장음표시 사용
131쪽
32 Amor eonjugalis verecundia mixtus, ae pudore temperatus esse debet. Hunc laudat Homerus; in suisque orationibus, ita nobiles feminas inducit loquentes, ut eas appareat amare Nerecunde, ac cum pudore . Perlege orationem
Helena ad Priamum , ct Nausicaes ad Plissem, oe bat omnia constare intelliges . Agamemnonis autem oratio is conventu Graecorum habita pro Chr7side retinenda , nihi habet ejusmodi; quod ab impotenti, effrenatoque animi profecta esset; m qua contendit, Ch sidem Clitemnestra anteponendam esse, licet captivam, oe barbaram . Oe
3 3 Honorem ae rexerentiam non solum inter se vir, c uxoi exhibeant; sed etiam cognatis, vinibus, amicis Nir vas ris , uxor viri curent deferendam; non βω ac, si fui proprii parentes, fratres, amicique essent. Oecon. 2. c. q. 34 Absentiam virorum suorum aequo animo ferre debent uxores; qua, si brevis sit, σ vel oscii, vel necestatis causa suscepta , ut in amicitia, redintematur amoσ magis quam extinguitur; sevirifastidium, o satietas impeditur; se vero admodum diuturna sit, ne penitus amor hebe- -, oe paullatim extinguatur, motandis literis, crebrisque murnunciis reficiendus est, atque renovandus. menim conssuetudine viget Magis, atque augescit amicitia; se taciturnitate dissolvitur. Eth. 8. c. s. 33 Parmeno servulus in Eunuco Terrarii, orationem Phadria, multa minantem amasiasua per hae verba, sentiet qui vir siem , se intercipit; . . Hac verba mehercule una falsa lacrimula. uvam , oculos terendo misere, vis vi expresserit. Restingueti er te ultro accusabit, or ei dab e
132쪽
36 Eorum mos improbatur, qui, quamvis in magistratu positi Oeeon. a. c. I. quadam ad Rempublicam pert mentia uxorum suarum auribus non dubitant committere ;quanto eumn publicarum rerum incommodo , quis non πλdet ' cum illarum pleraeque garrula simi, ac loquaces; citiusque , ut dicebat Ennius, ardentem calculum ore contianeant suo , quam commissum animo secretum ad breve tempus custodiant. ut in hoc, sic ita multis, graῬissime vam tanos reprehendit Ariston Pol.2.e.7. quorum institutis, etsi feminis in Senatum veniendi ius non erat; hoc param, nihil intererat; illa viris suis, qui publici eoUM participes essent, domi imperarent. Vetus est illud, mulieri decus a fert tacitumnitas, Niro . Pol. I. c. 8. 3 Bene Pericles , eam maxime laudandam mulierem esse dicebat, cujus xirtutes juxta, ac vitia foris nescirentur. credo, φωm domesticis septam parietibus assidue Ne let esse, σ raro extra limen pedem efferentem . 38 Cum desunt opes . quas arrogantia , ct manitatis nutriculas recte appellois Euripides, eum talamitatum incursu tota labefactatur familia, morigeram se prabere viro' suo, ejus jussibuHilari animo obsequentem , filiorum curam sincipientem, nec alium Nisum desiderantem, quam suum , matur animi est, eo ummataeque Nirtutis. Vran prinperitatis participes facile reperiuntur quamplurimi. paucissimi calamitatis . Oreon. I. c. v.
39 Sanctissmi P obi inor, ut ue eo petulantia processit . ut
viso suo pietatem, tamquam rem nutatoriam auderet exprobrare r contra, ut r=t Aristotelis, Penelope, Evadne . iasigrum nane feminarum sunt nomina, insigniter calamitosis viris nupserunt; oe vim advero foris tuna aequo animo. imoetumques inaer t. Ocis a. c.I. 4o cis
133쪽
4o certamen fit quoddam inter patrem, O matrem familias , praesertim in senectute, confectis jam vita conjugalis spatiis, uter plus boni in familiam contulerit. Filios bene educando , opes serastando, totam domum sancte , benigneque administrando ; atque in primis concorditer inter se Ῥivendo ; unde, qui hac Nideant, latentur amici; luctum capiant, oe arritudium inimici; ipsisque maneat praemium illud, quod dulcissimum appellat Pindarus, eo scientia rem factorum. Oecon. 2. c. 4. I Mutua Garitatis conjugalis exemplar, ut in profana vetustate, Ῥbses censeri potest absolutissimum ; qui . quam Penelopisua fidem juraνerat, extremum usque vitae tempus servavit; spretis etiam praeclarissimis De rum sibi nubere eupientium conditionibus; inter quas Ca-hpsenem Atlantis Regis filiam, immortalitatem sibi pollicentem repudiaxit, satius ducens . ut recte norat Aristoteles , mortalem , sed probum se esse , quam immortalem
eum dedecore futurum. Oecon. a. c. 3.
