Demetrii Zeni Paraphrasis Batrachomyomachiae : vulgari graecorum sermone scripta : quam collatis superioribus editionibus recensuit, interpretatione latina instruxit et commentariis illustravit

21쪽

tibus semper usurpandam cenSuerunt, ea tamen lege, ut prout necessitas vel occasio serret, indies plura ex vetustis arculis ornamenta depromerentur. Melioris

hujus dictionis auctor Adamantius Coraes fuit. Cui viro immortaliter de popularibus suis, de recentiore Graecitate, denique de litteris antiquis merito, quem in omni genere laudis inter nostrae aetatis Graecos anteponam, habeo neminem. Qui quum recte judicasset, nisi vulgaris sermo eXeoleretur, Vulgum numquam litterarum participem eSSe posse, atque hunc sermonem, quem multis abhinc saeculis jam natum docti semper despexerant, magni esse ad perspiciei dam universam linguae graecae naturam momenti, in

hoc excolendo omnem curam ponendam esse existima iL Idcirco uos reluetiendit, qui e casca antiquitate repeterent vocabula nemini nisi doctioribus hodie nota, si quidem recens lingua alia idem significantia suppeditaret, Vel qui verborum nurninumve sermas diu amissas ac plebi plane ignotas renovarent, vel qui exatiliqua lingua ea recentiori ornamenta obtruderens, quae sere respuit, quia alia habet non minus magna, quae contemnere iniquum eSL Quae quanta pervem altas sit, in promtu esse reor. Scilicet boni illi ho mines dum comere linguam cupiunt, evulsa pulchem rima coma quasi caliendrum ei imponunt. Sunt i men, in quibus a Corae nobis dissentiendum et popularem loquendi morem adversus ejus emendationes defendendum putemus. Cf. praeter alias ultimam Commentarii nostri adnotationem. Cornis dictionem multi Probarunt, eumque tanquam legislatorem venerali sunt.

22쪽

Ia his nominandi videntur Cumas ot Theoclinropulus, quorum posterior libellis quibusdam grammaticis innotuit, prior cum aliis operibus tum translationibus librorum germanicorum ita de graeca natione meruit, ut grato animo Graecis diutissime ejus memoria sit servanda. Ulterius in imitando antiquorum sermone, quam Coraes, eorum qui recentiore lingua scripserunt Constantinus oeconomus progressus est, vir insigni facundia praeditus, quem nostrae aetatis Graecorum Chrysostomum dixeris. Plures ejus libri seruntur. Nam de arte rhetorica opus composuit, orationes ecclesiasticas edidit et de Graecae ac Slavonorussicae linguae cognatione commenlatus est. Omitto alia ejus Scripta, quae non minus celebria sunt. Etsi vero alii aliter inter doctos Graecorum viros Scribunt atque

loquuntur, prout eruditione, judicio, pulchri venustuque sensu inter se dissimiles sunt, haec tamen diu

VerSitas, quae magis magisque evanescet, neminem

alienigenarum prohibere debet, quominus discendae vulgari linguae operam det. Multo enim minus legem

dis doctorum hominum libris, in quibus cultius illudet antiquius dicendi genus apparet, peregrini prosciunt philologi, quam cognoscendis iis operibus, quae PI bejο sermone scripta sunL Siquidem plebeja loquendi

consuetudo tam diu philologis ignorata essecit, ut vel illi, qui litterarum graecarum principes Salutabantur, in explanandis vertendisque antiqui et medii aeri monumentis gravissimos aliquando errores sibi objici paterentur. Quem igitur usum praebeat, quantoque commodo sit eruditis conjunctum veteris et recentioris

23쪽

linguae studium, paucis declarabo. Licet recentior lingua multa vocabula, multas nominum Verborumque formas et signiscationes, multas particulas, alque adeo syllabarum quantitalem amiserit, ac praeterea non pamcas voces loquendique formulas contineat, quae apud veteres non leguntur, denique in nectendis periodis struendisque sententiis paululum disserat ab antiqua, nubilominus laniam cum illa similitudinem etiam nunc gerit, ut parum absit, quin eandem linguam esse dicas. Idcirco

dubium est, uirum ex recentiore sermone ad antiquum, an ex antiquo ad recentiorem melius capiendum major

redundet utilitas; illud non dubium, quin uterque auteri egregium asserat lumen. Ac primum quidem si quis in universum n

