장음표시 사용
71쪽
aut conditionem, libertinis proximam, eandem ob cautam ingenuos lactos esse servos Caesaris, dein demonstrabimus. Hoc unum addo, videri Fabreno nonnullos publicos a conditione sua Publicos uisse dictos pro Nomine, ex hoc marmore Gruter. LXXXIII. I 3.
ISID. REGL PUBVCIVS EUTYCHES MVN. TAR. LIBId est, municipii Tamisini libertus, cui addo ex Murator. ΜΜLII. 2. Sed de eo nec quod negem, nec quod adfirmem habeo. Publiciorum namque antiquum-nobile Nomen est
- De Nominibus Servorum Caesisis.
Seres Caesaris peculiares , qui, qui ales. Servi Hi os fuerunt eo jure , quo ferri Publici. Peculiaris locus. Suetonius expositus. uui peculiares servi pridiatorum. Carpus S hominis S ministerii Romen. Servi Caesaris honestiora Deo, S libertini. Ministeria
eorum honestiora. -relius Victor expositus. Servi Caesaris rebbus Nominibus dicti. Fuerunt F Servae Caesaris. Lapis antiquus explicatus. Lotrix arenae. Marmora rea exponuntur. Servi Caesaris Libertorum jure F Nominibus fueram. Nomen eorum in anus patronum designat. Ejus Nominis exempla proponuntur. F lix Libertus Antonianus. Taciti scripIura tentata. Felix Claudius ictus. Prius libertus ex familia Antoniae ad Claudium tram sit. Patrobius eur Naronianus. Memorantur Servi Caesarum ex peculiaribus facti. Marmora plura explicata. Suetonii vera lectio investigatur. Exempla eorum, qui ex libertis privatorum
facti servi Caesaris. Imo F ingenui facti servi Caesarum. Seminius illa Caesarum mitis fuit, libertati aequiparata , bonorifica , Eluerois Saxa litterata exposita. Ingenus fervorum S libera
rum Caesaris divinae. O lentiores privati Ebertos aliorum ad servitia adhibuerunt. Petronius expositus. Cur Trimalabio Mare natianus dictus.
Servi Caesaris suerunt aut peculiares, aut fiscales. Peculiares suo. runt patrimonii privati Caesarn, fiscalas patrimonii sacri, sive
72쪽
riinelpalla. De duplici hoe Caesarum patrimonio vld. Gutherius
de Ossic. dom. ΛΜ. lib. 3. cap. 27. Fistalium servorum alii sordi. dis operibus, alii ministeriis Palatinis adhibebantur. Haud aliter ae blici Servi, de quibus in superiori capite. Nam cum res sit prubliea Caesiar, Ovid. Trist. Lib. 4. El. 4. V. I5. totiusque reipublicae caput &summa. quicquid Caesaris est, publicum fuit habitum, imo etiam majus quam publicum. Quae magistratuum sunt, ea vere pu.blica dicenda, quod a populo data sunt, magistratu ue populi pedisonam siustinent, at vero Principes, quanto propiores Dis, tanto majores & populo & magistraubus, quare Principum quae sunt, non ea publica dim, sed sanista, divina, coelestia & quae solennio. res appellationes, Augusta, sacra. Quanquam ergo jura servorum Caesaris, & ratio eos appellandi nam & libertorum Nomine appellabantur qui ministeriis in Palavo fungebantur, conveniunt sedivorum publicorum condidoni, nunquam tamen servorum publico. rum nomine sunt dicti. Istiusmodi peculiaris servi meminit Sueto. nius in Caesari cap. 76. ubi docet, Caesarem peculiares servos monetae & publicis vectigalibus praeposuisse. Haud aliter dicuntur peculiares loculi, Pecunia nempe Principis privata, sive privati patrimonii. Suet. in Galb. capi I 2. Cuno autem choraulae mire placenti denarios quinque donasse, prolatos manu sua de peculiaribus loculis
suis. Plutarchus, eandem rem narrans, ut recte observatum Todirentio, dixisse Galbam ait, se de suo dare. non de publico. Ca.
ve servis Caestrum peculiaribus misceas privatorum servos peculiares, qui pertinent ad peculium filiorumlamilias, ut in I. Is T. de jur. Patron. Filiusfamilias ser m peculiarem manumittere non potest, jussu tamen patris manumittere potest , qui manumissus libertussis patris. Horum etiam lapides vetusti meminerunt . Caesiaris servus peculiaris est in hoc Marmore Muratorii, pag. DCCCLXXXXII.
