte reprehendi potest, v
praestiterit illo modo peccare, quam ab ea re, q3ium esse reliquaque addat quae ad eum purgand
Si senes nis,vel ni is xel minus, contingebat Hesio sic si arte de his
rebus, peccatum in no rem oportet enim cotingit, omnino nussu; peccari.
362쪽
IN I. LIB. ARIST. DE POETICA. ir;
ostenderat ignosci posse poetis,siquando ipsi in aliqua re contra suam artem l psi forent,ut facilius finem suum consequerentur,peccataq; hae quae aliquid bonIgignunt, condonati ipsis debere docuerat: quia ramen semper ostendit quomod cun q; peccare:in seq; quiddam habet, quod meri to displiceat,ne poetae facile allii
scant labi,admonet iplos,ut cum positi ut idem p stare,atq; eundem finem cons qui, sine errore ullo atq; ostensa,sugiant haec quoq; peccata quamuis etiam non taplene persecteq; pol sin declinato errore illo, finem suum adipis imeq; enim oportere hoc exquisite quaerer nec pusillum discrimen attendenaum esse: praestat enim sine peccato aliquo eundem finem,& si minorem aliquanto, consequi, quam erro re in studio suo, quacunq; ratione admisto, illum integriorem cumulatioremque. adipisci:hoc enim manisesto ualet ἴ- . non esse inquam pondus illius rei accurate attendendum: siue plus in illo,minusue sit,multum momenti ad hanc rem haberemam si magnum interuallum esset inter finein, hoc autillo modo partum, dubium non foret quin mediocris culpa admittenda esset. Valere vero quod dixi. μῆ- ν . zilrre,declaratur etiam testimonio hoc Demosthenis:&si enim verba non penitus ea lcm sunt, eadem tamen est utrorunq; uis:inquit enim cum salutem Ctesiphontis dignitatemq; suam defenderet. r. πό μ di, o etiare si aceta, α γοτων γε ix πιπραγ μ ri ria να T.e . e e.Et tamen Lysias uenustissimus ille scriptor atque Attici sermonis norma, nulla immutatione Geta, ut Aristoteles inquit.ωto veta,
πνεκσι ἰα: ita enim quoque ille non omnino se ad illum numerum dierum astrinxit, sed propinquum magnopere ipsi,& exiguo interuallo distantem , si discreparet,
esse quem aiceret affirmauit. diari τέ- έχνωι Aristoteles inquit, quia illo modo negligebatur ars, quae rationem earum rerum tractandarum traderet. Quare nunc ostendit,si ipsus pmterea praeceptis seruatis, idem obtineri poterat, Sciameta sine eausa maluit poeta ab apraua ratione id conari,peccatum est grauiter, &ipsius illa eulpa non potest probari. Nam quod ait his rota ἐκ h - , compinat
quod supra significaui, superiora illa errata non inurere notam ullam poclis, quia procreant quod rectum At.: quamuis repugnare videatur peccare, ac recte sacere. Adiungit autem, quod certo declarat,quantopere ipse animo abhorreat ab huiuste modi etiam poε tuum peccatis:& quam vellet scripta eorum ab omni undiq; labervacua esse: inquit enim quod uim praecepti habct, toto animo seruandi. Oportet enim,si contingit,id est c uia ulla repetitur,qua hoc obtineatur, Gmnino nullam in Spartem peccati a poetamec umbram aliquam speciemq, euotis in corum operibus manere.conpendere Igitur illi omnes ingenii neruos debent,ut hocpninent. Veruquia hoc semper obtinere dissicile est, tunc possunt,intelligentes quid ficiant, pe care,cum ex eo peccato maius aliquod bonum oritur:nihil enim optabilius, quam finem in una quaq; re consequi.
femina cornua non habet,quamsi mala imitatione Uusseri t.
