장음표시 사용
511쪽
is PAULI AEGINE TAEDe tibia. Cap. CIIII. .
Ibi a cubito respondens, eande curationem recipit. et .
nim illa duobus ossibus fulta,altero crassiore & cogno- . A mini, altero tenui, quod ex similitudine perone Graecis, quasi fibula,l atinis sura dictu easdem fracturam differetias
recipit in omnem enim partem distorquetur, quii ambo ossa confracta fuerint.in treis aute, tuum alterum intra & extra:tibia quidem,retro: Bra,anterius quapropter etiam ipsa similiter restituitur manibus,aut laniculis superioribus,qua fraci Te senes sunt, interim ipsi tibiae circundatis, interim femori. Nam quum genu sit ualidius,articulum integrum per tentionem seruabimus Similiter & inseriore fracturae laniculo, ut in cubito dictu est:reliqua ut in capite de brachio tradidimus.
'Alus nequaqua stangi solet, eo quod unde quaq; tibia,
sura,& ose quod ob telsarae similitudine uocatur cyboides custodiatur minuaturq;. At os quod a cymbae figura dicitur scaphoides,& supernae pedis regionis,item pedis digitorum ossa,ipsum si cyboides,similiter iis quae in brachiali &opposita eius par te, manusq; digitis sunt, franguntur . quare etiaquae de illis diximus,ne eadem repetantur , illinc huc transserre consilium est.
Q uomodo crus reponi debeat. Cap. CVI.
FEmore fracto, aut tibia, non minori cura repositione lysius,quam reliqua curatione obibis . Na partiu confractarum aequalitas,hac potissimu probe administa ala,conseruatur. Nonnulli igitur canali,qua selenam Grqci dicunt,nunc lignea,nunc fictili, membru fractum, aut etiam crus ipsum reposuerunt:alij uero si ta ea quae cum uulnete fracta sunt. eo haec serulis nequeant constringi .in totum uero solenaru usunt posteriores damnarunt,multis sene de causis, sed praecipue, pipsarii duritia partibus negotiu face seret . Neq; tamen alienuest, artus cu uulnere si actos serulis excipere,ut Oiledemus. Aeqger itaq; resii pinabitur,ac indumentum aliquod crasti m cruriaequale,in longitudine utrobiq; contractu & inuolutu, ut canali per media concauitate oblonga proportione respodeat, sis
biicierurepellis sit per ipsam molliuscul a explicabitur, quae tu, perfusiones excipiat,deinde in longu crus concauitati huic ca
512쪽
nalem reserenti, insinuabitur. a lateribus alia uestimenta Ianae ve apponentur,ne membru in latera declinet, pedis autem ima pars asserculum rectu panniculo circundat v, propter mollitie,assumet.ac maioris securitatis gratia, media lasciatu duarum triues vriuestimeto canalis modo praeparato subiicientes
fractum membrii ipsi leuiter deligabimus. At si aeger non tolerans conetur pedem totu contrahere,conuenit id facere quod
in seperiore pedis parte dictum est,deinde blande cum asterculo deligare,ne inuiti inter dormiendu,ut uerisimile est,pedem contrahant. Aliqui uero etia stragula lecti per medium pe tundunt ut ipsi sint immobiles,& per soramen urina ct stercus reddatur,uin dum callus coalescat.
De fracturis qua cum uulnere incidunt. Cap. CVII.
