장음표시 사용
301쪽
in HIsTORIA RUII L i UICI XIsul er flumini illio lani', in Pictavia, Propter laOC CON- structi. Dici autem facile non posset quantus illic rumor, de giterra inserenda ducibus Burgundiae et Britanniae, toto regno Pertonuit. Omnium Paene Vox una Crat, una S lentia, eadem existimatio, illico bellum per regem, adjimolis fratris sui viribiis atque auxiliis, ambobus inserendum, ambos opprimendos atque exterminandos; non imilis dicentibus, regem hujus helli summam germano suo suasque CopiaS et exercitum debere committere, solumque ad hoc eum sufficere; aliis jactatilibus eumdem vicarium suum generalom in regni administratione secisse iacturii veesse. Et, ut in talibus sileri assolet, scindebatur incertum studia in contraria vulgus; sed, procul dubio, regi longe alia mens erat, quam ut exercitus et militiae suae ducatum germano Suo, chlantumvis reconciliato, committeret; sed quin do opprimendo et exstinguendo praedictos duces, si et i ermitte i et ur facultas, et antea et tum maxime cogitaret, nemini in mentem dubium
venire debet. Nihil quippo erat in quo amplius suum
desiderium vers iretur, nihil quod exoptaret serventitus. Sed quia vires regni Angliae sibi suspectae sempererant ot formidat te, cum quo duces praelatos foederatos videbat, tarn arduum Optis adoriri verebatur distuli N
suo. Hieme fautem J proxima peracta, Optata sibi
atque, sita existimatione, valde opportuna o asio
hujuscemodi rem aggrediendi allata est. Et ciuia jam dicto inter Liidovicum, FranCorum
regem, et i arcthim, germanum suum, Percusso som
302쪽
dere, et, uti vulgo Putabatur, concordia atque amicitia, quaedam veluti renovatio regni et redintegratio factae videbantur, convenienter in hoc articulo, ne in nimiam e siluat prolixitatem, modum sinemque liuic libro secundo faciemus et . StatuemuS.
303쪽
m appulsu comitis de Is Meli, de Anglia sugitivi, ad littora Nomaoniae, eum praeda plurima de navibus et honis subditorum di eis Burgundiae; et eum quanto favore a rege Francorum exceptus suit.
Anno igitur Lxx, i erfidus ille atque sceleratus comes de I υich, qui, ut supra salis a nobis exstitit rei tum, Odia et simultates adversum Edoardum regem tegebat, maxime ob id quod, Sprelo rege Francorum, cum quo eumdem Edoardum amicilias copulare exoptara , foedus ipse cum duce Burgundionum percussi set ni initales pie et amicitias conciliasset, tandem cum eorum' Anglorum rege in apertam et manifestam dissensionem crupit, insurrexitque contra eum, PDPularium multitudine collecta. ui rex, statim ut id agnovit, cum expedita utilitari manu Obvius occurrit, non permittens longius vires sibi accrescere seu o, ortum et inceptum latius pervagari incendium; a cujus conspectu ot occursu fugiens illo perfidus, cum viginti aut triginta navibus, quas instructas habebat, e toto
regno excedere Pss compulsus .
Veniens ita pio fugitivus et exsul, sed non sine aerario et plurima supellectile pretiosa, appulit ad
304쪽
ras Normanniae littora , habens secum uxorem Suam, ducem Clarentiae, generum suum Edoardique fratrem, et duas sidias, quarum una eidem duci Clarentiae nupta, altera vero ad litic innupta erat. Cujus appulsum ad sua littora Francorum rex ut intellexit, simul etiam et quod illo secum praedas advexisset triginta aut luadraginta navium, quas a subditis ot accolis terrarum Burgundionum ducis, in mari navigans et profugiens, acceperat, eum illico magnis excepit et prosecutus est favoribus . Quae res illius pacis, tam arctis sacramentis paulo ante apud Perotiam firmatae, rumpo Ddae atquc dissolvendae infaustam nimis superque nimis, proh dolori causam attulit. Cum cnim pauporos illi ducis Burgundioniam subditi, qui Davi hus et bonis suis fuerant sic spoliati, dolentes et pieruli ad ipsum dominum suum confugissent, asserentes praedas honorum suorum ad Normanniae advectas littora et portus ', illic lue per dictum perfidum et satellites suos venditas et distractas, quem etiam cum tantis rex honori hus accepisset, indignatus ipse dux vehementer atque illis suis subdilis compatiens, cum instareiat nundinae Pentecostes apud Anivorpiam , illic, edictis generalibus ali
305쪽
220 HISTORIARUM LUDOVICI XItiS, Omnes res, omNeS mercantias, quae ad subditos
Francorum regis spertinentesJ inVentae sunt, poni manda it sub arresto; quae cum iuventariis descriptae, fictis custodiis relictae sunt. Quod non dissimiliter, hoc intellecto, Francorum rex fieri jussit de bonis subditorum ducis Burgundiae, quae in nundinis generalibus prope Sanctum-Dionysium, quas vulgus Indictum appellant, seu alias ubicumque in terris suis potuerunt inveniri; quamvis nonnulli in dubium revocent et disceptent inter se, uter dictorum principumarresta hujuscemodi primum sacere inchoavit De
quo non multum Curiosi esse Volumus, Cum apud omnes constiterit, ante omnes ultro citroque hujuscemodi honorum api rehensioneS atque arrestu, Praedas
praedicias de honis subditorum ducis Burgundiae ad Portus regis Francorum per illum perfidum War chel suos advectas, et, eodem rege non ignorante,
distractas atque distributas ' : quod capitulis pacis ad
Poronam expressissime derogabat et contraibat.
