장음표시 사용
501쪽
oxelaeo constat, aut eiusmodi aliquod,uel ex triticea simila dithuris fuligine seu gumi una incoctis cataplasma ini j ciemus,
tum propter inflamatione, tum ut nares cotineatur. Quod si in altera parte nares distortar, Hippocrates poliqua commodo eas figuraueris,oblonga habenula digitali latitudine iubet circundari,altera ipsios extremu taurino glutine,aut gumi illitusium naae nariu parti agglutinari,ex latere quo inclinat. ubi illa exaruerint, habena transferre per aut e opposita uersus occipit. & fron: e oportet,deinde ipsi sub altero habenae principio assirmabitur, ut nares in latera retractar ad mediam dirigatur figuram, quod no admodum recentioribus placuit. Porio minutim confractis narium ossibus , diuidere ipsas,aut se periore ipsarum parte couenit,ac frugmenta ossiculoru uulsella auferemus,suturis diductas partes comittentes accommodantesq; ipsis remedium quod cruentis aptum est,& cogi utinata Sin autem extra nares ulcus suerit excitatum, linamentis in longitudinem implicitis curabimus. Sut qui plumbeis canalibus, quas solenas Graeci dictit,u', dum cicatrix fuerit obducta usi sunt,
ne caro ex ulceribus supercrescat.
De maxilla confracta, ct aure contusa. Cap. XCII. DB aure contusa tertio libro tractatum est,tanqua lim
iusmodi affectio ad fracturas non pertineat. Maxilla multas ob causas si agitur. Si igitur extrinsecus solum offensa,non per trasuersum fissa,introrsus cauata suerit, promptum sane est cognoscere,opus aut est altera manu,siquidem dextra maxilla fracta suerit,dextra: si altera,sinistra. indice igitur Smedio digito in affecti os demissis,interiorem si acturae extantiam,probe foras copellere conuenit: altera manu foris ea excipiente. Rectitudine uero maxillae ex eiusdem dentium aequalitate degrehendemus Quod si fractura per transuersum facta suerit,primu tensione deinde retractione, qua antita sinuocat,partis in c5trariu,ufus,ministro ea cotinente, ut dictum est,dirigere aggredieris: porro denteis in parte costacta diductos,inter se,ut Hippocrates praecipit,auro deligare, nepe lino ab auro chrytolino dicto,aut chrysonemate: qm uero huius lacultas no omnibus coceditur, lino ualido, aut bysis, aut
pilo equino aut id genus aliquo,Verum si quide cu ulcere fractura
502쪽
ctura evenerit,sipecillo tentandii,n5 tandem et refractio ostis facta sit.atq; si exigua di uisione facta,os unu refractum,aut plura remanserint,idoneo in liro auferentes , suturis oras ulceris comittemus,& medicamento cructis apto usi deligabimus: in aut citra ulcus coligerit,ceratu simplex maxillae impolitu conuenienter deuinciemus .fasciae medium per Occiput dispensabitur. habenulae utrinq; per aureis ad summa maxilla, inde rursus ad occiput,mox ad mentu,inde per genas ad sinciput,inde rursus sub ima occipitii parte,distribuentur, ubi & falcia desinere oportet.Super haec rursus uinculum aliud fronti circundatum, quod epi Hema Graeci dicunt,post caput coiugetur,oes praediciar fasciolae id circum astringet. Alij uero tenuem serula, que- admodum alij corium,quod aeque sit lon .u impositum inax illae, deligant,ut commemoratum est: reliqui deligatura,quam Graeci dicunt phorbia, quasi dicas capistru,utuntur.At si utraq; maxilla in sit in momento auellatur,qua etiam parte coeunt, ambabus manibus parum inuicem distantibus. ruisus adapta to,& deliteis adunitos, quomodo diximuride ligato: t ac congrua usius litatione,tenui ac sorbili alimento aegrotantem nutriri iubeto. Nam mandere ipsi mimicum est. Si aliquid emotua figura conuenienti putaueris, tertio die soluens,iterum illi gato,quod tam diu facies,quam callus fracturam firmarit. s matur autem maxilla intra treis potissimu septimanas, quoniam laxa & medullae plena est. Quod si inflammatio aliqua superuenerit,ne aduersus hanc quidem tum sementa, tum cataplasmata negligere oportet.Quod in omnibus ex aequo obstr
S congrua usus ligatione,iubet ut quiescat & tenui ac sorbili
De iugulo constam. Cap. XCIII.