, actura cii uulnere facta, siquide sanguis prosundatur, hunc uius sistemus: si inflammatio merit, praesidiis in
λ eam essicacibus utemur. Carnibus contusis, parte asteciam sicariticabimus,metu,ne in gangraena incidat,siublato at si alta Inoq; accesserit, aut alia quaepia serpens putredo, conuenienter occurremus habes aute hora singuloru curatione uuarto uolumine explicitam. At si nihil horum adsuerit, neci: ossa largiter denudata sint,liamulis,suturisq; usi,remedio cruentis apto,his medebimur,sic,ut osticula refracta,ut uerisimile est,&Pungentia innatantiaci; primu auseramus. Quὁd si magnu aliquod os emineat no comissum propter magnitudine,in intensione huic prospicies . Siquide Hippocrates semore S brachio confractis ossa excedentia statim eiicere dehortatur, periculuhis futurum praedicens ex inflammatione,quam tensio creari uel etiam eouulsione, ut credibile est, musculoru neruorumqTempus uero nonunqua administratione comodam inuenit. In quocunq; igitur osse quod ex sede sua excidit,manu admouere uollamus,nequaqua in inflammatione aggrediemur, sed primo statim,di antequam inflammatione occupetur.aut nono,nissamatione iam finita. Adaptamus uero ossa uecte quam Graeci mochiilcon uocat,est aute ea instrumentu ferreu septeocto ve digitos longu mediocriter crassum,ne inter comouendum innectatur, acutu in siummo latumq; , & leuiter inflexu, cuius acutum extremu siu perposito ossis tuberculis subiiciei testex altero in oppositu tendentes simul, & mediocri inten-
513쪽
sone membri lacta, inter se fineis fracturae comittemus quod si facere nequeamus,scalpris excisorijs obuersas acies habentibus quod eminet auferemus,aut serra subsecabimus, quemadmodum in fistulis docuimus:omumque asperitudine adaequa-tan membro directo,medicamentis quae in linteolis illinantur,curabimus. Maxime autem animum adhibere oportet in
membris coniugalibus,aut a iugis appellatis, ait ero autem in ipsis osse particulatim serra abscisso, ut membrum in contraetum maneat, etiam intensione accurat autemur. deligatura uero hoc modo adhibenda est. Circulares itaq; fasciae, partibus uulneris utrobiq; ini j ci debent: obliquae uero, per ulceris Ionoitudinem, ut in literae Graecae X similitudinem conclusio omnium fiat. Si sordidum adhuc ulcus est, purgantia adhibebimus: si purum,quae carnem inducunt,linteolis illita, aliamq; comprobatam usu materiam. Hippocrates pissera emplastro in linteolis utitur,id autem esse dicunt tetrapharmacum basililicum. Vbi caro increuerit, ferulae iiiij cientur. aliqui ueta per initia ipsas accommodant, ulceris locum uitantes, & pro usu urgente ipsas constringentes, uel rursiis remittentes. In quibbus autem squama ab olle recedet, notabimus quidem hoc,inde quod copiosus humor & tenuis excernatur,caro autem uuceribus uacua inanisq; saeta attollatundeligatura quidem l
xiore ad curationem utemur,hamulo aute,aut eiusmodi quopiam squamam euellentes, iterum ualidiore deligatura utemur. porro per totum ulceris tempus medicamen aliquod ex
ijs quae inflammationem arcent linamento illitum,uulneri incumbet, ac simplices fasciae in is cientur,quae singulis curationi- .hus solui debent, quum aliae supra dictae maneant, ut in capite brachio expositum est.
Si praeter modii fracturis callus obducatur. Ca. CVIII.
Ibi modici fracturarum calli indecoram omnino specie ess-ciunt, nonnunquam etiam functiones impediunt, si prope articulum coaluerint. Si igitur recens adhuc callus coierit, remedijs admodum astringentibus utemur deligatura ipsa a commodantes. Nonnunquam uero & plumbea imposita lamina,id quod requiritur,essicimus. At si lapidosus solidusque fuerit,incidentes ipsum rademus,id quod eminet, scalpris auferentesili res exigat,etiam terebris usi.
514쪽
II BER VI. set si dinortum membrum callusfirmarit. Cap. CIX. 'a Vibus membrum distortum callus firmauerit, dissicultate functionu obeundarum haud exigua Bbsequente, praesertim si in pedibus fuerit, repositionis quide modus no recipiendus est,ut qui extrema inserat distrimina,veru si callus nondu radices egerit, laxatibus superfusionibus,& cataplasmatis ex ficis pinguibus & colubaru stercore, alijsq; medicamentis q uae a callo soluendo porolytica dicuimtur,utimur Insuper per manus frictione, & confractione hunc distoluemus. Quod si lapidosus euaserit, scalpello superscie diuisa,exciseriis scalpris consortiu ab osse liberabimus, deinde fracturae medebimur, ut superius a me dictum est.
Si fructurae callo non firmentur. Cap. CX.
