Pauli Aeginetae medici Opera, a Ioanne Guinterio Andernaco medico exercitatissimo summique iudicij conuersa, & illustrata commentarijs. Adiectae sunt Annotationes Iacobi Goupyli medici Parisiensis, in aliquot singulorum librorum capita

발행: 1567년

분량: 941페이지

출처: archive.org

분류: 약학

331쪽

.eonsecti partes duas ad illius partem unam: quae si desidere

.tur,et eius quod cerusa constat,subinde aequalis modus ipsi miscetur. ALiv D. Ad tophos, Candarachain contritam querneo uisco e xcipito & utitor . Axiv D. Proficit etiam ad fistulas,&aegilopas,olei sextarius,spuniae argenti unciae octo & senus,auripigmenti uncia. Argenti spuma, oleumq; tanti siper incoqui, tur dum manus non inquinet, postea tritum auripigmentum aspergitur,& priusquam ustionem senserit medicamentum ab igne tollit orae utitor. Ex alii lapidis flore consecta, ubi morbus intermi:erit imponuntur, quae ad omnium articulorum nodos concretos accommodata toto morbo liberare, non ulli ueterum testatum nobis reliquerunt. Et ex salis flore praeparatum medicames in morbi declinatione similiter imponatur, tumorum reliquias discutere experimenta fidem secerunt.

mi odo quis a podagra se tueatur asser atque.

D Odagram quae iam consti terit, articulariumue dolorem, sine praedicta medendi ratione aboleri longe difficillimum est At eam quae nondum creata est praecauere, facilius, si quis cibi demat,& eis utatur quae prompte in membra digeratur,

excrementisq; uacant. item uino moderatiore & exercitatio

nibus iatis se committant. Quod ad prasidii partem attinerint minutim in oleo tritus & articulis affrictus, omnes qui se ab hoc uitio uindicare uolunt,magnifice iuuat, nisi praeter modum sicca intemperie sint praediti, eos illi tu, & mane,&ue speri per totum uitae curriculum,& ubi inflammationes ines,

nauerint, utendum est.

Ad portiones qui tum pedum plantas tum cal ces in Alant. Cap. LXXIX.

PEmiones ulcera sunt,quae ex frigore hyberno in digitis

manuu pcduinq; cotraliutur, G tarci chimethia nucupat. I taq; tepida aqua marina superfundere oportet,vel betet decoctu,uel lenticular, uel erui, uel hastulae regiae radicis.A su perfusione,leticular coctae uinoq; detritae admouetur, uel ficus ex oleo levigata imponitur,uel alume & farina pari modo, in uino pertrita applicantur,aut floces uini subaridae, aut bulbus reces uino tritus adglutinat,aut allia in oleo fricta,proiectaq;, S cera oleo mediocri liquefacta imponit, aut malicoriu inco ctii uino,& in tenue redactu puluete,cerato roseceo eXceptu

. e inducito

332쪽

inducito,prius locum decocto lupinorii irrorans, aut manna, sulphurq; ignem non expertum,cum melle cocto imponitur, at alterci succus continenter illitus, ab inflammatione & do- Ioribus uindicat..i Marcellium ad penniones. D Apaestativae radice excavata,coni jcitur in capacitatem ip-H sius cerae sextans,o 'et lentiscini quantum sussicit: cocta in duplice vase ex marina aqua,aut muria, aut lupinorum decocto,hoc quidem superfundito,ceratum uero in rapa liquefactufiigidum imponito. At in exulceratis pernionibus, thuris, aluminis scissi,minii resinae terebinthinae singulorum par modus: adipe suillo diluta inducuntur. Verum si inflammatio exulceratos perniones male habeat, medicamento utendum hexapharmaco quod recipit olei uncias nouem, taurini adipis &fellis,singulorum libram,argenti spuinae uncias sex, colophonialiuncias quatuor,mellis uncias sex .

