장음표시 사용
111쪽
26 HISTORIARUM LUDOVICI XISet, regnique gubernacula moderatus suisset, illico suasorem refellebat, se et regem esse dicens, et, quaeliberent, emcere posse : non multum ab illa tragici horrens sententia, ii quod Jovi hoc regi piceti, net item r u Quo juvat reges eant. nQuibus ejus compertis moribus, illo astu apud eum plures abusi sunt, ut, dum aliquid ab eo consequi sytagerent, ut optato potirentur, a Patre suo contrarium fieri solitum esse amrmarent; sed cum ita exstitisse putaret, contrarium illico sacere decernebat; et sic, cum tali cautela voti ac desiderii compotes, abced hant. Miro euim modo genitoris lacta carpere et eisdem se contra ire velle Ostendebat : puto quia, dum Viveret, ipsius correctioni et emendationi incubuit. Quam cum minime, propter ejus inobedientiam simulque
quod a Burgundionum fovebatur duce ad queui pa
ternam declinans correctionem confugerat , POMet Pro voto correctionem scilicet atque emendationem pedificere, de ipsius exhaeredatione cogitavit. Quam, ut fama suit, perfecisset, nisi quorumdam, qui juxta se aderant, consilium obstitisset. Et propterea gesta de cretaque abolere in irritumque deducere pro viribuat Satagebat, cupiens, paternis ossiciariis atque militiae
ducibus amotis aliisque suffectis, regnum DOVum Cu- .dere et formare.
Comitem illum Dunensem, virum clarissimum et qui adversus Anglicos ac Burgundiones regini defensor
strenuissimus atque etiam recuperator et instaurator
fuerat, sub obtentu regendi atque mendi comitatum Astensem in Pede-Mόntium ', regno expulit, et illo in-
112쪽
MBER PRIMUS. Ivitum eum secedere coegit. Dominum Petrum de Breri, senescallum magnum Normanniae, alterum etiam quodammodo Normatiniae ex Anglorum manu
recuperatorem, qui, post varias sugas atque latebras, quodammodo in gratiam ejus se rediisse putabat, senescallia et militiae centum lancearum ducatu privatum, sub obtentu serendi auxilium Henrico, Anglorum regi, qui in Scotiam regno pulsus aufugerat, in Scotiam transfretare coegit: omnibusque serme Pate nae militiae ducibus cimicia et numeros militum abstulit, ea aliis committens, qui in rei militaris experientia et strenuitate longe impares essent, luemadmodum et ipsemet postmodiim experimento prohavit.
Qualem se rex ad ducem Burgundiae exhibuit. antequam ex Parisiis ad propria rediret; et de promissione ejusdem regis de soblevando regnum ab onere talliarum et aliarum exactionum.
Cum autem adhuc Parisiis esset cum eo Burgundi num dux, cum comite de Charoloia, ejus silio, et princeribus suis, ipsum pro nonnullis officiis atque rebus regni gubernationem concernentibus rogavit; sed nihil eorum, pro quibus rogaverat, impetravit. Inter caetera sania percrebuit quod, pro Sublevando regnum onere militiae et tributorum, ei preces assectuosi sumefecisset; sed nec in hoc,' nec in aliis, exauditus suit. Promiserat rex, dum adhuc in terris ipsius ducis Bur
que Philippe-Μarie, due de Milan, edt laisso au duo storions.
