장음표시 사용
131쪽
i o 8 VITA P H I L I p p Itrem ego amisi meum, Annos natum L X X X l. magis aduersorum mole quam morbo Opα
pressium, qui luctus Philippo Melanchthoni
mecum communis fuit. Estque ille me tunc consolatus amantissime scripta epistola. Quae, si videbitur, Sc res seret, una cum alijs aliquando proferetur in lucem. Annus Chri ni M. D. XXVIII. pene obruit Philippum consultationibus 8c curis de maximis negostris Sc rebus difficillinis atque grauissimis ecpraesente discrimine pleniluinis. Quae temo pestas vi subito extiterat, sic statim abijt. Sparsa enim fama Sc dclato indicio conspio rationis cuiusdam ad cos vel cohercendos, vel in ordincm redigendos, qui ausi fuissentritus pristinos religionis nostrae immutando veluti secessionem quandam facere, Princiispum quorundam animi iracundia& dolore
exarscrunt. Sed Illustrissimus ais Praestanistissimus pietate, virtute, sapientia, oc optiomus Princeps Iohannes Ernesti Filius, Frita 'dcrichi frater , Iohannis Friderichi Pater quae ex hac domo praeclarissima nomina nostra aetate pulcerrimis laudibus 5c summo splendore effloruerunt ) Dux Saxonum, unus ex Septemviris Imperii Romani, clerimentia atq; mansuetudine operaq; Sc studio suo iam exorientis belli exitiale incendium restinxit, & Germaniam periculo, omnes
132쪽
MELANCHTHONIS. rostmetu liberauit, cum se eum praeberet cuius virtutem dc integritatem dc abstinentiam iniis mici quo admirarentur oc laudarent. Sed i ista a nobis enarranda hoc loco non sunt. Eodem anno & laboriosae ec inuidioste res occupatum tenuerunt Philippum Melanchisthonem. Quod enim multa inordinate 8c perperam in administratione rei Ecclesiastiis cor fierent, inspici iussit Illustrisi. Princeps Dux Saxoniae Iohannes statum Ecclesiarum ditionis suae. Huic negotio & ex nobilitate
quidam primarii, & cum aliis Philippus Meis
lanchthon praefectus fuit. Plurima ibi comis perta sunt, ad quae respectu maturo opus, multa depraehensa vitia, quorum emendatio necessaria est l. Nel breuiter dici potest, quantum boni illa inspcetionis opera dili gcntiaq3 cffectum fuerit, cum Sc peccata aliis quot annorum corrigerentur ec fulcirentur ruinae multis in locis labefactatarum Eccleissiarum , Sc prospiceretur in posterum inco. Iumitati illarum. Complexus tunc est Philippus doctrinae summam perspicua brevita. te, S compendio memorabili, Ut certo sciarent docentes in Ecclesiis regionum illarum, quid sequi deberent, Neu diuersa 5c dissentaisnea traderentur. Qui libellus maxime θcutilis per se, ec tempore necessarius, non caruit obtrectatoribus variis , quorum aliqui
133쪽
1io VITA PHILI ppi requirerent neruos & Vim contentionum,
alij dicerent prodi causam , rursum P liberta- tem eripi 5c adduci in seruitutem homines. Nam autore Zc monitore Philippo aliquid tunc de disciplina Sc vita nonnihil dissoluta constitutum, oc eo libello cum fidelissimis praeceptionibusta salutari doctrina perscri pium fuerat . In quo si aduersarii tanis tum errassent ferri poterat, sed coniunctos in
caussa, non tam iniquos certe iudices , net censores immiteS csse oportuit. Verum leo
uitas plerorum talibus temporibus perspicitur , cognoscitur* quam in paucis 8c sti dium veritatis Vigeat, oc sententia ccrta sit
atque firma. Philippum quidem labascere,
qui eadem placide exponeret, quae ab alijs vehementiuS disputarentur , rati aduersarii aegerunt cum eo ut ad se transiret, & condi. tiones tulerunt defectionis,ut putarunt,haud respuendas, cum interea apud quosdam suo. rum quo p ipse oneraretur suspicionibus ecinuidia odio p premeretur, ec hanc merceodem acciperet studii, diligentiae, laborum, fidei suae. Annus proximus Christi,
M. D. XXIX. quo matrem quoq; amisit mio grantem in hac vita, ec ipse mirifice exercuit
Philippum Melanchthonem propter actio. oeS conuentus Spirensis, quo cum Illumis s. Principe Duce Saxonum Iohanne ille vene-
134쪽
rat. Erant res multiplicibus 5c varijs modis exulceratae & undiq3 magis impendebant malorum incrementa, quam subleuationis aut prosperitatis spes ostendebatur. Et tanistis in miserris Reipub. controuersiisque ortis
iis, quae capitalia odia ordinum cum iam exiscitavissent tum adhuc alcrent, non tam hoc
alienatis inimicisq; animis dissidentes agere videbantur, ut explicatis dubqs oc quasi deiscidendo occasione discordiarum remota , ita diuulsae separatae p partes benigna pacificam compositione rursum hingerentur , quam veluti dedita opera iritare sese mutuo, re odio quietis dissidia vetera confirmare, re his alia addere, suam P Vrgere perniciem, perinde ac si impendens exitium auerti nolis lent. Cum auicin his similia aliis etiam Distatibus temporibus, orbisq3 terrarum locis acciderint, fortasse liceat consolatione hac , quamuis infirma 8c misera vli : Haud tibi soli, dic serenda sint illa patienter. Vtinam praeteritis omisseis, quamuis grauia oc intoleis rabilia ea quibusdam esse videantur, non pUodeat aduersis doceri, & libeat cauere prouideret, ne priores dissicultates, ut lenissime dicam, nouis ali js cumulentui. Quod a diuo. uante Filio Dei pacis sincerae largitore, esset in proclivi, si illius voluntati seruirent stirisdia hominum, re non indulgeret quisl anio I α mo suo.
