장음표시 사용
531쪽
signum traiecisset Primus omnium portam intravit. Et parte alia T. et C. Aelii, tribuni militum tertiae
legionis, cum equitatu adveniunt. Confestim et, quos hi nos oneraria in iumenta imposuerant , sequuti, et consul cum toto agmine. At Istrorum pauci, qui modice vivosi erant, memores fuerunt fugae; aliis somno mors continuata est: integraque sua omnia Romani, praeterquam quod vini cibique absumptum erat, receperunt. Aegri quoque miIites , qui in castris r licti fuerant, postquam intra vallum Suo S senserunt, armis arreptis, caedem ingentem se eerunt. Ante omnes
insignis opera suit C. Popillii equitis. Sabello cogno-
mqn erat. Is . pede saucio relictus, longe plurimos hostium occidit. Ad octo millia Istrorum sunt caesa captus nemo, quia ira et indignatio immemores praedae fecit. Rex tame u Istrorum temulentus ex convivio, raptim a suis in ζquum impositus. fugit. Ex victoribus ducenti triginta septem milites perierunt, plures in matutina fuga, qua ira in recipiendis castris. V IM. Forte ita evenit, ut Cn. et L. Gavillii, novelli Aquileienses cum commeatu venientes, ignari prope in capta castra ab Istris inciderent. Ii, quum Aquileiam, relictis impedimentis, refugissent. omnia terrore ac tumultu , non Aquileiae modo, sed Romae
quoque post paucos dies, impleverunt; quo, non
apud Coelier. . p. 395. selicis irae aleb. I. emendat. nulla verborum imis iactione admissa, dis almsqtie literisae iter immutatis: Itie. a ritim aia Perentur. quo celeritis id seris, uestiriam dia L Quia noti hanc veram taleatur ieeiiuncin y LEM. 3. Tum iaciatim a num ietasset;
vid. ad II. 3s. n. 4. . ελ non ea pia laneum castra ah sanust. nee Iuga Romanorum altilia est, seu Hr- duas rea ea e villatum est: quod ver
bum Li.ius, qui orationem variar amat. Primum nominutivo. a inde ius viii. o iunxit. Post Iasa excidi e
532쪽
capta tantum castra ab hostibus , nec fuga, quae vera erant, sed perditas res deletumque exercitum Omnem, allatum Ri. Itaque, quod in tumultu sievi soIet *,deIectus extra ordinem , non in Urbe tantum, sed tota Italia, indicti. Duae legiones civium romanorum conscriptae, et decem millia peditum cum equitibus quingentis sociis nominis latini imperata. M. Iunius consul transire in Galliam, et ab civitatibus provinciae eius, quantum quaeque Posset, militum exigere iussus. Simul decretum, ut Ti. Claudius praetor militibus Iegionis qua viae et socium latini nominis quinque millibus, equitibus ducentis quinquaginta, Pisas
ut convenirent, odiceret, eamque provinciam, dum consul inde abesset, tutaretur ; M. Titinius praetor legionem primam , parem numerum Socioriam puditum equitumque, Ariminum convenire iuberet. Ne Popaludatus Pisas in provinciam cst prosectus. Titinius, C. Cassio tribuno militum Ariminum , qui praeesset Iegioni, misso, delectum Romae habuit. M. Iunius consul, ex Liguribus in provinciam Galliam transgressus, auxiliis protenus per civitates Galliae militibusque colonis imperatis Α, Aquileiam pervenit. Ibi
certior sactus, exercitum incolumem esse, scriptis litoris Bomam, ne tum VI tuarentur, ipse, remissis
auxiliis , quae Gallis imperaverat, ad collegam est
Prosectus. Romae magna ex necopinato laetitia fuit: delectus omissus est; exauCt Orati, qui sacramento
dixerant β; et exercitus, qui Arimini pestilentia alle
533쪽
ctus erat, domum dimissus. Istri, magnis copiis quum castra haud procul consulis castris haberent, post
quam alterum consulem cum exercitu novo ndvenissu
audierunt, passim in civitates dilapsi sunt: consules Aquileiam in hiberna legiones reduxerunt. VI M. Sedato tandem Istrico tumultu senatuS-
consultum factum est, ut consules inter se compararent, uter eorum ad comitia habenda Romam rediret.
