Hieronymi Mercurialis Variarum Lectionum, in medicinae Scriptoribus et aliis, Libri sex

발행: 1598년

분량: 346페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

171쪽

H. Mercurial. Variarum

enecrates medicus quis fuerit. Medici Clintei. cus P j mutatus. De Posia, in Sueroni, C A P. I XI f.

Snecratem, cuius frequentem nec incelebrem mentionem secit Galenus in medicamentorulibris, nonnulli eum esse dubitarunt qui phi lippi Macedonum regis medicum egit, quive glorioso quodam titulo seipsum Iouem nun cupabat : unde postmodum ab Agesilao Spartarum rege insaniae vitio notatus fuit. At ne horum leuissima dubitatio alijs Brsan occasionem errandi praebeat, non alienum iudicaui declarare, Mene cratem a Galeno nominatum fuisse quedam I iberis & Claudi, Cassaris medicum, libertum, sectae Rationalium addictum, multisque commentariis editis insignem: de quo forsan nec historiae repugnaret Coelium Aurelianum ii, i. uturipasscap q. meminisse. Iden vero ita se habere, praeter Galenum, qui .de Comp med. S.l.ca.I. Menecratem post Antonium Μufam paullo ante Andromachum& Neronis imperium Romae floruisse scribit, non incertum testumonium affert vetus haec inscriptio,quae hodie in Vrbe ad D.Pauli seruatur.

Λ Ο T I M Ω N. Π Ο Λ E Ω N. Φ Η Ι ΣΜΑΣ Ι N: ENTE ΛEΣIo I r N Ω Ρ Ι Μ O IT GEAΥΤΩΝ ΑΙΡΕΣ IAPx R. ΤΟ ΗPΩON 'Iam vero Clinicos vocatos medicos a Chirurgis & Empirici ς' modo atque etiam magis antiquitus suisse seiunctos, quo temp0xi bus nostris Physici nuncupati ab i)sdem Chirurgis & Caeroxδη vocatis separantur, praeter hoc Martialis carmen.

172쪽

Lectionum Lib. III ro

HIC IN STATUAS PONENDAs IN AEDEM HERGVLIS DEDIT. Hs. HIC IN VIA S STERNENDAS IN

ΗIC PRIDIE QUAM MORTUUS EST RELIQUIT PATRIM ONI HS. νοῦς it

mominit dite rei medici nimiru & qui pro libertate sibi ipsis as Qxς δ multi enim erant serui & pro dignitatibus in republica consi

'μζndi ,ingentia precia soluebant. Hippocrates etiam lib.de steri l/'V u dicat qui physicus esse vult debere ad hominis robur axq; -'i um respicere,fatis aperte indicat physicum eo tempore essest V es rRHO'e non experientia rantum mederetur. An Clini 'ri, ψm ni dicerentur,aegri decubetes normulli,quemasti, ' 'ΦRm lib. a . cap. .dixisse aliquibus visum est, certe non sἡ Λ Rhy 0 tametsi Cyprianus lib. .Epist. .paralyticum illum atur afri in civ pynse liberatusti Clinicum appellare videa-nissi, uJςxψnymus in Epitaphio Paulinae ad Eustochium ma- rues 'm vnx vocet Clinicos: quod item Hermolaus Barba-SRi iudicij, & rarae eruditionis vir, ex sacris Bibliis quoqu*Probare

173쪽

H. Mercu. Varia. Lect. Lib. III

probare nittitur immo vero Cyprianus ibidem quosdam qui ludibrio, sed opprobrio quodam Christianos vocarent Clini cos, miraturque unde nam ex Hipp. aut Sorano id nomen ipsis thiabuerent. Vt his omnibus constare possit, post Plinij quidem aeta

