Ezechielis Spanhemii Dissertationes de praestantia et usu numismatum antiquorum

451쪽

o . DIssERTA Tro Qui NYΑ eodem etiam nomine alterum Demetrium Poliorcs . tem ab Atheniensibus ncupatum, quod Plutare s& Athenaeus tradunt , ita quidemut selum eum verum Deum agnosterent, res uos autem aut dormire, aut abiisse peregre ofiterentur. Unde etiam nonnullam

lucem mutuatur Actorum &3osephi locus, ubi Her des Agrippa D Ε u s a circum fuga multituyneproci matur, juxta morem nhmpe in vicina Syria , aliisque Orientis partibus pridem familiarem. Adeo ut illius exempla ad Mulieres quoque summi fastigii dimissi

paullatim fuerint, ut BE REN ICES, ARSI NOEG CLEOPATRAS; quod vix aliunde tamen, quam ex Lapidum Nummorumve monuimentis licet hodie cob

pra vidimus , eam Q E Ω N Σti Tutias nomine lina cum marito apud AEgyptios cor secratam. De eadem

insuper , scat & de Ansa Not illius filia, fidem facit praeclarus Nummus eum duobus capitibus jumctis in utraque parte, & inscriptione ΘΕ Ω N A Δ

Conjuges, Pio LEMAEυM P rLA DELPH ubi de A κ s 1 bi orbi, scut indicabam nuper, ut nosti, fori hujus antiquarii regulo Francisco Gottifredi, ab eodem de illius explicatione consultus, & cujus benescio primam pCeclari nummi notitiam debeo. Depui-L AD ELisio deicte & AR si NOE explicandam illam ib

452쪽

epigraphen OEΩN ΑΔΕΛΦΩ , continuo suadebat insanus ejusdem Ptolemaei erga tororem amor, quem& adsumpto PHILA DELPHI nomine, & nefariis nuptiis, templis praeterea, aliisque divinis honoribus professum memineram , tum obvia ejusmodi appellationum apud eosdem AEgyptios exempla. Adeo ut quod sola dumis conjectura monueram, ac ut verissianum continuo arripuit laudatissimus seno, indubi- postea Oprehenderem lostione monumenti

Adulitani, quod ex vetustissimo codice edidit jam olim Cl. Leo Allatius. In eo enim p clara legitur Pto-

Euergetae, filii hujus Philadelphi, inscriptio,

quam praeteritis diebus frustra quaesitam, vi optimus omnis Romanae antiquitatis intestigentissimus B modi tus Mellinus noster opportune subministravit. Ita autem se habent prima it ser. verba , t Α ΣΙ Λ Ε Υ Σ

Σ Ω Τ Π-N λ n o P o N o Σ. Et hic quidem veri abamur hi secunda cditione hujus operis quum opportu- duo alii testes exceptione m ores accessore. Prior

est limita nummus aureus drachmalis a Petro Seguino clxrissimo alliae antiquario novissime vulgatus, in es, rati stia seloniorum Numismatum congerie, & quem iisdem Ptolemaebeorumque conjugibus impurat. Po- serior est idem Nummus itidem aureus , Dd majoris ponderis ac uncialis, cujus ectypum E Gara depromptu m viri alii fastigii, sed ingenii ac indolis iublimioris, Cumilli Maximi, eodem curante ac diligentiam liqui tatis vestigatore Petro Bessorio nostro, ad me opportune admodum transnisisti.

453쪽

mus Allatius vertit ΘEΩN AΔΕΛ ὶ Nin stiperiori monumento Adulitano, Deorum statrum, quod ut de

Dioscuris recte, ita de Philadelpho & Arsinoe dici

Latine non potuit, exemplo appellationis Graecae αδελ- φων communis utrique sexui, sed vertendum Deorum

tris sirarissue. Quamquam non ignorem, Reges

gypti dici Romanis scriptoribus de regnante utroque Lib.xxxxii. conjuge , ut apud Livium, Legati ab Ptolemaeo est Cleom P 3 tra Regibus agapti, & mox de iisdem, Gratiae Regibus Actae. Solemne nempe in Egypto, ut Reginae tanquam consertes supremi fastigii, in publicis solemnibus ac monumentis una cum maritis compellarentur exprimo xenturve. Ita Ptolemaei Philometoris& Sororis etiam ejusdem ac conjugis Cleopatrae juncta simul nomis Lib. xiii. Da in litteris ad Oniam Judaeum apudJosephum. Ex Amise ς--vero adsequimur, non solum Philadelpho & Arsia noe hanc ΘΕΩN ΑΔΕΛΦΩN appellationcm tribu- tam , sed eandem etiam ad Parentis utriusque S E ΩΣ Ω Τ Η P n N exemplum, de utroque conjuge fratre M sorore formatam. Immo si G cum Theocriti Inte pretem consulamus, communis etiam illa fuerit Paret xibus Soteri & Berenice, superioribus Numinis expres fa EON ΑΔΕΛ νΩN inscriptio. Tradit enim ille, hanc Berenicem Lagi fuisse filiam, ac ut inde licet cotiligere, conjugis proinde serorem, Lagi itidem, ut

