장음표시 사용
481쪽
Porro latera scelus,si quidem in rectu dirigu tur, praedictis u tamur rationibus: sin minus , totu ipsium intus dissectu particula tim extimemus,cura adhibita, ne particula quaepia ipsius nobis nesciis intus relinquatur. Postqua manu scalpellom administrationem obierimus , remedijs ad inflammationem inscriptis utendum est. quod si profluuium sanguinis oboriatur, huius quoq; curationem accepisti. Huius loci multo uerior est scriptura inueteri codice, ν
-, id est, dextram manum contractam cum sortibus digitis pingui aliquo inunctam,&c.
Si siecundaefuerint relictae . Cap. LXXV.
Foetu excusso freque ter accidit,ut uelamentu illius in utero firmiter adhaerescat,quod nostri secundas, Graeci ch rion,& deuterion appellant. Diducto igitur uuluae ostio, secundae quae inibi relictae sint, & in parte aliqua orbiculatam conueris,facile educuntur. Manu siquide sinistra calida,inu ctaq; in fundum demissa secundas sublabentes oportet eijcere.
Si aute sundo uteri fuerint adnatar,demissa similiter manuc prehendentes tendemus,neq; in rectu,ne uulua procidat,nem uioleter admodu,sed leniter primum deducemus,huc illuc ci cumagentes, deinde paulo ualetius. hoc.n.pacto obsequuntur S a connexu dissoluuntur Quod si uuluς os connivere suerit deprehensum, remediis ad hoc comemoratis utendum est. Si uires no suerint inualida ,etiam iis quae sternutamenta prouocant, & aromatum halitu ex sectili uapori conueniet: & si os uteri diductum sit,manu inserta,secundos ut dictu est extrahere conabimur. At sine sic quidem exemptae suerint,terrere nos non debet,secundum paucos. n.dies putrefactae & in sanie resolutae excidunt. Quia uero grauitate odoris S caput opplent &somachum peruertunt, sussitus conuenientes excitabuntur: ad eos autem cardamomum & ficus aridae commendantur . .
Quom indo coxendices adurantur. Cap. LXXVI. a V madmodum humerus,ita etiam coxa pr0pter humiditatis copiam nonnullis excidens, ustione postulat, quod Hippocrates his uerbis testatur. Quibus
coxa ea diuturno ipsius cruciatu loco suo mouetur, crus con-bescit & claudi fiunt,nisi ustionem experiantur. Conuenit igi'. l
482쪽
turtune illum praesertim locum adurere , e quo articulus excidi t. sie.n. humor redundas desiccabitur, & locus cicatrice densatus non amplius os suspiciet, quare etia penitius illic ustionem moliri conuenit. Recentiores aute tres crustas adhibent, unam retro urentes in acetabuli sinu,altera supra genu extrinsecus,& tertiam supra exteriorem talum,qua est carnosior.
CVm locus postulet de ani fistulis disserere, nihil mali
fuerit prius generati m de omnibus fistulis uerba sacere. Itaq; fistula sinus est callo obductus,aliquatenus indolens,in pluribus nascens particulis, magna uero parte ex abscessibus oritur parii dextre curatis. Callus aute continua qnaedam caro est,albida, madoris expers eoq; etiam doloris,neque uena,neq; nemo ad ipsiam pertinente Interim sinus siccus,i terim humidus est,nune humor incontinenter fluit, nunc certis qnibusda temporibus remittit, ore ipsius oppleto iterumq; adaperto: Alias fistulae in os desinunt, alias in nervum,aut alia quampiam principe particulam,uel recte intus tendentes, uel oblique tem uel uno ore,uel pluribus perulae. Quae igitur in grandes arterias aut neruos, aut tendi nes notatu dignos, aut membrana costas succingente, aut aliquam principale particulam deueniunt,uel neqnaqua,uel certe,cum artificiosaq; diligentia attingere debemus reliquis hunc in modu manum ad moliemur,primum tentabimus,si quidem recte intus tendant,
