장음표시 사용
471쪽
In Thucyd. Narrat. Pestilentia
qui determinatis indicationibus utendum censent,&k6 pis,certaq; methodo,de hac quoque hoc loco,quo maxime Triplex illa in siignificari arbitramusi nobis est agendum. Triplex isti scopus in tur in curanda peste scopus,&indicatio nobis debet esse pro, ah ' posita: tria sunt pectanda,& ad haec omnis dirigenda cutin' tis industiria,nem pe virtus, putredo, M Venenum: addo eti1 pro quarto ipsa symptomata, quae interdum uniuersam ad te curationis rationem auertunt, si magna fuerint . prima indicatio emergit a ViribuS, quarum perpetuo,&priamo in omni morbo sem per habenda est ratio,quia sine his omnis medicinς industria inanis est: quae cum sint secunde naturam, sui custodiam indicant,ut quς praeter naturam sui ablationem. Sed si in ullo morbi genere periclitantur, in postilentia potissimum solet accidere: quare non inconsulto
praecipiunt quidam cibos,qui maxime Virtutem retinent, ac tuentur, quod perpetuo effluit, ex nostro corpore reponunt,ac restaurant, in pestilentia esse laute & affatim 'taeectis, morbo scilicet,& ad aliorum acutorum morborii comparationemo porrigendos, SI cogendos etiam praecipiunt aegros Avicennas,& Rasis,ut sumant, S Galenus in Epid 3 in D contex. 3 8. ubi explicat illud symptoma propositum ab Hippocrate,quod fiebant e cibisti, idest, cibu versantes, ait:
tiores animo sibi ipsi vi adhibita, accipiebant oblatos cibo , Omnes fere seruati sunt: quare cum hae deficiunt,iremedijs abstinendum, nempe& amissione sangqinj , pharmacis, sed non id perpetuo euenit: non enim semper yires in principio concidunt,Wideo his constantibus ad qu/statim properandum, quia occasio praeceps cunda indicatio oritur a putredine,in qua curanda duo istinpi spectandi ι primus estctam putredinem,&inexistentem tollere, τανγουνπριμνην '
est,fiendam arcere,& prohibere,ne fiat. Primus scopus d.'bus modis, & quasi cancellis circumscribitur, nempςssione sanguinis,seu phlebotomia, pharmacia, que yς ῖς clysteres ventrem expurgat, vel per os adhibita, tum νψ tu,tum deiectione:addo etiam sudoris,& urinaene: de missione sanguinis magnae sunt,uin libri q/
472쪽
tum maxime agitatae quaestiones. Sunt enim qui negent omnino adhibendum in pestilentia, addo etiam in malignis se. bribus,& argumentis,& auctoritatibus suam sententia comprobantes. primu,tribus rationibus, prima,quod vires in omni pestilentia collabantur statim S cadant :& ideo ab ea abstinendum. Secunda, quod prohibeatur natura, ne venenatos, & malignos humores ad cutim amandet, a circumferentia ut aiunt) ad centrum reuocato eius motu& impetu, ac contagii veneno intus retento, ac cohibito,quasi quodam freno,vel etiam ab externis introrsum attracto. Tertia,
quod missi sanguine agitantur humores, S inde contingit inquinamenta pestis τα seminaria dilatari,& ad cor ipsum celerius peruenire,dc inde aucta vi morbi aegrum interire deinde auctoritatibus Galent. Primo, ii in principio libri de succoru bonitate, ac vitio non improbauit eos, qui sanguinis missionem reformidassent: secundo, quod in lib. de differen. febrita, cap. de pestilenti febre nullam faciat huius remedij mentione: postremo quarundam recetium pestilentiaru exopto,in quibus omnes, quibus fuit secta Vena, periere,ut in peste anni i 'o j. M isas, de qua re etiam Fracastorjus lib. 3 cap quibus tamen a meliori Schola refutatis, nempe quod non perpetuo verum sit vires cocidere in omni pestilentia, neque reuocari naturae motum missione sanguinis , nec venenum intus cohiberi, nec agitatu na celerius ad cor peruenire, concluditur mittendum esse.sanguinem, dum vires constet ex Hippocratis, Galeni, omni u Graecoru,