a m , ut stabilem fidem,'intemeratam societatem non modo siement inter se, sed nec ulla M. quam violata fidei occWrat suspicio. Oecon. a. c. a. 43 Conjugatorum hominum Nitam, non suo vitio , sed eorum qui illam exerceant culpa , multis arumnis patere; evjus rei causa utriusque conjugis imprudentia solet esse; ad quam proinde fatuitatem emendandam , particulas ejus salis , in quem uxor Lot fuit conoersa, parvis pyxidibus' inclusas , uxoribus virisque ostiatim deferendas, musis suis alatum Pegasum ascensiuris Auctor attribuit; isque diserte praecipit, non ante id munus πiris . uxoribusqued dum, quam, qua V hujus salis sit, accurate docea' cur, totusque liber primuό concluditur . .
134쪽
x ic Ecundus seconomica vita liber agit de filiorum in-O stitutione usque ad pubertatem; cujus primum si ptennium matri; alterum patri visignatur. Hujas rei tractationem libentersum amplexus, quod nostrae familia. Parens, ac Fundator S. Ignatius de LoIola hanc proxim' clam pueros optimis moribus , ac disciplinis imbuendi voluerit apud suos esse praecipuam. Quare optimo iure hic liber prae allir duobus, Sanctismo Parenti sacer in scribitur. a Primae huius libri praeceptiones ad matres diriguntur.
Matris sequidem est, recens natos puerulos enutrire, patris autem munus erudire. Oecon I. e. 3. Prima igitur pueri educatio a matre tota pendet; quae a corpore inchoanda est, ut imitetur naturam, qua corporis primum rationem habet, deinde appetitus, postremum mentis aquae, ubi catera perfectasunt, tandem adolescit. Pol. Le.ID; Primum hominis nutrimentum est lac. Pol. 7. c. I T. 4 Sunt, qui filiorum amorem, ac reNerentiam imminui putent erga matres illas, qua a munere suos lactandi pueros se subducant . Certe natura ipsi injuriae sunt ; qua gen iis quibusque rebus , congruum statim illis alimentum suppeditat. Sic jtirpes , σ berbas, quas Terra gignit, alit quoque , o ad debitam maturitatem gradatim perdueit. Sic in caeteris animantibus Nidemus, ut, ante quam foetus cibum sibi parare post, aut materno lacte nutritur, aut OForum membranis circa eptus, tantum
135쪽
illine exprimit humoris, ut commode ali possit. PM. I. c. s. Tantam ne natura solertiam, ut recens natis fartibus congruens suppetat annona, nostra matres eludent lMagnam certe uberum esse vim, in meturia coriolani matre, si- qmm in alia , deprehensum est; quorum admonitu, qua non prius Dpplicis Senatus oratione, non civium βρmanorum atrata sibi in veste obviam prodenatium luctu , ira resederat, extincta est. Agrippinam contra Neronis jussu legimus interemptam fuisse , fortasse , quod ad cateras caussas nihil hicn aeter auditum habeo non materno lacte fuerat enutritus, sed aliunde accersito, ex pessima nutrice.'Ninolenta.
3 Moysis in profluentem Nilum expositi. ejusque a filia
Pharaonis adoptati, Iacra meminit Historia . Excul. c. 1.
