Hieronymi Mercurialis Variarum Lectionum, in medicinae Scriptoribus et aliis, Libri sex

발행: 1598년

분량: 346페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

121쪽

H.Mercuris. Variarum

Deus Theophracti Apollonio collatus. De Helbora quaedam. Alter Theophracti locus non inter cla Plinio expressius. CAP. XXV.

Pleophrastus i8.cap.lib.9. de Hisbplanti quam tum assuetudo etiam in medicamentis valea: declarans, aliquot hominum eXempla propo. nit, qui magna hellebori copia assumpta, cosuetudinem neque superius neque inseriti purgabantur: inter alia Eunomum Chium re. fert viginti duas hellebori potiones in foro una die hausisse, nec quicquam purgatum esse:quamquam hoe ab ipso factum subiungit, cum post septima potionem pumieis puluerem aceto subactum ad comprimendum heblabori vim bibisset. Haec historia ex ipsomet Theophr. Non parum diuersa Apollonius in lib. de Mirab. hist. refert, hoc pacto:

ssus in lib.de Plantis,inpo ema tractatione,Eunomin ait Chiis Is macopolamultas hellebori potiones hauriens, non purgabatur: σ η nunquam una ducumeis dem professoribus re remposita, insor edens, vigintiduas pationes accepit, neque tamen a suismo surrexit: tum v ia abse lotum atque rosnatum, uti consi erat neque euomuit. Hoc as' rem feris longa consuetudine ita paratus, i paucis scilicet principio accepto eque adtot tiones progrediensiSunt enim omnium medicament rum viresin consuetisins miores, in aliquibus etia prorsus ines acci

Quae verbalibeter proposui,ut queant eruditi iudicare, Theophra ni ne vulgaris codicibus, an Apollonij scriptis potior fides haberi debeat. Cum enim Theophrasti mens in eo capite existat,consueto dinis potentiam demonstrare: videtur potius, si suam sententi meati exemplo confirmare quaerit, voluisse, Eunomum Chium t0 hellebori potiones impune accepisse ob consuetudinem cur legi .

Hud Apollonium quam quod pumicem aceto subactum potassς

122쪽

veteres helleboro,Platerio, similibusque vehementissimis me. A dimentis adeo frequenter atque audacter uterentur, inopiam te ;h um pharmacorum,qua laborabant, in caussa extitisse,putarunt v ' . pho vero non tam eorum consilium huic adscribo, quam Ad fui Galenus in libris de Artic. memorat huiuscemodi pharia,eorum praeparatione varias ac tutas habebant, quas posteros beere neglexerunt; nisi potiuS eorum commentarijs careamus: .heontingit de lib. Ης ob Ii Hippocr. cuius principium dumtaxat habetur. Praeterea linimenti , balneis aliisq; extrinsecis ut notato ibasius) remedijs admiscebat,quae ut sine noxa hominu corpora pumabant, sic quoque iucuditatem maiorem vel saltem molestiam mi rem afferebant. His autem temporibus nihil pene huiusce maneris notum est: & iccirco non est mirum, si dum medicamenta te virea sectari studemus,valentiora dimittentes, in curandis aegris ab antiquioribus tum in celeritate tum etiam in securitate non raro si peramur. Ita sane interpretor Plini j sentetiam, qui helleborum striabit quondam terribile, postea tam promiscuum effectu, ut plerique studiorum gratia ad pervidenda acrius,quae comentabantur, sumptitarent. An venenis edendis ita quoque possint homines assue fieri ut ab illis non laedantur,dubium est. Multi grauissimi auctores idfieri posse existimarunt: sed Auerroes, auctor in perscrutandis rerum causis acutissimus,in libro suo de Theriaca, talem sentetiam acriter cosutauit. Hic subiungendus alter Theophrasti locus a Plinio non integre expressus. Is enim librode Lapid.in hunc modum scribit laemomΘα 6 ω το μή 'ύσαω cruein γδεκήτεῶο - ος si σν uti τετία ρας,τκδ. δυο.id est: ἐν Duis obelis μὴ θη aragdos . e passus uomiturinis quari

ginta cubitarum, lati dinis sero in v parte quatuor n altera aeuom.

