Demetrii Zeni Paraphrasis Batrachomyomachiae : vulgari graecorum sermone scripta : quam collatis superioribus editionibus recensuit, interpretatione latina instruxit et commentariis illustravit

51쪽

plirasin consecti, ut ipse dicit sv ἁ λουσHραις λίξsσι κω χαλὶ υχ επι ιεναις Simplicioribus locutionibus otquasi plaustro protritis. Idem in extremo opere ait:

Sequentibus saeculis Nicelas Eugenianus, Constantianus Manasses, Iohannes ΤZeletes aliique iisdem versibus usi sunt. Ex his TZctges pag. 509 ed. Κies ling. ad talem excusationem, quam bonis versibus iambicis scripsit, sibi confugiendum eSSe ratus est:

Hos versus Ioachimus Camerarius libro V opistolarum sic imitatus est:

Hie libee est primus laboris Τgettiei Musae modis carentis, ast agγrticae, Numerosa cui curae pedum liaud est gressio. Quae mensionem et odit omnem temporum. Cordi neque est huic artis ulla regula; Et cur enim aliquia artifice scribat modo, Leges ubique temporum et servans pedum, Et cuncta poliens, ut decet, subtiliteri Artificiosa cum pari atque barbara Majoro sint adeo inqua honore barbara, Diqitiam by Corale

52쪽

XLVIII

Et in rediti plausum uti, doeti serant: . . Et tuque ab illis, qui videntur pansopiti. Ita avolavit vita ab hae laus et deeus. Vulgaris ita regnum tenet confusio. 'Politicis versibus porro Theodorus Ptoctoprodromus pocmala Sua compOSuit. IIuic Versuum genstri, ut supra diximus, jam apud Georgillam, quinti decimi saeculi poetam, sinalis concentus additus invenitur. Itaque Demetrius Zenus multos liac in re habuit do- cessores. Caeterum licet nomen politicorum versuum generale Olim fuerit, lamen a recentioribus sic soli nominantur versus tetrametri iambici calalectici, quoniam illi omnium 1 ei suum vulgarium usitalissimi sunt. Neque enim alio metro omnes illi, de quibus mentionem feci, poetae usi sunt. In hoc igitur versuum genere necessaria post Secundam dipodiam caesura est. Quum autem praerer pedes, quos hoc metrum requirit, solis in prima et tertia dipodia Choriambis Iocus concedatur, semper quindecim AJllabis hos vem Sus conStare perSpicuum eSi, quarum octo ad prius, septem ad posterius hemistichium pertinent. Itaque

δεκασύλλαβοι vocali sunt. Ipsam metri formam hanc ESSe patet:

Quod superest, ictus necessario incidit vel in ultimam vel in antepenultimam prioris hemis lichii syllabam. Quod nisi in ulraque reperitur, in alterutra Sit, necesse esL Non minus sagitatur ictus in pe-

53쪽

nultima posterioris heniistichii syllaba. De politicis inodii aevi Graecorum versibus Struvii disputatio exstat. '

Quae ab hoc in mediae aetatis monumentis horum versuum leges indagalae Sunt, eae nunc quo Iue omnes a Graecis observantur, nisi quod in vulgari recentioris temporis sermone plus est licentiae in syllabis synizesi conjungendis mutandaque accentuum sede. ''

Quo sit, ut imperiti facile suspicari queant, alias a lis metricae regulas vulgaribus nostrae memoriae poetis probari. Dictione usus est Demetrius Zenus perspicua et quantum in vulgi loquela fieri potest tersa et emem data. Proinde hujus poematis studium majori commodo tironibus esse potest, quam carminum popularium, qualia nostra aetate edita sunt, quantumvis extiniorum, diligens et assidua lectio. Maxima scilicet cariminum popularium ab indoctis compositorum pars laxioribus vinculis grammaticis conlinetur, quam Zeni poema atque idcirco illa iis magis legenda sunt, qui jam aliquantulum profecerunt. Neque tamen quisquam illa difficiliora, sed negligentiora tantum quam poema genianum esse dicat. Jam si in universum Graecorum Sexti decimi saeculi Sermonem, qualis in geni pocinale apparet, cum

nostrae aetatis sermone vulgari contendimus, tam extiguam inter utruinque disserentiam deprehendimus, ut ab iis, qui non diu in his litteris versati sunt, an L

