장음표시 사용
161쪽
ea selius alimenti uoluptatem ac molestiam versatur. Qui Galenum sequuntur, ut nodum hunc soluant, a serunt diuersa diuersarum partium ratione obtusumviperspicacem sensum renibus obtingere posse uenas
scilicet arterias membranas, non quia renum parteS sint, sed ut propriae substantiae sentire uretera uero quia maioris uesicae germina sunt, iccirco aeque atque ipsam sensum habete eam uero substantiam, quae ueluti caro renum est, aut omnis plane sensus expertem P esse , aut certe participem maxime obscuri hinc factu putant, ut Galenus arbitretur, praedictarum partium causa,dolorem renes uehementissimums acutissimum interdum accipere, propria uero substantiae ratione grauitatis solum molestiam licet membranis suspendentibus, potius quam renum substantiae hanc quoque acceptam referre possumus, arbitratur sane Galenus renum ac iecoris carnem sensi iccirco carere, quia nullus omnino in eam neruus diducatum sed parui solum ac breues quidam neruuli renibus obtigerint, qui in 2 membranam, quae illos inuoluit, terminantur. Sed si propter membranas laserum distributiones adeo vehementi lacuto dolore, renes in penitiore ipserum sede assiciuntur, cur obsecro , propter eandem rationem eaedem partes in iecores pulmone parem ac similem dolorem non accipiunt , dicet forte aliquis pulmonis uasa, quippe quae a corde oriantur, neque neruum neque sensum habere. Sedit id concedatur, de iecore nullo modo potest idem dici nisi uelimus omnes etiam uenas neruis priuare qua de re est a nobis a-3 lio loco satis disputatum. Praeterea uis sentiendi his
visceribus ob neruorum tenuitatem ac breuitatem, auferenda temere non est: nam praeterquam quod nerui,
162쪽
ut iam monui, multi sunt, cum artersis alte penetrant atque in renum substantiam infiguntur; propter tenuitatis ac breuitatis rationem multo magis cordi, quam ipsis uis sentiendi auferretur siquidem ut Galent Sopinatur, cor cerebro arterias quasi vinculum Q-cietatis tra mittit, cerebrum uicissim ipsi cordi neruos, qui quidem etsi magni non sunt, possunt nihilominus rationis mandata commode deferre. tamen hi nerui certe haud maiores minores fortalse sunt, quam illi,
qui in portas iecoris atque in renes inseruntur, ue Icluti alij anatomici scribunt in cor non penetrant, neque ipsium attingunt. Sed de cordis sensius esse offeret alias disputandi occasio nunc ad renes rediens non puto praetereundum , quod si exterior renum pars, inuoluentis membrana beneficio sensius est particeps pari quoque ratione, interiorem eius substantiam sensu pr ditam esse oportet; quandoquidem in renum sinum eadem membrana icileXa quoquo uersium expansa distribuitur. accedit quod si cum arteriarum ramis nerui quoqό perrenum stubstantiam distribuuntur, o nihil asterri potest, qua ob rem ita ijsdem renibus quandiu nerui arterias comitantur dolor cum pulsu neque fiat neq; suscipiatur neque enim Galeno assentior existimanti nunquam in renibus pulsium percipi, quod nullus neruus per totum ipsorum corpus disipersiis sita sed diligentius obseruandum csse inquirendum moneo, num haec pulsatilis doloris species in renibus percipiatur:&sinamus, aliam causam arbitror , perquirendam estis, non illi standum, quam Galenus attulit. Illud uero non possum fatis admirari scriptorem anato pomiae petitissimum , qui renum cami aut nullum, aut maxime obscurum sensum tribuit, statuere tamen hanc
163쪽
substantiam ex praesentia. motione calculi non mediocri dolore assici dicat sertasse aliquis, uicinitatem aliarum partium, quisensium habent, id essicere: aut Galenum, ubi ita scribit, aliorum potius sententiam, quam suam explicare. Sed quoquo ham sic res modo habeat, ego statis esse existimavi, admonere lectores dubitationis, quam uerbavi scripta maximi praeceptoris habent. neque enim eo consilio quod saepius repeto haec aliaque huiusmodi a me scribuntur,ut Galenum Io insimulem uerum, ut dum omnia attingo, alios doctis simos medicos, ad nodos istos distatuendos incitem,&fere impellam.
