장음표시 사용
171쪽
sit quod sit alterius permixtione liquidum.Ego quide
nullam rationem ad controuersiam componendam afferri posse puto nisi placeat, plusquam medicum deceat, minute hanc rem considerando urinam, quippe quae omnium humorum ac totius sanguineae masse e X- crementum sit, ipsius etiam satiae bilis chore crassorem esse Verum haec atque huiusimodi alia caeteri exa Ominent Loti materia est totum humidum aqueum, quod potuo cibo continetur generationisque princi pia a uentriculi concoctione sumit absolutionem autemprimum ab hepate, deinde etiam uenis arte-rijs , quum precipue munere suo iecur bene non fungitur quod autem otium renum alimenti excrementum non sit, ut Lycus Macedo perperam arbitratus est, tum uasorum emulgentium amplitudo, tum urina copia, tum uero etiam utilitas, quae ex renum actione constaquitur, manifeste declarant quamuis enim singulae animalis particulae , quum nutriuntur , prodita magnitudine superflua procreent tamen taceo enim in praesenti maximos potatores pro potus proportione ingere rationi certe consentaneum non est, tam paruama num molem, quatuor interdum aut plures etiam humoris congios escere; ac propter eius multitudinem renum uasa non ita raro apeririri dis iampi A ccedit, quod, ubi se animal secundum naturam habet, renes serum sanguinis, qui caua uenavi arterijs continetur; perfecte expurgare uel ob eam causam credendum est, quia in uenae siectione paucissimam comperimus aqua supernatare quamquam plerique eorum, quibus u na secatur, corpore etiam male atacto sunt. Itaque haud proprium est renumexcrementum urina, sed totum id quod bibimus: nisi aliqua eius pars aut per aluum
172쪽
uum Xcernatur aut in sudorem uaporemue abeat&spiritum: aut aliqua alia causa eius excretio, quae per renes fit impediatur. Nihil uero est cur aliquis arbitretur Galenum sibi ipsi contradicere, si quando lotium proprium renum aut uessicae excrementum esse assirmat. id enim proprium ab eo appellatur, non quia, arenibus uel procreetur, uel consseruetur, atque, ubi res fert, a corpore eXpellaturi hoc enim uesicae potius urinaria munus est, illud uentriculi iocinoris sed quia solis renibus ob totius substantiae familiaritatem cum delectatione trahitur; dum rene nutriuntur eorum opera a sanguine , cui permixtum est, secer-ος, nitur. Sed percunctabitur iure aliquis, quo nam pacto singularilla partes rei, nutriantur, quae uenaSaportis iecoris recipiunt quum sit in eis impurus adhuc sanguis etenim si alia uia ab ea, quam narrauimu Sserosia humiditas expurgari potest reprehendi poterit etiam Galenus, qui eam nobis non exposivit neque erit otium eo etiam modo, quo diximus, renum proprium eXcrementum . dubitationem auget Hippocrates, qui ad uesicam alios quosdam meatus esse credit, ac per illos urinam in eandem recipi quamuis contrarium alibi asserere idem author uideatur. Sed certe li- cet ista non mediocris momenti sint, probabili tamen coniectura ducti credere possumus, particulas illas, quae vcnaS a portis iecoris recipiunt, id solum ex fangustae, quod utile est attrahere, atque in propriam si stantiam recondere; quod autem Xcrementitium atque utile est, relinquere nec uero Hippocrati aut cuius Salicri non concedendum puto, in las corporis parte ita inuicem consipirare, ut possit humor abintimis adsummas peruadero iursiumque ab his ad illas
173쪽
remigrare fieri enim hoc posse sudores patefaciunt. nec tamen fatendum est semper id accidere. esset enim naturae lex admodum inconstans sed tunc solum,
quum animal male habet . ut enim alia nunc exempla Praeteream, suspicor, per uenarum ramos, qui eXtremo recti intestini, uterique ceruici offeruntur , humores in uesicam uel ob eam maxime rationem excerni,
quod ij rami frequentissimi sint, cum illis, qui uesicae urinaria sunt proprij, uario modo mixtivi coniun- Io cti: qui quidem mihi Sectionem administrati in affectibus uter uexatis in quibus nigrae urinae mingebantur, turgidio uaricosi frequenter occurrerunt.
Lotium renunta opera a venis, sub arterisesecerni Cap. XXIX.