113쪽
28 HISTORIARUM LUDOVICI XIgundiae ageret, pluribus ex proceribus et nobilibus terrarum suarum, qui in eum obsequiosos atque beneficos sese exhibuissent, magnis eos muneribus atqucthonoribus sublimare, si regni paterni possessionem nactus foret. Quarum promissionum obtentu sperantes pollicitis fidem praestari, plureS cum magno et sumptuoso apparatu eum ad urbem Remorum atque Parisiorum comitati dum atque honorandum duxerant ; sed, ubi se pacifice in regnum Susceptum et absque contradictione pervidit, velut impensorum sibi immemor beneficiorum et Officiorum, nihil in eos limnoris aut gratiae impendit. Quae cum prudentissimus ille Burgundionum dux Philippus, qui in eum tam beneficus, obsequiosus ti manuSque fuerat, animadverteret, suis omnibus inhiabuisse sertur, adhuc Parisiis exsistens, ne quis de suis regi pro ossicio aliquo seu munere aut alio quocumque supplicare auderet. Agnoscebat enim et satis jam compertum habebat, qualem animum ad gratiam, non modo reserendam, sed et ad habendam Seu memorandam, gereret pro tot tantisque acceptis beneficiis Et osticiis qualia apud se, dum eum Profugum atque exsulem ob indignationem ni in que Paternas, lam officiose et benevole excepisset, honorificentissimeque tractamet atque procurasset, idem magnificus et benignus princeps exhibuerat, nullo tamen prorsus ab ipso perari te officio praeventus. Contigit autem et aliud unde etiam idem Burgun-
. Georges Chastellain spartie I, ch. xxxv sait ressoriar avre beau up de vivacite Pindiscretion des demandes adress- au mi par des legions de sollicit eum qui et alent venus du Brabant et de
114쪽
UBER PRIΜUS. sdionum dux, qualem in reserenda gratia eum habiturus esset, satis liquide deprehendit. Promiserat enim sponte sua, Super hoc a nemine Prorsus requisitus vel rogatus, humiliare Leoclienses populos, qui olim Eburones dicehantur, sacereque eos voluntati ejusdstiti ducis, cui eos noscebat hostes infestissimos, esse Parentes atque Obedientes. Hujus promissi vel ut exsolvendi gratia, statini ut de obitu patris certior factus suit, destinavit cluingentas lanceas parvae militiae ' proi,efines ipsorum I eodiensium, quae in oppido Marseres aliisque castellis vicinis ad ripas Mosae locatae fiunt. Quod cum ipsi Leodienses viderent, metuentes ne patriae et populo suis damna et jacturae inferrentur, statim legatos ad regem 'miserunt, in regia sua urbe Parisiensi adhuc consistentem. Quos ut rex audivit amicitiam eius scederaque expostulantes quae cum ejus Patre percu i Ssent, mutato statim proposito, foederacum eis et amicitias iniit. Burgundionum duce, in cujus haec praejudicium initiabantur, minime vocato seu Praesente, licet in eadem urbe, ad quam, comitandi honorandique et quodammodo velut iii possessionem mittendi novi regis, gratia, adventarat, adhuc exsisteret. Et ita cum infestissimis ejusdem ducis hostibus, quos paulo ante in ejus gratiam vel exterminare , vel ad ipsius nutum et voluntatem humiliare obediente que reddere ultro promiserat, ipso penitus inconsulto, ligantias atque amicitias copulavit. Quas profecto ita fieri aegerrime ac displicentissime tulit, plurimis etiam valde super hoc admirantibus de tam subita et praeci-
4. α Cinq eenis lances de la petite ordonnan . . 2. Meaieres en Ardenne.
115쪽
30ΗIMORIARUM MlDOVIta XIpite regiae voluntatis conversione; quodque tam cito talem pro meritis eidem duci, quem Parentem suum perante appellare Solitus erat, referre gratiam inclioaret. Decursis igitur paucis post diebus, ipse dux regi valefaciens, ad propria se reduxit. Cum vero adhuc esset ipse rex Parisiis, etiam eadem iteravit verba quae apud Remos ante enunciarat.
Porrigente enim illi supplicationis libellum venerabili antistite Autissi odorensis ecclesiae' pro quadam villa ecclesiae suae, quae, eadem aestate et iisdem paene diebus, incendio fortuito penitus conflagrarat, quatenus miseris clementia regia compatiens, eos ad aliquos relevare vellet a talliis publicisque tributis, publice et palam omnibus responsum ei suit, se Pro illa villa nihil particulariter indulgere velle; sed intentionis ac voluntatis suae esse generaliter totum regnum hujusmodi relevare oneribus, et supplicantibus satis per hoc coiisultum iri, et desiderii sui bene compotes fieri. Quod regis verbum cum aures omnium statim implevisset, dici sacile non posset quanta proinde bonae spei et consolationis materia plurimis provenerit.