α Arabum sententia: idq; in primis secta vena,vel ali Jua earum ratione,quae a Galeno dicuntur αναλ ira φλεβοτομίης,id
ςst, naloga phlebotomiae. non ut interpres male,tantumdev/lent, nempe crurum scarificatio, cucurbitulae scarificatae,
hirudines appositae. Fracastorius ita definit quaestionem
ii ne,ut dicat contagionem, aut extrinsecus conceptam,aut
Φntrinsecus primo in nobis factam,& hanc rursus,uel inini noluel etiam ualde sparsam esse. Si extrinsecus adueniat cq x ς ,nunquam esse per phlebotomiam mouendii sangui Rςm,nisi non ferenda adesset plenitudo. In oborta intrinseqς 'iis curius detrahi, presertiminiiijs: nam cum iam sparsa ςst contagio, nihil venae incisionem iuuare dicit, imo longe ηψςςἷς propter agitationem,quae fit in sanguine,qua patrς
473쪽
factio augetur & seminaria magis miscetur, quod exembi, crateris declarat aquae, in qua sit iniectum sal, aut fel, qu*s
quiescat, aqua nainuS salsa, minus Videt anaara; si vero agitet salsior, amar Or longe , Multae aliae adhuc quaestione, de hac re sunt vitae qua vena & de tempore, sed haec docti me
dici iudicio relinquutur: nam si in capite malu sit, profest6a Cephalica detrahendus, si a gula usque ad umbilicum ab Hepatica si infra umbilicum a dia eliena, & ab eodem latere
na ab opposito, aut tarda, aut obscura utilitas. Sic de copia aut de tem pore, quod debet esse hora maioris quietis, & romissionis morbi, quod ita omnes aequales, matutina eligemda: de pharmacis eadem ratio : nam liceL naulti pharmaci non admittant: quidam iero solum lenientia adhibeant,doctiores, meliorq; medicorum Schola non respuit etiam plit inque gantia ualide, etia nulla praecedete coctione. Quinque vero casu , in casus proponuntur, in quibus uti pharmacis possimus, nulla qVth Iὲ praecedente coctione, primo,cu materia turget: secund0cu 'νι x tertio cum uenenata quarto cum membru aliquod mus, non magnopere laedit, quinto, quando imminet periculum, ne praecede- princeps aliquod membrum petat, quae plurima sunt in p. xος0 ii0' stilentia,ad quod accedit,quod etiam coctionem no admjt tere quidam putant venenatos succos, & humores pestit a tes, licet hos refutet Massarias, sed clysterium usus marim tutus in pestiletia, quem nemo damnauit,praesertim leniest lium . Cetera usurpanda iudicio adhibito. Prohibetur aut
putredo flenda, q ui est secundus scopus, causis ablatis, qI1unt illi cum caeteris morbis communeS,nempe
est, plenitudo, obstructio, & κακοχυμiα,ides ,humo rum uitium,que tolluntur ijsdem remedijs vena secta,ph Pmaco,alteranti Sus,idest, incidentibus, aperientibus, abstςx gentibus,& similibus.Venenum uero a quo tertia prodiri indicatio,vel prohibetur,ut acetosis, id stypticis, uel refiλ' gitur,dc obtunditur,ac extinguitur: quod fit be oarticii plcatis,que non solum manifestis qualitatibus,sed occult φλ& a proprietate uim ueneni frangunt, dissipatat,& quoq*'
modo alteratum,&immutatum extinguunt,uel demu ορ-
citur tum pharmacis interius adhibitis, tum exterius bim' tudine naturς, ut tradunt de arsenici, & aliorum ue ςφ' sacculis ad cordis regionem appositis: quarta indicati0 λμ
475쪽
NEque ultu in extitit medicamentum ut ita dicam 9 quod posset sperari aegrum, sillud offerret,adiuuaturum: nam quod alicui cos tulerat, alium id laedebat. Et corpus nullum vis iis pii par, quod posset illi morbo reluctari ratior roboris,aut imbecillitatis, sed omnia tollebat Qx
pora , & omni cum victus ratione curata.