h ste Theophrastus. At Plinius ipsum citans, sic ait 3 7- lib. cap- . MDisse apud eos inuisis delubro obelissum equatuor aragdis .iq-

nta cubitarum on iudine, latitudine mero in una parte q*at ηαμ βίμω duorum. Mihi sane rationabilius videtur,in obelisco fuis πW gmpi a te infixos, quam totum obeliscum ex smaragdi. COR

123쪽

HMercurial. Variarum

iacus Hippocratis de Hippace Herodoto collatis. Lactis coagulatione. Ctesiae locus de Radice vi num coagulante. Murra dura, s Mari Hae vos. CAP:XAVL2 Etustissimus auctor Hippocrates inlib. de Ae

Nam lac vasis ligneis injeientes conquassant: quassatum spumesis allataei eparatur: se id quoa superficiei vernatat, Butyrum appellaist, u tati leue quoddam: quod autem infra μbsidet graue, segregantes exit.

eant,'postquam concreuerit, Hippacem vocant. Han c eandem rem

quoniam Herodotus Hippocratis coaetaneus in .diuerse quoda& latiori modo exponit eius quoque verba subnectam: M μ ν

autem Scythae seruos omnes lactis gratia, qt- potant ita idscis SUFa stria ossea Musissimillima sumuntur,eaque genitalibus eν μ' imposita ore instantur: hoc aliis scientibin , aly equas emulges ideo se facere aiunt, quod venae equari uoluiae implentur, ὀπηπεν

124쪽

Lectionum. Lib. II. s s

a ZὸΘdunt. Ponteaquam em Dere la in concaua vase linea H undisin: υ A Zompositi caeci lac agitant, cuius, quod ummum in , delibaturi,

iis, e habetur: vibus AEutem, quod siubsidit . Ratio autem, qua Ἐ-o, occaecarent Scy thae, nulla alia fuit , nisii ne fuga capere postach bsiduidem cum in hunc unum faciendi lactis usum eos adhibe hii ' oeuli ipsorum non erant necessarij, ut ideo possent sine detri- enio ne fugitarent, seipsOS eZOculatione securos reddere. Itaque ek oraedictis perspectum habetur, praeter coagulum, & succos di uerlos,nobis experienti noto , quendam alium condensandi casei inodum antiquos cognouisse; medicos autem solos fuisse, ut . Meteorolog. capit. 3. scribit Aristox. qui coaguli opera lac in caseum eondensarent, sorsan quod sic purior & Valetudini accommodatior euadat cum qui alijs rebus commixtis efficitur, earum qualitates imbibere necesse habeat. Nam & Hippocrates loco citato Aristotelis sententiam ratam facere Videtur, cum ipse medicus coaguli sic

γαλο, atri ομιου ἐποιησεν. id est: Similis est haec assectio lacti quando quis iocum lacri iniecerit frigiditas ipsi lacti inducta id condensat, a que unit. Quamquam posset aliquis suspicari, nomine μοὐ, intellexisse Hippocratem succum ficulnum,ut saepe notatum est: apud a caeres , & praesertim poetas Graecos .i Hippicem quoque herbam describit Plinius lib. et s. cap. 8. quam in ore nabetes, fame sitimque

non sentire,&ob id Scythas illa etiam in duodenos dies durare infame sitique tradit. An vero sit herbaHippice Plinii,cuius meminit

Theophr. 9. de Hist. plant. 13. his velaiS, DO ταωτη γε, λύπποικη μω φασὶ τους Σκ θους ηιαερ ας,κμ εν tat, eri ut credidisse Videntur Hermolaus & Gaza, qui vocem transtulit Equin stri an Vero caseus equinus , sicut Turnebus in annotationibus in. Theoph de odoribus in hoc Plinium reprehendens, existima vix; non ita facile ausim aflirmare . Certe Theophrastus aliquid mi 'Scythis dicere voluisse videtur. Atqui eos duodecim dies ς- r dice & caseo equino vivere consueuisse, nullam admirationemqR-ndo serunt, Zoroastrem interdum solo lacte sex mensesy'imis e , quod de quodam alii narrat Athenaeust immo ipse- ςx Hippocrates, atque Herodotus videntur innuisse, plurimam pψΠ partem lato caseo equino Scytbas victitasse, Igitur quin i 220 discors sim, hactenus facere nequeo. An vero ope calo j Ity g is semper laeti coagulatio accedat,dubitari merito pos