IVgulum,quod etia clauicula dr,quu naturaliter sguratueriinteriore ipsus extremo, cu pectore comittitur: e xteriore,cu summi humeri copage,seu articula meto adun ita
eoq; si humeru,aut ipsum sustines brachiu, fractura quacunq, tande parte experiatur,qua humetu suu spectat, plerunq; infra interius extremusertur,una cu brachio detractu. Praestite-Σ rita
503쪽
rit aute per transuersum potius quam assulatim, aut arundinis modo, hoc est,in longitudine clauicula frangi,quod uulgo receptum est. Natrasversim costa tu ,extensione copressioneq; digitorum pGpte in naturalem figura reuertitur: caetera uero eminentias habent,quae aegre pollint coaptari. Si igitur per totam ipsius crassitudine quocunq; modo,iugulu stactum fuerit, duo ministri, unus ad humeru eiusdem lateris fractae clauicular manibus circuiniectis,brachiu ad exteriora simul N sursum trahens, alter oppositu humeru,aut certe ceruice attrahens,retractione a se, tua Graeci uocantanti talia, molientur: medicus
sitis digitis fractura diriget,prominetiora pellendo, ima foras
attrahendo.Quod si maiore retractione a se desideret, orbicu- tu bonae magnitudinis ex panniculo, aut lanis, aut eiusmodi aliquod corpus alae subij ciens, curbitu lateri indidem adiget,ac reliqua sicut dictu est,exequetur: si aut id nequeat, ex themum clauiculae iuxta humeru in alto situ ad stuperiora, aegrotate resupinato,educet ceruicali quoda mediocri,dorso subiecto. ministro humeros duos ad ima deprimete, ut os clauiculae quo din imo est,revocetur,rursiis digitis tuis fractura conformabit.
Porro si parte aliqua iuguli refracta,instabile aut et pungentei ercipiamus,scalpello in rectu diuisam eande auseremus, ac reiqua scalpris excisoriis,lamina quae a tuendis cerebri inebra nis me nyngophylax dr,aut alia quae excidedis sepponit propter firmitate clauiculae subiecta, exaequabimus& liquide inflammatione careat Juturis: sin aliter est, linamelis utemur.&'
spleniis diuersis praeparatis ad ossis eminetis inclinatione, maiora ex eis & cralliora stipe raccomodabimus, si inflamatio insistat,oleo imbuta: si minus, sicca, ac mediocri ex lana orbe propter ala subiecto,couenientem inducemus deligatura, per axillas, affecta clauicula, scapulasq;,prout res ex git,deligates. S si quide ad ima tetenderit pars clauiculae humero proxima, lacioris habenulae dimidiu ,eiusdem cubito subiicientes,totum brachium ex collo suspendemus: altero aute uinculi dimidio, manu,quemadmodum in iis fit quibus ex cub to sanguis detractus est. At si uersius superius extremum inclinauerit, quod rarum est, brachium suspendi non debet, uerum resupinus aeger decumbet,& tenui nutrietur uictu. si uero opus est,etia mentis adiuvabitur,sed pro ratione,usq; dum callus eam firmarici
id quod fit plurima ex parte diebus uiginti.
504쪽
Desicapulis. Cap. X CIIII. S C pulae qu tae sunt & mensae figura repraesentant, non
franguntur : iuxta spinam uero fi .cturam sustinent,nunc compressae,nunc rupturam simplicem expertae, interim etiam refractae. Comprestionem itaq; tactu cognoscimus, si caua occurrat,stuporem proximi brachij,& dolorem pulsatile inducat. Ruptura ex tactus asperitudine dc loci dolore deprehenditur: ambo autem ratione qua inflammatione arcemus, curantur. Refractio & ipsa tactu agnoscitur: leuis ac modica fascia conuenienti adaptatur : aucta uero & pungens ablatione per scalpellum adhibita & suturis,ut prius dictum est. Fasciae autem & hie similiter ut in clauicula inij cientur: incubiatus oppositi lateris conueniet.
