장음표시 사용
301쪽
Quia, ut ostensum est, nedum difficilis , & inutiliι sed etiam impossibilis est agitatio fermentativa in an iustissimis fistulis, & in transit: i momentaneo: & econtra talis separatio suppleri potest necessitate mechanica ab incuneatione sanguinis impetu velocissimo intra fistulas capillares arteriae emulgentis.
I N ter Oricinas internas animalis nullam magis famosam inuenies ipso Iecore: de ipso, eiusque usultim antiqui, tum recentiores copiosissime scripserunt. At ego, ut sbleo breuiter commemorabo, quae ab alijs tradita sunt, adnotando aliqua , quae dubia mihi videntur , & adducendo aliqua ab alijs non animaduersa.
Memorantur ea, quae praeclari Scriptores de structura,& usu Hepatis tradiderunt. 'Summis laudibus extollendas esse censeo praecla ras Obseruationes,tum ab antiquis Anatomicis faetas, tum exactissime a Viris Clarissimis Glissonio, Vuarto BO, Vuillisio, R Malpighio , a quorum diligentia de te, ta est Iecoris structura quod scilicet in ipso dis pergatlir, & rarnificetur vena Portae, quice ibidei
302쪽
munus arteriae supplet exprimendo, di structando san' cidi.io. Deguinem per innumerabiles capillares fistillas, notae, Hepatis usu secus ac Aorta profundit sanguinem per arteriolas ra-ntificatas per corpus uniuersum animalis. Pariterque sicut in renibus, sic in Hepate occurrunt duo ordines vasorum capillarium, venae cauae nempe, & poribiliarij. Addit etiam Clarissimus Malpighius glandu-Ias , in quibus implicantur, & radicantur praedicta , vasa capillaria triplicis generis. Clarissimus Uvillis addit quartum genus Vasorum nerveorum,praeter ramum arteriar hepaticae. Insuper Cl. Bartolominus ibiadem apponit vasa lymphatica . Vsum praedictae ossicinae esse sanguinis confectione aliqui credunt ; alij depurationem , vel quia ei additur bilis fermentum , vel quia ab eodem sanguine separatur bilis, ut excrementum inutile.
Glandularum structura, & mechanicus earum operandi modus exponitur.
Quod glandulae aliquae sint officinae , in quibus
succi aliqui fermentativi elaborentur, & compona xkir, negari non potest , qui postea mirabiliter inseruiunt oecomiae animalis pro maceratione ciborum, proe0nfectione chili, sanguinis, & spirituum: At quod ψmnes glandulae sint penuaria, & ossicinae succi fermentitij videtur incredibile.Quia lobuli glandularum identur eumdem usum habere, quam Glebar, in quibus radices capiIlares plantarumsparguntur, eas
303쪽
goo IO. AL. BORELLI Cap. 16 De glebae hiantia orificia insinuantur , ad instar hirudi Hepatis usu num, ut succum ibidem existentem absorbeant. Dis ferunt vero lobuli glandularum animalium a glebis , seu glandulis plantarum, quia hae unius generis va- si habent , scilicet ea tantum, quae succum nutritium absoluere possunt; At glandulae sunt fasciculi complectentes extremitates trium , vel quatuor diuersorum generum vasorum , scilicet arteriarum , quae
deferunti ὁ eructant sanguinem ad instar pluuiae intra omnes loculos , & diluersiculos glandulae ; Secundo neruorum, qui succum spirituostim ibidem effundunt , & aliquando ab ipsa glandula aliquid excipiunt . Tertio vasorum excretoriorum,quae a sangui- ne eructato secernunt ,. & excipiunt succum aliquem excrirnentitium eliminandum .; ut in renibus infina separatur, vel fermentum utile , quod transportatur in alias oscinas animalis; QSarto venarum, quae fanguinem, aut expurgatum a sordibus, aut ditatum nouis prouentibiis exugssint,reducuntque ad maximum
Et primo aduerto , quod naturae cogitur radices, capillares plantarum spargere in diuersas partes glebarum , ut colligant succum nutritium , qui nonia in unico loco existit, sed dispersus est in locis diuer- reconditurque in interstitiis glebarum . Insuper hac ramificatione aliud compendium consequitur . Natura; ful ciuntur enim flexibilissimae, molles illae capillares radices, ne concidant , aut comprimam tur, claudanturque, & ne a debitis locis recedant,
304쪽
stantia,tion poterant mutuis anastomasis cum venis, & Heparis usu Vasis excretorijs uniri, & deosculari. Si enim arteriolae clun venis continuarentur,neque admisceri, nec se
parari quicquam a sanguine posset . Et id eb frustraeonstructa iuisset ossicina glandulae, frustra ibidena