D/ςψςuina rebus diuersis facultatibus praeditis hanc oper*xi

125쪽

Hi Mercurial. Variarum

nem nasci constet, ab utraque caussa proficisti autumo, calore ses.sum humorem exsugente, frigore terrenum condensante, atque a aqueis partibus segreganteiic namquς Lynara, gallinae ingluuiei. Ἀπόλούος ab Arist. . Vocata, Cnicus quod tradit Alexander Pr6bi auctor coagulare conspiciuntur. Auena Oar quoque lib. iatract. icap. . myrobalanos ad lac coagulandum experientia inuentos esse optimos,etsi Galenus id ignorauerit, testatur. Illud mirum , quod a Ctesia scriptis mandatum est,radicem quandam apud Indos habe

ri, quae aquae aut vino parua mensura immissa, ita codensat, ut ma nu veluti cera teneri ac tractari queant: quemadmodum item de

aquisoliae arboris flore aquam glaciante,& coriacesia calliciaque idem operantibus, ex Pythagorae auctoritate tradit Plinius lib. a . cap. r 3.& 47. Id autem essicere vim radicis mirifice exsiccatoriam ac frigidam, prqpterea existimo quoniam Aristoteles scriptor grauissimus, ita . Meteorol. lib. aquam, serum, & urinam solo frigida sicco concrescere prodit: ubi etiam scribit, Arcadici quoddamvini genus esse, quod a fumo in viribus siccatum adeo conspissatu ut

gladijs abrasum bibatur .QCutataquTapud Scribonium Largum

aliosque scriptores pro Muria dura non eam intelligamus, quae vi solis usque adeo crasses acta sit,ut alterius liquidioris respectu dura quodammodo appareatὸ Certe Turnebus,alioquin oculatissimus, si columellam in lib. 12. ubi muriae durae conficiendae rationem edocet, attente lectitasset, non ipsi necesse fuisset eius etymologiam nimis subtiliter inuestigare :sed statim intellexisset,maiores nostros Plures murias habuisse , & inter alias unam , quam & copia salis 2 calore solis conspissatam,Vi reliquis separarent, duram nunc a re voluerunt , quave etiam olivas albas condiri consueuisse imuit Celsus in a. lib. Nam columella idem lib. 7. cap. . caelestis aqd ς sub dio solibus duratae ad pecoris scabritiem curandam meminit Mentionem quoque facit Celsus lib. a. cap. 3 o. aquae durae qu mdissiculter putrescentem exponit. Ad haec marinam aquam ad pro fligandos varios morbos tam intus quam extra in usum rece8tam

ab antiquis inuenio; qua sacerdotes Aegyptios Euripidem, illsio

cum Platone appulsum, & morbo correptum , curtae memor/x Laertius: unde is quasi remedio gratiam redditurus,versiculum d cantatum omnibus secit:

126쪽

Lectionum. Lib. Is

; X Cyprio lapide,quem Amiantum alij nominant,t didiora exirent, Dioscorides scripsit. Huc u Plinius, crediderit ac appellarit Linuviuu &inextinguibile, h6eaa quibusda recetioribu danandus,quandoquide Pausanias ante ipsum Carpasium linum, Strabo Carystium vocarant,que Sotinus Carbasum, Zoroaster Bostrychitem, quidam Corsoydem, alijj Pollam , alij Spartopoliam , Vulgares Pulveres salamandrae aut Alumen scissile falso dixere. Et huiusce generis lino mappas etiam factitatas, quae igni immissae, Ut aliae aqua lotaria sordibus inud, bantur,praeter Plinium Apollonius quoque auctoritate Taci,in lib. Mirab.hist. hunc in modu testatur. Tάκος ωτώ -- λίθοι ἡ καρυ ος φλια,) Mγα- ος λιθος φυσεις ἔχοι ἐριωδ-Ῥοώδ-ρξ ζ νηθεσια