454쪽

fuerint hi Lagi utriusque parentes, quod in nuperis Exercitationibus existimat nobilissimus Senex a Grentemesinit, cui observatus etiam hujus Interpretis locus , an vero in aliorum de his Berenices natalibus silentio, continuo fides huic Graeculo sit habenda, non magnopere jam erimus solliciti, & totum hoc eruditi lectoris judicio libenter committemus. Illud certum eam iam menclationem ab Apolline ac Diana gemino Numine desumptam, juxta morem AEgyptiorum jam nobis Luciani & Nummorum fide abunde declaratum , aut si mavis a Jove & Junone, quorum auctoritate & exemplo , has Ptolemaei & Arsinoes nuptias defendit in praeclaro alias Idyllio Theocritus. Qua ratione nempe C A1 υ M lcgimus in Dionis Excerptis, quo revera se Pag. c o. Jovem probaret, cum sororibus suis inprimis rem habuisse: unde & easiem in aversa nummi parte signari curavit, qui obvius adhuc hodie apud antiquarios.

Neque alite ac Philadelphi & Arsinoes in superioriabus Nummis, ita Jovis &Junonis juncta nonnunquam

capita videas in aliis antiquis numismatibus, ac Epia rotarum inprimis, cum apud Golinium, tum in Gaza Palatina & Medicea. Immo Goligium geminam nummi de quo agimus inscriptionem vidisse, postea ex injusdem Thesauro deprehendi; sed quam ad Apollinem ac Dianam rcferre illi placuit. Sic alteram inscriptionem AEgyptiam observo apud Gruterum , cum iec

quae postrema vulgo de Osiride & Isde AEgyptiis usu pata ad Philadelphum itidem & Arsinoen, sanguine, stilio, & e lem superiori appellatione junctos, haud

male

455쪽

rnale quoque referri possent. Hanc vero D EORUM nomenclationem utrique mortuo demum tributam,

liceret ex Diodoro colligere, qui alicubi observat, R ges adhuc superstites Deorum quidem honoribus cubios ab AEgyptiis, non tamen sub Dei appellatione, e cepto Dario Xerxis patre, cui soli id fuerit concessum ,

Lib. I. τμενον τ βαστλεων, tantum honoris

co equutum, ut etiam vivus ab M iis D Eus sim ex aliis Restus iocaretur. Hunc divinum alias Rcgum apud AE in ptios, seu superstitum seu jam defunctorum cultum, Legat. ad Pr ter Lucianum aut Diodorum, Philo pluribus alic Oxum, exponit, & ad quem respexit Lucanus noster,

mus Almander Regum , quos Memphis adorat. 'Ipsam vero Arsinoem DEI appellatione cum conjuge insignitam in superioribus Nummis, cultam quoque

Lib. xi. post mortem nomine V EN ERISZEPHYRITI DIGcx Callimacho apud Athenaeum, Catullo, Hygino, ac Stephano de Urbibus adnotarunt jam viri magni. Et ut juncta hic vides utriusque conjugis c pila, in mgnum mutuae necessitudinis&concordiae, ita conjun-bas quoque amborum statuas in Odeo Athenientium In Atticis. observat Pausanias , qui alibi ejusdem Arsinoes si tuam in Helicone dicatam tradit. Ab eadem vero dis aliquot urbes Libyae.& AEgypti ARs1 No Es, quod observat Stephanus, de ad quas referendi forte plures nummi a magno illo Peir kio collecti, & o servati m illi apud illustrem Hariaeum,cum inseriptione ΑPCINOIITΩN. Quamquam dc Syriae aliarumque adhuc Regionum cognomines urbes, apud eundem Stephanum videre liceat , sicut &plures eo nomine AEgypti, Syriae, Macedoniae, aut Cyrenarum Riginas accepimus. Ad alteram certe ARsINOEM spectat alius