54쪽

ma iverti vix queat. Quidquid igitur discrepat intor

ia truinque, in Conimentario nilnotinui. Quoi nodo Ze-nus Batrachomyomachiam imitatus sit, nolo susius exponere, quum mihi ad finem properandum siti Id smium adjungo, quod Ilgenius in praelatione ad Hymn rum Homericorum editionem 'p. XXXIV de hac paraphrasi dixit, summam et fortasse ali marito majorem X ea, quam Dx archetypo voluptatem percipi. Etenim linguae vulgaris simplicitas cum eo, quod tractatur argumento, magis concinit, quam epici Sermonis simblimitas. ' Huc accedit quod politicorum Versuum metrum nil comici generis epos haud paulo optius, quam artificiosius illud hexam iri metrum esse, cenSendum eSt. Di am nunc de oditionibus. Primus hoc Demetrii Zoni poema Martilius Crustus edidit in Tu cograeciae libro VI pag. 373 sqq. Λ quo ei copia hujus opusculi saeta sit, ignoramus. Ipse nihil hac de ro tradidit. Nam 'quod p. 372 ait, ut supra vidiamus, Milandrum sibi librum genianum do Aloxandri

M. rebus gestis, ab ipSo auctore Venetiis excursummisisse, id quamquam subjunctum est dialogo, qui parophrasin Batrachomyomachiae praecedit, nolim lamen sim id de hoc nitero raniani ingenii Melu accipere. Obstat nimimim huic opinioni illud praecipue, quod si emn libro de Alexandro Macedone hanc etiam Batrachomyomachiae paraphrasin a Zeno jam Venetiis impressam per Milandrum accepisset, non lanius

mendorum numerus in Criasiano textu reperiretur. Quis enim credat sic scripsisse Zenum Carmen suum, ut a Crusio editum est 3 Sin autem Opinamur Cr

55쪽

s in principem esse editorem, alia nascitur disticultas. Dialogus videlicet carmini ipsi praemissus auctorem sine dubio bibliopolam habet, qui eum, ut em-lores alliceret, addidit. Eleuim inutilis profecto est, si, quod opud Crustum sit, medio libro inseritur. Quamobrem conjicio vel Milandrum, vel alium quempiam ex Crusti discipulis, aut amicis, quum jam duvendita essent bujus paraphrasis exemplaria vel quum, quod emeret exemplum nancisci non posset, impressi libri apographum Crusio misisse. Neque ' hoc ulla modo improbabile est. Siquidem Zetii tempore obem torum paucitatem, pauca modo librorum Graec barbarorum exempla typis deseribi solebant, quae spes erat, lare ut brevi distraherentin . Praeterea unius diei stiatio hoc carmen manu describi potuit. Idcuetosi Crustus non . librum Ulais impreSSum, Sed man scriptum accepit, facilius intelligimus, cur duo sere

millia scripturae mendorum, praeter alios errores, intextum ii repserinL Ipse enim Crustus, qui primus

omnium Germanorum cognoscendae recentioris grameitalis cupiditate sagrabat, sed ejus accurate disce dae occasionem non habebat, imperili librarii errores tollere non poterat. Ait . quidem Crustus in Episti Dedi laria p. 5: si Neminem etiam ossendit in hujusmodi scriptis hodiernae scriptionis et accentuum imcuria, quam de industria relinui, sicut in Aulagraphis erat, ut appareat, quantum disserat haec Graecia ab

illa pessea P Sed satia retinere, ne lue docere, quo modo cori igenda. sint, atque insuper putare, poSSe talium ferum ignaros ex salsis ali suid discere, non est

56쪽

hominis prudontis et cordali. De reliquo turpissimos cujusvis generis errores in textu toleravit, qui viros