476쪽
xyηηΑη ruisita in hac pestilentia uarietatem
Lostendit in ratione symptomatum, quς sini gulis diuersa neque eodem modo,quo alte-f ri accidebant, ex quo fiebat, ut pari pacto im; texirent,& neglecti,& curati maxima cum diligentia, quia ut erant incerta signa, & noeadem in omnibus, ita in curationis modo magna uarietas contingebat, nihil in certi 'statui omnino poterat: nam primum generatim ipsi pesti nullum aequi pollens, Sc consentaneum remedium constitutum est, quo accepto debita raritione confidere possent homines,aut saltem sperare, se posse sanari,ut fit in alijs morbis etiam contagiosis, quibuS ceditς adinventς,& accommodate antidoti, ueluti Gallico ligni sitiataci decoctum, aut aliarum radicum salsis, ac cyne, ac
similium, quibus maxi ma pars labe illa foedatorum pristinς rostituitur valetudini: sed omnia in Cimmo uermabantur distri mine,& fluctuabant, neque erat quicquam, in quo pos spes ulla collocari: quia licet aliquis casu aliquo remedioidisset sanitati restitutus, si quis alius illud adhibere aggredeIςtur,tantum aberat, ut prodesset,ac morbum depelleret,ut ςtiam summopere lederet ac noceret: augebat deinde peri ςRli magnitudinem quod nulli parcerethsclueS, neque ui vix in robur, neque firmitas ualetudinis,aut quicquam aliud 0rum, quibus reluctari alijs morbis homines consueuere, xδndem euincere, illis temporibus esset adiumento;quia
' ij parcebat stati, nulli corporu habitui, nulli sexui, nulli I ii tempe-
477쪽
In Thucyd. Narrat. Testilentia
temperamento , nulli etiam temperantie, &abstinentis 1 rebus noxiis, quod maxime facit ad prςcuilodiam, c6hibdi poterat, quia id ipsum,unde sal 's e pectabatur, s*penu
mero erat pernitiei causa,&Occasio: MOmnia generali minum tollebat, siue essent intemperantes, ac dedissent morbo occasionem erroribus externis, siue etiam in omni genere dictae,& uictus ratione essent accuratissimi,cautissi
με Et nullum. J οὐδέ is, legitur in aldinis, M alibi
quod atticismum redolet in pleonasmo,de repetitione eiusldem monosyllabi, εν,hic a Scholiaste habemus adnotatum crani tetricen οπρεπερ sed Henricus Saephantas dicit se veteri, ne in alia quaepiam uerba i stud ab eo fuerit adnotatum: halicet agnoscat plenea sinum in his uerbis, non tamen eum, quem σχημα καινοπρεντερ, uocandum censuisset, sed fortasse Scholiastes intellexit de sequentibus uerbis, in quibus nouitas quaedam in syntaxi, apparet, nam ta'p0 situm pro posset,uel credibile esset,& προσφεροντας, pro passivo προσφερομε /, dc id uidetur agnouisse Portus pater,qui ita uertit nec ullum prorsus remedium, ut ita loquar,repelatum est,quod adhibitum prodesset,licet in Scholijs dicat esse ἐναλλαγαν, pro προσφερων ωφελο ταρ, sic Lambinus in Lil' cretium uertit, nullumque fere certum fuit remediu, qu04 adhibitum profuerit, necnon etiam Valla,qui uertit, nec de ulla medicina constabat, quam quis diceret utilem fore, si offerretur,& Acacius,qui uertit, nec ullum mali remedium inueniebatur, quod quis adhibitum saluti fore posset ast mare, nos alium agnoscentes hic atticismum nempe accu satiui positi pro secundo casu absblute, ακοσφεροντας pro M - , uel Ni ζων προσφεροντων, uertimus, quod sperari possiςt aegrum, si quis illud offerret, adiuuaturum, uel etiam poto tesse laquilas dc Καινο tot πWα, in eodem uerbo quod sumptum sit pro suo opposito, nempe accipere, notione usurpatum hoc uocabulum etiam a Galeno inmapparebit, &-idest,prodesse, pro suo passivo,