Tradit alium modum dἰssoluendi crimInis,quod poetus IIciatur: stat Im enim accepta re, cuius ipsi insimulantur,iubet nos diligenter attendere, cuius generis est' crimen illud: eorum ne, quae poetae admittunt contra leges suae artis: an illotym, quae manent in alicuius rei ignoration quae accidat poetiemam si probare potuerit . eius generis esse,in quae poetae incidunt calu:& quia contingit ipsis huius aut illius
rei imperitos esse,leuius sertur hoc ipsius delictum,quam si in suo,proprioq; ipsius . studio
363쪽
studio peccasset: Ze id,quod i imitandum pinposui siet perperam negligenterque imitatus esset. Ratio igitur haec no omnino culpam tollit sed leuem illam esse,& quet animo aeqrio accipi debea udocet:neque enim Omnia homines scire polliunt:daturq; venia cuilibet, qui alnuando aliquid ignorauerit. Differt autem haec a superiori ratione quia in ea certum erat peccatum este aduersus artem aliquam:hic vero quaeriatur lapius ne sit poeta eodem illo modo, an in suo studio peccarit. Exomplo isto n tutam horum reccatorum explanare volens, illo utitur, in quod plures P inci detunt: vel quia cuncti illi in eiu sdem rei ignoratione versati sunt: vel quia vesiqui auctoritatem eius secuti suere, qui primus contra cerum id plotulit: quamuis rem aliter se habere compertum illis foret: nam & Pindarus in iij. Ode Clympiorum, de allimachus in hymno in Dianam, de alii etiam poetae, quod salsum est,ceruae cor
nuaadiunxeruntun genere nanque ceruorum mares tantum comibus praediti sunt: semina vero nulla cornua tabere unquam visa est: quod memoriae etiam auctor prodidit in iiij. libro de historia animantium. Quod autem hic inquit minus p catum esse poetae,s hoc ille nesciebat, quam si vitiola imitatione usus est et, & aliquid, perperam id linitans,scripsisset:puto valere hoc peccatum leuius est luod scilicet ignorauit ceruam non esse a natura cornibus ornatam,dc tamen ipsi illa ast xit,reliqua tamen eximie persecutus est:quodq; imitari voluit,omnibus numeris expressi si quam si , ut erat, si ne comibus illam describens, perperam se in ea re exprimenda gestisse nec usus foret eleganti imitatione:& vi s hoc vere piscillisset, ita etiam si aliam rem. cui veritas assentiretur, eodem pacto p nxisset. id est segniter de sine accurata imit Hone: qui enim poeta hoc committit, labitur in suo , proprioq; ipsius munere, eo Gin pacto peccaret poeta. si quippiam contra situm eius telluris,quam deseriberet,
di aute oculos eorum, qui audiunt, ponere vellet, proserret. Nam ii quis, cerum cornua tribuens, illam ipsam rem perperam imitatus esset,duobus nominibus peccasset, nee post et ullo pacto subleuari, quamuis peccata Ipsa patia non serent. RG pondet vero hoc parti illi: Si nanque elegit imitari rem,culus imitandae iacultatem non haberet. ipsius peccatum est: qui enim sumit materiam supra vires, de quae s peret ipsus ingeni um,necesse est perperam imitetur. Non sine causa autem suspia icis post et aliquis, cum usus hic s t uerbo proprio pictorum mam de imitatione ope. . req; poetarum παι , consueuit dicere,auctorem intellexit se studium illud: lequitur tenim tauru propter similitudinem harum artium ut quod illic contingit,idem etiata studio poetarum usu ueniat:insincerte, ubi manifesto de pictoribus loquitur.hoc ,
Ipso verbo utitur. inquit enim. M.e ἐν α O. Ancum semper poetae reserant pictores assimilesq; ipsis sint, certis tamen quibusdam temporibus . propius acce . dunt ad studium ipsorum: veriq; pictores videntur. quare qui de ipsis loquuntur. appositu tunc, recteq; verbum etiam inde sumunt, Quod ad scripturae veritatem. facit, probo receptam lectionem ea parte,qua η. ἡ ρων illa habet: inueniq; libros in. tiamo exaratos ipsi consentientes: nam quae adiunguntur, uidentur sgnificare Ita prursus legi debere:duo enim genera peccatorum contraria in ter se indicant.Utr
tum iFitur peccatotus' id cuius arguitur poeta, ut tedii esse praecipit: alterum enim' eorum genus faciliorem excusationem habet. Praeterea cum in extremo huius sen- 'tentiae perturbata magnopere scriptura sit quid inuenerim in scriptis libris fideli trenarrare volo.quidam enim habent. : .i : alij ver': πιμι ἰτω. ut non sne caula existimet aliquis priorem harum aut ueram csse,aut proxime ad illam accedere. Contra autem,qux inrepsit in excusos libros,videtur e posteriore hac , restitu illi sinaba, quae defecerasic innata Issciquamuis etiam secunda vox, quae in priore est, addi debuerit,id est coniunctiori quae prorsus necessaria videtur. quod si fiat. lectio plena existimari poterit.ut alterum peccatum,quod maius esse,magisq; declia
nodum dicit, sit perperam negligentem; imitari:& non,nihil prursus imitari, quod
in poetam non videtur posse cadere:amitteret enim tunc nomen poetae.
364쪽
IN L LIB. ARIST DE POETICA. χ7s Praeter hac autem o re iam itur , quo non IV. t sed qValia Forotet. ceu Sophocles in iis . ipse qui lem, quales oportet Iacere: Eurymdes vero,quales sunt. Quapropter hachluen um esse.
