장음표시 사용
51쪽
ejusdem modo aetatis, sed corram etiam, qui fuissent principem, verum reliquis etiam in humanioribus discita plinis, maxime in Dialectica, eximie versatiam, talia consignasse, quae in uno hoc viro artem fuisse hunc lucem ad ea, quae confuse ab aliis respondebantur attulisse, omniumque
adeo labores longe post terga reliquisse , Ostenderent. Ne cuiquam hoc mirum videri poterit, Ut mentis aciem ad caetera arte ac scientias
sedulo intenderit. Inventae quidem illae sunt a viris maximis, ingeniosissimis, sapientissimis sed ipsa rerum natiar prorsus non patitur, aliquid simul lasci,4 consummari Proin
de rudia primo informia atqUC incondita apparent principia ue accedunt sensim atque adjiciuntur nova incrementa , atque ita , actis a primordio fundamentis , additisque dein , veluti lateribus, rabi L a US
52쪽
ANTONi SCHULTINGI Ibus aliisque tignis , tandem quasi aedificium ordinatur, Xsiargit, fastigatur idque non nisi post ingentem annorum ac seculorum seriem. Temporis, nimirum, atque usus vis
est longe maxima; , si ulla res alia, sane Jurisprudentia hisce magistris indiget. Hi lapides illi Lydii sunt, ad quos ubi ejus placita atque prae cepta , illorumque utilitas E aequitas satis diu probeque explorata sunt tum vero demum omnium applausu dignissima possunt judicari. Quinetiam inter innumera alia, quaeJuri Romano eximiam illam, qua hodieque fulget, celebritatem ac Commendationem conciliarunt, nullo prorsus modo illud in postremis collocandum est, quod non unius alteriusve hominis
opera, non anno, non lustro, non una alterave aetate natum fuerit, radices egerit, adoleVerit, maturuerit
Verum ab ultimis usque urbis Romae
53쪽
ORATIO INAUGURALIS. Sincunabulis ad Justinianum usque
Caesarem, per mille fere trecentorum annorum spatiUm, recentia cotidie augmenta , continuasque mutationes, prout reipublicae ratio, negotiorumque in amplissimo illo Ιmperio multiplicium gravissimorumquentanquam non incidentium naturain varieta eXigebat, receperit donec tandem in unum OrPUS CoalUCrit Caeterum , Uta , Unde digressus sum, eo CVertar, quam procul a
plena perfectione adhuc remota suo, cit, labente Republica Romana, Juris disciplina, quamque parum, non superiorum tantum laboribus, sed ipsus Servii SuIpicii centum ictoginta, quae reliquit Voluminibus ad eamdem perpoliendam profe- ctum sit, vel inde evidentissime arguitur , quod ipse etiam Cicero de redigenda in artem Juris prudentia, cogitaverit, 'ibrum ediderit. Nec M uni
54쪽
ANTONI Scis ULTINGI Iuni hoc visum est Ciceroni, Verum etiam consilium fuit Virorum aYi
certum modum redigere, atque ex immensa disti aque legum copia, optima quaeque ac necessaria inpaucii nnos conferre libros. Hujus jussu atque auspiciis si uris aliquod corpus fuisset conditum , O quam insignes, quam nitidum , quam elaboratum , quam pene mortali majus opus inde exiisset quantus civilis prudentiae thesaurus Sed quid juvat frustra votis ac suspiriis expetere, atque Optare id, quod habere prorsus non possumUS,
immo de quo etiam, antequam Conciperetur , spes omni decolavita
quodque ipsum , quantumlibet elimatum , emendatUm Consumin tum fuisset, non secus, a aliae res humanae, iotissimumjura, mutatio
55쪽
Jam vero, cum tali sese modo haec habuerint sub Julio Caesare, quid sub Justiniano, qui quingentis 4eptuaginta annis post Caesarem imperavit, futurum fuit NOVata non una vic erant interea pleraque eorumque , quae antiquitati placuerant , nota , nisi minima quaedam portiuncula pristiniani vigorem retinebat Sublatae jam olim Crant, paucissimis excepti , cunctae duodecim tabularum leges quae etiam Cicerone senescente , potiente rerum Caesare minus incipiebant frequentari, quas tamen antea primarias
qui bonique scaturigines habitas fuissis , constantissime , est proditum quibusque innumera prudentium responsa nitebantur Abrogatae praeter ea erant a Caesaribus leges plurimaeo subierantque iterum cum aliae tum maxime ullae, Vari Senatus
consulta , ac constitutionum ingens
56쪽