Quum absentem Manlium tribuni plebis, A. Licinius Nerva st C. Papirius Turdus, in concionibus Iacerarent, rogatione inque promulgarent, ne Manlius post Idus Martias prorogatae namque consulibus iam in
annum provinciae erant imperium retineret, uti causam extemplo dicere , quum abisset magistratu, posset; huic rogationi Q. Aelius collega intercessit, inagnisque contentionibus obtinuit, ne perferretur. Per eos dies Ti. Sempronius Gracchus et L. Ι'ostu- . inius Albinus ex Hispania Romam quum revertissent, senatus iis a M. Titi pio praetors datus in aede Bellonae ad disserendas res , quas geSSissent, postulandosque honores meritos, ut diis immortalibus haberetur honos. Eodem tempore et in Sardinia magnuni
tumulium esse, literis T. 4ebutii pr e toris cognitum
Cap. VI. r. Sedalo Istri rtim tillia; vide ad II. αε , n. a. - A. Licinius Nereia, praenomen a Sigon. additum. Conileii legendiim C. DraLentiores . a. Post utis Miartias . quihus con .aululus aliique magistratus iniri sole
Prorogaraa namque eonsulibtis iam in annum -ineiae erant . voti iii totum anuum , credo , sed quondsuccessores venissent: Dam anno aeq. Claudius eonsul eos eum avis exertiis
libis, ditisti; Duher. Vide ad cap. a. au les. Prorogandae p3. Sonitis iis a M. F. praetore datus in aeda Be Ioniae ad det serendus ras, ete. vide ad Vlll. 5 . n. r . et XXVI. ux , o. r. Eia aerendas . ut
534쪽
Iest, quas filius eius ad senatum attulerat. Ilienses , adiunctis Balarorum auxiliis, pacatam Provinciam invaserant ; nec eis invalido exercitu, et magna parte pestilentia absumpto, resisti poterat. Eadem et Sardorum legati nuntiabant orantes, ut urbibus saltem
iam enim agros deploratos esse opem senatus serret. Haec legatio, totumque quod ad Sardiniam per
tinebat, ad novos magistratus reiectum est. Aeque
diorum , quibus ab L. Cornelio Scipione attributi
erant, querebantur: Fuisse sis ditione Antiochir ecm regiam seruitutem, coliviam cum Praesenti stam, Praeclaram liZertatem uisam. Non Publico icantum se Premi imperio, sed singulos si iustum pati seruitium. Iuxta se coniuges liberosque pexari: in comus, in tergum Sae Disi: famam, quod indignum sit, maculari dehonestarique; et Palam res odiosas feri, iuris etiam usurpandi causa; ne Pro dubio habeant, nihil inter se et arxento pariata manc*ia interesse. Motus his senatus literas
Lyciis ad Rhodios dedit 7: nec Lycios Rhodiis, nec
έ. Agros deploralom esse: vide ad IlI, 38,ta. 3. 5. Aeque miseriatilia legario Lrei 3 iam , etc. ad finem ei p. eons. Pos) b. XXV l. r. qui tameti lia e legati
nem , aut certe responsum legatis Ly- . iorum datum , in annutia seq. reiicit; Drah. Idem mox emend. Misse se stildiatorie Auli M. ε. N pMLeo tanιiam se prem; -- perio . sed sin Ios. ete. . fortasiugulorum , M. Bliodiorum, vel politia ρυι iee. i. e. Blitidio non tantum in publieum et emninmie Lreiorum gelave imperium exercere . quod tri-hiatorum exaetionibus , iesum viola
tione multisqvie aliis retitis seri potest; sed etiam singulos Lreios mancipio tum loco habere. Imperium publiee
saevum et inius luin esse Potefit, ut privati et siugtili iam ii non patiantur eam aervitutem, qua se Diem iqneruntur Lycii. I eritim vero ρυ-bliorum ast imperium ei vitalia Rhodiorum. At hvie civitati aptius videlitve opponi potuisse privati Rhodii, quam ea, quae singuli Lreii patiebantur . . Diiuer. - Itir a se aeque, pariterae set vide ad V, 6 , n. 3 ) ex emetid. Sigon. pro iusto .