MEdium pectus,diuiditur imprimiturq;: summu, restingitur. Rupturam itaq; per medium facta dolor loci &inaequalitas sequitur,&sirepitus digitisin nixis eliditur: impressione uero dolor uehemes,spiradi difficultas, tussis,me-brana quae costas incingit dispuga,non unquam etiam sanguinis eruptio,partis costactae cauitas,&in cedendo facilitas. Curationem eam adhibere oportet, quam scapulis prodidimus. In impressione autem adaptatio Hippocratis adhibebitur,qua ille in clauicula quae seras p rocesserit, usurpat, per incubitum supinum ceruicali dorso subiecto, scapulisq; constrictis, ita ut costae utrinq; manibus simul contrahatur. Iam uero costis lana obtectis circularem adhibebis deligatura, loris prius in rectum subditis, postea duorum initia inuicem excipiuntur, quae orbiculares fascias decidere prohibeant.
De costis. Cap. XCVI. EX costis quae pleurae& spathae Graecis dicuntur, osseae
quidem omni in parte rupturam sustinent: spuriae autem. in ea tantum quae spinae adiacet. nam hic solum osseam habent naturam: in exteriore parte in cartilagine degenerantes,contunduntur,nullam fracturam percipiunt. Notae ipsarum no sunt dissiciles,etenim inaequalitas digitis explorantibus occurrit, strepitusq;,Sc ad costactum adductio Quod si intro spectauerint,dolor uehemens punctorius sequitur , eo, qui in costis prouenit grauior,2 aculei modo membranam co
505쪽
stas integentem conuulneret,item aegra respiratio, tussis, eruptio sanguinis,subinde comitatur.& reliquas utiq; declinationes digitis licet cosormare,eam uero quae intro spectat, nequaquam,i tendi nequeat. unde alii cibum fiatuletum uberemq; asiimi iubent,ut fractura ex inflatione & tensione seras propellatur,quod necessarium non esse puto. Nihil. n. comune ad hoc inter se habent, tu thorax,tum uiscera nutritoria,praeterquam ut inflammatio et ex repletione augeatur.Alii cucurbitulam adglutinat, ut a ratione Suia curandi alienum non esset, nisi particularu ex attractu,collectioneiuracturam amplius ad interiora propellerent. Quapropter Soranus hunc in modum scribit Lanis oleo calido madentibus partes cotegentur,& linamentis implicitis intercostate replebitur, ut deligatura aequalis iuxta orbicularem circunductu ueluti in pectore fiat. Omnia uero ut in pleuriticis fieri debent. ad magnitudinis proportionem. Porro si magna quaedam necessitas compellat,
membrana costas cingens uehementer copungatur, cutem diuidere conuenit,& fractam costae partem detegere.deinde lamina,ne tunica costas tegens couulneretur,prius subiecta,OD
sicula quae pungunt ingeniose excindere ac eij cere oportet. postquam hoc seceris,ea sane quae inflammatione carent co- iunges.& cruen torti m odo curabis: quae aut illa affliguturaina metis oleo madidis operies uictu curationemq; adhibens inflamationi di cata. Decumbet aegri ea figura qua facilins tulerint.
De coxarum s pectinis ossibus. Cap. XCVII.
Coxarum aut ilium ossa raro quidem franguntur, sed
easdem cu scapulis differentias lustinent. Frangu tur. n. in extremis ,rumpunturq; in longitudinem, S per medium comprimuntur. Comites notae ipsorum sunt,dolor partem assectam affligens, punctionis pulsusq; sensus,cruris in eodem latere subitus stupor propter copressione, adaptationem uero scapulis simi te postulat, auersantur aut solam ex chirurgia eius quod fractu est,exemptionem per externas partes. nasi opus sit,digitis consormantur. deinceps aut etiam aliam c rationem moliri oportet,& sementis utendo, &c aua ilium Iin amen iis adimpledo,quo deligatura ceu fasciis circularibus. superiniectis,aequabilis efficiatur. Eadem et dicenda sunt,de pectinis ossibus hil enim peculiarius de ipsis dicere habemus.