ρο σψρρονταρ.J Verbum medicum,quod pharmaci,Ποις bi oblationem significat frequenter utitur eo Galen. ΤΗippocrates, unde uerbum quod etiam
478쪽
usurpatur, 35 uoces sunt medicis frequentissimae x notissi mae: Galenus in Epid. 3.in 3. cont-,6. ubi dicit Hippocrates,
sculter admittentia, ita explicat uerbu hoc Galenus, προσα
τα ἐδειομενα, - σινομενα, idest,Oblata possunt appellaritum communiter omnia remedia, tum singillatim cibi, dc potus, potest etia accipi, ut intelligatur accipientes: sic enim infra ustis Galenus eodem lib. coni. J 8. ubi ait, etπροοφεροντο Ψὰ μομενα accipiebant oblatos cibos, extitere etiam quedam pestilentipin quibus medicamenta adhibita erant pernitiosa, ut de illa constat,quae anno salutis i 6 . saeuijt pVandalicas urbes refugiens omnem opem medicam: nam ipsius naturae beneficio quida uim ueneni superavere,quos manus medica attigisset, illi furens uenenum atrocius in uniuersum corpus saeuiebat. ω ελ . profuturia m. Hinc orta desperatio, M animi desectio quod scilicet nihil posset prodesse,de qua insequenti contextu, sic eleganter Ouidius dicit,ex eo quod nihil proderat in eam ueniebant sente tiam, ut etiam nihil adhiberent,inquit enim. indulgent animis, ct nulla quid utile cura e l. Inite enim nihil est.
In quo Hippocraticum dicendi genus agnoscitur, qui ita inter una pronunciat, aurium medicina nulla medicina, ita Onim haec quoque sententia pugnantia, petινομενο , id est,apparcntia continet, idest, nu lla cura est quid utile, quia scilicet, ςdm nihil esset remedio, carebant saltem illa nausea acci piendi medicinas,& libera interdum fruebantur Vibra vitae, . Κατεςκὴ χα. Constitit remedium. Hoc verbo ab exagitatis animantibus translato, qui non sinuntur consistere, significat Thucydides varia fuisse proposita remedia a VarijS me 'dicis,& aliis) omnes enim profitentur tunc temporis medivinam, & idiotae se numero,ut dicebat Galenus,pruden' xiores inueniuntur, minus exercitatis medicis, & Celsus praeclare in epistola ad 6. Iulium Callistum, ait, in hanc sen-xςntiam,animaduertimus saepe inter deliberationes contenxi neSque medicorum auctoritate prae cedentium,dia quaeri
Rr quidnam faciendum,aut qua ratione succurrendum sit Iii et aegro
Atheniensi nullum inuetum . remediii.
479쪽
gro,quosdam humiles quidem,& alioquin ignotos reueii peritiores vel quod fateri pudet) longe semotos a i scipsi
na medicinae,& ne assines quidem eius professioni, medici mento efficaci dato, protinus velut pr senti numine,omni dolore, periculoque liberasse aegros, quae tamen licet casu S: sorte fortuna alicui prodessent, ea tamen in caeteris non valebant,mideo respuebantur,& reijcebantur, &fortas e
etiam ut fit Venetijs tempore pellis,qd etiam Natalis testatur lib. 2 7. historiarum de pessi e proxima verba facies. Multi patribus diuersa remedia temere offerebant, qui polliceba. tur intra breue spatium per illa Ciuitatem liberatum iri, sed
a patribus rei jcebantur,cu illa omnia uana essent, ad extor quendum tantum pecuniam excogitata deferebant ad magistratus, ac in commune proponebant sua quisque remedia , quae nunquam pari pacto respondebant, & ideo cum magis ratus illis uti non permitteret, reijcebantur, neq; cu. sistebant, Sc propterea homines nouis indagandis remedijs operam dabant, quod videtur nobis maxime Lucretii locus innuere qui dicit.