FRacturae nonnullae sine callo permanet,ipra definitu naturae tepus,aut ob cotinuas resolutiones, aut immodicas
superfusiones , aut motu intempestiuu,aut fasiciatu copia, aut quia totu corpus alimentum no percipit,in quibus etialia tenuius fieri memor u contingit Itaq; cum alias occasiones,tu maxime corporis inedia tollere conandum est,partim per calidiora alimenta materiam particulae distribuendo, partim cibusubministrando sussiciente,item lauacra,& reliquas animi uo. luptates. Porro notae eos qui callo iam firmantur comitantes, hae inter alias sunt praecipuae,si fasciolae cruore referat, et non oborto uulnere,quod sorsan accidit, calli substantia quando coalescit fistulis ossium inspersas sanguinis guttas extudentes.
De o gibus laxatis. Cap. CXI. um luxationes stacturis proximae sint, de hs uerba
facere aggrediemur Luxatio igitur est, ut summatim dicam,quum articulus a proprio sinu,ad insolitu excidit,in qua motus arbitrarius impeditur.disserentias ipsius alias dicere non habemus,nisi eam diitaxat quae ex maioris mino-1isq; ratione sumitur. quum enim articulus in totum excide rit,communi generis uocabulo affectus Graecis exarthrema, latinis luxatio dicitur: quum aut aliquatenus duntaxat emOxus est,aut usq; ad superficiem e sinu elapsiis,par threma .
Vrsiis a superioribus incipientes de maxilla dicamus. Nam quum malae sint immobiles,luxatione non peri-F a clitantur.
515쪽
clitantur. maxilla aute toto loco non mouetur,quod capita ipsus malis firmiter ac tuto i nsinuata sint: modicam uero perueisionem quam pararthrema uocauimus,subinde experitur,
ruod ob musculos qui ipsam continent ex continuo mandeni loquendiq; exercitio in mollitie elanguescenteis, qualibet de causa facile laxetur, quod uerbu apud Hippocrate σχῆτοα dicitur,in quibus sine aliqua difficultate articulus sipote in proprium locu reuertitur. veru de maxilla in totu luxata, satis estit ili us uerba ex ponere,quae compendiosa,integra, ct perspicua exitiunt. Scribit itaq; hunc in modu. Excidit quidem maxilla
raro,laxatur aute subinde oris hiatu, quomodo etia aliae plures musctitorii neruorumq; peruersiones, id efficiunt. Claru itaque hinc potissimumi est, quandocunq; exciderat. Nam maxilla in anteriora prope litur, & ad contraria eius unde prolapsa est, peruenit,ostisq; tuberculum iuxta malas tumidus apparet, difficulter aegri maxillam comittunt. Qualis aute repositio ipsis congruat, manifesto liquet.alium. n.continere caput oportet, alium comprehendente ab interiore parte & euteriore digitis iuxta mentum hiante homine quam mediocriter potest, primu quidem maxilla cona mouere aliquadiu,& huc, illuc manu diducere,ipsiq; homini iubere, ut laxam maxillam habeat, simulq; remittat, de concedat, ut repente potissimum laxetur. tribus pariter figuris,mente adhibita. Ratio siquidem est illam
ex peruersionem naturalem statu reducere. Oportet autem
maxillam in posteriora propellere, item cosequenter his committere, neq; hiare. Insertio igitur haec etia in aliis figuris fieri non poterit. medicina aute modica sufficiet,sipientia, appositum ceratum fascia laxiore deligare. Sed tutius est,ressi pinato
homine firmare caput ipsius puluinis subiectis quam plenissimis,ut quam minime cedat. Caeterum ulnerati caput aliquis continebit. Sin aute utraq; eadem maxilla eluxata suerit,cura tio quide adhibebitur: uerum comittere minus hi os possunt, ut quibus prominentiores maxillae sint. rectitudinem aute inde nexam maxime cognosces. dentiu &superioru &inseriouterminis, secundu horu directam aciem consere illas quam citissimem serere quomodo autem insierentur , expositum est .
Quod si locis suis non insinuentur,& periculii de anima sebsequetur ex febribus continentibus,& torpido Caro. Nam musculi hi dum alterantur,& praeter naturam intenduntur, Carit inducunt.