Ad digitorum rimas totorumq; pcdum qua agades dicuntur.

o Ice liquida delinuntur, aut cancro fluviatili, aut ma ino si 1 per carbones cremato,testa abraditur,& cum oleo trita v mellis spissitudo sit, abstersis prius scis iris instillatur Profici etia scillae medulla oleo feruefacta, item cu terebinthina leui gata,necno cornu caprillum ustum, exceptumq; adipe capri io,sed callos cirrumpurgare oportet,&sc medicamentis uti.

Adscisuras calcaneorum O plani pedum,anthera.

C A lcis uiuidae drachmar decemcerula drachmae uiginti,ce- .rae tantundem aut triginta, porcinae pinguedinis recentis . unciae septem,colophoniae unciae noue, succi lini seminis crathus, olei dulcis unciae quadraginta: teneram plantam essicit ut aliud nullum. ALIvD. Adipis caprilli,cerae, olei singulorum pari mensura utitor . A L I v D. Malicorium aceto incoctum .diebus quinq; applicatur,deinde loco undiquaq; purgato calx una cum oleo,aut sordibus imponitur . AL I V D. Scilla cocta oleo, ipsa quidem ficta proijcitur,oleo uero in quo tamen te

rebinthina liquefacta sit utitor. 1 dat tritus calcanei ex longo decubitu. Esae , olei, argenti spumae, mellis, pares modi,proficiunt

333쪽

i LIBER III. ass

in omni exulceratione, plantae pedu, calcanei, si pernae patris,&internae digitorum,magisci; si ulcus ungui sit propinquum.

Adsordida plantae ulcera eminam, facit etiam genitati exlucerato.

AMurcar cyathus,aceti cyathus, cocta uase aereo donec melleam spissitudinem habeant, & trita separatim , prosunt. Item squamae aeris drachmas duas, mannae tantundem, lanarusuccidarum mollium, quantum manu comprehendi potes inuolutarum tedae,ustarumq; cinerem totum excipito, κ utitor, in uulneribus quidem uino diluens. in naturalibus autem S pedum plantis passo. ALiv D. Amurcae, mellis dispumati, pari pondera,hoc etiam cicatrices tollit.

Ad intertrigines,ex calceamentis. PVlmo agninus, suillus & caprillus benefacit, uerum coria

ex ueteribus calceamentis combusta, si inflamatio urget,

nihil quidem adserunt pwsidii,sed illa sinita, multum: uel cepacum gallinae adipe copiosior adiicitur, uel galla combusta i spergitur,uel acacia aceto diluta illinitur.

Ad clauos callosque. Cap. LXXX. CL uis prius undiquam purgatis, inducitur medicamentum quoddam ex edentibus, quae septica Graeci uocat, aut aerugo rasilis,au t sandaracha,aut syringi acus puluis aut collyrium syringiacu loco gummi, ammoniaco exceptu. Est autem clauus teres figura callus, candidus, clauorum capiti similis, qui in omnibus corporis partibus, sed pedum plantis, digitis ii praecipue nascitur. Tollitur autem longiori tempore, etiam si quis excedentem claui partem continue abr dat scalpello,aut pumice affricet, similiter etiam callos . Prosi. cit lupinorum crudorum concrematorum cinis cum melle, aut misy,liquida pice exceptum, melanthion cum urina pueri uenerem non experti,uel oui luteum, fabarum lomento cum aceto i nco ctum . At hoc subinde expertum est, cantharidum, uramenti sutorii,castorei,par modus singulo ium,excipitur terebinthina,ut emplastri fiat spissitudo, clauo , prius circunct-λ, imponitur. ALIVD. Feculae,calcis uiuae,uisci, singulorum

pares portiones, cum stillaticia lixiva, uel urina pueri uenerem non experti.