et τ' e ολ ιος, id est : Taei in lib.de Lapidibis, Lapis orio Car Istim in 'in habet adnata quaeda lanuginosa es colorata, ex qua materia nef μη βc texuntur mantibaisae edis , lapro lucernis loquetur,suNtq- splendida as. incremabilia. Porro sordes mantilium non μνη sted clematis vritu ηι ei mappa imponitur undeford 4- 'i' seq. mappa igne alba Hq.pura redditur, rursum. in1 - Gisi uniculi aut e lucernarum ex ipse ficti, lacu oleo,νπάρ πνqβ pq consumuntur. Atq. harum lucernarum odore deprehendunt x, i

127쪽

H. Mercu. Varia. Lect. Lib. II.

vetumeliam ad mappas ad mantilia coficienda , ut quoque Plini meminit,usurpatu esse; que Usum Dioscoridem sane latuisse, nem6 dubitet ; fortasse ' illius tepestate, Vel potius in regionibus suis mi simh amiantu in id adhiberetur. Ad hunc locu faciunt & illa. quae Plutarchiis scripsit in lib. de Desectu oraculoru: Vbi flumina fonte metalla, aliasq. plurimas terrae vires, aliquando deficere ostende,' idem euenisse scribit, lapidi Carystio, sub hisce verbis: υεjDλω,

μένων ἐμύάλλοντες Γς φλογα λαμπρὰ e ὁ φοινηκομιγδα , ναυ δε mpti. inς ,- αυλις οἁνδεες η τρίχες ἀρμου δωρεχουσιν εν τοῖς μετάλλοις. id est: -etallorum quoq. nouas haud mira extinctiones actas, quemadmodu urget, apud Atticam regione,atq. chalcitidis, in Euboea, ex Ma ae frigore tinctos enses erisolitum te tur Aeschylus his verbis: G. Mens enim Euboicum ensem acie rigente. Petrae ause an Camisso ia diu ea quod vena dest glomos lapideos molges ferre ex quibus la nebantu Nonnullos enim vestrum mantilia, plagulas, retia ex illa materia cotemta a spexise puto,quae n. comburuntur ed usorrida incta in amarieonycitur,al. inde lucida etsplendida esserunt.nunc aute evanuit, vixistin metallis rarae, eluti brae ac pili intercurrunt. Laborauit Turnotius,ut quid Seribonio Foenicium significaret, apertum faceret, sed quis no videt,ea verba in a57. sic legi debere. Secundu quae acus tur crocum tritu eX aceto,deinde myrrha trita per se aspergitur, istimu nitru,& Asius lapis, phoenicio inducitur. Marcellus enim, qui Scribonium transcripsit, c. 3 s. ide malagma describes, sic ea vero refert: Secundu quae adi jcitur crocum tritu ex aceto, deinde myr rha trita aspergitur,vltimu nitru, & Asius lapis additur. Ea vero ut tima duo verba, Phoenicio inducitur,arbitror sic intelligendum, stmalagma super pannu vel corium purpureum,du postulat usus,dR

ci de beat, atque ita loco patienti apponi corij phoenicij mentio ς' apud Plautum in Pseudolo. Na & Marcellus & Scribonius alia biniuscemodi emplasmata memorant, quae pannis supinnducta a Niantibus membris applicabantur, In 3 . capite Marcelli: De l/pid sarcophago, Uncia una tundes,& cribrabis, & ex aqua tepid/ p miscebi , atq. in pannum inductum impones pedibus, & allig/ η 'Finis Libri Secundi.

128쪽

v ARIARUM IN MEDICINAE

Auctoribus,&alijs Lectionum .

Liber Tertius.

R I B A s I v s, qui multa veterum medicorum scripta collegit , cuique ob hanc caussam me' omnes plurimum debent, in s. Collect.

li in is suorum libro, nonnulla ex Antyllo de aerest proseri: quae quoniam apud Stobaeum diis

---uerso satis modo leguntur, hic lectoribus proponere volui. Ea igitur quae in cap. q. Oribasii scripta habentur, sic apud Stobaeum serm.99.