135쪽
mo suo. Nel me fugit, a nonnullis Philippi
Melanchthonis anxias solicitae mentis curas saepe esse repraehensas ec plane Vituperatas, tanquam nimias 8c immodicas θc timiditate quadam desperata necp Deo aeterno gratasec hominibus odiosas ac contraria S, quaeq3 susceptis interdum rebus utilibus officerent. At ille iaci ignavo metu, net desperatione culpanda quorundam Vehemcntiam non probabat, sed ipse erat attentior ati circumvspectior veram P considerationem adhibe.hat, Zc ne temeritatis iustum crimen ullo iniscepto subiretur, praestandum csse iudicabat. Ne p negabat se intuentem praeterita conis templantem praesentia, non parum interdum
vereri quid denit futurum esset, & ca cura solicitudine* angi animum suum fatebatur.
Quod quibus usu non veniret, eos non t2m fortes quam nimis audaces vel nullo seniuetiam humanitatis praeditos videri posse arohitrabatur. Vt autem fabula narrat quenodam qui caecus esset per ponticulum angum
stum sine trepidatione transiisse, cum alij viis dentes Sc periculum intelligentes idem faceis re non possent, sic profecto prudentis animi cogitatio semper in cautione timida cst, cum
nimia fiducia alii quamplurimi admo domsaepe insolentes feroce sis cise videantur. AC memini me aliquando perturbatum Meo lancha
136쪽
lanchthonem hortari, ut illas curas deponeaeret, oc reinceret, secundum praeccptum Dais uidicum, in Deum aeternum. At ille si, inisquit, nihil curarem, nunquam implorarem Deum. Cum autem curas finiat religiosa Pieta, precibus, nimirum expers esse earum penitus illa nequit. Et curis igitur ad preces impellor, oc precibus curas dcpello. Diliis gentia sane 5c circumspeetio , cura, attentio Philippi Melanchthonis non probabatur aesque Omnibus, cum reperirentur qui ad vos luntatem sensumv aliorum iudicia sermo, nes* suos perfacile inclinarent, Θc ideo graoti accepit pessent ijs, quibus assentichantur vel etiam assentabantur. Philippus vero qui in cupiditate bcncfaciendi quamplurimisy commodis aliorum seruiendi, ad res sus cipiendas promtus paratust esset, consulenodo autem agendoq; cum perquam solicitus tum propter summam fidelitatem nimis eluiam anXius de euentu, nonnunquam liber quoque iam monendo quam repraehendendo, cauere non poterat quin aliquos offenderet, non etiam nullos a se plane alienaret. Non debui hoc loco omittere, quod compertum
haberem,qui Nipse tum salutandi Philippum, Melanchthon. gratia Spiram venissem, a cidisse optimo oc elegantissimo atq3 dociis. simo viro Simoni Gunaeo. Tamem me non
137쪽
fugiat oc ab ipso Melanchthone esse eam naris rationem insertam libro cuidam ipsius, ocsciam de hac re quosdam ita locutos ut ficta, quosdam ut nugatoria. Mihi quidem miniis me superstitioso, ec ei tamen, qui nunc cim iam numinis diuini vim oc cfficacitatem interris aliquando cerni non dubitem, haud videtur illa extenuanda nedum deridenda. Quae sese ad hunc modum habet. Eyteiperis gae Grynaeus tunc, Vbi ducta VXore conseis derat, opt. disciplinarum ec artium doctri, nam profitebatur, cum autem caeteriS in paristibus philosophiae non facile ei parem repeis
vires, tum mathematicarum scientiarum erat
peritissimus. Visum fuerat huic quo* Spi. ram Vicinam Venire, ut cum Philippo Meis Ianchthone paulisper versaretur. Ibidem aderat oc Faber Constantiensis qui magna vehementia resstebat puriori Ecclesiasticardoctrinae Sc in hac vitiorum emendationi. Erat quaedam Grynaeo cum hoc necessitudo antiqua, qua fretus accedit hominem &cum eo primum aliis de rebus familiariter colloisquitur, deinde dc sermones infert de iis quae
erant in manibus. Monet hortaturque ne Vesritatis hostis esse pergat, neu sese non modo cum eam oppugnantibus coniungat sed his etiam autorem ducemq3 praebcat. Disputat
cum ipso libere, confidentius quom aliquid dicit,
138쪽
MEL ANC HTHONI s. os dicit. Fabcr qui valde offenderetur oratioone tali, dissimulare tamen omnia, & iubcreroierti ad se Grynaeum, ut accuratius de tanto negotio disputarent. Narrat amicis hoc Grynaeus, qui dissuadent reditum ad Fa-hrum Sc rein periculo non carere ostendunt.