516쪽
inducunt, uenter solet his biliosa deijcere, uel syncera pauca, di si etiam vomant indiscreta eijciunt. hi igitur decimo die potissimum moriuntur. ac hoc modo iniectionis nos subinde usi sumus,fomentis prius ex hydrelaeo calido per spongiam se per luxatam maxillam adhibitis,quando potitsimu aegre potest restitui, homineque humi collocato , post ipsum nos sedentes ,
quemadmodum ab Hippocrate traditum est,Operamur.
De clauicula summo humero. Cap. CXIII. CLauicula interiori quidem extremo no excidit, ut quo
pectori committatur. unde ne mouetur quide in ipso. At si uiolentia cuiusida acuti extrinsecus ferientis auellatur, quemadmodum stactura ipsius instaurari debet'. Extremum autem,ipsus quod humeri artic ut amento inseritur, non admodum sane excidit, a bicipiti musculo summoq; humeri tuberculo prohibitum imo neq; uiolento quodam motu clauicula priuatim agitatur,propter solam thoracis factam separationem. Unde homo solus inter animantia clauiculam ob tinet: quam si in palaestra,ut uerisimile est peruerti contingat, consormatione per manus dirigitur, & spleni js multiplicibus accommodatis una cum deligatura decenti: eadem curatione etiam summus humerus peruersus in propriam sedem reuertitur. Est autem ossiculum cartilagineum quod clauiculam scapulis colligat,in resiccatis mortuorum cadaueribus occultatu, quod loco motum,imaginem imperitis exhibet,brachii caput excidisse,etenim in hoc exterior humeri pars acutior apparet: concauum autem,id unde excidit. uerum notis quas deinceps subiungain ipsa discernentur.
De humero luxato. cap. CXIIII. BRachii caput scapularum sinui insertum, excidit quide
srequenter,uerum neq; in superiorem partem, ut quod scapularum processus ancorae similis impediat: neque in posteriorem, propter ipsas scapulas : neq; tamen in anteriore, ob musculi bicipitis tendine,ipsumq; humeri fastigium. Sedravo quide in interiore exterioremq; prolabitur, continue uero praesertim macilentioribus, ad ima atq; his sane iacit ἡ & excidit & rursius inseriturimulta autem carne praeditis contra, raro quide elabitur, sed aegre in sedem siua compelli inr. Quibusdaitaq; etiam no luxatis, ex ictu frequenter elapsi loco membri
517쪽
suspicio oritur.eoinualida inflammatio subsequatur. Porro quibus in imam partem luxatus humerus est, hoc modo agnosces: affectus humerus si cum simo conseratur,multum differt,
quum exterior eius pars unde excidit,cocaua appareat, ut in summo humero eluxato diximus,quod acutius qnam natura
liter esse debet,apparet,& brachi j caput elapsum in ala manifesto occurrit,ac manus huius cubitus a costis magis recessit, quibus quidem costis si ipsum adigas,cum dolore admouetur, neq; aegri manu extenso cubito ad aure possint reducere, neq; alium motu multiplicem per ea moliri. In pueris itaq; uel in quibus recens nec ampla facta est eluxatio, et nodo medii digiti flexi eminente medici manus, uel ipsius affecti, sanae manus, s no puer sit,frequenter restituta est, ut inquit Hippocrates. ualentius aut hoc modo luxata inseruntur. Homo lotus &superfusionibus laxandi uirtute praeditis usius, resupinari humi debet,& pila mediocris uel coriacea, uer alia quaepiam no a modum mollis alae accomodabitur, ac sedes medicus aduersus
aegrum,iuxta latus affectu, si quide dexter humerus luxatus sit, dextri pedis calce superponet pilae alae suppositae,si sinister,sinistri.ac assecta manu prehensam ad pedes trahet, simulq; calcaneo alam in diuersum propellet,ita ut aliquis post caput ad auterum humeru resistat,ne corpus circii diuellatur. Est & alia ratio immittendi,quae humero subnixo perficitur, quod Graeci κατωμίγω dicunt. Adolescens,aut longior aegrotate,aut altius consistens iuxta affectu latus,aegri indide collocari alae sua ipsius humeru ibi jciet,& manum eleuata ad uentrem sius attrahet,ut reliquu aegri corpus post eu qui humerii suum alae subierit sublime pendeat. At si aeger leuior fuerit. alius quispia puer
leuis ex ipso suspedetur. Na manu ac reliquo corpore in contraria detractis ad ima, subiectus alae humerus lacile elapsum articu tu reponit. atq; hoc et ligno quod Graeci hyperon dicuti efficimus. Est aut id lignu oblongum,rectu,quod in pauimeta super aliud quodda .lidu ponitur.huius igitur summii extremum rotundit,quod non admodu crassum neq; tamen tenue
est, alae aegri aut stantis,aut sedetis,subiicietur,iuxta tota ipsust logitudine. Ac manu per lignu istud porrecta& detracta, reliquo aut e corpore contra inserius vergente, uel sua sponte,uel
alio quo a trahente,restitutio fiet.atq; hoc in scalae gradu fieri debet,quemadmodu in confracto brachio per tensionem fieri . dicebamus.