tem Clinicorum vocabulum ipsis aegrotantibus esse tributum, non autem eius temporibus. Hippocratem quidem i. de Morbis,&de acutis scio decumbentes κλινοπιτλ vocasse, & Plutarchum ae Athenaeum-: at ubi κλινικους dicant, non memini Iegisse.Itaque si quis pro Clinicis in Pliniano codice Chronicis snbstituat sortasse non aberret, qu/ndo non minus potuit auctor in 'oquendo interdum liber, uti hac voce Graeca sane, at ab alijs usurpata , qua Spasticis, vocabulo ex media Graecia sumpto, nec iste aqu'quarilibi praeterquam ab ipsomet in eodem loco;&alibi usurpato.Nusi totius pro Spasticis Clinicis alteri substituere placet, Spasmiscynicis , vel pasticis cynicis: si quidem medici omnes sciunt,spasimum cynicum faciei esse morbum, in quo tollendo prodesse elleborum, scripsit etiam Celsus lib. .cap. a. Spastici ait Barbarus sunt quibus est intus aliquid conclusum conuulsumve. Mirantur nonnulli, quo scribat Suetonius, Rsiaticum, Vitellii Imperatoris libertum,Puteo lis poscam vendidisse: quasi huiuscemodi potus solam in medicum usum intus & extra adhiberetur.'Ego vem minime illud admira tione dignum existimo e quoniam vinum acidum aquae mixtussi pro vili plebecula venale extitisse, rationi eonsonat, atque se poscam fuisse appellatum; nisi malumus Puteolis gratia aegrorum qui eo frequentes conueniebant, id solummodo factitatum, ut sicilicete vera posca venderetur,quam ex aceto parti modo maiori,M0do minori aquae mixto factam,memorat Galenus. inanquam etiam antiquitus, sicut escam pro cibis, ita 'Poscam pro potibus esse usurpatam, inuenio: quando, Ut notat Barbarus,in antiquis semis Festi codicibus, & in Ferentini

vetusto monumento, Post lenta pro Poculantis leguntur.

TERTII LIBRI FINIS.

174쪽

v ARI AI VM IN MEDICINAE

Auctoribus,& alijs Lectionum a.

Liber Quarcus.

VI GaIenum, aliosque medicinae scriptores usque ad haec tempora interpretati sunt; omnes peia in hoc conuenerunt, ut nomen ἀρ-

Rafarium virum tempestate nostra eruditis mum excipio, qui in suis Galeni covinimanriorum translationibus , ubicunque Occurrit ArQbi trum transfert.) Id quoniam ego a veritate longe alienum kςmpei putaub credidique ἀρχιαρρον proprie Imperatoris Principii νζ, atque eius familiae medicum significasse; quibus ductus ra-ψ0RibuS hanc opinionem conceperim, in medium proponam: vide μηx deinde eruditi, ac in antiquis rebus perstrinanda versati viri, ' iqntentia nostra aliorum pIacitis anteponi debeat.Nam primo h, im hystζnus Craecum Latinumve striptorem,qui ante Romam . mpςratores floruerit , inuenire mihi est concessum,qui hac αρ- .a ' μ ν siliquod coniecturam non paruam facere Videtur, Liudri δ' V, Ph medicosve cum suae personaritum familiae Pamba 2'. ς' ζ μstinatos habere coeperunt, sic vocem eam tunc adii iei ' vhrum inuectam esse . quod paullo post Tiberij Clai persuasum habeo, quoniam ante ea tempo- 'δRctorum s lipta, Moue marmoreae medicorunii 'scri

175쪽

H. Mercurial. Variarum

ptiones Romae seruatae usquam hoc nomen habent. Hanc alit. 'Graecam vocem potius, & non Latinam elegerunt, quod ut resere

Plinius lib. 26. cap. i. nemo Romanus medicam artem exerceret

sed omnes sere, aut saltem maiori eX parte Graeci, atque ij ut pluit mus erui aut liberti essent.Vnde si Archiater vel medicu primariu