456쪽

machi nempe conjugem & hujus Philadelphi filiam, qualem expressit in imaginibus Ursinus, & nos aureum ac algenteum aliquoties vidimus in illustribus Cimeliarchiis. Idem tamen hujus Arsinora cum priori fatum, si fides Memnoni apud Photium, qui tradit eam post Lysimachi nuptias, fratri etiam, Ptolemaeo nempe Cerauno nupsisse. Diversa rursus alia ejusdem sentis & fastigii AR sINOE, soror itidem & coniux tolemaei Philopatoris, de qua Polybius in Historia, Lib. xj. es in Excerptis Valesianis. At vcro alteri adhuc A R-s INOE consecratae Templum erectum narrat Pausa-In Laeoni

nias, Lacaenae nempe, non AEgyptiae, & serori uxorum Castoris & Pollucis , hoc est totidem rursus S E Ω N ΑΔΕΛΦΩN: Ut fatalem quandam in hoc Arsinoes nomine cum hujusmodi appellatione communionem vitideas. At vero praeter AEgyptias BERENICE M dc

AR SINOEM , aut etiam CLEOPATRAM Antonii, SE AN ΣΩΤHPΑ dictam in ejusdem Numismate supra jam adlegato , STRATONICA Syra uxor primo Seleuci, dein Soteris Antiochi, ΘΕΑ pari rati ne vocatur in Marmoribus Arundellianis. Quae appellatio alterius Antiochi, Grypi nempe Matri C L Ε ο-

P A TR AE tribuitur in ejusdem Nummis, ΒΑΣΙΛΙΣΣΗΣ

457쪽

Io D I s s ERT A T I O QUINT ΑQuod illustre scilicet monumentum pietatis hujus An. . tiochi in matrem Cleopatram ; ut intelligamus, cur obdem Regi in Nummo praeponatur cum D E AE attributo, aut cur idem Antiochus non GRYPi solum, sed Pag. 37I. PHILOMETOR Is etiam cognomine in Graecis Scaligeri Excerptis ad Eusebium vocetur. Cur vero Mater haec Cleopatra nummo addita cum filii effigie ac titulo Lib- Deae, abunde licet ex Justino colligere , alter cui propter

η ς' δ' magnitudinem cognomen GR Y Po fuit, REX A MATRE hactenus constituitur, ut nomen Regis penes filium, v Is autem omnis IMPERII penes MATREM esset:

quae tamen ab eodem Veneno postea extincta, quod filio praeparaucrat. Quod vero ferme exciderat, res rendum ad Stratonices paullo ante commemoratae non maritum sed filium ANTIOCHUM, nomenclatio il- ' li tributa in Foedere Smyrnaeorum & Magnetum inter vetustissima Marmora Arundelliana, ΘΕΩΣ ΚΑΙΣ Ω T H P. At corrigendus, ut obiter hoc dicam, M m non apud Photium, ubi Seleucus Asiam filio A, γό- νω commendasse dicitur , quum non Antigonus t

men , sed Λntiochus hujus Antiochi DEI parens, Seleuci filius & succestar cxstiterit: quod ut tralatilium, miror eruditissmum Scholium praeteriisse. Nec tamen intra .mgyptios & Syros cadem se continuit insania,

ut non ad vicinos etiam aut haeredes eorum potentiae Reges transierit ; Ita MITHRIDATEs superstes tiamnum divinis honoribus a civitatibus cultus, MLib. - ΘΕΟΣ praeterea appellatus apud Athenaeum legitur ,

sicut etiam apud Tullium loco jam supra adlegato, ML

thridatem DEUM Ugum, ac quod expressit uberius Di Pag. pi. dorus in Excerptis Valesianis, legatos singularum civitatum decretis publicis cum ΘΕΟN ΚΑΙ ΣΩΤΗPΑ

declarasse. Idem de PHRAATE Parthorum Rege

458쪽

observat apud Photium Phlegon, non

Unde succetares eorundem Persarum Reges , non Fratres tum Solis aut Lunae, & participes syderum dicti , ni manifestiorem adhuc DIVINAE & Huma

praesentissimus. Agnoscis impiam ad unici servatoris MEA N QPΩΠor, & sacra Christianorum my steria adlusionem. Hinc de Persarum Rege apud Heliodorum , S E Ω-τε μεγής ω, D E O Regique maximo. Lib. v.