De supplicatione facta pro provincia Normanniae et regis responsione; cujus occasione dolo advocat omni fuerunt provincialis turpiter ei
Cui innixi illi potissime de Normannia, qui tum Parisiis erant mulli quippe de praelatis atque nobili-
2. Peut-etre eos aut eorum Gliquos.
116쪽
UBER PRIMUS. 31hus et caeteris gradibus seu patriae statibus, ob novi regis ingressum, illo convenerant), eo quod eorum provincia onere tributorum plus caeteris Galliari improvinciis gravaretur, se in unum Colligentes, regem adierunt, qualetius piam voluntatem suam, quam jam in pluribus locis'manifestarat, continuare atque essec tui mandare vellet, suamque Provinciam, quae caeteris provinciis regni graviore tributorum pondere Onerata esset, sublevare, atque patriae antiqua privilegia quae vulgo ii Cartam Normannorum η appellant, instaurare et conservare eisdem dignaretur, Supplicantes. Quos rex blandis allocutus sermonibus, eis pollicitus est se velle contentari tollere atque abolere tam gabellas salis quam quartum denarium potionum quae in tabernis venduntur , simul cum impositione seu dacia vicesimi denarii quae de omnibus commerciis et venditionibus exsolvitur', modo summam dependerent quam patri suo solvebant; cujus levandae et colligendae, meliore atque faciliore modo quem ipsi inter se concipere ac prospicere possent, et Per tales officiarios seu ministros quos ad hoc ducerent deputandos, indulsit
eisdem facultatem. .ssistimabatur autem Summa quam, no imimo anno, pater suus, tam per tallias seu colu
lectas quam per alia praenominatorum vectigalium genera, defunctus rex in Normannia levaverat ultra jus suum ordinarium, quod vulgo domanium ap-
. Portionum dans le ms. 2. a Le quari denter des Missons vendues au det ait, is impotou du molns porte a ce chisise exorbitant par Charies VII. 3. . L'imposition Ou dace du vinglieme denter qui se paye surtoutes les denrees . . C'est ce qu'on appetiat les impositions s
117쪽
pellatura ad quadringentos mille francos patriae in
Hoc autem audito regis responso, qui prudentiores erant et magis rerum hujuscemodi experti, siclis tantummodo sermonibus tributorum gratiam aC remis-Sionem per regem simulari, re autem ipsa nihil minus oneris imponere velle liquido intellexerunt. Sed obtusiore sensu et intelligentia multitudo advocatorum Saecularium patriae, tali suasione delusa, magnam sibi per regem os ferri gratiam aestimabat. Est enim in Normannia, per omnes proVinciae Parim, ingens saecularium advocatorum numerus, in quibus
quamplures sunt nequissimi, popidum terrae in lites et forensia certamina, ad quas nimis proclivis et facilis exsistit, concitantes; et in hujusmodi litibus eumdem Populum, imo Verius semetipsos ex tali publica peste
nutrientes et foventes; qui totam populi substantiam, quae censibus et tributis publicis potest superesse, dolis et calumniis suis exhauriunt et exsugunt : Pravum profecto hujuscemodi genus hominu in , quanquam interdum nonnulli inter caeteros, rarissimi tamen, Paululum aequiores inveniantur. Ii, licet sint litterae um
ta tallte , II 000 les impots fur les Missons, et 25 000 la gabelle du sel. Les vicomtes du pays etaient charges de la perception de Iataille et de rim i des Boissons, tandis que la perception de la ga- belle deviat et re confiee h des agenis nommes par les delegum des Itiata.
118쪽
LIBER PRUIUS. 33 et divini at tuo immani juris ignari, solis quiluis Iam consuetudinibus et usilvis innitentes tuas lamen Consuetudines freqnentius in pessini uita et perniciosissimum abusum detorquent, et eas, Prost. SUO tuae Sthu, cui semper inhiant, i ivlucete arbitrantur, singunt sapeatque resingunt , .PesSimis P tuleri rotali0iulius co riimpontes , totius pavie patriae resemdia cinal lectuntur et possident, it si quod non est tam magnae auctoritalis quisquam praelatus aut nobilis, qui non necesse labeat eisdem subjici cogclonuitio verori ita enim invicem colligati sunt et foederali ut, stili unum tangit: caeleros omnes tetigisse putetur. Totius patriae tribunalia suo
regunt arbitrio, et pro aliis statibus patriae, in publicis . comentionibus Statuum, soli paene ad nutum, vice totius patriae, decernunt qu sit libet et excludunt. CΛPITULUM X. .