Videtur enim significare publice nullum remedium inuentum idoneum ad abigendam pellem, quo omnes publico Vterentur,&seruarentur, ut in quibusdam pestilentij sede nisse ex historiis habemus,quemadmodum apud Galenum deholo admena, quam dicit oes qui accepissent in ea ma
gna pestilentia Thucydidiae huic simili fui de seruatos, ut et
de theriaca narrat, qua omes ussi in Italica illa peste euaserus Vt de vini olei potione 1 altera peste narratSimplicius,&ς magia a vero sese mihi offert dubitatio hoc loco, quae ma j me sollicitare docti allicuius animum possitusi enim consi tφη' '' ostendimuso hanc pestem fuisse depulsam Atheojς , , qtid si bu Hippocratis Coi diligentia,qui accensis odoratis igni dicit Thii bus &flammis aerem inquinatum expurgauit, quomo 'cydides, Vera est hicThucydidis Historia,cum dicat nullum inuςdigito nullo remedita mi duobus modissolui hic dissicillimus nodui pq inuento primis loqui hic Thucydidem tempQ si eam si ' qujbus nondum Hipp0crates excogitarat hoc λὶς enauitHip pharmacum, de remedium per biennium.vexavit Athςβ yocrates. ses, et quod loquatur Thucydidos de remedijs interp/Τ
480쪽
heros assumptis, quae ueneno aduersantur,& ab Arabibus beroardica appellantur, quod apertissime ipsa verba declarant , ο ι - προσψρροντας ἀφελειν, remedium vero Hippo cratis erat uniuersalius, externum, & causam peltis maxime communem respiciebat, nempe aerem, quo expurgato ces
sauit pestilentia,vi de loco abijt, sed adhuc alius neque is paruus remanet scrupulus, qui male assicere,& angere aliquem posset, cur scilicet, Hippocratis nullam fecerit Thucydides mentionem, Sc tanti remedij: quo fuerit emota ab urbe pe- Cur nuti stilentias multae' afferri rationes possunt,uel quia fortasse umisece-tes non ita publice credita ab his,qui medicae artis fundam e h.ihia ignorabant, sed existimatum est sua sponte cessasse,uel pzihi non bene affecto fuerit animo in Hippocratem quasi ςqua- cydidis lis gloriae aemulus,quemadmodum videmus factam de So. crate, de qno multa narrat Plato ab eo in hoc ipso bello gesta,quorum ne uerbum quidem fecit Thucydides, ut est ut, dere apud Athen. qui tamen contra larguit Platonem non esse veridicum , qui ea dixerit , quae praeterierit Thucydides Historicus, sedi hoc uitio ab antiquis iuertitur Thucydidi praesertim ab Halycarnassaeo, quod laudariti interdam, qui minime tanta laude digni essent, S contra etiam multa si- lentio quasi inuoluerit, quae digna laude, ut praeclare docta . Posseuinus in sua methodo historica, ubi multa de Thucydide:quare etiam Marcellinus in eius vita notat,quod Cleonem a quo accusatus fuerat, semper inducat, mi ιαξμηνοτίη,
i/mquam insanuna,quia illi ἐπεχθάνετο, idςst, erat inimicus. Μ edicame tu .i Du plex genus medicameloru adhiberi ad peste diximus alteru beet aarticu uocatu, cuiusmodi pinxδ persecuti sumus,atq; collegimus in protegomenis, alteruyςr deiectorium, quod rursus Oduplex nempe, uel leniens Μedica-yppellatum, quod est placjdissimum,& a pharmacopaeis benςdictum dicitur vel vehemens δί acerrimum, quod di ' hςitur purgans: utrumque habere diximus suos auctores, Νὶδ idatores, quidam enim solis lenientibus, utendum iudi-ςδnt,quidam uero fortissima quaeque purgantia usurpandagyditrantur,quia scilicet, morbus magnus,&extremib mor
in ς trema remedia adhibenda iubet Hippocrates. Inter lepyςntia, quae a vijs tantum communibus sui medici Vocat Vμψςu nt excrementa, Philippus Ingraui sim Sim ς COM mendat