장음표시 사용
31쪽
circumvenius aliquid immani passus suisset. Rem, uti gesta est a. Cl. Vos sto Aristarcii. l. 1. c. 28 a cipite. Is eam ex relatione IIenrici Coracopetraei his refert verbis: si Audivi M. Bulgerum Reschiuin professorem linguae graecae in collegio Bustidiano apud
Lovanienses, meum piae memoriae Praeeeptorem, nam
rantem, se habitasse in Liliensi paedagogeo una cum ΕraSmο, eo superius, Se inserius cubiculum obtinente. Henricum autem Glareanum Parisiis Lovanium venisse, atque ab Erasino in collegium vocalum fuisse ad prandium: quo cum venisset, quid novi adserret inle πο- galum dixisse quod in itinere commentus erat, quod sciret Erasmum plus satis rerum novarum studiosum ac mire credulum) quosdam in Graecia natos Lutetiam venisse, viros ad miraculum doctos, qui longe aliam graeci sermonis pronuntiationem usui Parent, quam quae vulgo in hisce partibus recepta esset. Eos nempe
sonare pro Vita Bela, pro II ita Ela, pro Αι, at, prooι, oi et sic in caeteris. Quo audito Erasmum paulo post conscripsisse dialogum de recta Latini Graeciaque sermonis pronuntiatione, ut videretur hujus rei ipse inventor, et obtulisse Petro Alostensi typogr pho imprimendum. Qui cum sorte aliis occupatus
renueret: aut certe se tam cito excudere, quam volebat, non posse diceret, misisse libellum Basileam ad Frobentum, a quo mox impressus in lucem prodiit.
Verum Erasmum cognita fraude nunquam ea pronum tiandi ratione postea usum, nec amicis, quibuSCuin sa- miliariter vivebat, ut eam Observarent, Praecepi SSe. Iurius rei fidem exhibuit Rulgerus ipsius Erasmi manu
32쪽
scriptam, in gratiam Daminat a Goes Hispani, pronuntiationis formulam, in nullo diversam ab ea, qua passim docti et indocti in hac lingua utuntur.' Euneo ipse Erasinus suo dialogo fidem habuit, quis ergo
illam a nobis requireret ' Eundem Graecum sonandi
modum constanter retinuisse cernere est e colloquiis
familiaribus, illo praesertim, quod Echo nomen praeseri, ubi voci eruditionis respondet Echo ODOM Epuscopi κοποι, ariolari Ἀροι, astrologi λλ οι Grammatici εἰκη, famelici λ κοι. Quae omnia cum Graeca pronuntiatione ad amussim conveniunt, et, Si scivisset erronea, sine dubio in editionibus posterioribus, ut corrigerentur, operam dedisset. Sed nihil minus. Non solum ipse priori rationi firmiter adhaesit, verum ut ab aliis suae sidei creditis addisceretur, omni eura providit. ' Haec II eis tentus. Quaecunque post Erasiati
mortem ad defendendam hanc commentitiam linguae graecae pronuntiationem a viris doctis excogitata sunt, parum ponderiS habere possunt, quoniam omnes iti- consideratius quam cautius hanc causam egerunt. ΑCprimum quidem Erasini defensores ne id quidem op ram dederant, ut penitus discerent Graecorum pronuntiationem, quam, ut notum est, a primo litterarum Graecarum in Germania doctore Reuchlino Reuchli- Dianam vulgo vocamus. Quo fiebat, ut impugnarent quod ignorabant, ut veterum de pronuntiatione testumonia non intelligerent, ut de inscriptionibus antiquis salso judicarent, ut quum nunquam homines natione
Graecos Graeca Verba pronuntiantes audivissent, talem fingerent Graecorum pronuntiationem, qualis nec est,
33쪽
nec unquam fuit. A quibus erroribus no Butimannns quidem et Matthiaeus nostra memoria liberi suerunt. Neuter videlicet sciebat, quomodo distinguerent Graeci ab υ, υι et reliquis sonis, quibus omnibus eandem potestatem esse multi crediderunt, ilem Dei ter, quam Varia esset prolatio τοί κ, quod aliter pr sertur in αυ- κτὶ et in Περικλῆς, aliter in oκτὼ, alia ter in εκεινος, neuter, quomodo discreparet τ in ταυ ab eodem elemento in ἀυτὶ, vel quomodo disserret rein πάσχω ab eadem consona in συμπάσχω. Mitto alia, in quibus lapsi sunt, quia molestum est, Singula enumerare. - Porro omnibus, qui Erasmi patrocinium Susceperunt, vulgaris lingua Graeca ignota erat. At neminem unquam, qui parem cum utraque lingua usum et quasi familiaritatem contraxit, qui utriusque an logiam percepit, qui non modo e libris, sed etiam quotidiana loquendi opportunitate Graecum Sermonem didici dubitasse scimus, num veteres Graeci aliter