arteriae , & venae prope neruos , & vasa excretoria tamificata fuissent in fistulas capillares. Postea si arteriis coniunctae fuissent per anastomases cum vasis excretorijs , non posset sanguis excipi a venis . Itaque, ut haec incommoda vitentur,necesse es , ut arterialis sanguis , & alij succi aduenientes, & glandulam irriganteS, evomantur , reponanturque in aliquo loco tertio, veluti penuario separato a vasis deferentibus ,& excipientibus . In tali,inquam,tertio loco praeclarEpossunt succi aduenientes commisceri per minimata , quia ubique, scilicet in singullis poris glandulae conueniunt exilissimi canaliculi afferentes succos ad instar pluuiae & deinceps a tali miscella commode possunt vasa excretoria excipere succum sibi conuenientem,&venae suscipere purum. sanguinem, prout necessitas similitudinis configurationum eXigit. Dubitatur modo, an supradicti loculi, seu pori gla-dularum nil agant, & mere passive se habeant, non secus, ac urceoli solummodo excipiant succos praedicto i an potius sint penuaria fermentitia, quae alterent sanguinem in ipso transitu . Et sane utrumqui
Qfficium praestare aliquas glandulas credibile es , ut sunt illae, in quibus chiliis , sanguis , & spiritus elaborantur, & perficiuntur . Harum tamen glandularum substantiam spongiosam, non puto similem fore farinae fermentitiae, vel ligno doly acetosi ,
305쪽
Cap.ro. De qtlae aciditatem conferunt aliae massae , vel vino ibi Hesatis usu adiunctis : nam talis actio fermentativa requirit moram aliquam , nec absolui potest in transitu ino
mentaneo sanguinis per dictas glandulas . Addo , quod a continuo fluxu rapidissimo sanguinis abluere
tur , asportareturque succus ille fermentatilius ; &proinde virtus illa macerativa semper magis , ac magis debilitaretur, & tandem omnino extirparetur , &evanesceret, ut videmus,quod dolium acetosum a co-tinua aquae fontis affrisione abstersa acrimoniam pro sus amittit.
Potitis ergo suspicor , quod in glandulis a neruis& alijs vasis continenter subministrantur succi se mentitij , qui non secus, ac condimenta minimis particulis sanguinis miscentur , & simul cum illis asportantur, & hac ratione fermentationes in glandulis animalis fieri posse , verisimile mihi vide
An glandulae illae , quae solummodo separare debent succos excremetitios a sanguine,non puto, qu0diadigeant vllo fermento e possunt enim facillius fluores aethorogenei ab inuicem disiungi necessitate mechanica ab incuneatione per angustissima foramina,&postea ab inuicem separari a duplici ordine vasorum conformibus orificijs ipsis fiuidis excavatorum, ut dirctum est.
306쪽
PRO P o S. CXLV. Hepatis usu Bilis ex sanguine in Iecore separari potest artificio
mechanico absque auxilio alicuius fermenti.
Quod vere succus biliosus in hepate ex sanguino
per eius vasa transeunte separetur , dubitari amplius non posse videtur , cum hoc suadeant euidentissimae experientiae Neotericorum Anatomicorum . Solummodo dubitari posset , an talis separatio i1 hepate fiat opere fermentativo, an vero necessitat mechanica per inclineationem, & cribrationem in vasis venae portae exilissimis , & in poris glebarum, seu glandularum Iecoris, sicuti in renibus urina a sanguine disiungitur. Ratio , quae fermentationem suadet, Μ duplex est: primo enim particulae bilios e videntur arctissime complexae a sanguine venae portae, non Vero unitae per simplicem contactum , quod conijcitur, ex eo quod in Oximelle acetu melli commixtu contactu simplici pungit sua acrimonia gustus organum; at in sanguine abdominis succus amarissimus, biliosus , non percipitur a lingua, & ideo oportet, ut asperitas eius corrosua amarissima contundatur, implicatis nepe eius aculeis inter glutinosas partes fanguinis, sicut cetum distillatum a plumbo, & corallium calce dulcificatur .
Secundo sanguis in Iecore non velocissimo motu , Ut ab arterijs in renibus eiaculathur, sed lentissimo cursu a vena portae exprimitur, ut dictum est: si igitur fortis connexio diuturno tempore dissolui solet a vi
307쪽
Cap. to.De alicuius fermenti, non videtur improbabile, Ηepatis usu natura opificio fermentativo bilem a sanguine serii ret in Hepate .
At melius consideranti difficillima, & inuerisimili,
apparebit talis fermentatio, quia Oporteret, ut inta glandulis Iecoris resideret succus fermentitius eius dem naturae, scilicet aeque amarus, ac bilis est, vel aliunde deportaretur. Vtrumque ab experientia re,
fellitur: nam substantia glandulosa Iecoris est dulcis,& suauis saporis . Et vasa aliunde bilem in Iecur deferentia nusquam apparent. Praeterea in vasis ventportae, & in poris strictissimis glandularum Hepatis , videtur difficile , ut in motu transitorio singuinis absque ulla quiete conturbatio , dc ebullitio fermentativa fieri possit.