vel medicor u principem signasset, consentaneum sane rationi esset uti res ipsa ante Imperatores eXtitisset, pariter etiam nome eam ex primens aliquando usurpatum suisse; quod nunqua a me nisii celeti maioris lectionis viri secus obseruarint apud quempiam auctoreo animaduersum est . quemadmodum ex altera parte valde mihi pro batur , iccirco ante Imperatores minime id nomen receptum suisse, quod res ab illo signata, medicus scilicet Principis,nodum institutui foret. Quinimmo Plinius lib. a s.c. 8. cuius tepore iam Archiatri mamen in usu haberi coeperat, cum Damocratem Seruilium Mithriditicae antidoti auctore, medicum ipsius aetate primarium nominare vellet,non eum Archiatrum, sed e primis medentium vocavit, quasi sciret nomen illud medicis duntaxat Principis couenisse. Vt his onnibus grauissimis coniecturis facile iudicari queat, G αργάτρου nd. men haud illis proprie attributum, qui ceteros antecellerent,sed vi Principis vel Imperatoris personae atq; familiae operas suas loci rent. Praeterea Andromachus, quem Erotianus in Onomastici sui dedicatione ἀρωίαυον appellat, a Galeno item I .de Antid. 1 .&deLOc. asse. c. I. Νέρωνος αρχέατρος vocatus reperitur, non quia is alios

medicos praecellere ab ipso putaretur, qui Archigenem ab Andro. machi tempestate usque ad Traiani principatum in magna existimatione habitum quod etiam Iuvenalis Satyra G. insinuat :-tunc corpore sano

Advocat Archigenem. & S at. Iq. O us Archigenem quaere,atque eme quod iuridates

Compositi alios antecessisse scribens,nullibi Archiatrum nuncupauit, quod iη telligeret solos Principis medicos eo nomine suisse vocatos. Q ' circa si res ipsa non secundum legentis voluntatem , sed vere ax ly prudenter aestimetur: plane apparebit, Erotianum & Galenum coincorditer Andromachum Archiatrum nuncupasse, quod eam νψς uti debitum sibi quendam titulum, nimirum cum Neronis mediς' esstet, ei congruere intellexerint . Qua simili ter ratione Liuium y tychum Archiatrum vocatum credo in hac inscriptione, su/ς ' in tabellula quadam, una cum multis alijs vetustate pene coni* ptis, Romae ad D. Sebastiani reperta est:

M. LIVIO

176쪽

. Lectionum. Li b. IIIIa 8 i

i , inuenitura quem eo xiIulo indis tum, quasii Principis medicus, ion autem medicorum princep foret, Aetij I I. Tetrab. ser. 3. G. Theriaca ad Pisonem non alia ratiisne puto vocasse Archiatros Maenum & Demetrium, Nue mul rus alioqui populares potiu uuam inenI . h vexQRud mihi nisum videtur,Imperatores consueuisse medico plures conducere, atque inter eos unuresiduissuperiorem habere,quem &ob doctrinae excellentiam, &ob dignitat si mi tam delatam Archiatrum vocarenti quan doquidem liph Riti sed plurin simul Archiatroslextasio, apud varios stript M - βi si lagum peritisiquaeso est,quin sciat, unximusthnpexatorum legem tulisi qua Alchiaucis i Niustribus priuilegijs,maximisque gratiis ornari voluitὸ Quis item novidit eam legem quam Imperator in LAnchia.cap.de metatis.lib. I 1. Cod.tit. 1 in lime modum tulit: Archiatros nostri palatij, necnourbis Romanae,&ci Ex quibusomnibus negari nunquam poterit, quin Imperatore ino unum,sed plures tautArctaatros habuerisivi hac ratione Archiatrum Principis medicum extitisse creae umiit; lioquin si aliorum superior quasiq. Princeps fuisset.par erat noust Vno tempore, sed unum tantum esse . Quam rem manifestius in QVindiciani medici et Octauij Horatiani,siue Prisciani Theoqqψxi prReceptorsui ecnon Cassiodori in Epist.ad Valentitem m

i. de

si fila perhibetur;hicrem divvformam, qua Archiatrorum

yylemo nisi suae opinionis nimius amator hanc veritatem rissimi, qqδ' Andrea Alciatus auctor nostra tempestate clarites, T lib. Cod. probe cognoscensiantiquos legum unius s.ῶμφηδyς non duinavit,quod ubi lages de Archiatris lo

usui k - μ 'ro quatenus ad vocis ipsius etymon pertinet, etsi py0rum secus habere videatur, attamen non Midd.

