장음표시 사용
101쪽
Respondeo I. Si haec ex fisco aliisque reipublicae partibus non es iniqua sed aequissima rationem peto eur Deo dicatis sit iniquissima ri'. a. interrogando: ustumne est, rei publicae aut c1 Aliquid vitatis causa multa millia hominum bello ad certum inte Reisu
ritum exponere ' Si hoc justum est, ut est sane justum,
considera, tot illa mortalium millia omnino perire rei pu- J0blicae, nunquam recuperari posse, in aeternum alienaritam a familiis ipsorum quam a tota republica, nemini amplius usui fore. Si hoc non est iniquum, civitatis causa tantam partem reipublice viventis poneres dicere extra usum rei publicae ne hoc quidem erit iniquum, partem rerum mortuarumin vilium non perdere . destruere, sed ita seponeres, ut non aliis usibus quam
his serviat & ut ob hoc ipsum majores usus praestet rei
publicae,' eidem certius conservetur, melius Xcolatur,' magis fructificet in commune quod per ecclesia. stica praedia Catholicorum fieri ampliter deinde docebimus. Verbo si justum es propter societatem mortalem sive proptet civitatem des ruere totos exercitus hominum nunquam amplius redituros ad usus civitatis j stum quoque erit, propter Dei & animarum aeternam si lutem aliqua praedia donare ac seponere ad Dei cultum ad alimentum Dei minis rorum, ita ut illa praedia nunquam amplius revertantur ad profanos civitatis usus, hoc est, ita ut sint ab usu sacro inalienabilia. Revera Dei causa licet, jus una lanctum est, quasdam res omnino de-
102쪽
destruere' extra usiam totit generis humana ponere, ita animalia, quibus vesci poteras, cremari ci cineres redigi sati tum est, si fiat ad testandum Dei in omnia dominium. Ita pii homines ceras, oleum , thus faciunt consumi cum commemoratione divini Numinis quamvis consumpta nullum alium, tunc & deinceps usum praestent neque hoc nocet reipublicae. Quanta enim sunt quae divitum luXus fere ex petulantia consumit Quanta quae consumuntur tantum ad ostendendam magnificentiam 8 Si hominum dominio contestando penitus consumuntur thesauri, non video. cur Dei causa consumi nihil debeat. R. 3. Praedia, ut supra dixi, sacerdotum non sunt extra usum reipublicae possita. Falsum est, sacerdotes acquirere tantum d nihil perdere seu daro dant enim imo perdunt saepe, quando ingratis dant, aut male utentiabus. Imo ne tunc quidem ipsi perdunt, sed perditio ingratorum est, non sacerdotum. vii Idan Tamen iniquum est, ais, ut e nobilibus quidem acdbi bu ceteris praedia conferri possint in sacerdotes, nulla autem non m0 h sacerdotibus conferantur in nobiles ac ceteros. Ergo e subii justissime introducta es HecaMM0rtigationis, vetans sa-- ' cerdotibus vendi praedia aut relinqui hereditates. I. Etsi Verum esset, a nobilibus posse praedia transire ad sacerdotes, quin possint redire ad nobiles falsa tamen videtur consecutio utraque, sive injustitiam hic inseras,
103쪽
Desienabilitas an noceat Reipublicae 6
inseras, sive nocumentum rei publicae. Nam si ju- sum hoc est in sacerdotibus, debet esse injustum etiam in aliis inalienationibus; quia hos homines sacerdotes esse materiale est rad hoc imo non materiale si sacerdotum resipectus ad Deum habeatur hic enim respectus est formalis causa cur populi inalienabilitatem talem pro sacerdotalibus possessionibus agnoverint, non pro nobilibus. Quodsi hinc inferas nocumentum rei publicae Debes mih solvere argumentum de fisco' aliis. Turcae aliter ra, tiocinantur. Illi admittunt, omnia esse in fisco principis cinalienabilia. Nocet hoc reipublicae ex Turcis
interroga, non ex me. Quin tu sorte ex eorum es V
mero, qui sustinent, etiam in Chris iano ac libero populo omnia civium esse in fisco principis , ita ut nulla alienatio a principe locum habeat, Qquidquid cuiquam is dederit, possit revocare ad se, ut accipere possit tantum, non perdere Et tu, si hac in sententia es, tuo te gladio jugulas Inalienabilitas enim tuo judicio non tantum est aequa sed utilissima reipublicae, quia tu fiscum pro re publica habes-
et Falsam autem es objectionem jam ostendo Muit .