Hic autem serosus humor, ex uentriculo ac intestinis primum, deinde uero ex iocinore uenis 2 arterus, per emulgentia uasa tenuissimo sanguini permixtus in renes ducitur neque enim, ut diximuS, renes perinde atque utraq; uesica purum excrementum suseipiunt: sed quemadmodum lienis nutrimento admixtum neq; etiam , sicut Erasistratus putat, solas uenas renes expurgant,sed arterias quoque; quandoquidem nisi in ipsis similiter atque in uenis, sanguis purgandi gratia continetur, natura, quae iustissima est,nullas arteria renibus dedisset , aut certe perobscuras,ueluti neruos, non autem uenis aequales. Sed dubita-3c tionem id haud leuem affert, quod si arteriarum fianguis purgatur ab excrementis, uix fieri potest, ut ratio Galeni contra Aristotelem de venarum origine eL
174쪽
ficax sit,&cum his, quae modo diximus consentiat. is siquidem arbitratur ideo iecur non autem cor, fanguinis procreandi ossicinam,&uenarum originem es se, quia in corde nullum humidum Xcrementum gignitur, nulloq; instrumento ab eodem eXpurgatur uerum quamuis haec ratio contra Galenum magnum habeat momentum; nihilominus talis non est, quae disssolui nequeat. Siquidem idem Galenus asserit iecur ob eam causem censeri debere sanguinis ossicinam
quia omnia instrumenta, quibus is repurgatur, cicin- serviunt: Omniaque excrementa, absoluta eiusdem uisceris concoctione separantur quod certe uerum esse, nemo anatomes peritus negare debet & quamuis multum serosi humoris arteriae contineant , non tamen idcirco in serri potest, esse eundem humorem, in corde
genitum de putandum potius est , aut in quibus
dam arterijs illum generari, aut aliunde attrahi quod quidem nemini mirum uideri debet iam praeterquam quod omnes arteriae sanguinem .alios humores, nisi admodum ij crassi fuerint, a singulis uenis per communes anastomoses recipiunt: illae quoque arteriae, quae in me sienterio distributa sunt, chylum ipsum non secus ac mesenteri ipsius uenae attrahunt&conficiunt quo fit ut impurus sanguis, qui renum operam desiderat, non cordis purgandi cause in arterijs
contineatur, sed ea, quam modo assignauimus ratione:
propter quam insigni etiam magnitudine sicut eaedem renum arteria praeditae sunt, ita quoque non mediocri illos reprehensione dignos puto qui ex magnitudine& frequentia arteriartim uiscerum porstantia navi temperiem calidam conantur sine distinctione suadere. nam si uerum hoc ellet, ipso quoque iecole lienis ac renes praestantiores cssent xcalidiores.
175쪽
uo modo otium cum sanguine ad renes perueniat, oe non ipsiummet ad eos accedat. Cap. XXX.
o modo autem duorum horum humorum, e
crementiti nimirum Tanguinei, transiumptio In ciles fiat, anatomici dissentiunt. Erasistratus &Is qui eum secuti sunt , de urinae secretione parum considerate scripserunt, neque suam hac de re sententiam aperte protulerunt. amrmarunt enim urinae secretionem per renes fierici modum uero , vel ignorarunt uel explicare negligenter omiserunt uerum cum liquido constet haud ignorasse Erasistatum tractricem facultatem in renibus inueniri, nihil enim usquam contra eam asserit mirum profecto est, cur mentionem eius facultatis nunquam faciat curq; ipsius sectatores tam anxie rationem aliquam probabilem quaeritent , quaesto modum urina a renibus percolanda explicet attractionem tamen ipsam non desideret Verum quia,non modo j, qtii Erasistrati opinionem probant, sed quam plurimi etiam alii, huius quoque aetatis medici ac philoQphi admodum uarias de urina secretione sententia tuentur put possit quiuis eas facile assequi, simul iudicare; libet hoc loco quidnam illi aut uere aut fal-s asseruerint, cum Galeno per capita excutere. Nam quum in renibus tripliciter colligi sierosus humor posssit, nimirum quod uel propria natura ad eos feratur: 3 uel uasistransmittatur, uel a renibus ipsis attrahatur: ubi minime id contingere duobus primis modis docuero, ultimo fieri,erit necessariovi perspicue demonstra-