48 ANT OΝi SCHULTINGII copia. Conditum erat insuper sub Imperatore Adriano ΠOVUm a perpetuum Edictum. Horum autem pleraque uberrimis Mincomparabilibus plane re rentiorum Juris auctorum Commentariis exposita atque illusti ta si ab ustiniano circUmferebantur. In quibus tamen ipsis innumerabilia legebantur, jam tum partim diversa consiletudine, partim contrariis Caesarum placitis antiquata. Ut etiam e contrario non pauca inVeniebantur, libertate vigente dubia, dissicultatibus implicita atque hinc inde magnis certaminibus agitata posteaque,Vel disputationibus prudentum, vel Caesareis constitutionibus decis, alia etiam olim omnino incognita, ac postmodo repemta frequentata in illis OCCurrebant; ilsus, verbi gratia, codicillorum fidei-
Commissa, rerum, qUae usu consumuntur quasi usu sfructus, bonorum, quaeliberi in parentum potestate constitu-
57쪽
ti acquirunt, distinctio, cquae plura sunt talia. His autem insuper habitis si Tribonianus e cascis illis, & dudum obsoletis Digesta concinnasset, qua, quaeso, ratione Vini juris volumen istud ab Imperatore potuisset acciperes An hoc non fuisset omnia
inVerteres, miscere, atque in scholis forisque , infinitis modis incertiora, ac pridem , fuerant, reddere plannonio pacto jus, ab illo, quod praesens approbaVerat aetaS, tota via alienum debuerat induci tale quidem, cujus in plerisque partibus fundamenta jam dudum funditus erant subruta sublata, explosa Scilicet, misso sub Constantino Magno pristinae ac vanae
superstitioni nuncio, Christiana in 'aluerat religio ι bis Committata erat totius Reipublicae facies primo subJulio Caesare Augustoque, dein iterum sub eodem Constantino Magno trans. lata erat Constantinopolim Inanerii
58쪽
so ANTONII cIlULTINGII sedes , alia longe, & pleraque olim plane nati lita nagistratuum nomina, alia potestas, alia ossicia, alia dignitas toto coelo ab antiqua differens publicorum ac privatorum judiciorum formi repudiati receptorum pridem ritu tum plerique amputata radicitus formularum scrupulosita plurimum distantia a vetustis, iis quidem subinde forte postponenda; sed non raro etiam, Vel ipsa fatente invidia, isdem longe praestantiora, naturalique dictamini magis accommodata jura innuptiis, dotibus, tutelis acquire di modis, testamentis, contractibUs,
Criminibus , poenis , denique nullis non Vitae quotidianae negotiis. Nihil jam dicam de lingua, non minus ab antiqua differente, aca pristinis distabant illius seculi mores, instituta regiminis ratio. Et, si his ipsissimis de causis illi etiam posteriores Iurisconsulti, quorum ex scriniis hausta sunt
59쪽
Digesta, quique sub Caesaribus viguerant, infinitis in locis, partim ab usu remoti, partim nonnihil inflectendi fuerint, quid de illis, tanto a Justiniano remotioribu , tantoque pauciora , quae praesentibus temporibus CongrUerent continentibus, erit dicendum pQ uae cum ita non tantum sese haheant, sed corum etiam nonnulla a Viro illo Celeberrim , adversus quem Tribonianum hactenus conati sumus defendere, alibi animadversa sint, demirari subit, quod eo nomine , Tribonianum insectatus fuerit,
quod is, posthabitis illis situ plane
fatiscentibus, ex posterioribus, qui sub Imperatoribus vixere , Digesta composuerit. Quid enim ad rem hanc, qua de agimus, pertinet, quod illi diere Comani, in summo honorum re auctoritatis gradusante republicafuerint ossa od ea grazitate re auctoritate , N a m
60쪽
ut sola ipsorum 'aesentia , fas jormidabilis futura fuerit 'sterioribus illis Graecis , Syris , Africanis qui, cum essent peregrini, e diu tris provinciuRomam Generant, ut linguam Latinam, re demum 'urit prudentiam addiscerent, quique a dignitate Ceterum tam longe aberant, quantum a Gena
notatius a Pero nobili, negotiis patriae suae innutriti, atque in iis exercitato. Quid , inquam , haec ad eam, quae prae manibus est, quaestionem faciuntρ Non enim, quales hi, vel illi cives, an peregrini fuerint; sed quaenam scripserint, quamjuri, aequitati,&potissimum, quam Justinianeo seculo bene, Vel male convenientia , illud vero est, quod fuerat inVestigandum. Nec etiam illi vere Romani eo minus homines fuere, humanaeque conditioni per omnia obnOXir quin nec eo solo, quod tales essent, magis adultam . perfectam, politam habue