a legatoa Romani missos esse. refert
Polyh. XXVI. , 8. Potuit autem etiatus redeuriti hi x Lyeiorum legalialiteras Rhodum perserendus dedisse . et postea ligatos mi isse : quoriam
535쪽
ullos alicuiquam ', quit nati liberi rini, in semirutem dari yliacere. Lycios ita sub Rhosorum simul impctriori tutela esse, ut in ditione Populi romani cisales s so
VII. XI . Triumphi deinde ex Hispania duo continui acti. Prior Sempronius Gracchus de Celtiberis
sociisque eorum; postero die L. Postumius de Lusitanis aliisque eiusdem regionis Hispanis triumphavit. Quadraginta millia pondo argenti' Ti. Gracchus transtulit, viginti millia Albinus. Militibus donarios qui
nos vicenos, duplex centurioni, triplex equiti ambo diviserunt I sociis tantumdem , quantum Romanis. Per eosdem sorte dies M. Iunius consul ex Istria cO- mitiorum causa Romam venit. Eum quum in senatu satigassent interrogationibus tribuni plebis Papirius et Licinius de his, quae in Istria essent acta, in concionem quoque produxerunt. Ad quae quum consul, se dies non plus undecim in ea prouincia fuisse, responderet ; quae se absente acta e sent, ge quoque, ut illos, imma comperia habere: ex equebantur deinde quaerentes , Quid ita non potius A. Manlius Romam oenisset , ut rationem redderet Populo romano , cur ei Gallia Prouincia, quam sortitus esset, in Istriam transisset '
prius Livius, posteriua Polyh. narra vit. Potuit tamen illud prius etiam Polyh. retulisse ia illia , quae hodie
ex aeriptis eius interiere . . Drah. s. Nee tillos aliavitquam ι uera Id. eoui. ani cuiquam, et Drah. alietii et cviiquam, anspicatis . libraricis hane utramque lectionem invenisse et ea primere voluisse. Sed aLqυιsquiam et vili
pondo argenti. mareas nostrates aesti nat Crever. 61, 5oo, Niginti millia .rpareas 3 . 25o ; denarios qtiinos -- caenos . amplius ternas unetas argenti nostrates. L N. - Exse Mamur quaerentes I sorte quaeren , ut Das.
.im Liuitia dixit. Sed illud quoque heue hilhel; vide ad V, is , n. 8.
536쪽
wando id bellam senatus decreoisset, qtinndo id bellum
populus romanus iussisset At, Hercule, prioalo quodem consilio bellum susce tum esse . sed gestum Prudenter fortiterque. Immo, utrum susceptum sit nequius. an inconsulitus gestum, dici non posse. Stationes duas
necopinantes ab Istris oreressas, castra romana CGPta ,
quod ρeditum , qstod equitum in castris fuerit 3. celeros '
inermes fusosque, ante omnes consulem ψsum, ad mare ac naoes fugisse. Prioalum rationem redditurum earum rerum esse, quoniam consui noluisset.
VIII XII . Comitia deinde habita. Consules Creati. C. Claudius Pulcher, Ti. Sempronius Gracchus: et postero die praetores lacti, P. Aelius Tubero iterum, C. Quintius Flamininus , C. Numisius, L. Mummius Cn. Cornelius Scipio , C. Valerius Laevinus. Τuberoni urbana iurisdictio , Quintio peregrina evenit, Numisio Sicilia. Mummio Sardinia; sed ea propter belli magnitudinem provincia consularis facta: Gracchus eam
iussisset: distis voees id bellum per errorem librarius repetisse videtur ;Cron. Cous. ad eap. r. n. 3. - Non alienam es e a sermone iratorum ti me. quae ingrata est Gron vio. repetitionem . recte observavit Doer. LEN.
Nox pro Immo sorte leg. Iu Nero. se. Istticum bellum. 3. Quod peditiam, quod e iustum in
eastris Iberis, M. captum esse: sed eap. di nulli in eastris eapti memorantur. Nine Crever. suspieatur, adii eiendum esse eaestim, ut intelligantur
M. Lieinitis tribuntis militum tertiae legionis, et milites trium signorum vide ad eap. et 3: nisi quis haec rese-xat ad aegro1 in ilites in ea iri, reliet cap. 4. Ceteros inermes Itisosqua ad mare ae naris fugisse r enimvero non vieli, nee tuas, sed metu eonsternali
eastra reliquerant et so cursu . ni loquam hostis adesset; vid. cap. 2. I ine Iae. Perih. non male eoni. e visosque . i. e. ineompositos et non seruatia or
dinibus . ut passim o tisa fuga. usu se Iugere, in fugam cistinui de suga prueeipiti. Cons. Drah. Sed fusos quoque II. s. n. 3έ , et Cie. p. Sext.