Num 'ne rufi factismi, an alicuius gratia habeantur. Cap. XXV.
CV, nulla animalis corporis particula adeo igno
bilis sit, ut omni prorsus utilitate careat Ascle- piades iure damnandus est , qui verecundiae limites adeo pertransit, ut passim unicuiq; renes vanos labores natur e esse temere obiiciat Aristoteles uero Erasistratus non ita reprehendendi, quod renes frustra esse factos quandoque asserant: quamuis enim minus proprie loquantur, absolute tamen ut Asclepiades fecit, hoc non pronunciant. Sed quod dicunt, limitatione atque interpretatione moderantur . nam dum renes actione non priuant, sine ulla dubitatione eam solum partem frustra esse factam intelligunt, qua nulla 3 necessitate cogente, sed maioris tantum commodi gratia facta est etenim si necessarium & omne conuertuntur; profecto quae partes animalibus necessario insunt, omnibus
164쪽
omnibus item inerunt Ioc autem renibus minime conuenire perspicue illa animalia ostendunt, quae parum bibunt pennaque aut sotiamina, aut cortice tecta sunt. non desunt etiam plerique e recentioribus
medicis, qui quamuis renes frustra esse factos simpliciter non asserant, tamen de ipsorum actione in foetibus dubiten: eosque inter illas particulas fere numerent, quae foetui ob eam causiam usui non esse existimantur, quia quamdiu is utero continetur, nihil plane esticiant aut operentur putant enim ab ipso iecore per uracum in membranam farciminalem urinam percolar, uerum enimuero quamuiS rationi consentaneum esse uideatur eos, qui sectioni aduersantur, largumentis ex ea sumptis non mouentur, dubitare etiam num in foetu urina ipsa excernatur, ouod scilicetis sanguis, a quo foetus generationis Malimenti materiam sumit, ab utraque bile a serosi, excremento matris opera optime iam sit repurgatus eos certe qui foetum rinam excernere fatentur,4 his quae ex sectione apparent, non repugnant ualde miror, cur dubitent, num per reneSan per aliam uiam urina expurgetur sectio enim ipsa efficit, ut sensu plane percipiamus, in errore eos, qui haec scribunt, maxime uersiari. Ergo de horum hominum sententia, tanquam qui anatomes imperiti sunt, aut certe parum petati, nihil nos laborare debemus, qui exploratum habemus in foetibus, perinde ut in js, qui editi in lucem iam pridem sunt, urinam ui renum expurgari: quamuis uraco ne an pene, an alia uia in membranam agninam, non autem, ut multi opinantur, inter hanc & chorium ea eX cernatur,
haud sit item hodie anatomicis omnibus manifestum. Sed ad Asclepiadem reuertor. Reprehen
165쪽
2 rehenditur falsa siclepiadis opinio
de percolanda trina. Cap. XXVI.
Asclepiades renes functione priuat; meatus, qui sensu diiudicari possinta ijsdem renibus in
uesicam terminatos ea ratione nullos esse putat: quia si per illos humor in uesicam penetraret, quum ipsa premeretur per eosdem quoque reuerteretur ureteraS autem seminaria uasia esse putans,alios quosdam incertos&uisiui minime consipicuos meatus fingit quibus urinam in uesicam colligi asserit, perinde ac uapores spongia imbibuntur sed certe , non modo absurda est huius uiri opinio, uerum etiam temeraria; quia his, quae sensibus manifesta sunt repugnat; sententiae illustriorumedicorum est contraria . Nam etiam coqui nedum huius artis periti, si sectionem uel perfunctorie administrarent,vi renum situm urinariosque meatuS contemplarentur ex harum partium structura ac compage posknt ipsorum renum tum usum tum actionem facile percipere. Poterit uero unusquisq; modo ut uiuorum se citionem non detestetur, neque sit ad labores anatomis ferendos plane piger Galeni exemplo propri)s oculis id insipicere, quod audacissimi quidam homines Madmirabilium naturae operum ignari impudenter negant. disicere sane oportebat Asclepiadem antea quam in siententiam tam absurdam ueniret, quam ob rem humor per meatus urinarios ingredi in uesicam possit rcgredi autem eadem uia prohibeatur animaduertere icin debebat seminaria uasa origine potissimum insertione ab urinarijs plurimum discrepare quod si inquisitio-M nem