Docet nunc quomodo diluantur crimina,ii dicatur poeta commisi ite aliqnId cotra tria illa,qiue primo posuit. incipit autem ab ea culpa, cum insimulatur, quod a veritate illorum Dimarum discellinit:si enim inquit accusatur. quod non Vera pro
euieti statim obiurgatori occurrendum est,quod poeta maluit exponere res ea ra-
ione, qua optime geri potuerunt & id potius, quod fieri debebat, quam id, quod factum est, spectare. Non igitur inscitia dubiis hoc secit: neque quod vanis fal-6sq; narrationibus delectuutur,verum ut masis prodesset: nam posse hoc etiam iis ne culpa facere poetas:vel potius summa inde laude adipisci, auctoritate Sophoclis confirmat. qui hoc de se praedicare solitus erat. ac magnae sibi laudi ducere, quod fingeret eos,quos in fabulas suas inducebat, quales Illos esse oportet: cum Euripides
quales vere serent in scenam ipsos induceret: nec meliores mores ipsis assingeret. Quare inquit Aristoteles,voce Sophoclis commemorata atque ita sentcntia lita coae firmata, oportere ita crimen illud dissoluere. Ani inaduertendum autem, quae ita insimulantur,in crimenq; vocantur quod contra unum aliquod trium horum con miserint,videri reprehendi ut quae a ratione vacua linir tam enim aduers tur rationi facitq; rem absurdam,qui favum loquitur, qnIm qui aliquod, ut non Uportebat factum factit in lingit. nec non qui longe aliter sensit de aliqua re, atque homines vulgo existiment,aduersatin q; demum in ea re tradeda communi iudicio.
Elicitur autem hinc quoque ut ex alijs locis, itidem modis plures formas dissolui. nam cum hic doceat naee maledicta refelli reserendo ipsa & ad id, quod mel Ius est, vi ad communem de illis rebus opinionem,insta manifesto tradit, qine carputur ut αδ- aei, defendi itidem duobus his modis. In superioribus verbis dillentiunt ea parte tantum scripti ab excusis libris, quod α ισειδῶ, plures calamo exarati h
Dent,pro δῶ: videtur tamen Omnibus partibus melior recepta lectio.
Si autem neutro molo οἱ ita a urit . ceu quae de diffs fortasse erum neque metrus ita dicere, neque vera, si contigit, quemadmotam Smyhannes , se non cum haec.
Docet nunc quomodo purgari possit poeta, si non licet nobis neutra expositaruram rationum dignitati eius consulere: id est si nequimus dicere ipsum aut veritate securum,aut rem illam, ut optime geri potuit, ita gestam filixisse: debere enim im
uit nos eo recurrere,ut dicamus ipsum famam secutum,ae communem hom nume illare existimationem: se enim omnes,qui de ea quicquam reserunt psam commemorare. Videndum autem,an pertineat hoc quoque ad illam serinam, qua V
Cauic : quae nanque materia neque uera est,neque ut oportet, melioreq; r
tione quam qua facta est, facta dicitur,absurda elle necessario videtur. Ea verb, quae de diis immortalibus narrantur,ita posse defendi ostendit:hoc enim tanquam exemplo quodam,voluit vim huius praecepti aperire. Fornasse enim inquit', neq; melius est, neque praestat reliquἰs expositionibus,quae de illis haberentur. ita de ipsis vetaba sacere: neque etiam Ipsa vera sunt sed eo tingit,id est nescio quo casu factum est. ut homines communἰ consensit de Ipsis ita putaren t, ac vulgo loquerentur. Aut igitur quod inquit. - Οὐ Θ. , ut ostendi, valet quae de Ipsis vulgo seruntur: aut,quod melius puto, totam hanc rem,ut ab Homero tractata est, intelligit. Naisia infra, ubi inanisello locum pud eum poetam ab *mulis agitatum significa eodem -- pacto
365쪽
pacto locutus est. m non multo postri ME l' etiam
ante hunc ipsum de quo quaerimus: ac prius quam incepisset tradere, quae obiiciun