stri aevi graeci latem cum tola antiquorum lingua conserat, reperiat prima fronte, magis eam accedere adscriptorum ecclesiasticorum, eroticorumque, porro SchOlias larum atque auctorum historiae Bygantinae orati nem, quam ad florentis aetalis dicendi genus. Verum lamen varias illas, quae in Graecia hodie inveniuntur, dialectos populares perscrutanti certum videbitur, pem multa ex antiquissimo Graecorum sermone in vulgari

loquendi more superesse. Quae res haud dissicilis explicatu est. Vulgus enim tenacissimum antiquitatis. Porro Omnes sere scriptores Graeci, ne iis quidem exceptis, qui Atticae dictionis exempla habentur, vel qui postero tempore Atticae elegantiae studiosissimi

24쪽

fuerunt, interdum non refugiunt Voces, phrases et iuncturas minus elegantes. Harum Omnium quasi obrussa praeter veterum grammaticorum auctoritatem recentior graecitas est. Etenim vel eruditorum sermo vel vulgi Io-quela lates dicendi modos retinuit. Quodsi aliae loquendi

formulae idem significantes, quae olim exstiterunt, non amplius in usu sunt, minime obScurum eSt, eaS, qua

nunc Supersunt, apud antiquos pro plebejis habitas esse. Si vero praeter tales, de quibus agimus, locutiones aliae quoque hodie usitatae sunt urbaniores, idem discrimen, quod inter has hodie intercedit, plerumque jam veterum aevo sust optime autem Phrynichi aliorum- quo Grammaticorum de sermonis castitate judicia nostrae aetatis loquendi more confirmantur. Quidquid scilicet Grammatici tanquam inelegans damnant, id nostra memoria apud plebem usitatissimum est; quidquid tanquam purum emendatumque commendant, id, si nunc quoque frequentatur, eodem modo ab aliis iisque subrusticis loquendi generibus, ut apud veleres distinguitur. Paucis defungar exemplis. Verbo χι υίζει ν, quo Herodotus usus est, ideo videntur forentis Atticismi auctores abstinuisse ac pro eo dixisse νίφειν, quod illud minus renustum videretur. Verum postquam purus ille Atticismus interiit, Diogenem Lae lium idem usurpasse videmus. Hodie autem nihil in Graecia usitatius est, quam χιονίζει. Menander τλρος dixit pro κύκλος vituperatus ideo Phrynicho. Fuit enim τῆρος Vox minus elegans. Pariter hodie Graecido hoc vocabulo judicant. Magnum hujus generis eXemplorum numerum ex variis scriptoribus hic con-

25쪽

gerere possem, quae Sponte recentioris linguae gnaro se osserunt, sed satius esse duco, in aliis libris uberius hanc materiam tractare. Hinc palet ad dijudicandum veterum Scriptorum orationis habitum si gulasque, quaS ponunt, Voces plurimum nOS ex rece

tiorum Graecorum Sermone proficere posse. Quod vero supra dixi, antiquissima vocabula in plebeja I

quendi consuetudine ad nostram memoriam pervenisSP, id magnam nonnumIuam admirationem moveL Constat, in multorum populorum linguis reperiri nomen τύ rve, quod simillimum est Germanico Persicoque nomini ejusdem signiscatus. Atqui s ima haec longior est, quam ut primitiva esse queati Nullus vero populus simpliciorem formam retinuit, quam Graecum VulguSChii aliarumque insularum maris Aegaei, ubi pro τατηρ audis το ος. Neque Vero quemquam di

Nam qui bene norunt graecae linguae leges, SubStan-liva neutra in oς desinentia, quae omnia antiquissima sunt, a longioribus substρntivis deduci non posse sciunt At ne quis pulet, recentiorem linguam non magis commodo quam damno esse discentibus, Opus fore existimo haec iis, quae diximus, addere. Omnia cileri ris Graecorum linguae vocabula vel leguntur apud vet res, vel non leguntur. Ex iis, quae leguntur in antiquorum libris, plurima eandem vim eundemque usum etiamnunc habent, alia vero significationes quasdam amiS runt vel novas videntur accepisse. Sed novae istae Significationes jam passim exstant in mediae aetatis mon mentis, quamquam persaepe in lexicis desiderantur.