506쪽
De uertebris, tua dors Osacro osse.
'Ertebrarum complcxus interim sane contusionem, ra
ro uero& fracturam experIuntur. propter quae contu
sis spinalis medullae me bran s,uel ipsa et medulla, ne .ui in doloris consert una ad. ucuntur,& mors praeceps subsequitur, magisq, si ceruicis ueric bras affectus infestarit, unde praelatus periculum,siquide in fieri potest, audebis et sectione osticulum quod premit eximere: si minus, ratione salte qua inflammatio propulsatur,ipsas lenies. At si processus uertebra. tum aliquis unde spina constat fuerit rcsracius, digitis tentantibus prompte occurret,dona refractio mouetur,rursiusq; in locum transponitur. Conuenit aut id quod testicium est auferre, cute extrinsecus incisa: suturisq; commissa, remedio cruentis idoneo uti. Caetcrum osse sacro confracto, index sesii rete manus digitus in anum demittendias est, dextra manu quod con fractum est quatenus licet,in naturalem figura reducere oportet. Si autem aliquid refractum sentiamus, hoc quoq; diviso, deligaturam curationemq. congruam adhibebimus.
De brachio. Cap. XCIX. IN brachio confracto Hippocrates quidem intentionem
hoc pacto molitus est. Lignum,inquit, oblongum manubrij ligonis modo,per semina su ne deligatu, obliquum ex trabe quada suspendere oportet: collocato autem homine in sublimi quoda erectius,quam iuxta figuram qua recta ceruice
dormimus, orthocatheudon dr, manu ipsius luper comem Ora tum lignum traducerent mediu ligni alae eius transversim adaptetur. manum aut inflexo iuxta rectu angulu cubito, mini
ster procubens continebit,deinde graue aliquid,ex epli gratia, lapide aut pondus plumbeu uel eiusmodi quippiam ex cubito suspendens, sinensq; pendere sublime,lta fracturam cosorma. bis: uel loco ponderis,samulus ad ima brachiu detrahat. Non nulli uero loco manubrij ligonis gradu scala usi sunt.Soranus hunc in modii tradit: aegro in sedili collocato,uel, quod satius est, resupinato quo minus molestiae sentiat, manu fune ligata iuxta compagem qua ipsa cum brachio coiungitur, & ex ceruice suspens ut angulosa ipsius figura seruetur,ministris duo-
507쪽
bus iubebimus,huic,supra fracturit,illi,insta digitos circumponant,atq; sic tensionem perficiant. Quod si ualetiore opus sit tractione,duos funeis aequaleis brachio circundamus,unum,supra fracturam: alterum,infra. atq; uni famulo super aegro Laatis caput consistenti,alteri iuxta pedes,capita mu tradente S,
iubebimus in diuersa brachiu distendere. At si siniimus humerus stactura senserit,dimidio uinculi,quod citia dicitur, alae siu-biecto,reliqua partem iuxta caput teneri iubentes, alio quod oppositu est retrahente, antitasin,hoc est a se retractione uti dictum est,moliemur,quead modii sane si cubitus confractus fuerit,illi uel iuncturae manus cu brachio senis i iiij cietur. Oili bus iam fracturae probe coaptatis,distentio quidem remittetur, sed iuxta Hippocraticam conliuetudinem deligabitur. Pol ro si fractura in Iaamatione uacet,recensq; sit,lineis utendu fasciis oblongis abude,circa treis quatuorue digitos latis, aqua madeti-hus,aut et posca si inflamatio adest,ianis tenuibus mollibusq;,