ge πιι απx: de quae sequuntur. Inde autem perspici posse arbitror hic quoque idem verbum intelligi debere,& reliquis omnibus locis,quos indicaui: nisi aliquis contenda quDd communius est, arri--χα illo articulo significari: quod tamen non magni ad sententiam refert. Nam quod paulo post inquit. πρὸ r is νδα - . ,sine dubio referri debet ad ἰ tim in m. Et sanὰ praecipue hac culpa Homerus laborabat quod diis immortalibus multa tribuis let indigna sanctitate eorum, quod etiam Cicero in eo reprehendit, assi mans ipsum humana ad deos r tulisse.sed non Homerus solum,uerum etiam alij poetae. Iniquo autem animo serunt mortales maiestatem deorum laedi. crebraeq; in pestas ea de causa expostulatio nes. Tetigit etiam hoc Plutarchus in libro, unde saepe supra testimonia citaui: vinon multo etiam infra faciam. Eius autom haec verba sunt. ἱναν ea α σιτι - δ
quum a graui aliqua persona apud poθtas dicebantur docet, accepta ut Vera non ut ad tempus edit obesse magnopere animis imperitorum. Adiunxit autem test
monium Xenophanis Eleatae qui pessicus physicus fuit, vel potius ilicologus: in priamis enim naturam deorum inuestigauit ipse igitur de rebus obscuris, cuiusmodi eruse pleraq; arbitrabatur,ita sentiebat: IntelligeDatq; fieri posse ut homines aliqua loxemere inciderent in veritatem: quod tamen, quia incertum seret, quando contiagillet, nihil valebat ad res illas percipiendas. eam vero ipsius opinione si hic aberuditissimo magistro tactam esse existimabimus, ut sane famam videtur: cur enim aliarer ipsum hic appellaretZoportebit illud capere . hoc nanque ipse Xenophanes quoque verbo usus est.hoc sensu i ut illi,qui hoc de diis immortalibus protul
runt, uerum dicerent, sertuito temereq; factum elle. Sed tamen Ita quoque restat scrupulus non paruus in iis verbis, quae sequuntur apud a iustorem, ' A. aduersantur enim illa aperte sententiae ipsius. Quare non nulli aus sunt ea eme dare: legendumq; putarunt, sublata particula negandi, in σασι -'. eidem autem vulneri aliquis,non diuersa ratione mederetur,qui syllabam, in qua negandi vis est, ἰ retineret sane: auctam tamen illam,& in vocem mi consormatam. Sed postquam Intelligitur correctione omnino locum egere longe aliam viam purgandi ipsum i dicabo,ut macula sit non In hoc, sed in ea,quae sequitur voce: legiq; debeat pro . - σι non valde dissimili nomine, Admonuit autem me, ut ita putarem, locus ipse Xenophanis, quem videtur hic Aristoteles significare. legitur ver b ille apud Sextum,&non uno sane loco.capite Igitur, quo quaerit. Si est tegula & Iudiciumvllum veritatis,ubi inquit ex opinione aliquorum Xenophanem unum ex illἰs esse.
qui nihil percipi posse assirmarint.quod illi probare soliti essent verbis ipsius, hos
M ME τ ῶ ι Hr.κ m. QuIs Igitur & ex materia,de qua agitur:& ex verbIs Ipss, vati de similibus non facile credat eo perspexiste Aristotelem : ac postquam inccepera rationem ipsius plenius etiam quam necesse hic erat, explanaisse. nam si quod ad imeum ipsum, quem in manibus habebat, explanandum pertineret, ponere tantum voluisset, potuit cuncta,quae post nomen Xenophanis sequuntur, reticere. Quod igitur apud ipsum est. πιπιλέυ 'ει ει η Ω,breui conciseq; Aristoteles dixit , ' me . Sunt autem verba eius, qui contendat uerum sciri polle, & in quaerenda natura deorum,& In aliarum etiam rerum vi indaganda: quia serte aliquando fit, ut aliquis,quod certum & verum est intelligat: cui sententiae obuiam itur,dicendo. ω ου σxs. -δ ,id est cum tamen id etiam fit nihil plani & certi de illis rebus est. Singula autem penE verba Xenophanis, ut obscura, diligenter interpretatur Sextust earum tamen integra explicatione nunc supersedebo,contentus locum Indicasse, ac leuiter explanasse.Nec tamen non testabor huius loci Xenophanis, meminisse etiam
Plutarchum in libro,quo tradit quomodo pararum legere M audire poetas deceap
366쪽
IN I. LIB. ARIST. DE POETICh. χ77
adolescentem.qui piamos tantum duos versus posuit. ostendit autem ille, non debere nos mirari si poetis ueritas non ualde curae est cum qui nihil aliud in uita faciunt uix ipsam conseq uantur. utiturque testimoniis, & Empedoclis & Xenophanis, qui omnia plena tenebrarum elle; nςc percipi quicquam polle,seban I.
Fortas' autem non melius quidem, 'sic habuit.ceu quae de armis. Lanceae autem ipsis rectae insaurotexi. sic enim thnc inmuto quodam faciebant, quemadmodum m nunc abrici.