518쪽
dicebamus.hic autem rotundum quoddam corpus super gradum deligatur,quod rotantis alae possit adaptari & brachii
caput propellere. Porro si ob vetustate aflectus, aut corporis duritiem, repositio nobis facessat negotiu, utemur et ratione quae per spatham ligneam,amben appellata fit. Est aute ambe lignu quod longitudine duorum cubitorum habet, latitudine quatuor digitorum,crassitudinem instar digiti alterum extremum rotundum,quod etia prompte in alae sinum i ngreditur, perinde ut ligni quod hyperon uocatur, extremum. hoc it3q;
extremum panniculo citcundatum,quo lenius existat,capitulo brachii iuxta alam accommodabimus, totam uero manum
ad lignum intensam cu eo deligabimus, iuxta brachuim,cubitum δε eius extremum,deinde ligno obliquo inter duas colu
nulas rectas adaptato,uel rursus supra scalae gradum manu tra. iecta cum ligno,ut ala per trasuersum gradui accommodetur, manum insta trahentes, sinemus in alteram partem reliquum
corpus in sublimi pendere, tunc n articulus ingredietur. Vbi fuerit repositus,mediocris ex lana pila si quidem inflammationem pars non sentiat,sicca: si sentiat, oleo madens alae iniecta,deligabitur.per hanc autem alam & humerum & alteramalam uinculi deligationes literae X figuram potissimum apparabunt .ita ut in hunc modii facta deligatura super assectum humerum accommodetur,brachium autem costis colligetur, ip-stu; cubitus & summa manus,ex ceruice deuinciantur e rursus de integro articulus excidat. Post septimum diem uel tardius ubi falcias dissolueris,mediocri uti frictione praestat, eo eo ore solidiore facto,articulus ita firmetur,ut no facile pro labatur. Quod si aut crebro prolabatur,aut humiditatis uitio, aut ob alia quampiam iam diu facta elabendi uiam,ad ustione ueniendum es sicut supra comprehendimus. Quum aute uel infantibus tu utero aut aeditis quidem in lucem, sed adhuc increscentibus,particula suerit luxata,necdum reposita in humero quidem carnes nihil a naturali figura desciunt, neq; enim manus quodcunq; opus perficere impeditur, os autem brachii
breuius permanet,non augescens,ac tales nominantur gali an cones. In femore etiam os incrementum non lentit, & totum crus contabescit, quum enim pondus corporis terre nequeat, non exercetur, ac in aliis membris luxatis manentibus quae
subi ciuntur partes omnium iniuriis expost tae sunt.
519쪽
4ic PAVLI AEGINE TAEDe cubito. Cap. c XV.