cap. 41 . diei sparsos, nullo ordine dilabentes. monet Greuer. et fusos Douiat. exponit sugatos . putans, ad inversarios eonsulis in ipsius in. id iam ineomαoda exercitus in maius auxissa. C p. vli I. I. L. Mummitia pro
vulg. c. Mummitia edidi , qtita L. dieitur, cap. 9 et XXVlII. 54 , et iri Pasiis Capitol. Mox P. Valerius Loe-Dintis emend. Pigh. in Ann. ad a. 5ets. Sed Vid. Drahenti.
537쪽
sortitur, Istriani Claudius : Scipio et Laevinus Galliam, in duas divisam provincias , s liti sunt. Idibus Martiis, quo die Sempronius Claudiusque consulatum inierunt, mentio tantum de provinciis Sardinia Istriaque et utriusque hostibus suit, qui in his provinciis bellum concivissent. Postero die legati Sardorum, qDi ad novos magistratus dilati) erant, 'et L. Minucius Thermus, qui legatus Manlii consulis in Istria suerat,
in senatum venit. Ab his edoctus est Senatus, quantum helli eae provinciae haberent. Moverunt senatum et legationes socium nominis latini, quae et censores et priores consules saligaverant, tandem in senatum introductae. Summa querelarum erat, Cloes suos Romae censos 4 plerosque Romam commigrasse. Quod si permittamr, Perpaucis lustris futurum, ut deserta O -yida, deserti agri, nullum militem dare possent. FP gellas quoque millia quatuor familiarum transisse ab se. Samnites Pelignique querebantur : neque eo minus aut hos aut illos in delectum militum dare. Genera nutem fraudis duo mutandae viritim civitatis
di. Graecias viam sortitur. IstriamCI ditis ; verba suspeeta tum ob ingratam repetitionem vocum ea et somtiti stini, tum quia demum Cap. aeq. variatur . has provineias eonsulibus deerelas esse; Drah. Idem mox delendism putabat iatriasque et pr Minis elis , at Creuee. totum hoe qui his in proseinelia belltim crineioissent.
3. Ad noὐos magistraetis ἀMai: rotis. eap. 6, et ad XXI. 53, n. 3. Nox inserui eum Cro. et post eram raed et sorte venerunt ut eommodius reseratur et ad Sardorum legatos leg.
pro Denit. Cf. tamen ad cap. II, n. A. Et rena rea el eonstitis falsa-Merant . e. preeibn . saepe petendo, ut in aenaltim introduc renitim Coal.
ad III, 4. n. Fati Meravi eum Crev. reposui pro vulg. fatigaυerunt.
S. Neque eo minus aut hos , ma
diens sensum esset Samnites Pelignique querehantur, quatuor millia ta- miliarum ab se transisse did alia eivitatem, neque tamen aut hos aut ilicia, i. e. Samnites Pelignosue. ad. qne neutros illorum . eo mitius militum in delectum dare; lae. Periae . Eo ipso tamen . quod Fregellaticis lauto numero familiartim auetos ideo
538쪽
inducta crant. Lex SOCiis a C nominis latini, qui stirpem ex sese domi relinquerent si, dabat, ut cives ro-
nihilo plus militum in deleetu Aa redieebant Samnites ae Peligni, non parum ponderis ad querelas eorum uecedebat. Ratio autem sermonis latini h. l. viilei ut requirere sa pro hoec nam Samnites ae Peligni de se ipsi loquutitur , et in deleviti dare pro
minia latini, immo nomini latino . aut soriis nominia latini a Drah. 6. Qui stirpem edi sese domi relinquerent . ele. Nota Duheri est: vi IIuue loeu in satis disseile in Nanu . de Leg. Bom. cap. II; Sigo n. de Ant. Iur.