166쪽
nem hanc aut quasi nimis subtilem ac diligentem aspernabatur , aut quasi laboriosium fugiebat: nosse certe debuisset, homines, qui difficulier metunt, uel suppres sam urinam habent , quum circa lumbos dolent,& arenosa mingunt, nephriticos appellari Atqui nemo, opinor,nisi instantis plane sit, concedat unquam humorem, qui bibitur,&in halitus resoluitur, atque in uesicam transimittitur, ibidem denuo concrescere,&pristinam formam recipere. etenim uesica minime rara est instar spongiar aut lanae , ut transistitere humorem Popossit sed corpore constat plane deni, duabusq; ualidis crassis'; tunicis,&si uis etiam tribus intexta est, per quas, si transmitti halitus asseveremus, nullam rationem afferre poterimus, cur non aqua septo rransuersioin peritonaeo his uaporibus perfuso, pectus abdominis cauum impleat. Accedit, quod solus uessicae situs, quo minus huiusmodihalitus in eam ferantur, impedire potest . siquidem uesica quunae in imo trunci corporis sitasit, halitus autem naturaliter ferantur insublime; multo antea ij simpleretur pectus &pul romo,quam ad uesicam peruenirent Quod si quis, ut ab stirda haec cultet, ad uacuum confugiat iis uero mentis compos non uidebitur, quippe qui urinam ferri instar halitus asseveret; impudentem etiam se ostendet, si uccessionis ad id, quod uacuatur, memineries; haec enim ratio quae in sanguine est plane ridicula, in urina
167쪽
hil agendo animali praebent in genere. Cap. XXVII.
INeptissima igitur Asclepiadis opinione neglecta,
uera proferenda est de renum usu ictione sententia. Duplici sunt nomine renes animalibus utiles, is quias nihil agendo, Magendo usui sunt afferunt enim etiam sine actione utilitatem, nempe qui , non
secus ac laetis anchorae uasa intendunt, & dum in causa fiunt ut proprie bbstantiae adhaereant, continent , ac firmant. uasa autem eos, uinculorum instar, uinciunt& ruere non sinunt neque enim repugnantiam habet,
ueluti perspicue anchorae&funis qui eam suspendit, exemplum patefacit, quod mutuo hoc beneficios officio hae partes sese inuicem afficiant, quandoquidem renes densa ac selida ipsbrum substantia, grauitate
a facimi, ut uasbrum rami adlinescanis firmiores sint uasa autem renes ipses, ut diximus, ueluti uincula continent, ac iuspendunt Agendo uero commodo sunt, non ut multi Derperam arbitrantur , quia appetendi coitus gratia facti sint, per eos ac medios testes genhura ex medulla spinali in pudendum procedat; haec enim opinio quantum a ueritate distet, haud potest, opinor aliquem latere ex his,qui sectionem male non administrant , nisi aliquis non ita peritus renum appellatione latius sumpta quam oporteat, uasa etiam seminaria sub eorum nomine complectatur: propter
uicinitatem xconsensum id quod seminarijs uasis proprie conuenit, renibus ipsis nimis improprie nullo in a iure
168쪽
iure tribuat sed uera evidensque utilitas, quam e renum actione capimus , ea est , quod serosium eXcrementum is anguine secernunt quem a iecore genitum purum ac repurgatum, in singulas animalis particulas dispensari leges naturce exigunt. Sunt igitur renes perinde ac lienis&uesica bilis eorum instrumentorum numero habendi, quae excrementis secernendis seruiunt r& hac eos ratione naturam , non illa, quam primo loco recensuimus , fabricatam esse credendum cst. At quoniam eiusdein utilitatis gratia uesica quoque maior ac ureteres animalibus insunt aequitur , ut hae partes sese mutuo inferant, simulque ponantur amoueantur tametsi scribat Aristoteles , quasdam aues carunculas habere latiusculas quae peciem renum praese ferant;&tamen in eis, ne uestigium quidem ullum
urinari e uesicae cernicipsa sique carunculas renum munere nequaquam fungi. Hanc autem commoditatem