φαλάγγιον relinuit, quod mutandum in λαλάγγιον; pariter v. 455 ἐκψαροε in textu . reliquit, pro i quo exarandum est οι - oh , Nolo bis mendis imm rari quae omnia in adnotationibus criticis leguntur. Aliis ergo velim quam milii Criasiusi permadeat, eam

quam asseri Vcram esse rationem, cur tot vitia, inlacta reliquerit. Latina carminis translatio a Crusio consecta, quam iuxta textum in Turcograecia inveniamus , non omni laude caret. Longe , plures scilicet loci sunt, quos intellexit, quam quos non intellexit. Neque lamen haec magna laus in lam: hrevi opuscula ost. Caeteroquin existimo Graecum aliquem, quorum plures variis temporibus ad Crustum venerunt , ut in Turcograecia narrat, italice nam illo. Sermone cum Graecis plerisque locutus est ei interprotalum esse hanc Batrachomyomachiae paraphrasin. Inde laclum videtur, ut in , universum bene verteret Crustus, sed quando Graeci illius interpretationem non intellexerat, a Sensu oberraret. Quae sententia. si cui displicet,

non Video, quomodo evenerit, ut Crustus omni texticorum et i grammaticorum libellorum ope carens, vel hoc tolerabili modo verieret. Quum autem saepius recte quam salso verterit, salsam quae in textu est Scripturam frequenter ex ejus tranStatione emendare

licet. , Vide quae in Commentario ad v. 217 . dixi.

57쪽

Quod ad vertendi rationem attinet, qua Cresius usus est, sero omnia ad verbum transtulit, sic ut plurima non satis latine redderentur. Quam rem in Epis Dedicat. p. 5 ait a i nemine aequo lectore improbatum iri, quod legentium commodum solum spectaverit. Equidem hoc nomine non vitupero Crustum, quia in

interprete, qui ad intelligendum archetypum aliis prodesse Vest, prima virtus non elegantia sed .sides, est; at ubi nulla erat barbare loquendi necessitas, ibi etiam

virum alioqui latinitatis non ignarum, barbare loculum esse miror. Denique Crustus paucas quasdam adn lationes, explicationis gratia, operi geniano i adnexuit; quas non magni pretii esse, vix est quod idoceam. Crusio in edendo opero Zeniano successit Joh. Mich.

Langius, qui in parte altera Philologiae Barbarogrameae, ut ipse dicit, textum carminis, qualem Crusti

Tilreograecia praebet, cum ejus translatione latina et adnotationibus repetiit. At tantum abest, ut Langiua

nihil nisi hoc fecerit, ut variis locis mendosum Cm-sii textum tacite corrigere tentaveriti Quin etiam

translationem latinam, quamquam rarissime' et in roabus parvi momenti, mulavit. Non tamen omnes Langit emendationes admittendae sunt, quippe qui parum novisset vulgarem graecitatem. Cujus rei exempla ex meis criticis adnotationibus peti possunt. Langius Commenlarium non scripsit, neque in notis Crusianis quidquam interpolavit. Τortius hujus poemalis 'edialor fuit Ilgenius, qui in Hymnorum Homericorum et Batrachomyomachiae editionem hanc' quoque Zeni paraphrasin Ranarum et Murium pugnae recepit. OmL

58쪽

sit vero dialogum, qui apud Crustum et Lutigium paraplirasin Batrachoinyomaclitae praegreditur. Quid Ilgenius in hac oditione 'praestare Voluerit, Servatis ipsius verbis reseramus, quae praes pag. XXXV e stant: se Ut magis ad illorum palatum esset hoc opusculum, qui veteris Graeciae elegantiae assueti sunt, constitueram antea eslaenalam in scriptura licentiam,

quam indulgent sibi Graeci hodierni, coarctare et ad regulas revocare grammaticas, mutavi tamen deinde consilium, quum aliis de causis, lum, quod tirones diaseere inde possunt, iluomodo haec perversa et disso luta scribemii ratio saepius essecerit, ut scribae in describendis veteris Graeciae operibus, gravissima Vulia committerent. Hoc unum faciendum putavi, ut