cultro excisorio: si oblique,specillo duplici cuspide,flexili. Huiusmodi aute sunt quae ex stagno fiunt, ite ex aere tenuissima . In quibus aute duae pluresve orae habentur,notationi per specillum non obtemperantes, sinu per unum ipsius orificiu adusto,ex clvsteris in reliquas oras transitu deprehendemus, num una fistula sit pluribus oris dehiscens, in plures: ac ubi tentatu est,siquide per summa habeatur sinus, arctusq; sit, demisso specillo explicantes,scalpello figura comodiore callum tollemus, aut unguibus,aut acie sicalpri deradentes: at si latitudinem habeat,corpora seperflua,tolli debent: sin aute non summa occupauerit,sed penitius recte tendat, eo quatenus licet in alto diuiso,orbiculatim totu callum auferemus: quod si reliquiae ip-hus aliquae remanserint, medicamento adurente eas consumemus, quod si amplus quil sit medicamento non cedat erro canD i dent e
483쪽
dente crustas ei inducemus. Caeterv si s stula in os terminatur, hoc ide quod integrum est,duntaxat rademus: ubi uero cariem aliam Ue quanda corruptione experitur, quod uitiatu est, totuexcisorijs,acie inter sese opposita habentibus tollemus,si opus sit, prius terebra perforatu,siue ad perspiratu duntaxat,sue ad medullam usq; fuerit uitiatum. At si os quoq; emineat, caulis modo porrectum, serra ipsiim adimemus. Sumptis itaq; du bus Ioris,unius quidem medium oss,eminenti subiiciemus,lpiumq; per ministru attollemus: alterius aute quod crassius est, uel ex lana quoq; factum,similiter medium carni quae ossi subiacet adaptantes,initiaq; infra prehendentes, per ipsium lorum carnem deorsum iubebimus detrahi,ne ipsa serrae delibus per- radatur, atq; hoc pacto nos excretione molimur. Vbi uero particula quaepiam princeps subiecta est,exempli gratia,membrana costas inuoluens aut spinalis medulla aut eiusmodi aliqua, inter excidendum aut serra concutiendit os,lamina, quq quod membranam cerebri custodie meningophilax graece dicitur, subi jciemus : non uitiato aute osse, totum orbiculatim carne nudum serra eo de modo deradetur Fieri nanq; haud potest,ut ossa circulatim implicita carne obducantur. Simili ratione si ossis terininus prope articulu suerit uitiatus, idam serra auferri debet. At si totum subinde os,nempe cubitus aut radius aut tibia aut eiusmodi aliquod contabuerit, totu adimetur. Femoris autem caput, aut coxa, aut spinalis medullae uertebra affe-eta, attingi non debet,periculi quod ex arterijs adiacetibus accidit euitandi gratia. Hoc igitur modo ac uia faciendu est , in singulis ubiq; particularum uitiarum situ,uicinitate,& naturae consortio in i pecto,item morbi magnitudine, & laborantis uitium robote considerato. Certon aute, hoc est Duae quit sinus si fistulosus,mellea dissiliens humiditate, eandem administrationem curationemque cum fistulis & aliis sinibus requirit.
De aut fistulis . cap. LXXVIII.