De conventione Statuum provinciae ejusdem, et legatione musa ad regem vanimi inaque εxsultatione populi proviyciae, vel dolo, vel imperitia
suorum legatorum Oircumventi. . .
Et stilia sibi perire tollique reputant quid luid litium causarumque e suis elabitur inanibus, ad aliaque tribunalia deseriti r quam ea in qui hiis ordinario obve sari solent, magna seruiauir semper invidia atque odio adversus officiarios tributorum Publicorum, qui ci ait Saset quaestiones super hujusmodi tributis obortas, minime ad ordinari a judicia, sed coram se duntaxat deducipali utitur. Maxime igitur ex verbis Praediciis per regem prolatis exsultabant et laetabantur issi id, ad sequelam
. Quoniam au lieu cle quam ea dans te ins . II 3
119쪽
34 HISTORIARUM LUDOVICI Mabolitionis hujusmodi vectigalium, consequi putabant abolitionem et suppressionem Officiorum quae, . tihujusmodi tributa et vectigalia colligenda, instituta forent; ad se quoque transferri tributorum, quae imponenda essent, collectionem, causarum quoque et litium, quae inde orirentur, deductionem ad ordinaria tribunalia, in quilius solent postulare, devolvi spe
Unde ex dicta Parisiensi urbe, in qua dictum regis r ponsum accepOrant, in Suam reversi provinciam, in quadam congregalione Trium Statuum patriae, quae
super i hoc J Rotho magi celebrata fuit, his qui de tota
provincia illo convenerant, regem magnis praeconiis 2 attollere et praedicare coeperuiat: stilod Oninia hujusmodi vectigalium genera, et per hoc Olficia, quae eorumdem occasione posita ement ut electorum, granetariorum, receptorum' caeterorumque hujusce impietatis ministrorum , tollere atque abolere velle dixisslit, atque iti . eorum arbitrio et voluntate reponere quo modo Pe- cuniam qua opus haberet, et qua forma, ac per quos officiales seu ministros colligi et levari vellent. Cumque simplicioribus inibi collectis, mala plurima retulissent quae per dictos electos, granetarios eorumque ministros fieri solita essent, et praecipue eosdem insimulantes graviter quod, supra Summam Per regem impositam jussamque levari super patriam, in tantia indem vel amplius ipsi patriam quotannis gravares ConSueSsknt, et per hoc, ex Publica populi calamitat patriaeque exspoliatione, ipsos tribulorum ossiciales, in paucis annis opibus crescentes, divites atque locu-
. . Les Osfices.... d'elira, de gianetiere, de receveum . . Di Illi
120쪽
pletes admodum enici solere, ipsis fidem dictis eorum habentibus licet majore ex parte vana atque frivola essent , facile suaserunt ut, gratias habentes regia dignationi amplissimas de sua ingenti clementia ac
benignitate, eidem instantissime supplicarent quate-- . nus omne hujuscemodi officiorum genus abolere et .supprimere vellet, summamque, quam imponendam . decerneret, permitteret colligi et levari per receptorps ' . .
patrimonii sui quod jus ordinarium seu fiscus vel
domanium regis appella tur), causasque ac lites quae . ' . 'desuper Dascerentur apud tribunalia vicecomitum ac . 'ballivorum tractari et deduci. ' Quod cum majori parti eorum qui . in illa erant ' . . . congregatione Placuisset ,' qui maiore ex parte de advocatis erant, elegeruiat certos 'egatos quos ad re- gem, qui jam ex Parisiis ad urbem Τuroneusem se contulerat, destinarunt. Qui , licet iacultatem de hoc . ' ' 3 . . a Patria minime accepissent, tamen, ut dictorunt oss- 'ciorum Obtinerent abolitionem, quam Vel Solam vel . praecipuam advocati intendebant, consensernut regi ' . . ' . Pro uno anno Summam quadringentarum mille librarum monetae patriae, praeter domanium suum: Pro qua ' ἡ ' super provinciam imponenda, levanda et colligenda deputandisque ad id officiat thus ac ministris, modo. quem provinciae et patriae suae utiliorem atque faciliorem ducerent, commissionem ac facultatem acceperunt a rege iidem togati, inter quos praecipui erant, venerabiles viri magister Ioannes Baracar ι , sacrae theo-