Nemo es vir politicus, qui ignorat, magnam praediorum ti rever-
amplissimorum vim in omnibus Europae terris Catholicis 'qaliisque possidere nobilitatem summam mediam, atque infimam acceptam fetidum, ab Episcopis, Abbatibus aliisque Phaetatis' Collegiis . Lege Curiam eudalem Fuldensem a Schannato editam. Lege Falckens einii a codib
104쪽
Codicem Diplamaticum lege Lunigii picilegium ecci siasticum, istoriam rictuagensem Melchelbekii aliaque Diplomatariam Historias Hic ubi multa videris,
crede multo plura revera esse non enim edita sunt omnia cetera lege, si potes, in libris eudalibus ecclesiasticorum Principum, Monasteriorum, c. Vel Vide, si lubet, moriente quodam principe ecclesiastico, quanti alii veniant ad laudorum suorum a successore petendam, quam vocant, investituram. Atque certum est, Principus ecclesiasticos fere plura praedia in nobilitatem contulisse, quam ipsi suae possessioni atque usui reservaverint Qui plura ex acceptis reddit aliis quam ipse sibi retineat, quomodo incusatur iniquitatis, tanquam accipere tantum Volens, perdere nunquam volens yphae usu extremum denique non ita rotunde Urmandum cerdotalia praedia ecclesiarum sacerdotiorum per omnia esse allanari inalienabilia. AIALE alienari, tali alii, divendi ut non debent, ita non possunt ut si raelatus inertia, luxu aliisque viis non bonis, Venditum eat atque dilapidatum possessiones. Quid, oro, est sanius atquejustius an ut e mittatur an ut coerceatur, aut facta etiam essemdantur 2 Ecclesiae , ac Dei servitio ac cultui dicatas res ut dilapidet is qui earum Dominus non est, justum nullo modo fuerit, tam parum fisci procurator res principis vendere jure potest. Contra cum necessitas ipsius ecclesiae, aut publica
t te sum urget, quam aliter non avertas, tum vero licet alienare, cienti. Q hae
105쪽
Dalienabilitas an noceat Reipubsicae 6,
Me tamen adhibita cautione, ut tera necessitas sit, usus redactorum laudabilis. Quod ut deprehendatur certius, legibus omnis generis cautum est, ut ecclesiis illius reliqui sacerdotes, seu capitulum in rem consentiant, ut principi terrae suae sint in hac re partes , atque ut Pontifi cis maximi venia adsit. Adhaec aliis modis utilitatem ex possessionibus c. J Itilitas
clesiae concedi transcribi in alios , principes, nobiles, iens 4 c. ecclesia omnis libenter admittit, ut emphytheuse bii precarias inlaudationes eudorum antiquorum, donatio cedi, nes etiam honestasis decentes Quo in genere quam liberale si fueritque sacerdotium , publice constat, ut supra considerandum suasimus.
AN ElPUBLIC E NOCEAT , POSSESSIONES
SACERDOTALES SUBESSE ARBITRIO SUMMIΡONTIFICIS ET S. CANONUM. TIn ore assirmant heterodoxi ab his inconsiderate Meteii, abducti aliqui politici Quid Ρontifici, alicii ij. 0 ostcerdoti extraneo io regno & regione nostra arbitrium de I.hi 'praediis 3. Ubi es res publica ubi es independentia Periit res publica, si hoc admittimus Nascitur Status inflatu, quo nihil in orbe terrarum monstrosius. De sophismatibus Pulfendormi, cum ista vociferatur, paucis actum est: in Larva juris naturae detracita.