CARPUS T. CAESARIs VESPASIANI AUGSERVVS VERNA PECULIARIS IUCUNDO VICARIO
73쪽
Fabrotu Inscriptione, pag. 295. n. 246. Vides, Carpum & Aseleri peculiares uno servili nomine appellari. Carpus 6c hominis & os ficii servilis Nomen est, quod cum dicebat, eodem verbo & v eabat & imperabat Trimalchio, Petron. cap. 36. Quod attinet ad illos servos sicales, qui ipsi Caesari ministrabant, ii Omnes honestiori
loco fuerunt, non secus aC servi publici, qui Magistratibus,&siacerdotibus operabantur. Quae ministeria, quia innumera sunt, non recensebo, nonnulla eorum illi lapides docebunt, quos ad invest, ganda Nomina producemus, ante vero quam lapides moveo, dicendum est, omnes illos Caesiaris. servos libertorum loco suisse, liberalibusque Nominibus nuncupatos. Idque rationi fuit consentaneum, nam cum magistratuum etiam minorum servi, quos piblicos diximus, libertorum ordini fuerunt inserti, liberorumque hominum Nominibus ornati, Ies ipsa postulare videbatur, ut infincipis servi non inferiore loco atque honore essent. Egregie servum hunc Caesaris describit Aurelius Victor apud Julium Capitolinum in vita opilii Macrini cap. 4. , libertinum hominem Servilibus inciis occupatum in domo INI Ioria. Murator. Inscr. Thec DccccIII. I.
VOLUPT VIX. ANN. XIX. M. X. 'FECIT PAT. DOMITANCAES. SER. Λ CELARIIS
Adspicis servum Caesaris tribus Nominibus de more Iiberorum hinminum condecoratum. Intelligis praeterea, eum non in opere despicato aut sordido suisse occupatum in Palatio, ted fuisse Principi a rationibus voluptatis, ciuus servi pater fuit itidem Caesaris Dominani servus a cellariis. Cessaria annonis adjungit l. 3. C. Th. de osse. Iu . dic. omn. Consule praeterea Salmas. ad Lamprid. in Heli b. cap. 26. Domitiani Nomen & acta arguit, illum T. Flavium Sabinum libertum fuisse T. Flavii Sabini, ejus, qui Pater fuit Vespasiani Imperatoris, ves illius, qui stater Imperatoris, de quibus Sueton. in
74쪽
Vespas cap. I. utrumque Titi praenomine fuisse puto. Libertos autem privatorum hominum in servitutem illam Palatinam transsisse, mox docebimus. Idem Muratorius DccccvIII. 6
L. IUNIO FAVORINVIX. ANN. XXIII CONSTANTI. AUG. VERO FECIT IUNIA FAVORINAUG. N. SERVA
Qui vernae fuerint dicti, deinceps demonstrabimus. Cippum illum ad hoc potissimum ob oculos hic posivimus, Ut ostendam, etiam Servas Caesiarum fuisse liberorum Nominibus praeditas, atque in
ministeriis Pallatinis ocCupatas. LOTAR. Lotricem arenae designat. Pretiosissima namque arena lautiorum hominum pavimenta conspersa fuisse, aliunde cognosCimus, Ictum ιν nominat Synesius de Regno pag. I 6. Ubi vide Petavium. Heliogabalum scobe auri ponicum stravisse docet Lampridius in Heliogab. cap. 3I. Ubi &meminit aurosiae arenae, γην nominat Herodiauus lib. I. cap. 6. MuratoriuS Inscr. DccCCXII. I. D. M. S.
PARIS. IMP. DOMITIANI AUG. GERMANICI. SERMINISTRATOR. SIBI. ET . CLAUDIAE AGATHVXS
Habes coniugem servi Caesaris liberali Nomine Claudiam. Quamquam autem servus Caesiaris uno tantum Nomine in hoc lapide api. Fellatur, non tamen dubitandhun est, eum plura Nomina gelsisse, factum cnim id saepiuς est, ut unum tantum Nomen etiam ingenuo Tum hominum prosicripserint, quos pluribus usos fuisse constat. Domitiani Augusti ille servus ministrator suit, quo Nomine dicebantur pocillatores. Gruter. XXV. α I 2.