Erat Philippus una cum suo grege collocatus in hospitio domunculae sacerdotis cuius, clam senis, nequaquam mali hominis. Ibi Grynaeus oc ipse fere semper cise consucire, rat. Venit eodem forte Grynso absente quidam eo habitu speciem eiusmodi, quae dignitatem prae se ferret tingularem, quaesrit ex Philippo Vbi Grynaeus sit. Modo, inquit Philippus, ille abiit. Vellem adesset, inquit hic, 5c scire se indicat parari ipsi insidias, in quas incidere nollet virum bonum re doctum, sic enim praedicari. Ita ille, quis. quis fuit, nam cognosci id non potuit, dissicessit. Reuertitur paulo post Grynaeus, Quem Philippus iubet redire Eytelpcrgam
statim neq; diutius Spirae commorari, ac misi anti quae esset festinationis tantae causa,narorat omnia in Via, cum deduceret ipse eum
ad Rhenum, quo loco Illustrisis. Princeps Elector Ludovicus Palatinus peculiarem trale fium instituerat. Et non diu post assuit
armata quaedam manus ad compraehenden.
dum Grynaeum missa. Neu quisquam aliter
139쪽
supicari potuit quam a Fabro ortum id retantum periculum Grynaeo creatum fuisse. Natus hic in iugis montium vicinis Vultten. bergico agro, Viennae ad Danubium bona orum artium studiis operam dederat. Cumq;Eytelpergae annis aliquot substitisset contuis lit se postea Basileam, ibit multis egregiae doctrinae operibus editis, mortuus est anno Iesu Christi M. D. XL I. CommigrationiS austem illius non minima caussa fuerat, cupiditas utendi consuetudine Iohannis Oecolamispad J, Quem doctrina excellentem coelcstis ec aeternae veritatis, id est , hicrarum literarum studiosissimum, simul p integritate vitae atq3 morum honestate suauitate ingenii Venerandum ac amabilem cognouisset. Sed redeat ab hac digressiuncula ad institutum narratio nostra. Dum illi qui debuerant rebus Iaborantibus succurrere potissimum& remedia adhibere, Vel omnino facere meaedicinam negligunt, vel ita facere aggrediui tur, ut malum indies redderetur insanabilius asperius, Non modo non sedata fuerunt iam commota, sed indies quasi tentationes
nouorum morborum accesserunt. Et metu iniuriarum atque violentiae inceperunt tunc
sibi aliquanto diligentius prospicere illi, qui
ut desertores veteris religionis accusabantur
di damnabantur. Itaq; capita,ut aiunt, illi
140쪽
conferre oc de coniunctione ac Dedcribus ad necessariam defensionem colloqui. Ferouebant in Helvetia ea tempestate contentio. nes, ec ciuitas Argentoratensis, rituS quo sodam iudicio re persuasione sua impios, ab rogauerat, frementibus iis, quibus mutatio
illa detrimento futura esset. Atque Spirensi
conuentu cum Vrgerentur decreta priora valde dura re leniora antiquarentur, coniunπcti Principes quidam refragari manifesto non dubitarunt, tcstantes publice talibus deucretis quae fraudi esse possent progressioni. hus doctrinae veritatis coelestis, se non asscnotiri neq; ijs teneri velle. Horum primus fuit opt. 8c excellentiss. pietate*Illustrisis. Prii ceps Iohannes Dux Saxonum. Adhaeseo runtq3 eis ciuitates potissimum duae Norimo herga ait Reuttinga. Et fuit ista origo at pcausa nominis re coetus eorum qui sunt ap
pellati protestantes. Solenni autem Iuris publici obseruatione res illa acta oc scripto exposita, oc postea missis ad Imperatorem Rom. Carolum V. legatis, subiectissima siis gnificatione indicata est. Qui legati illum in Italia conuenerunt perargeru't p apud ipsum
mandata, aduentantem ad Imperatoris titu*Ium coronationis augusto ritu adipiscen dum 8c obtinendum a Pontifice Romano. Sane rediens mecum in memoriam earum re