334쪽

- PAVLI AEGINE TAEAd unguina uitia, et primu de reduvi s. Cap. LYXXI. REduuialiGraeci paronychiam appellat, abscesti est qui

ad radices unguium coit,cum parua adhuc est,& prima habet rudimenta,galla cum melle ea reprimit, & consimari prohibet,uel Musiae pastilius,uel Herae,ex aqua. At ubi caro iam praeter naturam excreuerit, eo curatio dirigenda est, ut per rodentia medicamenta absumatur, rumpaturq;, ualet autem ad reduvias, tum aurium sbrdes, tum lycium suppur ias autem reduvias,acu adacta humorem emittere,spongiamque aqua imbuta imponere oportet, uel lenticulam applicare ex aqua tritam,aut palmulatu cum uino, uel rosas uirides, uel sccas,aqua maceratas tritasq,, uel polenta cum aqua: efficax est reduvis etia lupinorum farina melle, uel mulso macerata. Exulceratis reduvijs opitulatur hoc medicamentum. Aeruginis, argenti spumae singulorum drachmar quatuor, sarcocollaetantundem luper linamentum ex uino & spongia imponitur. Conuenit autem carnem undiquaque ab ungue diducere.

'D Terygion carnis incrementum est,aliquam unguis partema operiens,ex reduvia,aut alia huiusmodi causa proueniens, aduersiis quam auripigmentum & manna pari pondere in spargitur,super aute, linamentum ex uino & spongia imponitur. A L I v D Chalcitidis squamae,malicorij aequales partes . Excipiuntur fico tosta & melle, parte affecta, lupinorum decocto Prius aspersa. Quod autem siccum est in ungue circuncidito.

Ad digitorum pterygia putrida, item ad

pudendorum ulcera. LAchrimae thuris drachma,squam et drachma, aeruginis rata

drachmae quatuor,mellis cyathus, teruntur in sole donec subflauescant. Et loco uino prius irrorato per splenium in

ducuntur a

Pyledicamentu quod subito pterygia desiccat perfana'

coryos combusti drachmar duae, thuris tantundem, aeruginis orata drachma cum melle contrita,ipsi pterygio inducuntur . Valet etiam ad reliqua maligna horum locorum ulcera, & nigritias & putredines. AL iv D. Squama aeris,palmularum carne excepta,aut ficorum utitor . ALiv D. Columbae stercus

polentae polline ex passo coctum pertritumq; calens imponiis

, tur,

335쪽

LIBER III. 2 et

'tur tem squama per se inspersia,pterygia desiccat. Oportet au. tem crebro, angulum unsuis plerygion pungentem,ne increscat calpello superimmisio, adimere.

Dii,& mali punici selijs teneris ungues obducito. Ad cruentos lingues. V Arina pice mista imponitur .

Vt ungues qui laborauerunt abscedant d Ullar tritum adipe stillo exceptum inijcitur. . Vt scabri ungues abscedant .

vν Issi quercini, sandarachae, scenugreci singulorum D ndo sextans,candiaridum, thapsiet singuJoru uncia, aceti quod

satis est. ALI v D. Propolis atticae,cerae, bituminis, singulorum drachmae duae, sulfuris ignem non experti drachma, oleo non inquinet,in usii cal efactu unguibus applicatur. ALI v D. Reis liquidae,cerae,colophoniar,terebinthinae,guttae ammoniaci, sulfuris uiui, aphronitri pares portiones, ne manus inquinent. AL Iun. quod separat scabros ungues sine exulceratione. Bituminis,auripigmenti,sandarachar,siulfuris uiui singulo- rum drachmas quatuor resina excipito,& utitor, dissolues per dies septenos. ALI v D. Erui satina, felle ouillo, uel urina ouilla imbuta utitor, uel calce uiua cum oleo, uel chia cum opobalsamonet uisco, atramentum sutorium, sussurq; uinum quod satis est,exceptum,pelli illitum superinducito,uel herba pedicularia, cum aceto trita utitor, uel resinae terebinthinae drachma,sandarachae duplicata portio simul radici unguis imo ponitur,diligentique fascia illigatur. Cum autem unguis exciderit,ceratum myrteum cui medicamenti ex resina paululum' adiectum sit, superaccommodatur.

FINIs LIBRI TERTII IOANNE

G v INTERIO ANDER MACO ME DI CO INTER PRE T E.