A Nj βρ0 α laxentes quide notantur inde P Ore no apis
parente dolor ipsis oboriatur, & purulenta humiditas per anum prosundatur. Plurimis abscessus quoq; indicia praecesserunt: manis stae aut e cultro excisorio,aut feta porcina dem illa noscuntur. Nam instrumentii ad ima penetrat,&digito indice in sedem transmisb occurrit, fistula nimirum ad
484쪽
interiora perforata. At in ijs quae perforatae no sunt, instrua digito, no statim occurrit,sed obstat in medio corpus no pers ratu. Tortuosas aut & labyrinthi modo flexuosas agnosces inde,l instrin paululu procedat,pus aut ad illam portione co piolum efferat. At quae prope intestinii oriunt fistulae, agnitionem sui praebet, ν non liqua & lumbrici & stercus per orificiuerumpat. In oibus aut fere callus aliquis in orificio prominet. I tam fistula isanabilis est,quae uesicae ceruice perforauerit, aut quae ad semoris articu tu sit,aut quae ad ipsit m loganone tedari Hegre uero cosanescit,quae orificio caret, tu quae delitescit Scin os terminat,multifariamq; fissa est: reliquae in uniuertum facile curant, administratione nuc in modii adhibitae resupinato hole, ut cruribus sursum porrectis semora ad uetrem inclinet,
que admodii fit in ijs quibus clyster in alvu mitti t,si fistulae extremu in immo occurrit, culter,aut auricularii specillum per orificiu demittit,sebiectaq; cutis simplici linea excidit: si autealte intra sede fistulae terminus finiat,demisso per orificiu cultello,siquide perserata ipsam inuenerimus,demisse iuxta oppositam astecto ano manu indice digito,eiusde cultelli initiu adigentes,&deflectetes,ipsum soras reducemus, ac corpora quae
incubunt cultello,simplici diuisone liberabimus. At ii nodii fi-sula perforata reperiat,in altu uero ani duntaxat terminet,&tentatibus nobis indici digito occut rat,corpus intercedens cusquamosum mebraneumq; sit,uehem et ius mucrone cultelli
perforabimus,traductoq; per de cultro,rursus scalpello corpora quae ei incubunt distbluemus,queadmodii prius explicatu est. Si igit terebrae,aut scalpelli ad fistulas accomodati acie sinus sundu iuxta sede perforaverimus,ipsum infirm per anuui inserentes,illinc totu quod interiacet acie terebelli pertunde mus,& post excisionem uulsella, aut forfice corpora diuisione ambientia colli aut sunt) prehensa ex tot' adimemus, musculum qui anu eostringit,spin ter dr,ubiq; uitantes. Nonulli Gquidem rudius dii in alto sectionem molirent,ipsum couulnerariat,atq; inde inuolutaria stercoris excretio homini accidit.
At si qui timi diusculi chirurgia fugiant, Hippocratica uti debent e lino deligatura. Iubet liquidem Hippocrates,linu quintuplex crudii cudiro soratro uel specillo P fistula demittere,&lini principia cui rogi,ac quotidie costringi donec corpus tota
quod duabus oris intercedit,dissectuilinu er uctet. Si uetust t. . . D 3 malum
485쪽
malu cotraxeritiquum dissolues,et paro, aut eiusmodi quodaarido illito linum oportet pertrahere.Sunt qui foramini tere brae fistulis dicatae insertu linu iuxta praedicta' ronem propellunt,quod meo iudicio no couenit . Dum.n chirurgia uitanis praeter i hanc requirunt,et curationem remorantur.de latentibus autem fistulis Leonides in hunc modum tradit. Cum autem alta pars stringentis anum musculi in fistulam dehisicis, quae uel a sede incipiat,uel longius procedat, post notas iudia catas,disquiretur instro quod ad sedem diducenda sit aptatum. dico aut exiguo per specillo quod Graeci dioptrion appellant, anu ut muliebrem sinum,distendi. At cu fistularos clare apparuerit,per ipsum specilli mucro demittetur, propelleturq; in imu: lamina uero subiecta tota sistula super ea diuidet semis pathula,aut sipatha fistulis incide dis peculiari. Nos aut cum in talem incidissemus assectu,hoc administrationis modo uti non potuimus,4 ductus fistulae in cospectum no ueniret. Na interanum & eius fibula dextra parte sita erat, inst m uero quod ei
diducendae erat impositu, magis operatione adumbrabat: at per digitos distendentibus anu nobis, rima quaeua inter unam quanda ani ruga ceu fistulae emissarium apparebat, etenim pus per ipsam emanabat,per eande uero cultelli mucrone in fistulam demittebamus ceu manu ab ea ducti, deinde dextrae manus indice digito,ani fistulae inserto,eu inuenissemus quoddam inter digitum & instrm,tenue corpus,cu mq; uiolentius cultellum digito adegissemus,fundum fistulae sursum couersum sorauimus,ubi iam digito mucronem instrumenti foras trai ctassemus,consipicuum nobis factum totum corpus quod inter fistulae orificia habebatur, lico autem ea quae initio ad humoris emissarium sita erant,& ea quae nunc a nobis saeta sunt scalpello praecidentes dissoluimus.