Tradit aliam rationem, qua reselli itidem possit crimen aliculus poetae.est autem illa, ut manifes id apparet, superiori culpae, dissolutionique Ipsius,contraria: no enim desunt,qui aliquando insimulent podias, quod quaedam exposuerint, non satis r che tractata: & quae inanifestu videntur insigne aliquod vitium in se continere:quo pacto carpet, tur Homerus, qui cum ostendere vellet, Diomedem, una cum suis c piis noctu humi ita dormis te, ut parata omnia expeditaq; haberet, quae pertinerent ad propriam si lutem delendendam, subitumque aduentum hostium arcendum, in aliis inquit ita ipsos lanceas collocatas habuisse, ut erectit starent, & imam sui partem defixam i llure haberent,vel potius in instrumento quodam inclusam, quod
spiculorum recipiendorum causa numi figebatur, ut Ipsa ab omni iniuria tueretur. Cum hoc igitur Ita commemoret,quidam poetam reptahendςbat, locus,h ,quod Iple narrat,consilio ipsorum contrarium fuisse lanceae cnim ita collocatae non posilunt subito n hostes conuerti; apporque illi tempori habitus illarum fuisset,si non rectae ipsae sed directe aduersus hostes stetissent:& lii illam partem conueris, unde illi venturi existimabanturi maxime cum innexae & implicitat in illo instrumento δε-rent,ut inde repente expediri no possent.ita nisi fallor accipi locus debetinec tameme sugi t putare Eustathium aliua uitium in hac positura spiculorum manere. Cum igitur quicquam huiuscemodi inuenitur: u i scilicet meliore via Ipsum admInistrati potuerit, q uam illa, ut gestum refertur,atque hoc aliquis accusarit, respondere d
bemus veritatem poetam secutum, atque institutum eorum temporum.ceu hcc linsum: Graeci enim tempestate illa, qua bellum Troianum gestum prata faciebant: suitque ille mos eius aetatis . Ut autem hoc probe ost dit vestipium illius rei adhuc restarς in Illyricis populis Quare cum errore hoc emendato a Graecis, quaedam adhuc gens,quae non tantopere rem militarem ex polluerit, ut Barbara,vetus Institutum retineat,credi facilius potest Graecos etiam olim in hoc uitio versatos . Non est
igitur hoc errgrum poetae, qui fideliter commemorauit. quod factum est, sed culpa eorum temporum : nec tamen Illyrios potillimum auctor appellauit, quia illis quicquam cum Diomede ea tempestate,& fortaste etiam postquam sitae regione loca occupati t..iisci. sed eam unam gentem esse sciebat, quae veterem adhuc morem ro-tineret. Eodem autem pacto probauit in problemasia, quod illic constituere opus fuit: cum enim causam asset revelle .cur cantus quidam vocarentur ν MM: dixissetq; id fortas te factum esse,qilia prisci, antequam litteras haberent soliti essent canere leges,ne ipsas obliuiscerentur, ut facilius hoc verum csse probaret,addidit. Quemadmodum adhuc apud Agathyrsos mos est ut scilicet rudis illa gens veterem contu tudinem retineret,quam Grax litteris apud eos inventis,abiecissent.
De illo vero, quod bene aut non bene , vel talum ess a quopiam, is sm
367쪽
118 PETRI VICTORII COMMENT.ctam,non tantum considerandum in ipsium,quod factum est γ dictum, respicient em,si i um frobum Velimr clum, verum etiam in 1Zsum,qui Iacit vel dicit, ad quem,uel quando uel quo, vel cuius gratia . Ceu vel maior u lo-
n ,, ut: vel maioris mah,ut non fiat. Quia caepe in scriptis poetarum perpendendis quaeritur,rem ne aliquid dictum
sit,suefactum:an contra non recte: locet eos, ut vindicare ipsos a criminibus V lunt : existimationemque poetarum charam liabent,non tantum spectare debere .diligenteri; examinare illa ipsi,quae dicta vel facta sunt,cuius generis sint,cum viri te ne coniuncta, uel uitio alicui as linia: hoc enim manifesto valet, verum etiam oculos dirigere in eum ipsum,qui inducitur a poeta vel facere,vel dicere: attenderem diligenter aduersus quem, id est personam eius, cum qua loquitur: vel in quem id ipsum molitur ac gerit: saepe enim hinc nascetur occasio multarum criminationum diluendarum: non pauca enim quae merito reprehendi potuissent, si in sermone cum hac persona prolata sui istent culpa omni vacant: li ad aliam perinsonam reseruntur. Exemplum satis accommodatum huius rei est Hippolytus Euripidis,qui quum in scena edidi siet,quod post et moribus valde nocere videbatur ri que Euripides ad periurium homines impulisse,quia Hippolytus inquit. Iuravi lingua,mentem iniuriatam pero purgari potest poeta,quia fecit hoc illum dixisse, quuloqueretur cum lena: voluit enim illam ulcisci quae ipsi imposuerat, & ad rem tu pem nefariam