336쪽

PAVLI AEGINE TAEI IBER QUARTUS,

Andernaco Medico Interprete

De elephantia. Cap. I.

a C Τ Ε mea sententia i Cappadox Aetius memoriae prodidit, auxiliorsi uim morbis sortiorem esse Oportere, eoq; elephantiam nunquam curari,ut qua nulla potentior medicina reperiatur. Si enim cancer ueluti elephanti sis qusdam uni obortus particulae in ter morbos insanabiles uel ab ips Hippocrate relatus est,quanto magi elephantia, seu totius corporis cancer aliquis, ab omni abhor Tebit remedio. Cum.n.atra bilis,ex qua huic assectui origo est, duplici modo generetur, uel.n.ex melancholico sanguine aetculentioremq;, & ueluti eius limo:uel bile flava, utrisq; nimiuustis,na scitur) subrubicundam qui de elephantiasim mitiorem

Quodammodo,ut aute uerius dixeris,minus malignam,prim ipsius differentia procreat,reliquam uero,& maligniore in qu totum corpus scedatur ulceribus, & extrema decidunt, alter sauae bilis supra naturae modii adustae soboles, producit. Qia propter morbo iam uictis manus admouenda tisi est. At si r cens adhuc malu est, ut nihil ex summis deciderit, nulla autε, infestarit exulceratio,neq; tamen eminentiae tuberosae plurimum exurgant,sola au te facies aspectri ingratior,deformiorq; si quodamodp, eaq; non ad modii indecora appareat, curationem experiemur Nonnulli siquidem haud pauci,sola capitis adustione

337쪽

a stione esultos qui hoc inceperat uitio corripi, ne uincerentur,inhibuerui. Protinus ergo inter initia sanguis mitti debet,& magis uere,in quo potissimum iure tu in nasciturin intenditur paucis diebus interpositis,nouem decEmve, pulte diaco. locynthidos ipsos purgabimus, non semel, veru subinde, ex ratione uirium quantitate medicaminis adaucturi. Item ex hie-ra purgatio his est idonea. Ruisus interpositis circiter decem diebus lactis fictilis serum dabitur,neq; minus tribus heminis, neq; amplius quinq; Insequenti tempore no filio, aut tecens

inulto lacte nutrientur. Ob quae si morbus remittat,eodem uti cibo debentis remanet,lacte abstinebunt:acribus autem allumptis uomitus cietur,a radicula,aut cibis. Proscit & ex albo ueratro post haec purgatio: bis quide,si fieri potest, aere, semel per

autumnum adhibita. Malo uictis neq; sanguis mitti, neq; ueratrum exhiberi debet,cum materia neq; ex cute in altum derivari,neq; hinc etiamnum minui possit sed ea quide ad uentrem,& intestina deducenda est. Medicamenti aute noxia euocantibus utendit, meta syncritica dicunt, & si minam cute desecare,& astringere oportet. Leues igitur cucurbituls uentriculi ori S praecordijs agglutinabuntur, eadem membra etia dropace delinentur. Modico temporis processis rursiis ad su perioia reuertendum est, a purgatione quam praestat hiera,incipiendo, praetermilla sanguinis detractione,ut que plus noxq, quam praesidis esset allatura . Atq; hoc circuitu ad ternas uices qua-

. terna, se per annum uti expedit, uere potissimu & autumno.

potare his prodest aceti cyathum, cu cedrini liquoris cyatho, & brassicae crudae flacci cyathis duobus. misa dantur mane &uesperi. Vel syderitidis herbae solia torrida denaris pondere in uini cyatho,uel cornu ceruini drachma,& scillitici aceti quantum cyathus implet, quotidie post matutina obambulatione potui exhibetur. reliqua uero pro ratione teporis his offeruntur,uel scillae lotae drachmae quinq; in mulsa uel melle eclegrinatis modo uel l quoris cyrenaici ad erui magnitudinem, mel Ie & butyro subacti, uel eboris ramenti drachma seminis cum uini cyathis duobus, uel cumini aethiopici drachmar tres cum melle,instar eclegmatis. His amplius iuuat theriacorum pastillorum drachma in uini primae notae cyatho levigata epota-Oe. Similiter etiam scilliticorum pastillorum drachma bibistic. Et calaminthae succum ceum efficacissimu potu auxilium

338쪽

PAVLI AEGINETAE

commendat. incipiendu dicunt a cyathis ternis adusq; senos .