106쪽
Quemadmodum etiam de statu in flatu vanissiimum terriculamentum deteximus ibidem, cum ostendimus statum in statu rem esse non impossibilem chimaericam, sed quae actu extiterit, existat, deinceps existet quae etiam sit necessaria, Maliter nos jam vivere non posse, nisi ad primum, si quis fuit, si atum sylves rem Militarium rede
Hebraeo Hebraeus populus habuit rem publicam. At hic sum- publiea mus sacerdos arbitrium a regni jure plane separatum ha- .a buit, etiam ii praedia sacerdotalia, in Levitas, in decimas. princi Ergo non implicat status in statu sed es realis.' Cum re-rhdo num divisum in duo fuit, sacerdos summus in regno Judaugdi residens Jerosolymis, potes atem suam exercuit in LeVitas regni Israel decem omnino tribus complexi Politici regum Israelis non dixerunt, s atum in stati monstrosum esse, nec terrificam rei publicae Israelis ali jus extranei sacerdotis potestatem.
Equidem aliqui reges Israel, ne sui subditi ad templum erosolymitanum, vel potius ne ipsi ad illud accederent, Excelsa, hoc est aras in suis montibus exstruxerunt, videnturque Jerosolymam cum templo ac sacerdotibus tanquam Xtraneos habuisse Verum quid factum est inde boni in rempublicam non dico omnium Hebraeorum, sed harum decem tribuum Hoc neque propter ipsa haec ex celsa propter templum ac sacerdotem spretum primum omnes decem tribus in captivitatem cum ipsit regibus ab ductae sunt; deinde eidem exitio naturaliter etiam reliquos
107쪽
Pontificis potestas an noceat Reipublicae ret
duae tribus involutae sunt, ac tota res publica Adeo utile rebus publicis est consilium uisendorffanum de S cerdote, ut inquit, extraneo, hoc est de ontifice maximo spernendo adeo belle terriculamentum ipsius
vanidum de flatu in satu tendit ad casum' ruinam statuum etiam a DΕ ordinatorum. Dependissent decem tribus, vel potius reges illarum decem tribuum asiacem dote extraneo Solymarum, nec Xcelsa aedificassent, nec Puffendorssiani suissent vincula effugissent Mopprobria nunc cum faciunt quodUuffendoriuus etiam experientia non emendatus suadet, cum rempublicam suam in tali independentia consistere sibi persuadent reges isti, regnuexcidunt ipsi, omnis populus regum stulto consilio peraditur, res publica perit. Ut in hos etiam conveniat illud
Quidquid delirant reges, plectuntur Achilli.
Ceterum STATUS est certa conditio vitae. Status status in
naturalis hominis es conditio vitae illa, quam homo ex , ὀάζ
ipsa nativitate ortuque suo habet. Status hypotheticus est conditio vitae quae oritur ex facto proprio vel alieno. Ut homo naturaliter liber, si ab alio capiatur, vel Latiteri se liget in societatem. Status hypothetici varii sunt. Socialis oeconomicus, ubi ruitur in familia conjugali, vel etiam me uxore, ut fit in collegiiso monasteriis, ut factum est olim in schola prophetarum, apud Essenos &c. Socialis compositus status est civitas, comp0sita ex familiis. Iocialis decompositus est v a systema civitatum
108쪽
Rederatarum, ut res puNica Batavorum, Helvetorum& grandis talis status Imperium Romano Germanicum.
Item multo grandior tatus talis est Ecclesia catholica sub uno Capite, cum Hierarchia militans Christo DEO, cui adjunxere se multae civitates & regna. Jam qui ex alio priore statu transiit in posteriorem mcto suo, is priorem statum non amittit, sed in aliquibus circumscribit, in aliis perficit' eidem aliqua addit. Sic
ex statu naturali transiens ad oeconomicum, circumscribit libertatem, addit obligationem erga conjugem vel socios, ante non habitam, acquirit autem auxilium sociorum quo Mante carebat Per haec autem non perdit omnino statum naturalem, nec illius iure privatur omnino, nec ejus obligationes exuit omnino, sed modificat. Rursus per hoc statum oeconomicum non statuit in statu naturali, sed contra naturalem constituit taeducit in oeconomicum & status in statu quidem est, non autem ceconomicus in naturali, sed vicissim. Ita cum regna varia transeunt ad Ecclesiam Catholicam, statum novum acquirunt: non autem per hoc Ecclesii fit status in regnis,
sed regna sunt status in Ecclesita. Est status in statu, sed
toto caelo diversus a phantasmate Putandormi, quo terrere homines vult. Sapientes non terret Haec alibi satius exposita fuerunt.