. Le Lendit. Cette sol re commencait te mercredi de la seconde semai ne de tuin; ce sui par consequent te 13 juin en 1470.2. men que d'alires ira dates donnees ci essus, ii D'y aurait Pas a doti ter de quel cote vini Paggression; niais te terni duIaendit pst trop rapprochis de celui de la Pentecole imur que des represailles aient eu lieu si tot de la part de Mitis XI. L'aute
a certaincinent conlOndu te Lendit aveo la sol re de la Saint-Denis 8 oct. , et certe erretir est deni Distree par uti edit de Louis XI, en date dii 8 octobre, qui interdit tout commerce entre ses siueis et celix du duc de Bourgogne, a caiise de la violence collimise hAnvers. D. Planci aer, Hist. BGurg., Pt ., t. IV, P. cclxxXVij.
306쪽
Igitur talibus suturie dissensionis' et suturi helli quibusdam veluti praeludiis habitis, legati et epistolae ultro
citroque currunt, POSCentes ablatorum et sub arresto detentorum sieri utrinque restitutionem : os serente ex Parte sua Burgundionum duce, eam se facturum fore, modo similiter rex etiam Francorum disponeret exsecutionique mandaret. Et quidem per aliquot menses et diu satis creditum est fieri det ore. Sed quidquid vel justitiae, 'si benevolontiae Verba Piso tenderent, res ipsae semper in deteriora ruebant, jaciebanturque aui te exquirebantur per rogem inserendi sun lamenta belli. Ille enim persidissimus proditor Is a Nich, videns se regno Angliae et patria eiectum, nec ad recta perandum patriam si ea, cline fugiens relictitisset, aliam albi facile patere posse viam, quam si eis quos in Anglia habebat saxoribus' etiam eos quos ΗΘuricus rex, in captivitate detentus, adhuc in vulgo plurimos habebat, in unum jungeret atque copularet, Omnes suas artes ad machinati dos dolos et proditiones, quibus insigniter erat atque opulenter instructus, ad eam rem perficsendam contraxit. Habebat quippe apud vulgus anglica mim, quos sibi variis astutiis et moliminibus, onerando et inculpando Edoardum, mpararat, sitiam plurina os . Similiter etiam et vul-
. Discessionis dans Ie nis. 2. Plutot stipenti s. 3. Qua lurimis dans te rus.
307쪽
HISTORIARUM LUDOVICI XIgus illud. perfidum et procellosi maris fluctibus mobile magis, regnii in Edoardi quem , Henrico dejecto, in regem sublimarat, iam sastidiebat; et ad restituenduin
Henricunt, cluem iam Nequiter et injuriose deturbarant regno et expulerant, plurimorum assectiones volvebantur : ita quod, junctis in unum utriusque partis a maloribus et studiosis, Henrici scilicet regis et war- vici, Edoardi i,artes incommuni vulgo Angliae longe inferiores procul dul io remane lyant. Ut igitur ad id ipsum magnus ille proditionis artifex
Varo h pervenire valeret, suasit Francorum regi ut sese interponere vellet modia tot isque partes assum rei ad amicitias reconciliaudas inter reginam Marga. retam, Henrici regis Uxorem, Edoaidumque, eorum deni Henrici et Marga relae filium, jam puberem, et Seipsum : Promittens eidem Margaretae, Si omnes P diteritas injurias oblivisci et condonare vellet, atque penitus ex animo aholere, facturum se cum auxilio regis Francorum ut in hi e vi Henricus rex, Vir filius, e custodia et caro re restitueretur in rognum, et liberius cluam unquam reguo Suo Plenarie poliretur. Ipsi autem Francorum regi, clui uota impari odio ac ipse esse clus foret ad Oppi linendum Burgundionum ducem sibi pio adlicerentes, i,ollicebatur de totius rogis Angliae potentia et viri hiis auxilio affuturum ad dolendum livorsus ol exstinguendum ipsum Burgundionum ducem, aliosque quos exosos haheret.
308쪽
De amicitia conciliata per Francorum regem, inter Margaretam, Angloriam reginam, et ejus silium, et comiterii de Waryleh; et de ipsius comitis rapinis, et classe contra eum instructa per ducem Burgundiae.