CVm haemorrhoidum notae ex ipso quod uacuatur in anotuerint, antequam manum admoliamur , clystere utemur copiosssimo,simul intestini superuacua inanientes,simul & anummi proptius interuertatur & extrema ipsius pars exeat,irritates. Resupinato igitur aegrotante aduersiis lumen clarum,siquide costrictione usi summus, sinu quintuplex serrameto quo ora uenarum in ano extantia adurutur,
486쪽
uel quo uuae, labris luemorrhoidum circumponentes unamquamq; hoc sene astringemus,una duntaxat relicta, qua sanguis supei fluus emanet,quod etia Hippocrates praecipit. Post astrictione linamento implicito oleo madete,& ad sedem a commodato ligamine,usi,aegro quiete indicemus, oleo tepido, aut mulsa uentri medicates,deinde postea cataplasnote exmicis panis & croco utemur. Vbi haemorrhoides exciderint uino cicatrix ducitur.Leonides aut no e lino deligat, sed forcipe prehensis ampliter haemorrhoidas scalpello excindit. Achirurgia uligine thuris utendum & amylo, chalcitide,uel eo medicamento quod usta spongia simul & pice costat,ite pastillo faustino ad absoluta adustionem. Alii uero instrumeti quo
uuae uruntur,concavo, medicamine quod adurat repleto,que admodum uuam, sic etiam haemorrhoidas usserunt.
De condylomatis, tuberculis, rimis. Cap. LXXX.
A Ni mp yloma loco solum ab eo quod muliebres lo
cellos infestat,differt,rugosa & ipsa sedis excrescetia, aut inflamatione,aut rima quae dicitur rhagas praece dente.Per initia itaq;,tuberculum appellatur: cum Occalescit autem,condyloma: quare conuenit, haec quoq; , quemadmodum illa,uulsel la apprehensa excindere,& medicamentis crustam ducentibus curationem absoluere. rimas autem a stercore potissimum indi: rescentes,& quia dum cicatrix generatur, occalescunt,inueterascuntq; ,recentes,faciemus, uel unguibus uel scalpello radentes & cicatricem ut par est,inducemus.
De anoncn perforato. Cap. LXXX I. P Vςxi ioceus natis,anus ex natura no perforatus interiminuenitur,membrana nidelicet obstructus . haec igitur si fieri pot,digitis ipsis dirumperur: sin minus,acie sicalpelli
eam excidentes,uino curabimus. Qua uero & prouectis subinde ob ulcus non dextae curatum anus committitur, conuenit hanc unitionem instrumento couenienti diruptam curare, fistula plumbea, aut obturamine quoda ano usiq; dum in totum consanescat,como de imposito,ne rursus coalescat. Porro ob iuramen tu medicamine quoda cicatrice duce te obliui debet.
Quomodo uarices excindantur. Cap. LXXXII. UArix uenae dilatatio est, aliquando in temporibus, ali quando in ima uentris parte sub umbilico,nonnunqua D etiam
487쪽
etiam circa testiculos, sed maxime in cruribus. Π e igitur
originem plurima parte ex materia melancholica trahit, eorum autem qui testiculis oboriuntur curationem per scalpellum iam in capite de uaricum ramice tradidimus, atq; his similiter crura infestantes aggrediemur, ab interiori se moris parte incipientes,ubi etiam origo ipse rum magna ex parte inuenitur.mlerius enim,in plures distr: buti propagines dissicilius tractantur Loto igitur humore,suniculum superiori femoris regioni circundamus. iubemusq; ut inambulet inde repleta uenam atramento scriptot io, aut collyrio notabimus iuxta uarici; situ metrium digitorum,aut paulo ampliori spatio interposito,decumbente aegro cruribus extensis,alterum sunt culum siupra genu iniiciemus. Elata autem in tumorem uena, scalpellum adigimus,qua atramenti nota est tam alte, ut cute duntaxat scalpellum penetret,ne uenam diuidamus ubi oras uulneris hamulis diduxerimus & membranas custio inflexo
ad ramicem aquosum accommodo excoriaverimus,uena detecta&undi quaq, explicata semoris ligamenta solvemus, uase per caecum hamum suspenso, acum duplex linum trahentem subi j ciemus,plexumq; lini amputabimus, & diuisa scalpello Ier medium uena, letrahemus linguinis quantum usus postuat: deinde funiculo superiorem uasis partem constringentes, erectumq; crus eleuantes manuum expressu sanguinem qui in crure est evacuabimus: deinde infra rursiis uas denuncientes, uel id uenae quod inter uincula est,abscissum tollemus, aut manere id sinemus usq; dum sita sponte cum funibus excidat, &uulnere siceis linamentis oppleto,splenium uino & oleo madens, iniectum deligabimus , medicamentoq; ad pus faciunduapto quod linteolis illi natur persanabimus. Novi autem ueteres nonnullos, sunibus non usos: alios inde uas denudatum ex cindere: alios alte ipsium eleuatum cum uiolentia extrali re abrumpetes. Vertim omnium tutissimus chirurgiar modus
est,quem supra diximus. Porro uarices in imo uentris suborietes consimiliter tractabimus item eos qui tempora insessant, quemadmodum in angiologia comprehensum est.