176쪽
tum. Quod igbur natura inclinante impellente serosius humor nec per se, nec ex accidenti ad renes feratur, uel inde suadetur, quia nec beneficio eius elementi, quod in mixtione caeteris praestat nec totius substantiae ratione nec fuga vacui fieri is motus potest. etenim si elementi beneficio, quod in mixtione pr pollet serosus humor ad renes iret , cum grauis natura sit dum a uentriculo in iecur ferretur , rueret potius tessum iret, quam ad nutrimenti in corpus digestionem conferret neque enim demonstrari potest , humorem hunc grauitatem istam in caua uena acquire,e,quasi initio quum scilicet a uentriculo in iecur fertur , non sit similiter grauis. Sed etiam si serosium humorem nullo alio in loco esse, quam in caua uena concedemus , nihilo tamen magis dici potest , quomodo in renes decidat, cum nec caua in eos inserta sies; sed solum processum quendam in utrunque ipsbrum emittat nec sint renes ipsi in infernis cauae partibus positi,sed a lateribus. Ergo si talis est renum situs , ac uenarum in eos dispensatio, nullo modo fieri potest ut partes, quae supra renes sunt, purum sanguinem recipiant , aquosius uero in renibus percoletur , ibique utilis factus mox in inferiores particulas mittatur taceo, quod nulla quoque ratio probabilis allignari potest, cur, si ex caua innume rae propemodum oriuntur uenae, in reliquas quidem Omnes sanguis, humor autem scrosus in eas silum, rit q
ad renes tendunt,conuertatur. Neq; Ucro praetercun
dum est, quod si per renes, ceu percolatoria, sanguis
purgaretur: Oporteret primum ut totus in eos ferretur deinde,ut tenuis deorsum descenderet, crassus superiore loco consisteret non secus ac in uas vimincum
uino infuso, aut lacte in qualum coniecto, haud totum trans
177쪽
trans quit, sed crassius retinetur & cogitur; tenuius pro mea tuum amplitudine percolatur uerti aliter res abit, nam renes non sunt caua uenae ita subiecti, ut elusimodi colatona uasa uino aut laeti ;&multo minus ita ut narium ac palati meatus cerebri excrementis; sed utrinque cauae uenata lateribus adhaerescunt. neq; item eri potest, ut totus ad eos Languis feratur, sed tanta solum portio, quantam hae uenae recipiunt, quae ad renes pertingunt: siquidem sanguineum, crassiim,quod Io uenis remanet, impedimento ei esset, quod a tergo confluit; ideoq; recurreret potius ad cauam, atque ita uacuae uenae fierent, quae ad renes tendunt. ridiculum sane est, quod quidam aiunt, nihil esse cur aliquis assimiretur aquosium humorem ad renes fuere, sanguinem autem deorsum ferri; quia si oleum& aqua simul mi-Xta in terram fundantur, segregantur,i diuersa uia eunt fluunt; hac enim a ueritate absiunt,4 commentitia planesiunt.
* Nunta lotium ad renes per se, Hapis tura accedat. Cap. XXXI.
SVperest ut ostendamus serosium sanguinem ad renes minime ferri, aut propter propriam formam, aut propter substantia totius familiaritatem ac similitudinem, quam cum eis habet . quod quidem erit nobis non ita facile, quippe quibus contra Averroem sit disputandum . expedit autem eius primum sententiam 3 recensere, quo diligentius unusquisque possit uter nostrum melius sentiat, iudicare. Alimentum, inquit iIle . quaTunque alia si iliter moueri Galenus existimat
178쪽
mat, ab animalis particulis attrahi aut falso aut improprie dicitur neque enim concedi potest eas uere attrahere,si dum alimentum ad ipsas fertur moueri non conspiciuntur unde necessario sequitur alimentum ipsium ob propriam tantum ipsius formam intimamque facultatem, ad membra proficisci fit autem hoc, quia dum illud ipsum alimentum concoctione formam accipit; acquirit simul facultatem, ut ad hanc illam ue particulam uisitia moueatur. cuius rei nullum eXemplum accommodatius eo, quod ab elementis sumitur, adduci id potest, quae ueluti esse a generante consequuntur, ita etiam motionem ad proprium locum adipiscuntur.