Caeterv omnibus his emcacior est theriace ex uiperis,lum potui data tum extrinsecus illita. Cu autem viperaru copia datur, nihil aeque proficit,ac uiperaru carnes comestae, albo iure ex copiosiore aqua,fale,porro,& anetho decoctae,usq; dum spinae dissoluantur, sed capitibus ipsoru caudisq; digitos quatuor prius amputatis, interaneisq; ipsorum ablatis S cute . Item theriaci sales eadem per se promittunt,cum obsoniis assumpti. Τalienim ipsoru usu accidit,nonnunquam squamas,t uel ceu uulpis pellem quandam excute elephanticorum decidere. t Aldinum exemplar habet κα - ο ναρ τυον, Cappadocem Aretaeum. quq lectio rectior mihi uide tur.

quo loco legendum arbitror,κ οἰόντι in λοποHest autem λοπὸς τῆ κηργμ λέπυρον, id est,cepae tunica,ut sit sensus, ueluti copae tunicam & tenuem illam pellem.

Victum ratio talis erit. A somno manu molliter permulceatur, aluoque deiecta gestetur, uocem exerceata.deinde perfricetur & uario exercitationum genere utatur, nunc saltu,nunc magis, alteribus,&folle. Postea sudore,que illinc cotraxit,absteri delinetur adi-pς ursina ,aut uulpina,aut hircina,aut auis alicuius, aut butyro recenti. pauxillo temporis interposito in lauacro perungetur succo flanugraeci,aut ptisaiiς cremore,aut ammoniaci mometo,quod aceto subegeris. A balneo detersius perungetur oleo lentiscino aut Cenanthino, aut myrteo. Vinoq; modico cum alumine,uel ammoniaco, ut sordium sit spissitudo. Rursus teneris panuiculis ab tersus dimidia hora conquiescat. Inde potu aquae ad uomitu sollecitetur,digitis in os,aut pinnis demis. sis,post uomitu detur potui uinum absinthites,aut origanites. Cibus erit panis hordeaceus, uel mara ex polentis. Inter olera,beta,lactuca,raphanus, porra, brassica aquis binis edulcata, ct capparis. Ex marinis ostrea sumuntur,pelorides,erinace π. ctines, tellinae simul cum betis incoctae: salsamentum uetus ceu in medicamenti uicem adhibetur. Vino autem per totum morbi curriculum & uenere similiter abstinendum. At cu uiaxes ex purgationibus lacellitae recreantur,pauxillum dunttaxat

uini

339쪽

bent, exceptis condimen ris. Recteq; ipsis datur ptisana, oua, chondrus elotusaac, mel cum pane,malua, rum ex S si arum epistis molli praeditus carne: Ex ijs quae uolatu sidunt,probis donata succis: Inter fructus, ficus,uua, ct uuae passae: ex:dulciariis mellitis conferunt, quae pini nucleis, au t amygdalis fractis, &cnico,constant,iss qui bis quotidie cibum capere solent: graue autε his est molestum thsemel duntaxat eum assumere. Interiorum cura habita , smegmatis in balneo utendit ex decocto betae, aut scenu greci cuin aphronitra,aut sapone, aut myrobO- Iano. inrerim N plil othris. Abllergit itidem portulaca cu aceto detrita,tenue semperuiuum, rumicis radices aceto incoctie, alumen cu sale. Item sandaraclis par modus ex uino, & oleolantisti. Huc spectat medicamentu, ad utiliginis speciem quae alphos dicitur,accomodu,ex alcyonio, nitro,myrto,sulfure,