pronuntiarint, quam recentiores. Ineptissima 1 ero illa sunt argumenta, quibus demonstrare nituntur, deg nerasse recentium Graecorum pronuntiandi rationem
ab antiqua. Nam quod plerique statuunt, idoneam ad hoc probandum linguam latinam esse, id duplicem
errorem Continet. Alter est, quod, quum antiquam Romanae linguae pronuntiationem non amplius cali amus, ex ignota pronuntiatione colligere nihil certi possumus ad alterius linguae sonos recte prosere doS. Neque enim quemquam Opinari oportet, Conr. Leop. Schnciderum vel alios veras Romanorum pronuntiandi leges e discordantium Grammaticorum
34쪽
testimoniis eruisse. Omnes nimirum in lioc peccarunt, quod per totam Italiam unam eandemque pronuntiationem antiquorum aevo fuisse putarunt. Sed ut hodie aliter Veneti, aliter Florentini, aliter Romani, aliter Neapolitani eosdem sonos enuntiant, ita non minorem dissensionem veterum aetate suisse probabile osL Nihil tale apud Graecos. Etenim per lotam Graeciam una omniumque communis pronuntiatio patet, quamquam variae Sunt dialecti non minus quia busdam in rebus diversae, quam antiquorum dialecti. Alter error est, quod, quoniam Romani variis modis Graecorum Sonos sua lingua exprimunt, ad stabilienda pronuntiandi praecepta usitatissimum graeca vocabula reddendi modum sequendum esse viri docti dixerunt. Λt Romani pariter atque Graeci voces peregrinaS m luati modo id studebant, ut, quem audiverant, Sonum redderent, modo ut vocem prout linguae Suae natura serebat, paulum mulato sono esserrent. Saepius Vero peregrinum Sonum vitabant, quam imitabantur, ac suae linguae peregrinae gentis Voces accommodabant.
Inde sit, ut usitatissima graecos sonos latine reddendi ratio, quo magis latina est, eo minus pro norma graeci pronuntiatus haberi queat. Duo exempla proponam elementorum si et Quorum illud saepe, ut pr nuntiari debet, littera v exprimitur, velut in vino et vita, quae cognata sunt cum graecis vocabulis βίος et βιόω. Sic quoque Lalini voro dicunt et volo, qu rum prius Verbum ut sono, ita et signiscatu concinit
eum graecis βορός, βορά, βιβρώσκω, poSterius cum βούλ ααι sive mλομαι. Quodsi si vulgo enuntiatur
35쪽
a Latinis littera b, velut 'Aλκιβιάδης, Βόσπορος, Alcibiades, Bosporus, inde Graecos Sic pronuntiasse non magis colligi potest, quam si quis ex italicis vocabulis cavallo et tarola vel ex gallico In re concludat, Bomanos cabalium, fabulam et librum VocaSSe cantillum, favolam vel favulam et liarum. ΙΙuc accedit, quod in antiquis inscriptionibus latinis blaeis, sembus, amavile, venemeritus, Iobis pro vixit, ServuS,
amabile, benemeris , Iovis Iegitur, unde liquet, frequenter priscos Romanos b et D permutasse. Eadem ratio vocalis ' est, qua littera Latini carentes sicut caeteri Europae populi nescientesque, quomodo totam ejus Vim exprimerent, modo rectius enuntiarunt litterat, liroe et mitta dicentes pro ληροι et ηγῆττα, modis elemento e reddere tentarunt, Athenas et echo vem tentes quae graece Sonant Ἀθqυαι et ηχω. Quicumque hinc cogit, η esserondum esse ut e quod plurimi simul locis quibusdam veterum non intellectis demonstrare Conantur, eodem modo videntur halli Cinari, quo qui ex Italica voce loliora vel e gallico nomine versu consequi putat, ut Latini olim litteram et Mir Mom appellarint letteram et versutem. Adde,
quod prisci Latini quibusdam in vocibus e usurpatiant pro i, in aliis sic proferebant, ut neque o plane neque i audiretur. Testis Quinctilianus lib. I c. 4:-e quoque i loco fuit, ut Menerva et LAer et JΙ gcster et Dijove et Vejovo pro Dijovi et Uejovi. LL ius et Pedianus Sibo et Quaso scribebanL In Hem