75쪽
' ΤΙ. CLAUDII CAESARIS AUGGERMANICI SERTHEΛMIDIANUS AB MARMORIBMAGISTER
R S. D. D. Et in ille servus Caesaris ab Marmoribus uno Nomine dicitur. Itbertum autem fuisse, cum alia indicant, tum illud, quod Feroniae aras dedit, quam libertorum Deam dixit Varro. vid. Serv. ad Virgil. Aen. 8. v. 564. Addit Servius, libertos in ejus Dei templo miscapite pileum accepisse. Libertum eum porro arguit produno Ninminus rimmidii in anus, quem morem supra attigi, cum de servis publicis agerem, communis enim is servis publicis & servis Caesaris fuit. Illud autem Nominis designat patronum, ex cujus familia sese in servitium Caesiaris aut magistratuum contulerunt. Rennuerunt autem prioris domini sive patroni Nomen, ad testificandum il- . qud jus, quod ei debebant, debebant autem morientes partem hinnorum suorum, haud secus atque illi servis aut libertis, nisi aliter suerat pactum. Varias autem stipulationes intercessisse puto, vide S. I. Instituti de successi. Ubertor. Exempla mutati in anus Nominis patroni
haec accipe. Murator. DcccLXXXXIII. S. Calamus Ti. Claudii Ca saris Augis Germanici Pamphilianus. DcccLX III. 6. Nicephor, ranus Augusti verna dispensator. DeccLxxxvL I. Caesaris Augusti . Maecenatianus. DcccL XXI. I. Thalmus Caesaris Augusti Asnilibanus. Fabretius Inscripti pag. 46. n. 26 4. Anthus Imperatoris Cae- ,
Bris Augusti servus Agrippinianus Alia dabit Hulimannus in Dissertatione inaugurali de servis binominibus, quod egregium est culistioris eruditionis documentum. Quare vix mihi ambigendum vid
tur, Felicem, Pallanus fratrem, Judaeae a Claudio Imperatore praepositum, Antonianum fuisse di etiam a Τacito Histor. lib. S. cap. 9.in quo loco nunc Antonius Felix legitur, ex familia enim Antinniae, ut frater Pallas, in ministerium Claudii transiisse videtur: de Pallante testatur Iosephus Antiquit. lib. I 8. cap. 6. Felicem autem Claudium fuiste dictum, Suidas in aliique testantur. Reserendum praeterea huc puto Patrobium Neronianum, quo de Sueton. in Galb. cap. 2o. quem Tacitus Histor. lib. I. cap. 49. libertum
Neronis fulsis diciti Mioa is peculiaris Neronis merat, dein ma
76쪽
numissus atque ossicio Palatino Ornatus, coepit rursus servus Caela- dici, sed Neronianus. Istiusmodi servus Caesaris peculiaris appellatur in hac inscriptione Fabreui pag. 3 . n. 33.
FLAVIAE HYGIAE ARAPS. CAES. SERPECULIARIS LAMPADARCONIUGI B. ΜFECIT SIBI ET SUIS POSTERISQ. EORVM
Uxor, posteri, lampadarii ossicium palatinum, peculiarium servorum numero, de quibus sub initio hujus capitis diui, eum eximunt. X ergo peculiaris non praesentem Arabis lampadarii fortunam arguit, sed pristinam, ut ergo Patrobius Neronianus yictus, quod ex pecularii Principis servo factus est quasi publicus c Caesaris se vum Palatinum designo sic & Arabs peculiaris, quod peculiaris fuerat, atque ex eo publicus factus. De Patrobio Neroniano hoc addendum, in nonnullis Suetonii Ebris vcnastis, teste Torrentio, non ut nunc legitur, Patrobii Neroniani libertus, sed Patrobii Neronis libertus, quae si vera est lectio, rescribendum Patrobii Neronis ib/eni libertus. Quod dixi, privatorum hominum libertos factos suisse servos Caesarum, id declaranir his exemplis. Muralia'. Inscia
C. OCTAVIUS. C. L. PACCIVS.ΛVG. SER. AB HORTUL nec non Petri Sancti Bartolii vetera Sepulchra pag. 32. M.
T. LIB. FELIXAVG SER. Omvius Paccius Augusti servus ab Hortulis, id est, Hortaeanus, flatCψi libertus, fuit & Petronius Felix Augusti servus, 4 iu Liberius.
Imo ne ingenuos quidem hujus servitutis poenitIAL. Muraton
77쪽
VIX. ANN. XXX M. XL. ANTISTIUS. ΡΛT INFEL. POS. Lucius Antistius Caesaris servus Lepti, vel Leptitanus credo in praediis Caesaris Lepti, sive illa Leptis magna suerit, sive minor in Africa, negotium Caesaris gessisse a suit non libertus, sed filius L.
Antistit, atque adeo ingenuus. Gruter. Dc Iri 6.