Quidquid id est, seu ament heterodoxi cum aliqui bus politicis per ipsos imbutis Pontificis auctoritatem seu oderint seu fingant sibi statum in statu, seu is revera
109쪽
Pontisseis potestas an noceat Re ublieae' g
existat, hoc nihil facit ad rem praesentem. De nocumcnto rei publicae hic agitur, quod permittent nobis isti Adimetiri non ex odio hostium, nec e eorum ideis con rei publi- fictis, quas scholastici Entia rationis chircocervos di cunt, sed ex rebus. Ex rebus autem ostendam ego paucis, hanc Pontificis in possessiones sacerdotales potestatem non obesse rei publicae, utcunque illam acceperis.
Vel enim tendit potestas pontificis ad praedia eccle 'leo'
siarum ecclesiiis illaesa servanda Vel tendit ad eadem prae ius eupa dia ab ecclesiis transferenda in manus Musus non ecclesiasticorum 8Si Papae potestas ad hoc tendit, hi praedia ecclesiarum ecclesiis serventur integra, tendit Papa ad id, quod haec praedia possunt essicere in republica At praedia ecclesiarum in republica nullum essicere possunt nocumentun I, si serventur integra ad usus illos legitimos, quos etiam Pontifices cum conciliis praescripserunt. Hoc enim tota hac commentatione probatum dabimus. Quin praedia sacerdotalia sic conservata ingentes utilitates praestant reipublicae. Quapropter ne Pontificis quidem in haec prae di potestas nocere potest, si haec potestas tendit ad praedia, reipublicae tam utililia, integra conservanda. Quodsi vero potestas Pontificia tenderet ad praedia ecclesiarum transferenda fine modo ad manus non ecclesiasticorum, politici in suo systemate non possunt dicere; Pontificem sic nocere,quia ipsorum systema est,utile fore reupublicae, si praedia sacerdotalia aliis dividerentur. ED
110쪽
74 Pars L Examen MILEadem est sententia si non de praediis ipsis, sed de
eorum ruet proventuque agatur.
p. I, Quoties e quantis pecuniarum subsidiis jussit on-
Lξξώ ise succurri princi2ibus per sacerdotes sive ad bellum reipubli turcicum avertendum aut reprimendum, sive ad religionem Catholicam adversus haereses tutandum, sive ad c iamitates publicas leniendas Non loquor res populis ignotas, quamquam sacerdotes ipsi non multa de his paratragoedientur. Neque hic in numerum mitto provincias neque illas de nomine appello, ne exprobrare videamur, quod ad legitimos piosque usus libenter conserunt sacerdotes, Pontifice jubente.
..i. ii Nebam tamen ad legitimos usus Quodsii vero vi-
φ0βVRβ deant sacerdotes neque enim talpae sunt pecunias Dei cultui, pauperibus, ac suae mercedi destinatas a deblata s, perperam forte ab aliis dispergi, quid mirum si dxion probent, si apud se aut inter se modeste plangant 2 Non solis sacerdotibus hoc dolet imo dolet o populis&colonis, sudores suos, quos DEI causa sacerdotibus lubentes contulerant an profundi dolet pauperibus, panem sibi sacerdotalem arctiorem fieri non sine causa metuentibus. molere id deberet ipsis etiam oliticis, si vere curam reipublicae, ac boni publici habent.
poli A. Sed inquis pontifex potest abuti hac potestate: pq s Q e tura, i, prudenter admitti non potest.
θ. i. Singuli possunt abuti facultatibus suis, etiam siqui '' mercatores, etiam nobiles, etiam reges. Rursus possunt