6 Cum tamen multa incidere po sint tempora , in quibus opus sit nutricibus ; optima primo loco legenda sunt; qua que matribus as Aristotele ibi praecipiuntur, a commodari possunt . , e disonis membris pueri nascantur , curent ; ut apta membrorum colligatione , ι β nec nimium pressa, nec nimium soluta, consequentur. Pueriles morbos sanent; ne sint ebrietati dedita; neis grescant; ne subtili nimis alimonia utantur ; denique tranquillitati animi studeant, ne turbatum lac ex turbato corpore, quod animi vi cietur, prostuat. Unaquaque enim Rm, ab eo, in quo continetur , diversimode .ci soler . Pol. 7. c. I 6. O alibi. 7 Oualem placeat esse puerorum edaeationem , qua pro festo , nec seπera nimis esse debet, nec mollis, ac luxu dis fluens . Habuerint sbi proinde Spartiatarum matres esse ratam illam pueros vix natos in Eurotam amnem immer gendi consuetudinem, aut panem ex arbore pendentem illis
monstrandi, ut Iaculo serirent , sesaperet . aat ituris in bellum s
136쪽
. bellum, cum clypeum sinistro brachio insererent, admonendi in hac Terba, nate, aut in hoc, aut cum hoc. suorum tamen fiere tam severis institutis adminiuraretur: Respublis, brevi duravit . Cujus rei causam hanc docet fuisse Aristoteles POL 7. c. I 4. quod in propagando. magis armis imperio, quam in pace optimis lexibus fimmania, toti essent. Falli vero eos lati sime, qui putent,
. traculentiam morum, indolemque agrestem, ae duram, magis in bello vadere, quam commodam ingenium, clarisque pacis artibus perpolitum . enim, limreulorum more pugnandum est; quαrum ubi primus resedit. impetus , terga Nertunt; sed leo potius imitandus, quem . ferarum pugnacismum, eundemque mansuetismum ajunt esse, non sua sponte puenet , sed lacestus. Sparta- norum vera , se qua fuerunt olim victoria , non tam eorum institutis refereada sunt, temporibus; cum gentes per id tempus tota in ordinanda pace ociupata esstent, bellumque negligerent: fiebat, ut exercitati contra inexercitatur, usu armorum periti contra imperitos pugnarent . Pol. 8. e. q. Testis est Graecia, qua simul ad artes meis bellicas adjunxit, lati mum tenuit imperium; Spartanorumque opes fanditus conciderunt. 8 Illud igitur provideant matres, ut puerorum corpuscula , ad pacis artes potius, quam bellicas aceommodentur: haraim aliquando, illa semper profutura sunt Civitati; cu- . ius finis est otium σ pax, non mo' tumultus . Tum vero, quia longe disscilius est, er plurium virtutum opus
. bonum civem informare, quam militem; eum virtutes
ipsa bellica , ex ipso laborioso vita genere . quod belli pro- . prium est, occurrant quodammodo, ac se offerant; bellumque ipsum, ut placet Aristoteli, homines esse justos, ac temperatos Eer se i cum contra pax , quo tutior , eo dis-
137쪽
solutior sit . Itaque tam belli, quam pacis tempore Fufiitia, ae Temperantia necessaria sunt civitati; sed ad hae . pacis tempore, otii fruendi causa, Philosophia stitatis ei- vacare debent, caterisque disriplinis , toga socia
simi . atque administra. Pol. 7. c. Iq. ct s. 9 Breves excursiunculas pueris permittendas, ne se scant. Frigori praesertim assuescant. Vestibus nee admodum longis,
nec crasso villo contextis utantur. Pol. 7. c. 17. o alibi.
I o Arebita talellam erat haec, ut placet noninullis, erepr-taculi genus pueris dandam; ut illius sono , quo maxime ducitur illa aetas, se oblectent. In quo illud erat eommodi , ne , cum per domum plus iusto gestientes vagarentur, murrhina , aut quidpiam aliquid simile is abacis ex- positum , humi auiderent. POL 8. c. 6. II Pueri praesertim ingenui a serNulorum, ancillaramque congressibus removeantur; ne aliquid strvile a prima aetate discant, aurspectent. Pol. 7. c. II. Fit enim sepe ,
ut eorum dum minus castis colloquiis intersunt, repetant secum ignari, qua non perceperunt. uod S. OUto olim puerulo , or inter milites versanti cum contigisset, quoto illum dolore eorreptum legimus fui9el dolore ne tantum ζ perrimis cruciatibus, eam labeculam, qua
non erat, in se νindicaxit. S. Stanislaum Κώham, ad impura convi rum colloquia . pene examimatum humi concidisse , esus Ῥιta Auctor refert . I a Omnis piauraru obscoenitas ex tota domo eliminanda est. c Pol. 7. c. IT.) Nec alio certo consilio praecipiebatur olim pueris , ne ad certa quadam Deorum fama itarent; nis, ne pictas ibi, aut siculptas Deorum libidines, cum inruerentur, a eorum mores depra ri contingeret. Atque ex picturis ipsis , non licentiores, ut erant Polygnoti , sed Nerecundio res, ut erant Pasonis propria, maxime probat Areioteles
138쪽