HYMNUS CAESARIS VOLUSIANUS HERMOPHILI HYMNI LIB. FDECURIO LARIUM UOLUSIANORVM
Fuit Hymnus Volusianus Caesiaris servus , filius Hermophili, qui libertus erat Hymni, atque adeo Hymnus Volusianus stat ingenuus. Si quis caussam hujus consilii, quo servitutem liberi redemerunt, quae rit, eam intelliget ex iis, quae ante de servis publicis dixi, ostendimus enim, eos, cum liberi essent, exspectatione lucri mecessisse in Nomen servorum. Sed & hoc sciendum, servitutem eam admodum stlutam fuisse & mitem, imo libertati aequiparatam, & talem, qualem de se praedicat libertus apud Petron. Cap. 57. annis, in quit. quadraginta servivi, nemo tamen sciit, uirum servus essem an liber , atque eam ob caussam servos publicos haud raro libertos dictos, quibus non deteriores censendi sunt servi Caesiaris, quare& uxor, liberi, posteri liberti iis tribuuntur quibus, ut notum est, servi carebant, sed soli homines liberi utebantur) Reines xiv. 8o. Murator. DcccL XXul. 6. Aster C. N. Ser. id est, Caeseris nostri servus cum Antonia Hermaide secerunt monumentum Antoniae Januariae libertae bene merenti, ut meminit Fabrenus Inscr. Cap. I. n. 3O. De hoc ejusdem Fabretti Marmore cap. a.
78쪽
FLAVIAE CHRYSIDI CONIUGI BENE MERVIXIT AN. XXXX BROMIUS CAES. FECIT ITE G SIBI SUIS LIB LIBG.
POSTQ. EOR. H. M. A. H. N. P. pu antes vide Ill. Bouhierium & Hagenhuchium in hujus in
Epistol. Epigri pag. Irru quos facile ad concordiam redigas, si ea, quae dixi, sequaris. Anthus Caesiaris, nempe servus, Trierarchus Livianus, memoratur Muratorio DccccLxxix. 8. Divitias Servorum libertorumque Caesistas cum ex negotiis colligas, quibus praefuerunt, praefuerunt enim nonnulli epistolis, rationibus, libellis, disipem lationi, aliis; ex quibus manubiarum & rapinarum abundans ma- . 'teria, sed & ex his. Plinius in Histori Naturat. lib. 33. cap. II. scribit, servum Claudii Drusillianum nomine Rotundum Dispenset rem Hispaniae citerioris, Cinnamus Ti. Claudii Caesaris Augusti, Germanici dispensator Drusillianus est apud Murator. DCCCLXXXXIII. u. & filia ejus Cinnamus Caesaris Augusti verna Drusilliana apud eundem DcccLXX III. 3. quingenariam lancem habuisse, cui fabricandae osticina potius exaedificata suerit. Sueton. in Claud. cap. a8. ubi de Poside Felice, qui Iudaeae praepositus fuit, trium Reginarum maritus, Harpocra, Polybio, Narcissis, Pallante, quibus Libertis mirifice indulsit Claudius. De Narcisso & Pallante hoc additi us/os decreto quoque Senatus non praemiis modo ingentibus in F quaestoriis praetoriisque ornamentis ornari libenterpalus est, tantum praeterea acquirere F rapere, ut querente eo quondam de Asci exiguitate non absurde sis dictum, abundaturum, si a duobus libertis in consortitis reciperetur. Illius generis sunt homines illi, nec non libem Caesaris, quos pallim Caesarianos nominat Arrianus in Epictetum, qui quantum gratia in aula, tantum dignavone apud omnes valebant. Tu vide Arrian. lib. I. cap. I9 lib. 3. Cap. a & 26. Ad extremum hoc observandum, secutos exemplum Principum etiam privatos homines nobiliores, nam S illorum nonnulli libertos aliorum pollicitationibus inductos in servitium suum pellexerunt, qui servi, eodem modo ut Caesarum privati, patronum nomine in ianus desinente praeserebant; istiusmodi servus fuit Eros.