oleo imbutis: S si quide in medio brachij fuerit fractura,initiufasciae super fractura inis ciet: ubi his terue illigaueris, lurium fascia ducere covenit,ut queadmodu inquit) sanguinis inliu-Σiones excipiatur,atq; illic finiat. Iam uero re secuda fascia uti oportet, initiu eius similiter supra fractura iiiij cledo, atq; alia eo modo quo in priori: rursus aut superna deorsum, atq; i terusurIum reuocare,illic et sic terminabitur. Porro costrictio mediocris esto, tu nostri sensus,tu ipsius aegrotantis iudicio. At si iuxta imma humeri copage coligerit,priore fascia illa & scapulas,& pectus coprehendes,ut deligatura fiat qua Graeci geranida appellat, perq; secunda usq; ad cubitu dispesabis,ac inde ad suprapolita recurres,cu summo humero scapulas pectusq; coprehendens, primae fasciolae similiter. Quod si iuxta cubuislexu fractura obuenerit,et cubitu colligare expedit,ita ut angularis figura coseruetur. similiter in aliis quoq; artubus,nimirum cubito,semote,tibia,cu fractura in parte,aut et iuxta arti culamen tu & no in medio m ebro existit,post articulu fasciam iniicere expedit. Rehetiores itaq; fecundum deligaturam protinus ferulas et iniiciunt, ut adaptationis figura contineatur, constringentes ipsas prout sensiis & tumor ex inflammatione
postulat: ueteres autem, a die septimo serulas accommodarunt. nun intra hunc inflammatione declinate membru redditur tenuius At Hippocrates tertio quoq; die liga m eta solui
508쪽
iubet,ne tensio quaepia,aut motus praeter solitu cotectae particulae obueniat, aut eius quod iam infixum fracturae est, perspiratus prohibeantur, propter quos non solum noxius pruritus quibusdam accidit, sed etiam erosa e sam ei acrimonia nonnunquam cute, exulceratio concitatur. Itaque aquae temperatae tantum superfundere ratio est,quantum saniem discutere sunficit. Post septimum diem , ex maiore interuallo soluere conueni t,ceu partes non amplius saniem excernere desideret. imo
etiam calli obfirmatio hoc modo felicius prouenit. Caeterum ferulae iuxta sequentem rationem debent inijci . Splenia triplicia oleo imbuta super fascias circundantur. Si igitur membrum crassitudine suerit aequale,fimili terrisi in quale, partibus magis concauis per splenia repletis, aequale ipsium crastitie s rutis accommodandis efiiciemus.deinde lana aut stuppa ferula
mediocriter inuolutas, in orbem fracturae circundamus, non minore ciuam digiti spatio inuicem distanteis, easque moderate constringemus: ita tamen, ut quatenus fieri licet,serulas propius accedere articulum prohibeamus,praesertim iuxta interiorem flexus partem. ulcera siquidem in ipsis nonnunquam S neruorum inflammationes pariunt, uerum illic Iaxiores ipsas esse oportet, quemadmodum ualentiores,ubi fractura cur uatur. Praestiterit autem thoraci etiam brachium mediocriter colligare, ne ipsum loco motum, figuram peruertat. At
si quandoque inflammatio fuerit, eam uero agnosces ex ambiente tumore,ac rubore, ct quod membrum nunc multo magis quam prius stringatur uel si confractum membrum, distortum sit, & nihil horum appareat, sed ligamenta laxa, uel econtrario strictiora,quam par est,inueniantur solutis ipsis deligatura instauranda est. Resupinari igitur grotus debet, ita ut super stomachum manu contineat: brachio subijcietur molle quiddam pellem super se habens,ut iupei susionum insu3
excipiat. Superfundetur autem quotidie oleo calido, praesem tim quum urget inflammatio quando etiam cibus tenuis exhiberi debet: postea mediocris,ad calli generationem quies indicitur usque dum fracta occalluerint. occalescunt autem brach una & tibia diebus circiter quadraginta, post quos ubi milieris fascias, & lauacro usius fueris, emplastris ad fracturas factispersanare conuenit. haec tractandi ratio omnibus alijs propemodum cotistactis artubus conuenit.