26쪽

IIae novae signiscaliones aliquando specie lantum D Vae Sunt, reVera antiquae, quippe quae, Si minus apud Scriptores classicos, tamen in inscriptionibus antiquis haud raro obviae sint. Unde eas Veterum aevo plebejas fuisse conjicias. Quis igitur dubitet, quin hac

quoque in parte recentior lingua ad philologorum studia utilissima sit habenda. Enimvero quaecunque V cabula recentis graecitatis in antiquorum operibus non amplius supersunt, ne exstitisse quidem olim nemo prudens ausit contendere. Sunt autem illa partim prumitiva, unde derivata tantum vocabula in vetustis lubris nunc Iegimus, partim derivata, quorum primitiva modo verba eterum scripta continent, partim vel Simplicia vel composita, quorum alterutra solum in antia quorum operibus relicta sunt. Tantam verborum adhuc ignoratorum copiam nonnisi maximo cum bonarum litterarum detrimento contemni posse apertum eSLCaeterum quo plures in lucem proseruntur inscriptioneS Vetustae, eo plura inferioris graecitatis vocabula antiquitati vindicantur. Quis enim olim ἀρχοντεύω et ἀρχοντισσα pro genuinis veterum vocibus habuisset, quae nunc ex Boeckhiano inscriptionum corpore

lexicis inferri possunt. Quippe in hoc quasi de im

dustria multi peccant, quod, quaecunque neminem sorentis aetatis scriptorum usurpasse vident, ea illo aevo ne dici quidem potuisse assinuant. Sed ut fidem habemus Hesychio aliisque lexicographis, ubi mem

rant voces, quas frustra quaeras in antiquorum m

numentis, ita nostri temporis vulgari Graecitati non minorem sidem tribuere debemus, praesertim quum

27쪽

XXIII

corruptissimus ille Hesychius, laic autem superstitis populi serino sanus atque inleger Siti Verum quoniam ΙIesyehii mentionem feci, obiter dicana, illud planum atque evidens esse, hunc lexi cographum emendari non posse nisi a viro popularis linguae graecae peritissimo. Nam male usque adhuc editus est IIesychius. Cujus editores quae non intellexerunt, ea conjecturis Vex runt, incerta rati quae certissima sunt. Cf. quae in Comment. ad Paraphr. V. 319 dixi. Quantum porro lucis hinc accedere queat Singularum vocum originationi vel illis antiquorum auctorum locis,qui nulla lectionis varietate e codicibus notata obscuri et captu dissiciles judicantur, longum est dicere. Vocum ortigines perquirere arduum et dissicile, iis autem dissicillimum est, qui salsa pronuntiatione utuntur. Quare

non mirum, ne PassoVium quidem, virum alioqui s gacem et ingeniosum multorum verborum etymologiam Veramque rationem perSpexisse. Exemplo sint nomina οἶκος et oi ος. In Velerrimorum populorum Indorum, Persarum atque Hebraeorum linguis domus vocaturiis nominibus, quae locum proprie designant, in quem venimus vel intramus. Eadem potestas graeci vocabuli Aκος est. Quod si recte pronuntias DoS, cognatum tibi videtur cum ν κω icob et Acνεομαι. Neque

magno labore opus est ad inveniendam alterius nominis etymologiam, modo Graecorum more, non quemadmodum Erasmus praecipiebat, pronuntietur. Igitur

quid magis consentaneum esse potest 3 Jam Si antia quorum locos rerum verborumque Obscuritate imp

28쪽

ditos enarrare velim, Verendum sit, ne semel dicendi initio facto vix sinem inventurus sim. Altamen, ut hujus quoque generis exemplum proponam, impediatissimum esse omnes iudicant locum Xenophontis initio IIellenicorum, ubi scriptor: οἱ δε ανο torio,

inquit, ε π αυτον εἰκοσι ναυσὶν, ὰς ὁ Δωριε - φυ-

τών προς τῆν γ ῆν ἀνεβίβαζε τὰς ἐαυτου τριήρεις,ος ήνοιγε, περὶ το Ῥοίτειου. Quem sensum hic habeat ηνοιγε quaesitum a multis eSt, perspectum a pauciS. Nimirum vulgaris lingua Xenophontis explicatoribus usu non erat cognita. Quam qui norunt, ii etiam nunc a nautis in Graecia sic celebrari sciunt Verbum αυοίτω, ut hic a Xenophonte adhibetur. Quid quaeris 3Ἀυοι 1ω si de nave vel de navigantibus intelligitur, vertendum est relicto portu relicta statione) in alium evehor. Praeterea universa Grammaticae doctrinae ratio perpetua veteris et recentis linguae comparatione insigniter emendari potest. Nam praelem quam quod multa, quae ignota sunt, inde discuntur, quae tanquam additamenta repertis adjici queunt, ipsa etiam doctrinae hujus landamenta multis in pamlibus evertuntur. Cujus generis infinita exemplorum vis et copia praesto esti Notum omnibus esse credo, multa criticis negotia Digamma Aeolicum lacessivisse. Neque tamen quisquam inventus est, qui bene in hoc