79쪽
C. Salustii Crispi Servus Metellianus, qui flatrem habuit M. Publii
cium, Marci libertum Modestum servum, ut quis ex Publiciinomi ne auguretur, pub icum. Marmor hoc habet Muratorius laser. DccccXXXII. 3. Atque inde Persipicimus, cur C. Pompeius Trimalchio dicatur Maecenatiantis apud Petron. cap. II. Tu autem judbca, an hoc modo recte χlverim nodum, quem Nicolaus Heinsius vindice dignum existimarit, nec P. Burmannus eXplicuit. Haud aliter Murator. DcccLXXXXIII. 5. Cissus Caesaris Maecenatianus et atque in eodem lapide Parmeno Liviae a purpura Maecenatianus Exemplum Trimalchionis docet, Caestas servos etiam a Caesare
manumissos fuisse, si quidem is 'liberius Augusti dicitur. Illi
autem ex eorum nere sunt fervi, quos notat Artemidorus in Onei crit. lib. 2. cap. 32. dicitque, cum manumissi essent, rursus sese in servitutem contulisse, quo refero hoc Ciceronis Philipp. I 3. cap. 5. An is non reddet, qui domini patrimorium circumplexus,
quasi Thesaurum draco, Pompelli servus Ubertus Caesaris atri Lucani possessiones oecupavit. Idque istas habitum Romae, quod tandem, hujusmotu nundinationem interdiriit Leo imperator, in Novella 59. Dicas, ex illo Ciceronis loco morem habendi s os, qui aliorum erant liberti, Principatu Au sti priorem suisse; hoc tamen certumis sub Principibus praecipue fuissestequentatum. Idem Leo in Nov. 38. primus hoc sibi statuisse videtur, ut Caesaris servi de rebus suis quomodocumque velint, statuere posint. Velim addidisset Imper tor de peculiaribus an publicis, id est fiscalibus, Caesiaris servis id statuerit. Mihi enim vix I rsuadebitur, minus publicis Caesarum servis. quam aliorum Magistratuum licuita Romae, quos constan, id quod & ante a nobis est demonstratum , testamenti faciendi:
pro parie dimidia jus habuisse, ad quod jus respexisse puto Vespasia - .num, de quo Sueti in ejus vita cap. 23. Fuit enim Laches, qui se pro cive gerebat, ad subterfugiendum fiscum, servus Causuris, partemque nonam moriens filo debebat: an expedierim nodum, qui viros eruditissimos moratus est, aliorum esto judicium. Verum illa magis pertinent ad jura servorum, de quibus alii disputent. Si qiusquam ambigit, mille homines, qui cum cives Romani essent, in ditioeum potentiorum hominum servitutem se contulisse, aut posteaquam in eam sese contulerant, in ea perstitisse, cum proclamandi ad libertatem potestas erat omnibus illis, qui sese ex quacumque caussa vendiderant, nisi si ab alio venditi de pretio par ticipassent, is recordetur velim is haud paucos honoratam servitu.
80쪽
rem Oonoratioribus enim ministeriis admovebantur illi voluntarii servia anteposuisse egenae li riau. Audi Arrianum in Epictet.
habet ubi edat, quaerit cui aduletur , apud quem coenet. Deinde oeseo ore opus facit , s gravissimos aerumnas perfert. Et paullo post. Ouid enim mali mihi erat, alius mihi vestes praebebat, alius calceos , 'aus me alebat , alius in morbo curabat , paucis in rebus serviebam. Melissus, qui Maecenati seruiit, matrem non securias est, quae eum adserere voluit, teste Suetonio de Illustr. Gram. cap. r. Similiter illi, qui sese vendiderant; si clemens servitus obtigisset, non usi sunt iure, quod ad libertatem eos revocabat. Sed quid de leni se .
τοισr verba sunt Chrysosthomi in oration. I 5. Sexcenti liberi cum snt, sese vendunt stipulatione interposita, non hi modicam, sed in
De Conditione inum, qui Vernae appellantur.
Vernae vocis multiplex interi s. Proprie vernum S Uerna, quod domi atque in villa natum: inde Ira lationes vocis variae. Liber
verna Martiali quis. Lupus vernula quis hue β. Qui lum scis Romae optimus existimatus. Lupus Germanus in lege nu-' - ω Macrobio quis. Rema id est , Romanus. Epigraphae Mam' moris duae expositae. Muratorii sententia resecta. Festo lux μηλει manus critica adhibita. Curialis vernula Romanus. Servius expositus. Terentius illustratus S emendatus. Romani cur me aedicti. Palilia natalis urbis. Persii Scholiastes expositus. Remas Berna non disserunt intellectu. Herna Senatus quis Sidonio Aposanari dictus. Vox verna in lapidibus onustis non uno mouo intem pretanda. Multi lapi es expositi. Liberti vernae. Scaligari error notatum Verna avis quae Rutilio. . Vernaculum idem μω nam id est, dominarum. Tacitus expositus contra sementiam Lipsin, Ha Iaro Diuitiam by Corale