509쪽
De cubito, radio. CV. C. CVblius radiusq;, interim uterque iuxta eundem locum
frangitur, interim alter duntaxat,uel in medio, uel in parte iuxta flexuram,aut brachiale. Omnium itaq; deterrimum est quu ambo eadem parte franguntur,deinde etiam cubitus solus. At radius fractus,aliis iacilius curatur . siquidem maior cubito non est,sed illum ipsum subiectum habet, utu luti insideat. Porro si ipsorum alter duntaxat fractus fuerit, in illo maxime intentionem ualidiorem moliemur. si uterq;, similiter in ledemus, manu anguli modo figurata,ut pollex omnium digitorum altissimus,exiguus digitus humillimus habeatur. sic enim cubitum radio subiici continget. At si ualentiore opus sit intentione,ambobus potissimum confractis, non sistumanibus,sed etiam senibus intendere aggrediemur,ut in capite de brachio comprehensum est. Caeterv omnis deligatura, ct reliqua praelidia, una cum serularum iniectione, hic adhibenda sunt,dum callus eos firmarit Firmatur autem cubitus diebus
plurimum triginta. Ac repositio ipsius similis erit ei, quam brachium fractum uendicat,praeter ea quae ipsi subiiciuntur.
Desumma manu, ct ipsius digitis. CV. G.
BR chialis S adueris eius partis, & in digitis articuloru
olla,quia laxa fistulosaq; natura sint, contunduntur quidem plerunq;, raro autem franguntur. Aegro igitur in alto sedili collocato,medicus in altero quoda aequali aduersus sedebit, priusquam manu imponat:ac tensis per ministrum iis quae fracta sunt,duobus digitis ipsa coformabit;pollice & india ce digito prius copressa. deligatura utetur,quo tempore urget inflamatio Na propter laxitare facile in ipsius callus amplior concrescit. At si acies digitoru, aut digitus limpliciter conse eius est, siquide magnus & pollex appellatus,suerit, post commodam deligationem ab inferiore part iplain, utiq; cum ma nu ligabis, ne dimoueatur: si ex aliis quispia,uel index, uel paruus digitus,proximo colligabitur: sin aliquis ex mediis, iis qui utrinque habentur, uel etiam omnes deinceps ligari una debent ,melius enim conquiescunt. luemadmodu si confracti le-rulis quoque colligentur. De
510쪽
LIBER. VI. 'De femore. Cap. CILE Adem de semore dicenda sunt,quae de brachio prodidia
s. peculiariter autem magis femur fractum,in anteriorem partem & exteriore promouetur. etenim in his naturaliter dilatatum est,instauratur autem manibus, funiculis,& antennis aequivalentibus,una,supra stacturam posita: alis
tera,sbbter. od si in parte fractura evenerit idq; iuxta semoris caput, dimidio fasciae lana circundato, nec crpora incidat, iuxta inguina disponemus, ct initia ad caput reducta, simulo ut partem contineat,trademus: insta aut e s. afuam sene circumposito initia ad intentionem alteri ministio exhibebimus Qv d si ad genu fractura habeatur, larem sane supra fracturaim sciemus. initia eius ad extensionem dispensamus, genu etiaipsum implicito quodam sene continemus. hanc autem pari Crestituimus aegro decumbente, & crure exporrecto : quae pungunt ossa ut subinde dictum est,eleuata,iperius tollemus reliquam curationem in capite de brach: o exposuimus. caeterum callo srmatur semur quinquaginta circa diebus. At quomodo reponi debeat,post totius cruris disciplina, comprehesum est.
De patella. Cap. CIII. P Axella os laxu est ae molle, valide corporibus superiore
S ima parte coprehensum. freque ter sane contunditur, raro aute frangi solet.sustinet aute ruptura per classitudine,& in tenuia stagna eta finditur,cu uulnere, uel sine uulnere. Nota uero cospicua motus. n. continuitatis intercidit) Rcauitas S lonitus. Instauratur autem pars cruris extensa, nam
quae bifaria fila est digitis eousq; comittitur,donec fracturae labra supra sese contingant,& inuice iungantur: quae uero in tenuia fragmenta fila est,manu cc formatur.etenim callo no generato, O quod pars utraq; per musculos cognato; & neruos, a semo: e & tibia in contrarium non retrahatur,tam e multitudo distentionis contrahet, & iunctionis difficultate a fiectis inducet, neq; enim laboratibus ipsis diutius genu sustinet,& o ambula do illi impediutur,praesertim ascensuri. siquide in aequabili per planicie motu actionis difficultas Occultatunin alcensu au te, eo quod genu, in crucis cleuatione & positu non inflectatur,deprehenditur. Iam uero ossiculum si quod pungit, eleuarum prius eximito,ac curatione consentaneam adhibeto.