c Pol. 8. e. s. Tragoediis , mimis , spectaculis non intι snt. Pol. I. c. II. 13 In puerilibus ludis quadam cautiones adbibenda . Ut sint ingenuit ne sint laboriosi nimis ; ne ex labore Nehementer suscepto, erescere impediantur pueri. Pol. 7. c. I T. 14 Ludis non nis usitatis utantur et quorum in novitate multum perieuli subesse, docet Plato in sua Republica. Is Demum ut sint rerum olim in vita serio agendarum rudiamenta quadam . In fabulis oe narratiunculis curandum es, ut tota conficta sint ad formandos mores . Pol. 7. c. II. I 6 Absoluto primo septennio matris educationi patris succedere debet disciplina. Ea opportunis a erit ,s sub parentum suorum magisterio pueri recte dolere, recte latari didicerint; id quod compendiaria ad virtutem viam esse dicebat Plato ; cum omnes fere virtutes in moderandis tum doloribus , tum voluptatibus sita sint. Eth. a. c. r.) In quo illud incommodi est, quod prius aliquanto, quam domicilium comparatum rationi sit, tardius enim hac, quam appetitus adolescit voluptas rerum potitur; certamenque es docilius rationi sit futurum, quod, cum Nalente, ac sensuum domina, quos prius ad suas partes pellexerat, pugnandum set. Quo in certamine boni, ac multum in posterum providentis patris est, periclitantibus in eo primo alaris flexu pueris . sui maturitatem consilii accommoda re ; ut, si minus proprio , alterius saltem judicio freti, cum blandissma domina pugnent inter se, atque con
II Somno, ioco, potu, cibis, non aliter utendum, quam medicina quadam . Sunt, qui voluptatem, vel instar salis capiendam dicant esse; Nel ut condimentum quoddam . Ex quibus intelligitur, perparce , ac moderate Noluptatem non pleno , ut dicitur, ore, hauriendam esse. Si sero se 'I a
139쪽
eus eontingat; voluptas liberalius percepta , quam decebat, contrario dolore castiganda eis. Poena enim, quam dolor comitatur , medicamentum quoddam est peccatorum eorum, a Noluptate plerunque proficiscuntur; curationes vero recte fieri per res contrarias dicuntur. Eth. 2. c. 3. Has in pueris seroiles quandoque esse oporteret, σπiles; maxime tum, cum vel ad turpes voluptates stolidisi simi jumenti instar adhinniunt, Eth. Io. c. vlt. vel cum verborum obscoenitate abutuntur; cum modico plerunque
intervallo disent inter se, turpiter loqui, σ turpiter fa
I 8 Servum, dixerit quispiam, instituis, non filium; Pyrannum , non parentem amantissimum. Minime vero: quique poculum illud voluptatis diximus modico felle circumliniendum, ne totum biberetur a puero , fidem nune praecipimus, subtriste illud alterum , ac subamarum vim tutis poculum, ne ab eodem respuatur , alfuso melle temperandum , quod praemiolis siet, ac xeniis, sitim quibusdam tanquam invitamentis ad Tirtutis amorem excitandam opportunis . Praemio enim ct poena, dolore ae voluptate, non forum amplissima fi publica, nim- gubernaculo quodam continentur; sed etiam puerilis aras maxime regitur, oe eνuditur. Eth. IO. c. I. 19 Fueris nec cuncta negetnda , nec omnia concedenda; sexeritatem indulgentia temperandam 9 in quorum utroque
multum vitii solet esse, s altera praπalet alteri r quod in duobus adolescentibus , altero seNerius, quam par esset, altero mitius tractato, utroque autem pessimum Nitae genus amplexo, mirifice sub oculos ponit praestantissimus comoediarum Scriptor Terentius in Adelphis, unde illa desumit Cicero in Orat. pro Coelio et Fores effregit ἰ restis tuentur: discidit vestem l resarcietur .
140쪽
Heli summi Sacerdotis in reprehendendis filiis fatua quadam lentitudo , acerrimis in totam familiam suppliciis a Deo xindicata . Reg q. zo Puerorum erratis a prima aetate resistendum. In principio enim peccatur; principium autem fere σι dimidium totius; itaque clam inserpit, atque ad reliquat partes funditur : Pol. 3. c. 4.) ac dein c. 8.) marime cavendum praecipit ab eo, quod paulatim repit; latet enim com ruptio ; nee tota simul sientitur: captio sutu lue putat, ut severa es, illud argumenti genus; si partes pusill a , passilum erit oe totum. Itaque custoaia, Nigilantiaque ad hae
omnia utendum esse vult. a I Multum esse in natura ad comparandam Nirtutem prae
sidii, quis ignorat i Sed nisi in illam, tanquam pracvltum, ac bene sularim solum , optimam doctrinarum sementem, ex praestantissimorum Philosophorum libris haustam, ac petitam iniicias; virtutum illa quasi semina , qua in animi nostri membranis pridem impressit, atque
insculpsit natura, foras erumpere nequeunt, feliciter adolescere; qua tandem ad debitam maturitatem perducuntur , ubi mos, ct consuetudo, in qua sunt omnia, accesserit. PM. I c. I 3. er i s. iritur Aristoteles
tria omnino requiri docet ad virtutem, naturam, institutionem, consuetudinem.
xx In hoe Ars es inventa , ut per illam , ubi natura manca sit, oe imperfecta, corrigatur. Pol T. c. II. Vel facili igitur ingenio , vel duriusculo, eris Virtutis fatus accipiendos minus opportuno praeditus sit adolescens ;utroque modo inglitui debet a suis parentibus; quamνis diversa quadam ratione via; si facili, fingondus magis est, calandus; s duro ; pluribus scalpri ictibus,