magis attigerunt verbo , quam explicuerunt. Non relinquerent emend. Gron. Oh verba seqq. ne stirpem uomirelinquerent. Sed si Livius deinde die t. eos, quibus stirps deesset, quam domi relinquerent, tam ea cives romanos saetos fuisse . Et ad extremum promiscue quosvis siue lege ae sine aliva in civitatem roina nam transiis.,e, his aperte iudieatur, ius hoe non alii, lege datum fuisse, quam qui stirpem domi reliu querent. Cur enim, si stirpem noti relinqtientibus con-eessum fuisset, hi primum fraudem Iesi Dei endo per imaginarias manci Pationes, ae deinde , etiam his ima giuibus iuris spretis, per migrationem et censum cives romatii seri malvissent, quam iure . quod iis ex senten. lia Cron. lege datum fuerat, ni ty Nee ulla probabilis eausa exeogitari Potest,etit Romani foetia . qui stirpem domi non relinquerent, honorem civitatis romanae impertiri voluerint. Nam talio huius legis , evius solus Livius memoriam e servavit, proelii dubiosuit, ne apud soci cis soboles iuvent tilia od bella deseereli et ut i idem . pro posito patrihus , qui stirpem domi
relinqnerent . praemio elui talἰs mm ., euitia miro semper desiderio tenebanive Latini , ad liberos procreandos invitarentur. Sed B mauos neutrum horum, eivitatem iis . qui stirpem domi non teliu querent, dando, R sequuturos fuisse , nemo non videt. Enimvero si Livius aeripsit, ne stir pem doma relis ment. Gron. recte iudieasse vid. ri debet. Sed ria illud a Livio, nisi eum repugnantia seripsisse olumus, proseisei non potuit, et eum Sigon. l. l. pro ne leg. Mi. Nam et itaqtii a stirps deesset recte opse nuntur iis, qui stirpem domi relinquerent, et simul liqtiet, ut mox dieam, quod nam fuerit primum genus fraudis. mutandae ei vitalis eausa indu elum; quod, uisi ne elleiatur, intelligi non potest. Ceterum verba ea sese liberorum ad ptivorum excludetidorum enum in lege adiceta puto. Nam hi, quum per eos numerus iuventulis non augeatur, uoti magis prodesse dehehant patrihus, qui eos adoptaverant, ad heue seium civitatis romanae impetrandum, quam iure romano iis proderant ad vacationem et eaeusatiouem mu
nerum publicorum. lib. II, S. I, D. de Vaeat. et Exeusat. Nun. Sie ex sese parere et gignera liberos dixere Cie. tiu Dij. II , 5, et Sall. Ing. 5 . .
Emendationem Gronos. improbat etiam mutat. existimatque legem exegisse, ut re vera libeth, in eivitate sua relinquerent, qui cives romani seri vellent. quo stirps eorum in patria propagaretur ad fin unda eius onera. ver ha aulem seqq. na a irpem domi
539쪽
mani serent 7. Ea lege male utendo, alii sociis, alii
populo romano iniurium iaciebant. Nam et, ne stirpem domi relinquerent, liberos suos quibus quibus
Romanis in eam conditionem, ut manu mitterentur.
mancipio dabant β, libertinique cives essent; et quibus stirpes deesset, quam relinquerent, ut cives
relinquerent oeeipit de patribus, qui,
in colonin sua remanentes, liberos vineri hus putriae subtrahebant, eos cuivis civi rom. manes pando in imu-gitiarium servitutem contracta tamensi clueta eos manumittendi, ut manno missione cives rom. serent. non quidem ingenui, sed tamen libellitii. Et ita quidem iniuriam saetam putat Populo rom. , qni ex temo Mugnitie sie dehonestahatur. . . Dabat ut eiωes romani serent, ita tamen, si relicta patria Romae se
demae domi ei lium eolloea seni: quod iudieant verba legis . qui stirpem domi relinquereni: Duc dabat; eouiseedehat, vel dobat praemio, ut praemium και-οιιας. Ern. S. Liberos suos qtinusquibus R. in
eam conditionem, tie manumitteren
lar , mune io Glani. vendebant per aes et libram . mancipabant. Cons. ad Tacit. An n. I . -3, n. s. et EmestiGra . Cie. . Non eonfiat , lege, quae ius ei vitalis rom. patribus , qtii sti sepem domi relinquebant, noti siliis eorum, dabat, uti id qnum de numerosiliorum . qui domi relinquendi es-gent, cautum suisse. Sed ex his verbia