argumento Versaretur. Nempe omnes, quantum a

vulgari lingua lucis peti posset, ignorabant. Adde, quod plerique pronuntiationem ab Erasino praescruptam sequebantur, qua nihil lanestius litteris Graecis excogitari potest. Sed ne multa, popularem Graec

29쪽

rum loquendi consuetudinem cognitam habeat necesse est, qui dissollem hanc materiam, cujus memini in Commentar. ad vers. 65, recte tractare vult, Neque minus huc pertinent synlaeseos leges, de quibus egi in Commentari ad Dialogi vers. l. Quid Z quod a iisiciosa verborum compages, de qua Grammatici nostri identidem scripserunt, sola Graecorum Pronuntiatione eorumque plebejae linguae cognitione recte animadvertitur. Quid enim aliud est τυπτο μαι ου-

Plomae) quam τύπτω με, φατεσαι typteSae, es. Comment. ad V. 35 quam Maereις σε, τύπτεται tJpt tae quam τέ σε - ι - τ) ε, quoniam αι et e apud antiquos, licet temporum momenta distarent, eundem tamen sonum nativum habebanL Hinc patet, antiquis-Simum Graecorum passivum peritSSe, nec SupereSSe ejus reliquias, nisi aοristum et futurum, caetera omnia tempora ad medium pertinere, quod in praesentis et praeteriti temporis sorinis excepto aoriSlo praeter suam

passivi quoque deperditi significalionem accepit. Quod

3 ero ad suturum passivum attinet, illud manifesta periphrasi consalum est ex iis partibus, quas Separatim Suo more recentes Graeci esserunt. Etenim τρα pridi πομαι nihil est, nisi τροι )ῆ εσομαι, quod nunc Graeci ex citerioris linguae analogia exprimunt τρα- de qua circumlocutione copiose disputavi in Commenti ad vers. 468. Denique nihil jucundius ac

fructuosius est, quam synlaxin utriusque SermoniS graeci conserre, porro variorum loquendi generum disserentiam notare, synonyma veteris linguae Verba eum nostrorum temporum usu contendere atque ea

30쪽

etiam, quae Solius antiquorum dictionis propria sunt, judicare, postquam ingenium recentioris linguae perialia ad tales res aestimandas quaSi praeparaveris. E emplorum instar citare liceat quae in Comnient. adv. 263 de Insinitivi usu in sententiis, quae suturi quid

designaui, ad V. 468 de uSu temporum et modorum in populari sermone, ad V. 163 de discrimine verbi rum Ελω et βουλομαι, ad V. 464 de neutrorum pluralium cum verbis singularibus constructione dixi. Haec generalitia de conjuncti antiquae et novae Graecitatis studii utilitate dicta sussiciant. Ne quis aulem in dubium vocet quae de pronuntiatione monui, rem, quae Erasino commmiscendae novae pronuntiationis ansam dedisse sertur, exponam verbis Joh. Rodolph.

etstenti, quae in Orationibus Apologeticis pro Graeca et genuina linguae Graecae pronuntiatione pag. 119eXSlant: his ideamus nunc, inquit, quid de nova illa Pandora sit judicandum, uirum omnes a Diis praerogativas et elegantias acceperit 3 an vero sucalo colore suis amatoribus aliquantulum imponat 3 Antiquitatis speciem penula prae se sert prisca, qua a viris minime spernendis circumdatur: intus vero et in cute si eam Contemplemur, nova est et fraude memorabili in orbem introducta. Primus enim ejus auctor atque parens magnus suit Erasmus, Phoenix literatorum; is in dialogo de pronuntiatione edito, quantum quodlibet elementum a priscorum temporum usu defecerit, et qua ratione ad priscam puritatem redire queamus, praescribere primus eSt ausus; sed nunquam eo devenisset vir prudentissimus, nisi amicorum insidiis