De dracunculo. Cap. LX X XIII. DE draciluculo quomodo medicamentis potissimum
488쪽
ne extremamum partium praecisione, acroteriasmon appellant. Cap. LXXXIIII.
SVmmis partibus nonnunquam putredine cosumptis, ne ape manu aut pede,ut etiam ossa ipsa contabuerint, ue t ex causa exterius adueniente,stacta, uel etiam ex interiore
causa putredinem experta,&serrula praecidi postulent, ante hanc necesse est corpora ossibus circundata primum diuidere. Verum quia dum hoc primum fit, deinde longiore temporia spatio serrae administratio peragitur, sanguinis profluuii metus subsequitur, recte Leonides non omnia primum corpora praescindit,nisi ex toto putredine contabuerint, sed parie,ubi
non plures neq; grandiores csse uenas aut arterias existimet
principio celeriter usq; ad os resecat,deinde os protinus serra praesicindet,panniculum lineum partibus sectis circumpongs, ne serra per ipsa tracta do 'ores pariat 'Atq; tunc reliquatarte excisa, erramenta candentia uasis ini j cito,& sanguinis fluore suppresso linamentis insertis & conuenienti deligatura adhibita,remedio utitor quod pus moueat.
De unguium plerigiis. Cap. LX XXV.
P rygium in unguibus carnis incrementum est partem.
unguis operiens. Fit autem in pedis manusq; potissimupollicibus: in pedibus quidem,ex offensione plerunque: in manibus autem,ex neglecta reduvia, inflammata, & in pus mutata. Siquidem hoc, pus dico. spatio temporis unguis radice exedit,ipsum5; corrumpit subinde totum abolet, saepe media unguia admodum in se stat. Iuxta unguis autem ladice ipsam, nonnullam ipsius partem putrefactam,aliquando totam radi cem a rosione immunem relinquit. Est quum S os corrupat, odor artat grauis,digitus per summa dilatetur magis liueat. his igitur manes deber admoueri, ita ut totam unguis partem relictam acie scalpelli resecemus auferamusq;,deinde exulce ratam incisamq; partem serramentis aduramus. Etenim ple-xygium genere depastio est, quae nonae Graece dicitur, neque subsidet, nisi adustum,adeoq; ii negligitur digitum corrumpit. At si oste&unguia uitio immunibus, exterior unguis angu
Ius qui delitescit,& carnem ipsi agnatam pungit, & inflammationem excitat, conuenit pungentem unguis particulam tenui cultro aut eiusmodi quodam subiecto sublimen eleuata,
489쪽
acie scalpelli adimere , & quod eminet medicamento crustis faciundis idoneo consuinexe. Plerique hoc modo administrationis consanuerunt. Si amplius fuerit uitiu primum scalpello
circum adimemus,mox remedium ex medicamelis petemus.