ei agressis solijs siceis,cum aceto tritu, i Ilitumq;. idem praestat quod ex siepiae testa concremata fit pumice,nitro, terra cimolia extorrefacta,gummi, galla omphacitide pari pondere siccuInsper sium,aut ex aceto infricatum. Hoc autem mirabiles habet e flectus: rumicis radicum fasciculus qui manu comprehendi possit,nitri drachmae quadraginta, thuris uigintiquinque, sul-hicis tantunde π., ex aceto Aegyptio illinitur Similiter hoc efficax est,quod recipit auripigmenti drachmas decem, sellaris ignem non experti drachmas octo, costi drachmas duodecim, calcis uiuae drachmas quatuor,cerae totidem, baccarii lauri aridarum drachmas duodecim. Haec macerantur populi albae soliorum succo,aut crasso decocto. Vbi mellis spissitudo est saeta, illinuntur, A L i v D. Radicti rumicis fasciculi duo, aceto incoquuntur,& in pilam coniecti conteruntur laeviganturq;. Deinde alcyonii libra,aphronitri unciae octo, sivisuris igne non experti libra,cochleae testarum combustarum triens, t chamaeleontis cia radice triens. Omnia simul laevigantur, donec sor-

dium sat crassitudo. Deinde illinuntur per ςstatem in sole stequenter,hyeme in balneo usq; ad desiudatione. Item Aescul pij aridum sim egina pulchre his conueniet, ac omnia quae communiter dicentur smegmata, imo etiam ea quae alphis dicata sunt proprid huc pertinent quead modii &quae nunc aduersus illa prodidimus. At tumidas eminentias si inflammatione tentemur aut exulcerata sint, delinetur ircio indico, uel glaucio,

s a uel

340쪽

uel aloe, uel Androni j pastillo, aut polyidae sphragide. Cata

plasma ipfis aptabitur ex chondro cum succo polygoni j, uel plantaginis,uel parietaria trita. Insuper melisiae herbae uiridis folia cum axungia tunsa, applicataque mirabiliter proficiunt . Etenim rubor in partibus excitatur,sed ex facili remittitur pane applicato, aut cerato ex amygdalino atque color naturalis redit. Exulceratis recte accommodantur emplastra,tum ex diphryge praeparatum, tum ex uino melinum. Adde Coracion, quodq; constat ex oxymelite,& pastillum Andronij, pompho-hgemin cadmiam. indicium uero est totum morbum mitescexe. si prima ulcera cicatricem recipiant. Ad spirandi uero dissicultatem eorum qui elephantia laborant,aselli sub aquarijs degentes,quinque,aut sex,ex aquae mulis cyathis tribus potantur. Iam uero quaedam ex iis quae ad aegre spirantes inscribuntur,ipsis quoque communiter competunt. Aquarum naturaliam usiis adhiberi debet, ceu maxime necessarius, praesertim aluminosarum, serrumque resipientium . & si fieri potest, frigidarum . Conserunt iplis si etiam bibantur , nec non marinae arenae usus. Eandem habent essicaciam omnia quae de sudationes mouent. Quoniam uero astectus hic, uon minus ac pestilentia contagiosus est,quam longisti me ab urbibus remoti aegri,in locis mediterraneis, frigidis & ubi sit hominum si fieri possit,infrequentia habitabunt,inde uero ad confinia mi rabunt, i tum ipsorum causa,tum illorum potius qui, ut uero simile est,ipsis incident. Quippe Saere fruentur commodiore, & alios hac lue non inficient,t Uetus liber habet,

chamaeleontis nigri radiciS unciae treS. Hic locus sic legitur in ueteribus libris. διατεαυτους κογτους ύς οικος έντα ομενους συχνοτερον, id est, tum ipsorum causa, tu illoru potius qui ut uero simile est Dequetius incidet .

De lepra, scabie, quae ora dicitur. Cap. II. ,

UTerque affectus,cutis aspritudo est cum pruritu,in qua

corpus absumitur colliquaturque: originem ex melancholico humore trahens: sed lepra altam cutem orbiculatim de pascitur S pisciu modo squamulas ex se remittit. Scabies uero iumnia infestat potius uarie figurata,furfuraceaque remittit: in quibus sanguinis dimillio adhibenda est si cor

SEARCH

MENU NAVIGATION