His igitur libenter et gratulanter per regem Francorum intellectis, statim ad se pretesatam dominam Margaretam cum ejus filio, qui jam annos plures inducatu Barrensi, terra genitoris sui, Siciliae regis, d lituerant, accersiri secit. Qui ejus parentes jussibus neque enim aliter eis agere licuisset) ad curiam suam
accesserunt. Quo cum veniSSent, interveniente eo ac
mediante, de foedere et amicitia ipsius comitis de IV M oich cum eis copulandis, donandisque et remittendis priorum temporum injuriis, tractatus magnus habitus est Et erat quidem regina ipsa Margareta non facilis ut ad talem reconciliationem adduci posset; cui quippe tot tam lue turpes, infames atque probrosas injurias ipse perfidus Waroich intulisset, vulgoque per tolum
Angliae regnum disseminari secerat , .ut generoSum tantae dominae pectus ulla unquam oblivione excutere eaS posse non putaretur. Sed nihilominus, interventu Francorum regis, tantum ad eam reconciliationem
quement u Londi es, et en presence de la more, comment clieestoit semine aliontie de son corps; et que Pensant qu'elle salsoit accroire estre sits du roy Henry, estoit ung enssant de fornicacion, emprunic eu pectite aveo ung bas honiiue. v Chaslellain, pati. III,
309쪽
laciendam elaboraturii exstitit, quod ad eam paciscendam, tam ipsa quam ejus illius, adducti sutit, et
Suum praestiterunt assensum. Hoc etiam medio, uti Ptiae copulatae sunt inter Edoarduin', Henrici et praefatae reginae filium, et siliam alteram ejusdem comitis de II aroich, omnes lue obndonatae et ubductae VetereS, quantaecumque PraeceSsisSent, injuriae. Promisit autem eidem reginae idem IVaroich in brevi serius maritum, Henricum regem, educturum de Carcere, in quo jam longo tempore extabuisset, 4lmumque in regnum Suum restituturum, modo bene coeptis suis faventem Deum atque propitium uti optime Sperabat) inveniret. . Cum autem haec inter Fraticorum regem et Praedictos sactitareiatur, etiam aliud luoddam Sceleratumulique et non parum injuriΟSum emerSit, Coti traquOSilam pauperes nautas Hollaudiae. Nam cum satis diu ante Sequanam cum suis navibus, onerandi gratia atque advehendi frumenta, intravissent et eas apud Rothomagum, coemptione ab urbis et patriae merCatorihus facta, onerassent; dum e flumine exire Sata
gerent, a satellitibus praefati persidi de H aruish piraticam facientibus, in ipsius fluminis limine, ubi mare
influit, capti fuerunt, eorum Ille et merces et Da VeSin ripis Sequanae venditae et distractae. Qua Cum Suscepta injuria, iterum querulosi ac gementes et tristes ad dominum suum Burgundionum ducem, reveniS-
l. It portati te titve de prince de Galles', comme Pauleur .l'expliquera plus Ioin. . 2. Uautre et ait uria martee an duc de Clarence, segre du migdouard, qui est mentio e plus haut comme syetant refugie en
France avec te com te de War, ich.
310쪽
LIBER TERTIUS. 22Ssent, non par um moerorem, ultra priores injurias, suo animo adjecerunt.
Pro qua re ipso dux illustris ad officiarios urbis Rothomagensis suas litteras, questus de injuria, destinavit. Quas cum suscepissent, rescripserunt ad eum ut mercatores, quorum captae fuerant naves, ad suam mitteret civitatem, et quod eisdem restitutionem omnimodam fieri procurarent'. Cum vero illo ipsi me catores venissent, admonitione sui principis freti qui etiam litteras eis tradidit secum deserendas, per quas, officiarii praefati scribentes ad eum, restitutionem sa-ciendam promiserant, et quod ipse mercatores pro ea consequenda ad eos fiducialiter destitiaret , Omnia prorsus aliter atque rati fuerant, offenderunt. Cum enim faciendam sibi, juxta pollicita, restitutionem persuasissent atque sperarent, nihil tamen aliud quam ii jurias atque contumelias receperunt; cini enim et in carcerem trusi, multis lacessiti probris atque contum
liis, ablato etiam ab iis si quid apud eos potuit in v niri, sic expediti, ad propria dimissi ad ultimum
Agnoscens autem ipse illustris Burgundionum dux
2. La conir partie de ces vi Olences est dans te caliter des plaintestu a lyassemblee de Murs : α Ung nomine Moulin Courtevoye, demourant , Quillehceus sur Seine, et Pierre Penon, demouranta Rouen, Ont este prins sur Ia mer, avee leurs hiens et marchan-dises, par les gens du sieur de Palme et lo maistre portier dei' luse, et par te duc de Murgogne ou ses officiers; et luy estant, Bruges, ont este declairea Oudit lieu de Bruges prisonniers debonne guerre, leurs denrees et marchandi ses estre de bonne prinse, et euix raenςonnea a grant somme de dentem selon leur estat, Ie quel E leur a convenu pater avant partit' de prison. . Lenglet Du-sres 3. Commines. t. III, P. 80. II 15