vocabula quae per erasin coaleScunt et tanquam uua vox scribi solent, dissolverem neque scriberem σro U-την, Sed 'ς τουτην; non στόρος, Sed 'ς τ ορος; non αποστελγὶ, Sed si ἀποστείλης non νω πεμπάσω, Sed να σ ἐμπάσω '. nam saepius sit, ut notissima vocabula, si tam peregrino habitu compareant, rei insu tum saltant. Subjunxi huic versioni versionem latinam Martini Crusii, et ad sinem libri scholia; his duobus adminiculis spem, et eum qui lexico et grammatica caret, ad intelligendum poema satis instructum esse. Jam Si curatius quaerimus, quae sit ratio editionis Ilgenianae, in hoc illa longe praestat superioribus,

quod auctor mulla menda sat ridicula e textu rem vit, sic tamen, ut maximam multitudinem partem adhuc resinqueret. In recognoscendo carmine Turcograecia

ei non Praesto erat, sed sola tangit , Philologia ba

59쪽

harograeca, id quod ex eo cognoscimuS, quod quaecurique Langius lomere in textu mutavit, ca Ilgenius, quum quid in Tureograecia legeretur, nesciret, Coustanter retinuit. Qui si Tui cogi aeciam habuisset, Langium in liis procul dubio duceni non secutus Osset. At ligonio' quoque adinodum exigua recentioris linguae graecae scientia erat, quam ex una Langii philologia harbarograeca , et ex translatione novi testamenti in liriguam vulgarem, cujus supra memini, Sibi compar verat. Quare quae vir ille bonus non correxit, eano corrigere quidem potuit, ut intelligitur ex ejus commentario, pleno ineptiis et erroribus. Verbi cousa

ii, achen. Vid. ad V. 89. V:. Quae quomodo emendanda sint, ex nostro Commentario discatur. Post hos decessores maxima laboris pars mihi adhuc . Suscipienda restabat. Textum ergo collatis omnibus smporioribus editionibus recensui, sic, ut non Solumia scripturae mendis eum liberarem, sed . etiam ubi comruplus erat, ita emendari iii, ut ranum Scripsisse pro- babile esL i In removendo hoc ingenti vitiorum nmmero, pel petuo orthographiam hodie usitatam seculus Sum. Ne quis Vero dicat, quaedam Scripturac monstra servanda suisse, ut , vclustus quidam Colorini P

60쪽

reret, vix metuo. Liceat hoc in aliis linguis, in graeca

non licet, cujus vocum plerarum que Scriptura certa

est et immulabilis. Quodsi Zeni aetate quaedam Vo-e S Tecentiores, quarum etymologia nondum intellecta erat, male scribebantur, mihi lamen certus et verus nostrorum temporum Scribendi modus ubique reponendus esse viSus esL . Quocirca ne Coraem quidem

laudo, qui in Plochοprodromi editione, vocabula, quae in codicibus male scripta invenerat, retenta salsa scribendi ratione, imprimenda curaviL Sunt tamen in quibus a me alii dissentire possint. De his omnibus in Commentario mentionem feci rationesque e posui quae lectionem a me in textum receptam si marent. Sed ut liquido constaret, qualis Superiorum oditorum textus suisset, totam lectionis varietatem iuadnotationibus criticis mem0ravi, eo poliSSimum consilio, ut vel ex uno Crusti codice pateret, quanta sit

nonnunquam in membranis Singulorum elementorum sonorumque consuSio. Quam laniam, quanta est, multi non suspicantes cum anxietate quadam vulgatae

lectioni in veterum libris adhaerescunt. Interpret lio latina, qua hoc carmen instruxi, partim Crusiana est, partim mea. Eam scilipei translationem a plurumis lectoribus expeti sciebam, quae Verba graeca n curate redderet, etiamsi locis quibusdam minus latina esset; quam laesae latinitatis notam illi vix essugero possunt, qui Verbum e verbo exprimere studeui. Quamobrem Crusti interpretationem, sidam ubique, sic interpolare coepi, ut primum eos locοS emendarem, in quibus manifesto sensum non perSpeXisset, . deinde