Immo Atheniensesjam olim& Graeci reliqui, praeter

Antigonum ac Demetrium supra memoratos, T. FLAMIN I U M ob libertatem redditam, non Σ Ω Τ H P Asolum sed Θ E O N etiam declararunt. Id certe ex praeclara ejusdem Gemma eruit vir doctus ad Ursini Imagines. Hinc ad Patres Conscriptos translata quidem a Prusia Rege appellatio, quam supra memoravi, Θ Ε Ω NΣ Ω Υ Π p Ω N , sed & Nummi passim in Graeciae Asiaeque civitatibus percussi, cum inscriptione, quam iidem adhuc hodie exhibent , SEON ΣΥNΚΛHTON, seu DEUM SENATUM. Quo referri possunt alii nummi carundem urbium, in quibus ut postea Caesarum vultus, ita tum libera adhuc Republica signatus vulgo amplissimus ordo.sub laureati capitis effigie, & cum in

459쪽

Trajam autem prius quam imperium adipisceretur, visumes in nis, virum jam granam natu, tunica togaque pra- texta C o α o N Λ in per ornatum, qualis pingitur S ENATU s. Sed en ejus essigiem, qualis vulgo occurrit in Graecis ac sequentibus Smyrnaeorum nummiS, cum inscriptione IEPA CTNΚΛHTOC seu sacer arus, in priori facie utriusque numismatis. Neque licet hic praeterire alium eorundem Smyrnaeo - . rum Nummum, observatum mihi in Regia Gallorum Gaza, in quo capita occurrunt Senatus & Liviae cum. inscriptione ΣΕΒΑΣΤΟΥ seu Augusti Senatus, nempe

N T M o C; in aversia autem parte Tomplum itidem &inscript. CEDACTOC TIBERIO C ΕΠΙ ΠΕΤPΟ-NI o T. Mi praeclarus Nummus Smyrnaeorum cum Liviae, Tiberii ac Senatus mentione, ac Templi Praeterea emgie, praeclare certe illustrat, quae apud Anna- Tacit. An- lium scriptorem leguntur de certamine civitatum Asiaen ' ιν ς statuendo Templo Tiberio, Matrique ejus ac Senatui,

Cap. 16. & praelatis tandem, quod alibi indicat, Smyrnaeis: quam proinde victoriam & Templi dedicationem hoc Nummo posterorum memoriae prodidere. Unde insuper clucescit, S: ipsb facto probatur Tiberii moder tio, qua de admisse ejusmodi Templo, decreto ab urbibus Asiae, in hunc modum alibi loquebatur: Placitum Iam

460쪽

DEPRAEs T. ET USU NUMIS M. IJjin exemplum Augusti scit.) promptiussecutus sum, quia Annal. D .cuctui meo veneratio SENATUS adstungebatur. Eadem

autem Aucius TI, qualis in Nummo illo Smyrnaeonim Senatui tribuituro quae SACRI appellatio, &vel ideo haud male amplissimo ordini conveniens, quod Senatus, ut notum, haberi alibi non potuit, nisi in

Templo & loco per Augures consecrato. Quamquam veram causam tam honorificae appellation is, vel D E 1, vel SACRI , vel AUGUSTI ctiam SENATUS, passim a Graecis aut Asiaticis nuncupati, &signati etiam publicis eorum monumentis eruere liceat ex Polybio, qui tradit Senatum Romanum in praecipua ve-Lib. urar. neratione fuisse apud Graecos & Reges Barbaros, quod Qto ejus nutu res Romanas regi existimarent, sicut innuit etiam alicubi Aristides, ita ut mere Aristocrati-Orat. decam judicarent formam Reipub. Romanae. Unde NabisTyrannus Flaminium compellans apud Livium, & Lib. xxxiv. loquens de Lycurgo ; noster legumlator non in paucorum' δ' manu Rempubl. esse voluit, quem vos Senatum appestaris. Hi ne idem Polybius alibi in Excerptis, refert omnes pag. gig. Asiae Papulos Romam Legatos misisse, cum spes suas omnes in senatu haberent sitas; hoc est, juxta Tullium, Regi-, populorum , vationum portus erat ac refugium Lib. D. de

Senatus. Opinio autem illa & fiducia inde profecta, quod penes Senatum jus viderent mittendarum legationum , de reditibus praeterea, aliisque impensis statuendi, ut innuit codem loco supra adlegato gravistimus au r Polybius. Quibus liceat adjungere haec Oratoris verba de Deiotaro. Is Rex, quem Senatus hoc nemine saepe honorificentissimis decretu appellavisset, quique i lum ORDINEM ab adolescentia gratissimum SANCTISSIMUM QU E duxisset. Unde fictum jam adse