colligi potest, eos, qui plures filios
hahebant, verba legi, eallide ita interpretalos tuisse, ei satis laetum esse, si e multis sitis tinum alterumque fortassis diami relinquerent; et, ut et eri hi ves romani seri possent . eam rationem, qua in Livius exponit, inivisse. Hoc erat unum gentis haud is, quae legi sebat. Alterum lia iid dubio indieatum stili verbis et quatis alis s
esset . quam relinquerent, ui cises
romanis lani. Sed sive in . sive eram Sigonio ii legamus, Non opparet , ira quo traua illa sila suerit. Forte pro tieleg. ι a. i. e. eodem modo. quo priores illi; nempe , se ei vi bos romania iueamdem eonditionem manet pio dando. Nam hos perinde atque illos Per has imagines iuris cives romanos 1 etos sigili sest Livius. quum pos remo alios his quoque a relis per murali nem et censum in eivitatem transiisso aeribit . . Diiver. Lipio m seripsisseti ecloes romani ferent . existimabat Crev. et post haec verba excidisse alia , quae exposuerint genus fraudis ab iis ivduetiam, quibus stirps deesset, et iniuriam saetam populo eo mano eam fraudem sorte ita eo PQ
situm suisse, quod, quibus stirps deesset. ii adoptarent quosdam rives
suos, quos fortasse Postea emancipatos domi relinqisereni, ut ipsi, quasi stirpem relinquentes in patria, ei vesromatii serent e hae autem νa saetam iniuriam populo romano. in quem inquilini nullo iure et adversus legis mentem se e immiseuerint. Mirmas ut plebes eod. Mogiint. et edd. ante Paris. a. I 5 3, quae stirps dedit. Imaginitiis Aria, quae per speciem
iuris sebant, quihus fraus sebat legi. Cons. ad Tae. An n. III, 37, n. 4, et III, 3o, D. 7.
540쪽
LIB. XI. I, CAP. 8, 9 romani fiebant. Postea, his quoque imaginibus iuris
spretis, promiscue sine Iege, sine stirpe, in civitatemroinanam per migrationem et censum transibant. Haec ne Postea ferent, petebant legati, et ut rerire in cis Iares iuberent socios; deinde ut leo caperent, ne quis quem ciuitatis mutandae causa suum faceres s, n e alienaret ; et, si quis ua civis romanus factus esset '. Haec
IX XIII . Provinciae deinde, quae in bello erant, Sardinia atque Istria decretae In Sardiniam duae legiones scribi iussae ; quina millia in singulas et du, ceni pedites, treceni equites; et duodecim millia pe
ditum sociorum ac latini nominis, et sexcenti equites, et decem quinqueremes naves, si deducere eX nava
libus vellet. Tantumdem peditum equitumque in Istriam, quantum in Sardiniam, decretum. kt legionem unam cum equitibus trecentis, et quinque millia peditum sociorum, et ducentos quinquaginta mittere equites in Hispaniam consules ad M. Τitinium iussi. Prius quam consules provincias sortirentur, prodigia nuntiata sunt . Lapidem in agro Crustumino in lacum
s. Ne quis quem esset alis mutandae usa stitim se rei. manet pio aeeipe rei, neMe alienaret, manet pio darei rnam duae paries soni legis . alteraeontra Romanum aecipientem manet-pi . altera contra dantem Latinum , neque eum Sigon. aer m leg. proauiam ; Cron. Cons. Drah. Mox post esset Sigo . excidisse putabat eisia non vel ne esset, ut vox esset deee erit librarium. Et ne otiis, ita riseis r manus Iaratis , esset emend. Gron. CAP. IX. r. Sordinis alme Istria Merelae consul thus, quam vocem ex-eidisse putabant Iae. Periet. et Drah. - Decam quinqueremes naves, si δε- aueere ex naὐaluus Melles, an ea Praee. suppl. serui itissae Z Cons. ad I, 33, D. Id Naves 'deMeeret ea na-ὐalius, quibus Meliet eoui. Cron. et Mea. aa deuiaeere . ex quatia n. M. I. Fe. Gronov. Cotis. ad III. as, D. 6, et VIlI, 26. n. s. Veliae. Mil. Grae-ehus eo tili quae dura est et Iimis.