129쪽

H. Mercurial. Variarum

cibus hunc in modu restituenda erunt; Diem una cum nocte modo in telligimus, eumque anno similem esse pronuntiamus, quemadmodum Hippocrates infecundo Epidem. D cauis. CMatutinum enim tempus humidum calidum . ea verisimile ; quamobrem somni puri, se corporatam sanorum quam aegrotantium recreantur. Ex quo Aut febricitam tes hac hora placidissime degant: nam exhalationes mane di luuntur, ct humidae fluminum aurae restirant,ct ros cadit, ores exurgunt, .niaq. e terra orientia attolluntur: nimirum matutina constitutione verisimili eistente. zMeridi autem aestiti comparatur. Pars vero quae ad occa n pertinet, autumno: propter hoc grauitates ac Iamdia infert, quippe com occasus morbosus sit. Nocris vero pars prima, et quae circa S seram est, occasui milis ens, eo tempore neque somnu aegrotossa sit, neque potum damus, neque ullum aliud auxilium adhibemus, nisi gaualiud admoneat quo facimura, veluti illudupus aeque 4c tempus ore sus vereamur. Mediae noctis templflprimum a nobis, vi hibernis diebus,distat. Ergo dolores noctanno re pore vehementiores fudit, idque merito, cum nox suo frigore extrema cutim densset, perspirationem, quae clam in corporibus sit, intencipist ct defluxione tum eorum qui lippitudine laboran tum eorsim, sios tρ'

mina intentinorum exercent, tum eoru qui Coeliari nominantur, tum cst'm quibus sanguis fluit, ab hac eadem caussa promouretur, tum is Pi furionibus correptisunt, id totu, quod clam ferri tonsieuit, inum is is tum amandent. Vltima noctis pars, propterea quod matutino tepori ρ φti sua est,eiusdem cum eo temperamenti est partitem. In eodem simili ter lib. II. quae stribuntur, ita Stobaeus refert: οἱυψυMὶ lυλεινοτεροι. G ἀερος ἐν α τώῖς μή μονΦοs, ακλα-- D

130쪽

Lemonum. Lib. III. 1 8

Latine interpretada futtico sublimi aluberrim unt,cum aer in eisum sit permanens caepersu dat Oct a ventis continenter exagitetur; eum . recte perspirentur, emnibus thoracis assectionibus erunt ac comata distrio capiti laboranti, omnibus sensivum in immentis conuenient.

At loca humilia ante dictis non sunt idoclear ijs ve, qui per halitum δε- geruntur, qui in cvascadunt, se senisus, magis quam sublimia apta sunt . Loca vero maritima Ddrvicis, o quibus quaevis de xio mol

Ea es,accommodat intutemque ubi detergendum,aut calefacianaeum, ut aperiendum est, conueniunt in prosunt etiam omnibus ijs , qui nc Estrum csmarticulorum doloribus torquentur. Iam deprauatis quoque ap- peritibus prosunt. CMediterranea verosunt maritimis fristidiora: cara ad morbos acutos, neque paluseri neque cauafuerint,seunt mariti- AEccommodatiora isd ad morbos diuturnos ineptiora. Sta antia η sempersunt in vitis,tum mero etiam aenialesunt pectilemiaiPetrae4 φ υις quidem si orant, hieme mero molesta frigora faciunt, neque ta- 's nitati incommodani. desera suntprope sumina frigi AE ac Dalia existuni, His areophia ob humiditatem laborantibus accom- ρα υ insece peiora habeniis lutulenta: quoniam non sim acrem Z do fructus deteriores reddunt, machum corrumsunt, m I mdurant, malos habitus, cacothmias,se hydropas partarat. Pr et f e metallis propinqua seni, mala uidem existimantur,siqiari

I mias assectionibus apia oensentur, Argillosa vero robur Hssis aiationem habeant, in qua exsoluendi vis inent. R a maiore 2 Mi vi,quam quae Aone viximus, sint praedita et nigra vero sim uibus bonitate longe praestant.

SEARCH

MENU NAVIGATION