it, gerendam hortata suerat. nullam autem maiorem poenam ab ea capere potuit,quam ostendere se veste,quae cum ipso Uerati patefacere: si nanque subito ipsam omni metu libet asset, parum prudenter fecisset: debuit enim tam scelerata mulier saltem ita angi ac male haberi.nam id, quod ore tunc protulit, animo non probasse Hippolytum, intelligitur exitu eius sint: mori nanque ille maluit, quam fidem anui gatam testibus diis immortalibus violare: eadem ratio est illotu, quae fiunt: ipsa enim quoque mutata persona eorum,in quos diriguntur, i rapnopere immutantur :& nunc laudi nunc vituperationi dantur. Ut autem hoc diligena ter animaduertisse valde prodesse dicit,ita reliquas omnes res quae quia facto omni dictoq; haereant,&quasi ipsa ambiant, a Graecis ποιςMise vocatae sunt. Post personam autem, in quam illa dicuntur aut sunt, tempus ponit: tempus enim quoque saepe subsidio est, & remouet culpas a poetis non paruas: quae nanque quibusdam temporibus prolata aut gesta,culpae alicui assinia sunt: aliis laudem potius merentur . Significavit verb ho cium inquit ire : nam quod sequitur,postrema litera tantum immutata, ἴr valet instrumentum : in eo enim quoque uis non parua est ad augenda ves minuenda e quae obiiciuntur poetis. Post hoc finis sequitur: finem enim sine dubitatione,consiliumq; eius qui fecit,aut dixit, significauit, cum Q κ
inquit: ut ille enim obtineatur,reliqua omnia quae antecedunt,fiunt. Interpretatur
autem diligenter hoc ipsum, quod extremo loco posuitidocetque multum meritb hoc valere ad factum alicuius defendendum: insimulatur enim aliquando quispia, constiumq; ipsius reprehenditur,qui sacere elegerit id quod incommodi quiddam in se habere intelligitur.quod si ostendetur qui fecit,sectile maioris boni adipisce di causa aequoq; animo ia mali sustinuisse, quia nulla alia uia erat boni, quod inde nasci debebat, consequendi, constituitur consilium eius, quod ante exapitabaturi. eodem pacto purgatur ille prudentem; fecisse demonstratur, si malum illud moducum sustinuit maioris mali depellendi causa: quod enim inquit de maiore bono auctor να νώ- :& de maiore malo να απrxe Amia, manifesta valet,ut illud cxistat, Ueniat l, ad nos: contraq; ut hoc arceatur, a nobisq; remoueatur. Arbitror autem rationem hanc pertinere ad formam eam, quam uocauit.--: docet enim nuncs poeta arguitur,quod personam aliquam induxerit quae quippiam dixerit aut secerit quod merito reprehendi possit,aut speciem habeat nocendi, quomodo illud d senili purgariq; debeat. vi vero hic eleganter inquit εις M. o reata ra ita in iij. libro a M. Mῖν at s -- μή m. Dάψ- -iu.
368쪽
IN I. LIB. ARIST. DE POETICA. 279
Haec autem,ta locutionem rejicientem, portet Asoluere . ceu lingua
Oυρη οω quidem primum fortasse enim non mulos dicit , sed custodes. σ Dolonem. Qui ne streis qui cm erat malus, non corpore inco ositum, sed acie turpem .s 'opsae eram Cretes ccant,quod pulchram faciem habet. σι u Zωρότων si κέρουρε, non merum,ut temulent ed III S.
Cum plures iam rationes tradidisset dissoluendorum crimἰnum, quae poetis obiiciuntur,ostendit nunc posse quoque non paritas ipsorum reprehensiones consuta ri,si quis locutionem attendat.non quia poetae tunc accusentur ut male uocibus aliquibus usi, aut quia ipse nunc hanc curam suscipiat: supra enim ipsos diligeter purgauit contra illos, qui improbe poetas hoc nomine accusarent,sed quia hoc pacto significabuntur non ita sensis lede non nullis rebus, ut salsd putabatur ab illis, qui
Perperam Voces eorum accipiebant: & non eo sensu,quo poetae protulerant. in iuperioribus autem modis defendendorum poetarum,nuquam ad notionem verbinxu accessum est, neq; auxilium inde petitum . quare huic generi nunc Incubit: priamumq; cum initio atrocis illius pestilentiae describendi; Homerus commemorallet, morbum eum primum hi ἰασinuasisse: vocabulumq; illud mulos vulgo significaret, reprehendebatur a multis,quia causa non apparet, cur potissimum mili pximi corripi eo morbo debuerint.ῖnquit igitur. Fortasse poetam non mulos ea voce Ii mellexisse,sed custodes vigilesq;: Ipsos nanque potuit subit d pestilentia corripere,ut qui extra castra manebant,saluti comuni prospicientes: aduentumq; hostium explorantes: in illos enim primos incurrere debuit morbus ille. qui a deo missus erat: de tanquam impressio quςdam hostilis in castra irrumpere parabat. adiuuat autem huc sensum, quia statim canes appellantur, quorum opera etiam in hac re uti consueram sunt enim excubitores accerrimi,& facile quidquid a luctat,sentiu t:quamuIs in Capitolio tuendo ab ansetibus victi suetint. In hos igitur quoque, ut in milites, qu rum cum idem hoc commistum foret, priinos pestilentia grallata est. putare aulcm debemus,notionem illam qua U-G custodes vocabantur, non propriam suisseu rorum G corum, sed alius gentis. nam testatus est Aristoteles mostrando hoc, linia guam esse, peregrinamque vocem, discuti id crimen quod sequitur, manifesto tradit Cretatum esse vocabulum, cum aliud a cosuetudine significat: inquit enim. Solitum etiam esse vexari versum illum e xx libro Iliadis, quo de Dolone Troiano