DEque o plane, neque i auditur. Nos nunc e litterarerininainus; at veterum Comicorum adhuc libris i
36쪽
venio: Hori ad me renis, quod idem in epistolis Augusti, quas Sua manu Scripsit aut emendavit, deprelienditur. V Similiter Varro Ι rust. l. -Rustici veam dicebant pro viam et rellam pro rillam V Jam si quis quaerat, quomodo Graeci β et η usurparint in transferendis Romanorum vocibus, reperiet eos β duxisse vel pro V, quod illius potestatem aequat, vel pro b, quo carent, nisi quod idem sonus oritur litterare praecedente μ. Etsi vero interdum uti licebat his
duabus consonis lamen hoc non semper fieri p torul. Itaque mollire litterae b duritiem alio eoque simili sono substituto malebant. Dixerunt igitur Bάῆ-0ωνα et Βεσπασιανὸν Varronem et I espasianum, qui etiam mollius saepe nominantur Οὐεσπασιανυς et Οὐ-ύῆ ων, Balbum autem et Brutum appellarunt Πάλμυet Βρούτον, quoniam M/πά που et Μπρουτoa= nemo Graecorum tolerasset. Porro Graeci dixerunt vel pro i Romanorum, ad quod proxime accedit, vel proe, si vocabulum Sic mulatum Suavius sonare videbatur. Scipionem igitur et Numitorem nuncuparunt Σπι claeo et Νομήτορα, Severum autem et Porsenam eadem littera adhibita Σεβῆρον et Πορ Ναυ. Neque Veroi Romanorum ita Semper transtulerunt Graeci, ut ille sonus SerVaretur, Sed nonnunquam etiam ε pro eo usurparunt. Legio videlicet et evitolium a Graecis3 ertuntur λπεων et καπετωλιον; linteum haud raro λωτιον, cujus loco et Lisriis in usu erat. Quod
de litteris β et η brevissime dixi, ne longa disputatione extra terminos, quos mihi constitui, evagarer,
idem de reliquis alphabeti graeci et latini elementis
37쪽
licen tum est. Quae si quis omnia aecurate perpenderit, intelliget, laniam esse utriusque populi in sonis alterius enuntiandis inconstantiam, ut neutrius linguae pronuntiationem ex alterius eum altera comparatione conjectura assequi liceat, citiusque ob utriusque populi cupiditatem peregrinos sonos vitandi reperiri posse, quomodo alter populuS non pronuntiarit, quam quomodo pronuntiarit. Sed quam inutile sit,
eo consilio inter se comparare diversorum populorum linguas, ut ex peregrinis Vocibus alterius gentis pronuntiationem discas, recentium quoque populorum limguae ostendunL Nemo apud Gallos tam saluus est, ut existimet, e Vocabulis germanicis, quae in ipsius
Sermonem recepta sunt quaeque omnia ad gallicae linguae analogiam sonorumque essingendorum rationem mutata Suni, Veram germanici Sermonis pronuntiationem cognosci posse; nemo apud nos tam hebetis ingenii, ut e Vocibus, quas a Dolonis atque Russis mimtuati sumus, disci posse Statuat quomodo eaedem VO-cos in illis linguis proseraqtur. Sed quid loquor delinguis admodum dissimilibus Τ Nonne Batavorum
Danorumque linguae, quae multo similiores germanicae sunt, quam latina fuit graecae, tanto pronuntiationis discrimine a se mutuo sejunguntur, ut qui iidem videntur esse soni, ii lamen diverso modo et esserantur et scribantur. Quid vero linguas commemoro diversas 3 Nonne ejusdem linguae variae dialecti varie pronuntiari assolent 3 Nonne aliter apud nos Saxones, aliter Bavari, aliter Λustriaci caeterique Germaniae populi Ioquuntur, adeo ut non Solum
38쪽
singulae provinciae, Sed etiam Singularum provinciarum partes pronuntiatione disseranti Tanta nimirum hominum per talum terrarum orbem habitantium diversitas est, ut pauci lantum inveniantur et ingeniosi et praecipue ad hanc rem a natura facti, qui viva magistri voce cdocti ita peregrinarum linguarum Son
imitari sciant, ut dissicile sit eoo ab indigenis distinguere. Quae quum ita Sint, nulla salus antiquo limguae Graecae pronuntiatui ex latino sermone speranda est, cujus singularum litterarum prolatio et ignota li die et antiquo aevo jam alia aliis locis videtur suisse.