177쪽

s Mercurial. Variari

iuscemodi ratio ulla ex partesjs faueat, ii Lino Imperatores fauore pollerent,in eiuS atq familiae medicos co6ptirentur,atq; horum cum aliquis moreretur,alter in eius locum subrogarettimin qua subrogatione, quoniam interdum ob fauores nonulli indigni lacu obtinebant,ea lex condita est,quae in Cod.lib.9.ti. do Pr eff& med. cap. 11 .habetur,ne scilicet quis in Archiatrum elienim erat, i,ut Archiatri locum impetraret, n5 omnem moueret lapidem,I3 modo ob dignitatem acgloriam, verum & ob honestissima Ripendia,ceterave priuilagia,quibus illi fruebatusi Seribit pis asa hae. 1 .annua librum medicoru-dia d ridei essit, gallicorumsex miIlia, exaginta. Semunciale illinil duodenarios nouemj dupilosqdattuor;-plum unum Mesamia n 6militia Archiatrorum merces erat: cum in legibus habe tur g Archiatros ab Imperatoribus, praeter alimenta subministrata', quainjuribus alijs priuilegiis atque fauoribus domitos se quaevimnsulitercedis aviquo u forent; ipsisadbpabuntur; perinde ad tedi post nostris medicialiquria Pbntifici Biomum cur vitisati6hihi Priadendo exhibenti Dei is sermonem factum a Galeno put6:ybist in

Ome consueuisse ut Dicebatur vero Archiatros &Archiater, νς itieX aucioribus atque superiori inscriptione, subsequenteq; p*

quae Romae in vetusto lapide seruatur adhu c

178쪽

ARCHIA TER SIBI ET IVLIRE PRIMAE,CONIUGI

IN COMPARABILI. E int itaque Archiatri medici illi Omnes , qui principis lsumptibus

lautae omni,po m o conctis pauperibus arxeProps Rμνη d restra praeflabantisuorum Arctiacrorum Princ ps quid m/ζnjQe,prudentia & doctrina praestani or eligebatur, cuius ient RIja di auctoritate omnes de re medica ortae dissensione5s 6'dirimςbantur; ijsque Comes vocabatur& prae cete simaNimam PI DCipsi Curam gerebat, eiu veluti im, penumquqdiam Sipoto Tm magnam obtinebativi ex Cassiodoti ch N pypsritestim Πiψ βbudςipexspodium est.Nolo propter hoc omnino inficiari,quin in urbe medicorum collegia quaedam &scholae instituerentur,quoium, qui alijs maesidebat, Archiatros interduvocaretur, ut ex inscriptione Liuij celli superius allata, & ex legiribus colligi potest:verumtamen qui frequetius in ore hominum vel 1abatur, Archiater, is erat, quem descripsimus. Ni suti mosq-h, t estodunb i

l Ydnus Ciliciae fluuius est,transiens per media

Tarsum,ciuitatem olim no minus qua Athe nas & Alexandriam viris in philosophia,atq; omni alia doctrina praeclarissimis florentem cuipsssuuij aquam frigidam atque as eram narrans. Strabo Geographiae i*.eam tui bes' tuis, tu hominibus neruos crassis humoribus thrit' ' - - ccupatin habentibus, atq; podagrieis auri, seu ---' Pi Vitruvius,necno Plinius,ex Cassii Parmensis ciba bile': m d quia frigidu neruis aduersari pro coperto habent xaud dia ς φδ-Galenus in lib. de Caussis procatareticis, Ala' uulsiori 'μm milio tempore,du se in Cydno flumine lauaret, ς ῆς tremore torporeve captu fuisse tradit: quemadm0dvL ii posterio' .

179쪽

t 8 ' si Mercuri ili Variarum

posterioribus saeculis Fridericum peninarsum Imperatorem e dem flumine totum inseri siescribῖn Historici . Nisi igitur dicatu, contra Q.Curtii alictoritatem, Cydni aquam bIando quodam fit gore, ut Phusanias scribit, pollere, & vim detergendi insignem sub