E contra pro mechanica operatione omnia bello militant; nam adest vis motitia,quae est impulsio sanguinis facta a compressione abdominis ,& ab aer inspirato . Adest motus continuus sanguinis: adstunt subtilissimi canales Portae, & pori glandularum, non desunt duo ordines vasorum receptioni destinatorsi. Ergo nemo negabit esse possibilem de insuper faciliο- rem;& ideo potius mechanico opificio,quam fermentativo opere secretionem bilis fieri credibile est. Postea , ut conhcere possimus, an ab integra massa sanguinea per magnam arteriam diffusa, dci venata caua collelia separetur succus biliosus in hepate,prae' mitti debent sequentia Lemmata .
308쪽
DE MOTU ANIMALIUM. P R o P O S. CXLVI.
Totius massae sanguineae, in unica eius circulation , solummodo una pars , quae minor est vigesima quinta illius per Iecur
transit. Quia in vena portae non alius sanguis ingreditur ,& exit tempore, quo una circulatio sanguinis per cor absoluitur , praeter eum, qui per arterias Mesentericam, & Caeliacam immittitur. Suntque diametri Mesentericarum arteriarum , non maiores Vna quintata parte diametri trunci maximi Aortae e corde prodeum tis; et orificia circularia duplicatam proportionem habent diametrorum . Ergo orificia Mesentericarum proxime unam vigesimam quintam partem aperturae maximi trunci Aortae aequant. Cumque moles fluidae effusae eadem velocitate, eodemque tempore , eam dem proportionem habeant, quam orificia fistularum, per 'lus transeunt , Igitur moles sanguinis, quae effunditur ab arteri)s mesentericis, et excipitur a vena portae una pars vigesima quinta est eius, qui tempox unius circulationis per maximum truncum Aortae immittitur; propterea quod per omnes arterias aeque Velociter sanguis currit. Vertim tempore , quo Vnica circulatio sanguinis absoluitur,tota massa sanguinea per Aortam , & deinceps per cauam effunditur . Ergo eodem tempore moles sanguinis , qui excipitur a vena portae , dc ab eadem exit , non est maior una vigesima quinta parte totius masse sangui-Rζae, quae per maximum truncum venae cauae transit.
309쪽
i patia usu P R o P O S. CXLVII. Bilis, quae in lacore colligitur a vasis biliariis nota. videtur separari posse a massa sanguinea
extra Abdomen existente. Si tota massa sanguinea , quae et O. libras superar non solet in homine , esset uniformiter infecta a succo. bilioso es qui non est maior a. libris: tunc illa pars , quae per Iecur transit, in vini circulatione massae sanguineae solummodo a bile expurgari deberet; dc ideo in prima circulatione unae pars vigesima quinta totius bilis in sanguinea massa existentis, scilicet uncia Una expurgaretur . At postea , quia particula sanguinis depurata miscetur, confunditurque cum reliquo sanguine impuro , adhuc a bile coninquinato, Ergo denubino subsequentibus circulationabus successive pro portionata pars vigesima quinta ex relicta bile expurgari debet. Quare instituto calculo, ut in expur gatione urinae factum est, patebit, quod post sex ho
ras in centesima totius sangu inis cireulatione ab hepate e purgatur 4;6 pars totius bilis, scilicet minius , iquam decesina pars uncite unitis: Et pos horas Ia- in ducentesima circulatione non exprimitur , nisi una pars millesima .lotius bilis , quae iii homine existit , scilicet octuagesima pars unciae. Hoc posito , . quia bilis excreta ex massa sanguinea, Vt sordidum inquinamentum non reficitur , nis a no
uo cibo ,. Ergo post longam inediam unius diei par cissime Iecur bilem excerneret, scilicet exiguam, imperceptibilem guttulam bilios alii eijcere vi
310쪽
sim est ; talis autem bilis separata si pate non , αν. moratur , nec retineri potest jsipor' biliario, & ilia Hepatis viaeanali cistico,ctim eorum omesa 'n'n sint impeditata ,&sint patula ; & ideo sempeUbilis praedictis vasis
exprimetur , cum continent ab abdomine, & ab aere inspirato comprimatur, Aa secus, ac venat. Igitur pollinediam unitis diei, praedicta vasabiliaria omnino exinanita remanerent. At hoc est falsum, cum post inediam plurium dierum, immo aliquorum men sium in erpentibus reperiantur vesica fellea,& portis biliarius aeque turgidi a copia praedicti succi, ac prilis
fuerant. Igitur talis bilis non separatur ex massa fan- guinea , quae per arterias , & Venam cauam circumducitur
Bilis, quae a Iecore exprimitur ieiuno ventre, spatio unius diei, sedecies maloi est ea, quae in diassia fatauinea existis. ia canales biliarii non sunt similes arterijs, aut Venis ineserateis, scilicetinosi desinunt in capillares, fistulas , sed potius furit similes ramis veris cauae, quae ad instis fluminum,e paruis rivulis collinis in itinere conficiunt: ampliores canalas. Sic pariter vasa,bilem dζserentia,exonerantur amplis, di apertis orificijs intra intestinum duodenum, &semper repleta conspiaciuntur succo bilii; trisuper assimilantur Venae canae incursu,& velocitate, qua fluores peti utraque VRsa mouenti ir, quia nempe impelluntur ab eadem
LRusa , scilicet a constrictione fibrarum circularium Q l a earun-