quod quum ita se habeat, sequitur ut in eiu simodi motu membra ipsa finis potius, quam ficientis uicem sustineant;&dici oporteat alimentum ab eiceatenus attrahi , quatenus ab ipsis tanquam a proprio fine aes copo eius motu propensionem habent, cuius gratia ad
ipsa membra aeque properat, ac grauia ad terrae centrum, catulus ad mammillam haec est Averrois sien , , tentia, tum de attractione alimenti ad membra, tum etiam ferri ad magnetem, aliarum quarundam rerum, quas Galenus moueri a tota substantia arbitratur. Verum si quis aequum se iudicem praebeat, non mediocriter mores ingeniumque Averrois admirabitur; qui quum certam huiusce rei demonstrationem non habeat, a praestantissimis tamen Philosophis ac Medicis recedere ausit quamuis enim motus alimenti iudicio sensus stubijciatur tamen quia modus substantiae, uinculumque amicitiae, cuius gratia ad membra nutrimentum&ferrum ad magnetem fertur, exprimi 'nequit, coniectura consequi poterat, nullam firmam
rationem assignari posse, qua persuaderemur. alimcntu a
179쪽
trem' ferrum sua potius facultate moueri,intiam a membris magnete attrahi quare prudentius egisse
set, si aut maiorum placita secutus esset aut saltem scripsisset posse utrique rei motionem hanc acceptam reserta, nimirum ut simul ac nutrimentum membra ad te trahunt, illic ipsum non modo eis obsiequatur, uerum etiam sua sponte ad ea moueatur. Sed percurramus nunc breuiter absiurda, quae ex Averrois opinione conssequuntur. Si membra alimentum proprie non Io attrahunt, aut eius motus ad ipsa, uel anima quae nutrit nulla erat operatio uel huius anima particeps esse alimentum merere oportebit quum autem hoc sit falsum,' a nemine scriptum illud uero concedi nequeat; oppositum eius, quod assumitur, uerum statui necesse est . Neque inficietur aliquis, attractionem nutritoriar facultatis operationem esse; quoniam eam inanima etiam quaedam, &potissimum magnes, par, ter Xercent: nam,ut praeteream, in praesentia, quae di-
ς ndi anima Plato, Stoici de piritu ubique
: diffuso silent quamuis concedatur pleraque anima carentia ob totius substantia similitudinem aliquid ad se attrahere, non tamen iccirco debet attractionis, nus anima negari sed concedi nobiliori conditione potius quanto enim modus ille temperiei, quo particeps animae membrum fit, ei praestat, cuius beneficio magnes ferrum attrahit, tanto etiam nobilior illius, quam huius est attractio idque praecipue quia, ut mox dicam, anima dum attrahit, ut etiam quadam materias discernit segregatquevi organo quoque utitur. Nemo 3 rursum motum alimenti ab anima fieri concedens affirmare iure potest esse membra attrahente facultate iccirco praedita, quia sanguinem alliciunt, non secus accentrum
180쪽
centrum terrae grauia hoc enim haud est efiicientis munus, sed finis potius rationem habet facultas uero attrahens ericit, principiumque operationis est. Frustra quoque Averroes, ut ab hac te dissicultate explicet, exemplo elementorum utitur; etenim illa nequeunt antea ad propria loca moueri quam peculiarem formam a generante capiant; sanguis autem in uenis existens, forma retenta , primum ad membra fertur,
deinde propria specie deposita, nimirum quia illis adiungiturin agglutinatur, nouam sumit tandem uni Io tur,ac eorundem membrorum speciem recipit. Nec
me fallit habere illos, qui Averrois causam tametsi iniustam tuentur, alia diuerticula, in qua tanquam inportum se recipiunt: ex quibus illud est praecipuum a membris quandam fieri in alimento alterationem, quq ipsbrum formam quodam modo instruit, formaque ita instructa quamuis propria grauitatis causa uim quadam patiatur, tamen congrua eius naturae agitatione ad membra ipsa sponte fertur;& sine ulla ui mouetur. Verum absurda nimium est haec ratio, proprijs sun et odamentis contraria nam si alimentum a membris primum alteratur ac disponitur, deinde ad illa sponte fertur: neri non potest, ut animalis particula ipsum alliciant, ueluti terrae centrum grauia: quandoquidem lapis sursium impulsus ibi conuerso motu deorsum in terram labitur, nullam facultatem aut nouam dispositionem ab ipsa per alterationem acquirit, cuius ui ad eandem retro feratur. Sed parui profecto ponderis ista sunt: sane opus est declarare, cur sanguis, qui supernis infernisque partibus alimentum futurus est loquum simple uniusque forma sit, per uenas tamen quoquo uersum distribuatur nam antequam attractus