agenS:, est. μία mροδαμνυ ilis κακοη, ω'α ποδωκ.c. cum enim is δήη, id est species,uulgo acciperetur pro forma totius corporis,atque omnium membrorum stru-
.ctura: dictusque aperte seret Dolon,malam illam vitiosamq; habuisse, videbatur sibi ipsi repugnare poeta quia statim addidisset, suille illum magnum cursorem:requiritur enim egregia partium corporis compositio, ut aliquis in cursu velox sit. Huic igitur quoque crimini occurri lignificat, si quis vocem ca capiat non eo sensu, quo -consuetudo capiebat, scd illo quo gens Cretarum: illi enim quippiam dicentes iuncto nomine, intelligunt,quod pulchram tantum faciem habet. quare separ tum etiam δε re ea ratione signi hcabi aciem uultumq;: atque ita Homerus omni culpa uacabit: fieri enim potest, ut aliquis faciem turpem h beat, membra tamen omnia p clare inter se conuenientia:ex qua partium corpo is iunctura, emcitur utiexpeditum corpus ad currendum habeat.ope igitur huius animaduersionis : ostenis dendoq; illud eiseexternuin eo loro vocabulum, dii loluitur ea criminatio. An madueriendum autem,cum apud Terentium amore ardens adolesces exclamasset.
369쪽
parte animi in qua nascuntur sententiae illi nanque sedem suam habent partem rationis expertem: liantis vero in ea,qive particeps ipsius est.
pollematibus autem ρο solutionibus , ex quotque oe qualibus viii formis sint h cpacto contemplantibus sat viii, manifestum: quia in poe
ta en imitator, quemadmodum viis vesticior, vel quis alius Imasenum emtressor, nec se est imitari trium existentium numero, um aliquo simper aut enim quali uere vel Pnt: vel qualia aiunt m videntur: vel qualia es Vortet. Hac autem exponuntur Acutione, vel π linguis π translatiem. bras. multa pathe locutioni unt damus enim haec poetis.
Sciebat summus doctor poetas genus esse scriptorum, quod sicile obtrectatores ἔnuenit: animaduerteratq; sepe vitio illis dati multacluae in ipsis reprehensione digna non sunt . quare consulens eorum dignitati. quorum ingenia optimis praece piis imbuebat,oinnem huc locum diligenter persequitur: ostendit m quomodo illi purgari possint,& a falsis criminibus vindicarimeque enim propositum est ipsi piscas malos defendere: & qui nulla facultate naturae,arteve praediti, se ad scris edum conserunt. Non est autem hoc alienum ab ossicio ipsiu&:qui.enim videret illos undiq; vexari, reuocaret animum ab eorum lectione, nec in ullo honore poetas habe ret,quos ipse utiles vitie vult esse, & serre studuis non paruos hominibus, si contalium eorum cognouerint atque colligere studiose ipsos potuerint. De qat stioni. bus igitur locisq; qiribusdam poetarum qui in dubium veniunt, ne viiij aliquid in
iecontineant: videtur enim nunc appellares. τιμ cm . nam quae supra ἐπιμιμ uα α vocauit,ubi tradidit ex nonnullarum rerum quae proprie sunt artis Ei strionum scientia inscitia 1;, nullam veram reprehensionem cadere in artem po
rarum, ut ex inferiore loco patet, sunt pars problemat una,& id deniq; , quod in te, sis valet ad criminandos poetas. De huiuscemodi igitur quaestionibus: nee no de ipsarunt dissolutionibus, se velle nunc dii terere ostendit: polliceturq; se rationem utiq; monstraturi qua qui secuti fuerin Gomnia liquido perspectuti sint: tanquana enim significat sine hac animaduersione,qui quaerere aliquid de hoe voluerint, valude laboraturos: cognituri verbiillo modo sint, ex quot illa, qualibusq; nascanturiformis. E . . verb videtur hic vocare, utaliis in locis fecitdocos huius rei proprios ician enim criminationes,atque ipsarum tentationes in illis versantur, de laquam ad haec capita reseruntur. in his igit ut ibrimis manent: si verum hoc est, & erimIn tiones poetarum, & rationes etiam illarum diluendarum: insta tamen videtur tan, tum appellare cin, quinq; illa unde ducuntur,quae poetis Obiiciuntur: modos enim eorum maledictorum consutandorum esse dicit xij. Iacit autem primum si damenta huius operis: &, ut consueuit, ponit quaedam certa & explorata, ut inde ducat ea, quae sine illis dubia de obscura fuissenti nam ait. Quia enim est imitator poeta. quemadmodum vel pictor,vel quiuis alius, qui studium ponat in exprimendis im, sinibus. orditur igitur a primo initio huius artis, cuius omnis vis naturaq, polita est in imitando.quod commune ipsi est cum aliis non nullis artibus,ut in principio butiis libri docuit& hic quoque breui tangitiplures tamen illic enumerauit, quae t tae in hac re occupa forenti hic vero tantum pictores & ceteros omnea. qui irna:-