O Vanto cubiti articulus humero magis uarius cre
ius est,tanto plus negotii prolapsus exh:bet,& tardius quidem existit,sed difficilius reponitur, propter
tuberculorum sinuumq; frequentiam. Nonnunqua igitur so-him aliquatenus detorquetur , quem casum pararthrema dixi, Ope uero etia m ex toto in omnem partem probabitur,praecipue in priorem & posteriorem, quod facile Agnostitur, eo crexcidit oculis & tactui obiecto,in quodcunq; prolapsum sit, resnu unde excidit apparente Haec uero potissimum sani cubiti inspectio coarguit. Conuenit aut protinus membru reponere priusquam inflammatione occupetum siquidem eam experiridissiculter curatur. Quaedam etiam nullam prorsus curatione recipiut, maxime si in posteriora prolapsa sint. Haec enim l xatio omnium quae in cubito sunt maxime dolorifica est &periculosa. Quod si modice articulus inversiis sit, moderata etiam intensione restituitur . sicut ministri manum expore clam iuxta brachium cubitumi contineant, & in aduersareis trahant, medicus aut suae manus palma quod excessit in suam sedem compellat. Hippocrates in priora luxatione subito manus inflexu instaurat: ut palma ipsius humerum iuxta rectum pulset: in posteriora uero,subita rursus & diutius facta extensione,quoniam luxatio in priorem partem,uiolenta potissimuextensione essicitur: quae in posteriora, sexu similiter uehementi. Quod si luxatio perseueret, etiam ualidam magis in. tensionem usurpabimus, eiusmodi uero est potissimum quam Ilippocrates in brachio costacto exposluit,ubi ligonis maun- brium adhibebat.porro recentioru aliqui hunc in modum adaptant, ministris duobus manum ut dictum est, intendentibus, ita ut alter sursum ad alam contineat,alter deorsiim iuxta brachiale,medicus aduersus aegrotanti consistens, duabus palmis iuxta articulu,brachium circundat, ac ubi iusserit uestimenta tractum in oblongum uel latam fasciam manibus ipsius simul & aegrotantis brachio circundare,& in exteriora imaque
propter summam manum retrahere,ipse deinceps cum teli ne constrictas ipsas trahit,donee cubiti articulum excedant. Caeterum manus prius oleo illini debet,ut lubrica fat & faciale medici palmis deducatur.Sic enim prolapsa si pertrahentiumanum
520쪽
manum ui premantur,in propriam sedem reuertuntur.post quam sent reposita, in anguli modum figurata manu, ex sple-nhs & conuenienti deligatura curationem petemus.
De brachiali O digitis laxatis. cap. CXVI.
BRachialis digitorumq; luxatio nullum facessit negotiuper se,nisi cum ulcere facta fuerit de hac igitur in capite
de luxationibus quae cum ulcere sunt tractabitur. At sine ulcere luxatis,mediocri intentione, & remediis quae inflammationem pellunt, medebimur.
De uertebris lina. Cap. CXVII.
UErtebrae spinae si ex toto prolabuntur exciduntq;,praeis sentaneam mortem inferunt.Medulla siquidem ipsius spinae uel quamlibet copressione no sustinet, quum &solus ex ipsa neruorum processus si cotundatur, hominem in periculum perducere sussicit. Perversionibus aut subinde ami-gitur,nue in priorem partem distorta,ac uitium lordosin Graeci appellant: nunc in posteriorem,& cyphosin a loco gibbato uocant: interim uero in latera,quod scoliosin nucupant. Quuigitur multae simul uertebrae paululum adeo perueris suerint, plurium simul peruersio ex circulari flexus rotuditate fieri apparet . ac putant nonnulli decepti, ab una uertebra ampliter peruersa id fieri. Nil magna distorso non rotundum, sed angularem spinae flexum molitur, quando etiam magis periculum subsequitur.Si igitur introrsum spina est peruersa, restitutionis spes nulla est eomper uentre, anterius oppositio fieri nequeat.qui.n. in scala sic affectos intendui, aut cucurbitulas admouent,aut sternutamenta aut tussim,aut satus excitat,quid tandem promouere putati sint, Hippocrates abunde ostendit. Quoniam uero subinde cuiusda ossiculi spinae refractio facta, cauum locu repraesentat, quemadmodum in capite de fracturis coprehensium est aliqui uitium lordosin esse crediderut,deinde hoc celerius persanato prompte. n. callo firmatur) lo dosin curatu facilem existere pronuntiarunt,& si nullam curationem,aut certe dissicilem recipiat.his etenim urina supprimitur,aluus no respondet, corpus inhorrescit, postea etia sine
uoluntate excrementa prorumpunt. Haec aute eueniunt, ner
uis & musculis consioriij lege lacessiti ac celeriter aegri moriutur . praesertim si Iuperiores & cet uicis uertebrae affectum fue- tint