voce, τραχυ,1 Strabone,&interdum Hippoe. designata obtinere brum mi dolore ab humore calido nascentes mitigemlr hac vero humores ipsi neruis elidantur: quomodo podagricis&neruorusuore tentatis opem ferat,intelligere arduum eis. ω si interdiu experientia comprobatum est, frigidum affusum conuulsionem sit uere, dum calorem τίω augendo humoribus dissi. pandis aptiorem reddit non propter hoc Cydni aquam iuuare creadendum,alioquin de compluribus alijs aquis stigidis idem setet asserendunt Neque etiam immodicos eius stigore dolores eonsorti dicendum, propterea quod potius sic articulis & neruis nodumentu, quam auxilium inserretur Ob Q n. dicebat Hippocri de podagicis loquens, in libide Usu humidorum,qυχροὶ, πσM 'iαι νει, im ναρκω. id in Frigidum rere ilidi, assos finistputo, quoniam fortasse nimis labore vel aestu calefacti, aquae stigi. dae sese immerserunt, Cautum en im est medicorum praeceptis, nequis dum magnopere calet in frigida laueturiquoniam tunc corporis meatus valde aperti ingressum facilem noxio humoris frigori plamittunt:atq; ita nerui calorq; natiuus no parum offenduntur, quod quidem minime uexstest de interno calotri& et u quia inalates aliquae stat inflammatae ac rubentes,a frigida,quae insu co

hibeat,sicqvma et serεsatiantur. In db e dixerit Rippo.v. Aph. 2 3.podagricos a firigida large assus a leuari. Hici ad notare placet qὀstribit Plutarchusin vita Syllae eum scilicet Athenis agentem,ped dolorem torpidum cum grauitate incurrisse,quem Strabo dixit esse idest, podagrae balbutim Aquam aute Cydni no modica detergendi facultate praeditam esse, Plutarchi testimonio confirmatur, qui libro , in quo D sitorum oraculorumcausa quaeri ut demostraret posse aquas & spiritus terrae inueniri, a quorum arcana quadam potestate animi humani ad futura praenosceRda disponerentur,alia aliis conuenire,& non omnia omnibus, mul tis exempliS ac oratione monstrat:Dλα γῶδ--ο&ῖα

180쪽

Lectionum. Lib. VII. 8

isse .s nitrum , videntor m commixta ducere. D au hutae crocus misi tur, ' disiit Empedocles. Defluuio Cydno, , 2 chiis aposioris m Tars machaera , o amice Demetris e narran thm audiuimuτ, qβM C m ferrum illud depurgat, machaeram illi alia is a magis, q*48 rua quemadmodum in Obmpia cinerem arae affingunt, C quam a rade te Alphaei cinerem circumden Δὰi , alio vero sumi rent res , nullo possunt coniungere , ni aque ei em conglutiNare i ubi manifeste declarat, Cydni fluuij a quam detergendi repurgandine cum ferrum, ex quo machaera Apollinis sacra in Tarso conflata erat, sola depurgaret vim magnam habuisse. At hic admoneor primum ut putem byssi colorem aureum & flauum a Pausania sibi tributum minime natiuum,& proprium, sed potius ex croci mixtura acquisitum suisse, quemadmodum hac de re iusius in adnotationibus ad lib. Hippocr. de fistulis Iocuti sumus, deinde ut paullo ante citatum Plutarchi uerborum corruptum in Graeco Basiliensi codice locum restituam. Vbi enimis iacitatem calori associatam spiritum attenuare, aetheriumque ac turum eicere dixit, statim subiungit, αὐτη γὰρ ψ η, ως Ηρο- τον : quibus nil significantibus , hunc in modum corrigidobet, ρωγὴ γαρ ξη, ψυχή σοφωτατη, νθ' Η κλήιτον. eam namque sententiam protulilse Heraclitum in simili prope disputationesstriptum reliquit Galenus eo libello, in quo temperatura corpori animi mores fingi probat: unde etiam locus Hippocratis emendδndus est,in 1. lib. de Diaeta. ubi in omnibus codicibus Latinis Gr/ecis, tam uulgatis, quam manuscriptis legitur , γν- ς ' μηρος ουτος δέεται, κ; ροωσίης : cum legi debeat, πιασμα- , simq*ydςm pulmonem ad prudentium conserre nulli asserunt, sed sp I. 'β γ' quanto sicciores & subtiliores sunt, tanto mentem ac tiorem faciunt.

SEARCH

MENU NAVIGATION