De ungue contusio. Cap. LX X X VI. a Voniam uero siubinde ex ictu unguibus eontusis dolores stubsequuntur,qui ad manus operationem nos pertrahant,satis est Galeni uerba hic appossiisse,quq sonant in hunc modum. Vnguibus contusi, praesens plane remedium ad dolorem auserendum sangu nis detractionem e perti sumus,quum putas doloresq; uehementissimi oboriuntur.Caeterum linea obliqua,non recta in imum,ssiperne deorsum scalpello acuto debet incidi, ut sanie excreta , secta haec unguis particula ueluti operculum quoddam subiacetium effi, ciatur. At si in rectum Qperne deorsum lineam duxeris carnis excrescentia quam Graeci uocant, diuersem nimirum corpus a carne quae ungui sebi jcitur per mediam diuisionem seppullulante,gignitur,inde rurses dolores prehendui, quos in reduviis nominauimus, carne quae sub ungue seccreuit,comprella.Quia igitur ex hutnsmodi sectione dolore protinus aegro adimi uidere licet,per dies insequentes commoduest,nobis subsectam unguis carnem leuiter attollentibus, un- uis saniem excernere,ac rurses sebiectar carni quemadmoduixi unguem operculi modo imponere: reliqua uero digiti totius medicina uti conuenit quae leniat,discutiatq;.
CLauus rotundus callus est,coloris candidi, clauoru capitibus similis: toto corpore,sed pedu solo digitisq; praecipue enascitur,dolor sequitur,& incessus impedimentum. Itaq; circunscarificatus uulsella m apprehensus, scalpro acutae aciei,aut quo uenae scinduntur,radici tus eximetur. No- nulli,ne rursiis succrescaticandenti serro utuntur . Myrmecia uero cutis tuberculum est exiguum,calloim,rotundu,&cras sum,ad basim inlidens,& ad stigora sensem formicarum moris sibus senilem excitat. Haec quoq; totum corpus,praesertim aut manus insellat,nonnulli igitur,inter quos & Galenus est,prae cipiunt scarificata exiterna parte, fistula pennae durioris, quales iunt ueterum gallorum, ansernm , & aquilarum, in imum adacta,
490쪽
adacta,ex basi myrmeciam auserre. Alii aerea , aut serrea sstulaudem faciunt Recentioribus satis estucarificatam uulsellam apprehensam, scalpro,clauorum modo excindere. At verruca,q iae acrochordon graece dicitur,exigua cutis eminetia est, d loris expers callosa rotunda,plurima parte basim habet angustam,ut susipensa esse nideatur. Nominata uero sic est, ut choradae nexui respondeat.Extendentes igitur, eminentiam exes d mus: sin autem hoc non fiat, lino saltem, aut pilo deligabimus. Noui plerosq; & has & praedictas omneis excrescentias ferramento extincto, ut dicunt,consumpsisse.
De telis e corpore extrahendis. Cap. LXXXVIII. CHirurgicae partem telis extrahendis dicatam maximὸ
necessariam elle poeta Homerus his uersibus innuit.
Vir medicus multis aliis praenotior, ut qui
Corpore tela trahens, medicamine uuluera curet. Primum itaq; telorum differentiae enumerari debent, dict-runt autem tela materia, figura,magnitudine,numero,habitu, uiribus. Materia quide quatenus hastilia, aut lignea sint, aut arundinea. Ipsa uero tela aut serrea sunt,aut aerea, aut stanea, aut plumbea, ut cornea, aut vitrea, ut ossea: aut arundinea,
uel etiam eadem linea,tot enim diis potissimum apud Aegyptios reperiuntur, figura autem, quatenus alia simi rotunda, talia ungulostinempe triagula, alia sulcata quae &gonchola dicuntur,alia trisiulca,atq; alia cuspidata, alia cuspidibus caret. ac cespidatorum, haec cusipides posteriora spectantes habent, ut dum extrahuntur cotra defigantur,illa in anteriora,ut pro pulsata idem faciunt: quaedam obuersas cuspides habent, fui minis instar,ut dum ipsa trahuntur propellunturq;,in obiecta infigantur.Sunt quae mota cardine cuspides habentico tractas, quae dum in trahendo explicantur, telum extrahi prohibenti Magnitudine variant tela,quatenus alia magna sunt,ut trium digitorum longitudinem expleant: alia parua, ut unum digi tum aequent, quae sine & myiata apud Aegyptios uocantur, alia medium inter haec locum occupant, Numero autem qua tenus nonnulla simplicia sunt,non nulla composta. tenuia quidem serramenta ipsis imponuntur,quae in teli extractione in imo delitescunt. Habitu, quatenus alia serrum acutum ii gno habeat insitum.alia cocauum: ac quaedam firmiter ligno ιι inso