quoniam iecori partes praediet e afferunt , eius quoque gratia conditae esse existimantur. uerum quia, ut iam ostendimus, renes non sunt simpliciter necessarii, sed
melioris usius gratia creati: iccirco, quam utSaniman Siecoris sit particeps , non tamen continuo sequitur , ut renes quoque uesicam habeat. potest enim natura aqueum Xcrementum alio ducere 4Xpurgare ut pennata animalia corticataque ac squam mi t Ita plane ostendunt. Caeterum, ut purgatio haec seros excrementi commode fiat, necesse primum est sanauinem in rene cum o simul duci ac recipi deinde quicquid meo utile est, a renum carnibus fugi cictineri; mox otium per dens in ipsiorum substantiam,quasi per colum incorum sinum stillata atqueeX primi inde demum per ureteras in uesicam deduci. Sane ad muneris
169쪽
ris huius abselutionem multa partes concurrunt , qua rum caro ipsi renum prima aci cipua est, proxima secundum eam uasse emulgentia, caeterae , ut moleXplicabimus,diuersis rationibus maiori minorive usui fiunt: mutuo tamen Omne eo aspirant, ut serosum Xcrementum a sanguine eXpurgetur. quod opus proprium es hossicium renum creditur; quia propria ipsorum facultate&structura absoluitur; exploratum est,eXcrementum circa quod uersantur, nullam aliam partem Io natura trahere aut secernere sed alia fortas te ratione qui sipiam huiusimodi actionem communem dici possie arbitretur , quod nimirum alijs etiam particulis utilitati sit eiusque materia chyli ac totius finguinis sit excrementum, non solius renum alimenti, ut Lycus Macedo perperam existimauit. sed natis superque de renum
actioned usu generatim scripsimus, ad particularia igi
De natura,s generatione que excrementi Cap. XXVIII.
EXcrementorum, quae ad renes cum singuine confluunt, ut X purgentur, duplex est differentia aut enim humiditas est a queat aut flauabilis. si quid enim huius bilis reliquum sit, aiecoris uesica non repurgatum, quod quidem paucum non est, nisi admodum crassium fuerit, totum ab utroque rene attrahitur,&cum urinis permeat. Hanc Vtriusque eXcrementi perso mixtionem consueuerunt quandiu cum Languinem arteiij s&uenis currit, excrementum sero sum, 'tuum a sanguine segregata est, otium nominare eam HippocrateSQ
170쪽
crates potum quandoque nuncupat, interdum uehiculum nutrimenti, ut una cum nomine usum eius doceat. ab alijs, qui de proprio nomine solliciti non ita sunt, communiori uoce, modo excrementum, interdum humor , haud raro substantia etiam, uel aquea,vel serosa uel tenuis appellatur plerique serum propter similitudinem, quae inter eam: lactis humorem est, aut quasi sciurn sanguinis, illam uocant. Est autem huiusmodi excrementum, ut Galenum scribere plerique arbitrantur, temperatura ita frigidum, ut renes ad eius intu Ioriam arcendam maximis arterijs, ingentique caloris
copia indigeant quamuis, si uerum fateri uelimus, quum lotium admodum salsuginosium sit,& bilis plurimum admixtum habeat, uix credi possit , ut tam frigidum sit, quam asserere Galenum dicunt nisi frigidum id appelles, quod queam consistentiam habet, & naturali calore caret sed libet mihi Galeni esse hanc sententiam negare,d in legitimis illius operibus, non legi caeterum substantia huius excrementi tenuis est nisi uel animal male habeat et cum eo alia corporis superfluitates ad renes confluant expurgentur. quum enim alterum horum euenit, fieri simul potest, ut lotium crassumst venit autem mihi in mentem admirari Galenum, quod inter utranque bilem mediam hoc habere consistentians quandam dicat . id quod , nisi a librario aut ab interprete error commissius sit,&falsium
csse uidetur: & ijs, quae idem ipse alibi scribit repugnare uult enim crassissimum csse melacholicum succum tenuissimum uero serosum, atque amborum naedium ipsum biliosum.&flauam bilem, quae sola sit, crassam oesse ait, quae aquosis humoribus permixta liquidissutia ac pallidam sed fieri minime potest, ut tenuius solum