Λc profecto Supervacuae tales Sunt quaestiones, si degraeeo Sermone agitur, cujus avita pronuntiatio per omnia saccula ab illo populo retenta est, ut accurata Veterum inscriptionum pervestigatione, grammaticorum aliorumque auctorum lestimoniis et analogia linguae evincitur. An logiam eam dico, quae per universam linguam et antiquam
et recentiorem patet. Quam qui cognitam habet simulque
diuturno cum Graccis convictu multorumque annorum studio in legendis antiquis ac recentibus Graecorum Scriptoribus collocato aeque utrumque sermonem discere laboravit, illo his Erasini erroribus tanquam vinculis solutus et quasi in libertatem vindicatus, ut landem aliquando siclitia haec propuntiatio ex omnibus Eur pae scholis et A cademiis exsulet, bonarum litterarum causa debet optare. Post haec, quae generatim de conjuncti antiquae et novae Graecitatis studii utilitate ac de Iinguae graecae pronuntiatione dixi, transeo ad certa ε erit torum genera, ad quos eum fructu et sine disi,
39쪽
cultate legerulos omnibus ita necessaria novitiae limguae scientia est, ut ejus ignoratio cum magno detrimento conjuncta sit. Primo loco de scholiastis et
hypomnemalographis loquar. Quorum Iectio quum utilissima philologis sit non modo ad illum, qui sorte
explicatur, auctorem recte accipiendum, sed ad ali rum etiam scriptorum locos intelligendos, qui Saepenumero ipsius auctoris nomine suppresSO memoriter citantur: dolendum est, paucos edendis expurgandisque bis Graecorum adnotationibus et commentariis manum admovisse. At valde distat scholiastarum
scribendi genus a florentis aevi graecitate. Quare in horum loquendi formulis interdum etiam graece d ctos homines haesisse, merito ait Ernestius . in praelatione ad Aristophanis nubes. Omnino autem dictio scholiastarum, qui Aristophanem, AeschIlum, Sopli clem, Euripidem, Pindarum, Homerum, Lycophronem, Nicandrum aliosque scriptores explanarunt, ejusmodi est, ut propter vocabulorum et phrasium multitudinem ad inferioris aetatis graecitatem pertinenlium iis c ptu difficilis videatur, qui sola antiquae Graeciae m
numenta manu Versare Consueverunt. Ob hanc igitur sermonis dissicultatem, quae lexicis nostris non tollitur, et ob nugarum, quae in scholiis leguntur, non exiguum numerum multi scholiastas negligere quam legere malunt. Verum quae ad nos pervenerunt Scholia, licet maxima ex parte excerpta sint ex praestantissimis doctorum, qui sub Ptolemaeis vixerunt, virorum commentariis tamen quia admixtam habent medii aevi salsarum opinionum sarraginem, cum iudicio et acumine, ut Vera
40쪽
a salsis discornantur, legi oportet. Quod si facimus, murum quantum inde proscimus. Ad quam rem praecipue vulgaris Graecorum linguae peritia opus est. Qua qui pollet, is nullo negotio hos commentarios pervolvit Porro historiae Byzantinae scriptores, quorum alii molius, alii delerius scripserunt, reserti sunt i,hrasibus vocibusque Vulgaris Graecorum SermoniS, tuas vel frustra in Iericis quaeras vel in glossariis inediae graecitatis frequenter salso exponi videas. Proindo eruditissimis etiam viris accidit, ut hos scruptores male interpretarentur. Quem vero fugit, quanti pretii sint illa historiae Byzantinae monumenta, ex quibus multarum gentium origo et historia discitur
multaeque res medio aevo gestae, quae nisi hic memorarentur, perpetua Oblivione deletae essent. Maximo enim inde cognoscimus Cruciserorum bella, historiam meridionalium Europae populorum, denique Russorum, Ottomannorum atque eorum populorum, qui Danubio et Ponto Euxino confines sunt, Originem. Haec universa ex istis sontibus ei haurire licet, qui popularis linguae graecae notitia praeparatus accedit. Siquidem hic interpretationibus latinis, quae mendis scalent, non egebit atque ubique horum scriptorum sensum sine interprete assequetur. Caeterum quam pauci sint, qui de his rerum metaminarum pronuntiatoribus bene meruerint, nota reS QSt. Praeterea ecclesiae graecae Patres, quorum mulli summa eloquentia insignes fuerunt, neque minus ingenio, quam tersa oratione praestiterunt, vocabula tamen litu gica aliasque locutiones usurpant, quae ut a veterum di-