370쪽
. IN I. LIB. ARIST. DE POETICA: Dis
hes qua uis ratione exprii min communi enim Vocabulo εἰκονιπυλσέ uniuersos hos
opisces appellauit, ut sunt qui e luto fingunt, siue cera, simulachra: nee non qui statuas fabricantur. Sed multo an tea ipse de notibne huius Iuncti vocabuli accura. te disseruit cum illic quoque auctor isto usus suis t. est autem ubi tradit, cu tragoedia imῖtatio sit melῖorum,oportere, qui eas colunt, imitari bonos eximiosq; expres.seres formarum. Quamuis autem supra iam tradidisset poetam Imitatorem esse. non tamen id oportuno loco nunc repetere alienum existimauit,rei magis explan dae causiu& ut salsb sentire confirmaret,qui aliter de hac re crederent. Cum igitur. ni inquit,vni iters hi sint imitatores, ne sto est imitentur haee enim est rωditio &oc me a Pirie, quae apta est e particula superiore. a id inim tria munero sint. in quibus Imitandis versantur,unum aliquod eorum semper. Sunt autem illa huiuscemodi, ut si voluntas horum artificum attendatur, illi imitentur,ac summa diligen tia adhibia reddant ea, quae exprimunt, uel qualia fuere, aut adhuc sivi ec anant aliquid aut demant:vel qualia vulgo ipsa aiun t:qualiaq; esse aliis videntur:atque ita sequantur rumores,& opiniones aliorum:Vel,quod est tertium genus, spreta veritate, ne reserendo se ad existimationes ceterorum qualia eis: oportet. Ex iis enim quas e cellis exire non possun nec restat ulla materia praeter has,quam sibi imitadam proponant. Explicatis autem diuersis materiis, vel ration bus potius Illarum tractandarum monstratis,adiungit poetas uti locutione in illis rebus exponendis. Statimq; . tanquam se emendans,inquit. Vel & linguis, & translationibus . non quia uoces non nullae externae,ac verba translata aliud quippiam diuersum a locutione conficant:sed significare ut opinorin voluit vulgare & cotidianum genus orat lonis, & illa Iud et Iam expolitum,additis illic leporibus, ac luminibus, quae ornant orat Ionemrhesu emodi enim sere est oratio poetarum. Auimaduertendum vero hac parte Ipsum, eum significare vellet,exponuntur & renuntiantur, de diuersis generibus t rum loquentem:quae oratione nota fiunt, usum eo verbo, unde In fabulis personivoeata est, quae spectatoribus narrat,quod intus gestum est:& iis In locis, ut cernere
ipsi non potuerint: is enim qui hoc facit, appellatur: auctor autem di, inquit: habet igitur dissicultatis non nihil, cur potissἰmum nunc usurparie hoe uerbum,quod infrequens est apud ipsum: nec uidetur factum hule rei ostenil dae. Et tamen CIceto Idem videtur secisse in Latino verbo,quod quas hvie respondet:haec enim ipsius verba sunt et ij. de Oratore. Cum inflexo commutatoq; verbores eadem enuntiatiar ornatius. Cum autem rationes Iam duas noni nasset illustiadae loeutionis addidit,& multa sunt pathelocutionis,significare nisi fallor volens immutationes illas verborum , de quibus supra diligenter disseruit: & quas stulte Euelides ille priscus In Homel reprehendebat: haec enim proprie videtur seri adipellari. cum scilicet vocabulum aliquod, aut productum est, bllaba una vel pluribus Illi additis: aut contra inde aliquo dempto, imminutum . siue alia quaptam ratione ipsum a consuetud ne variatum fuerit. Nam quod addidit. Haee enim datat mus poetis hoc declarat: superiores enim illi duo modi non alieni sunt a consuetudine,quippe cum usus translationum frequens sit in sermone etiam Imperitorum: eontra vero haec remota inde sun t: & tantum licentiae Poetarum, contra Iudietum praeposteri illius vituperatoris,concessa:cum scilicet verbum aliquod liuIuscemodi liquid patitur, & quas forma ipsius immutatur: cum enim dixerit nos potesta tem facere pocltis,ut his verbis utentur: & ea, ut volontas ipsorum seri, commutent, testati videtur non licere aliis ipsa tam liberE contaminare, ae proprIum hoe in