Jo. Schilteri Institutiones juris canonici ad ecclesiae veteris et hodiernae statum accom[m]odatae

341쪽

CAP. XIII

astica nominati Vc, qua nunc in Ga ba sere utimur, c se, sed accurm

ta commentatio.

Conventu Basiliensi, & inclyta illa Caroli constitutione, de qua fuse disi

ruimus, literatis. Viris tertia honorum e clesiasticorum pars certa forma contributa

fuerat, exceptis antistitiis ac praefecturis, de quibus superiori capitς tractatum *it. Eamque partem eis salvam reliquit pol tisex Leo, etsi forma nonnihil ab eo inam rata sit. Nam beneficia quae quatuor men-

. . . v u

sibus vacant, id est, tertia parte anni, lite-

rarum cultoribus, qui scholastiHis gradiabus praediti fuerint, conserunturi sed ita ut inter eos aliqua sit distinctio. Quidam enim a scholastico ipso conventu solennia ter nominantur atque commendantur, ho- litores ecclesiasticos ac beneficia collaturis antistitibus. Alii absque ulla scholae commendatione ambiunt, & utrisque sui men sis ad petitionem sunt axes ibuti. Sed de

his qui scholarum candidati, seu, ut loqui

342쪽

DE SQR.ECCLEs. ΜINIsT. LIBI. mur, a scholis nominati sutit, potissimum hic loquimur : de quibus librum utilem ει copiosium Rebutas noster conscripsit. Et quia diffusum est hoc argumentum, summatim id tractaturi sumus, sed adhibuta methodo, quae reS implicatas evolvat ac explicet: & paulo obscurioribus lucem aliquam adferat. Sunt autem praecipua quidam loci totius tractatus, quos hic a tingere singuloS decrevim .

Certo certius est scholis publicis ac celebrioribus Franciae hoc jus nominandi, prodendique beneficiarii competere. Id enim ita constitutum est, tum ut honor Hores essent scholae, quas nullo non hon ris, beneficentiaeque genere prosecuti. si intmajores nostri. l. quicquid. C. de advoc. diversjud. tum etiam quia certius ac fide dignius videbatur magistrorum praeceptorumve de discipulorum studiis, quam aliorum t stimonium. l. nemini. Q de advoc. diversjud.

Scholas publicas hic vocamus, publice, seu quod idem est, publica authoritate instit taS, quas Leo, more vulgari, universitates Vocat: non quod omnium disciplinarum in eis vigeat professio, ut ait Erasmus de pronunc. sed quod professoribus ac studiosistiterarum, cQU , collegium ac veluti N Rem

343쪽

oo F R. D A REM COMM. Rempubl. habere liceat, quamvis alias id jure prohibitum sit. Id enim significat universitas apud Iureconsultos, tit. quod c jusis inivers ct tit. de cost. istic. l. abori rem ratam hab. Itaque tametsi schola aliqua publica ad certarum tantummodo disciplinarum professionem instituta sit, quales stat in GaIlia pleraeque: ea nihilominus hoc jure uretur. Cum autem Leo de stho- Iis publicis regni Franciae passim loquatur in constitutione sua,satis perspicuum est,in finibus tant i Franciae huic stholasticae

nomingtioni locum esse. Verum provincia aut civitas Franciae accedens & co juncta,quasi pars quaedam ipsius ad constitutionem nihilominus pertinere videtur. Isconvenerit. g. inuda. deplo. assi L interso cerum. g. cum inter. depast. dot. Nec multi tum referre arbitror, an post constituti nem conjunctio hujusmodi, facta, aut sthola fortassis nova publice instituta sit nec ne, clim sermo generalis atque ii definitus futura quoque complectatur. Nam si in constituenda servitute ita sit ca tum, ne luminibus ossiciatur, omne lumen tam praesens quam futurum contineri veteres responderunt. l. ervitus. defervit .urb. prae Atque ita in specie non dissimili censuit Livius. lib. I. Decad. In foedere Romanorum Carthaginensiumque ca uum fuerat, ut neutri alteris eoxumve sociis

bellum

344쪽

bellum inferrent. Saguntinis pbstea in Populi Roma. societatem adscitis bellum

intulere Carthaginenses : quaerebatur an id contra foedus ab eis factum csset. De qua re is ita pronuntiat, SatiS cautum erat, Saguntinis sociis utrorumque receptiS. Nam neque addi una erat iis, qui tunc es ient, necne qui post assumerentur: δίcum assumere novos liceret socios, quis aequum censeret, aut ob nulla quenquam merita in amicitiam recipi, aut receptos in fidem non defendi M. - .

IL cuspost nominari

ut quis nominari possit a scholastico conventu, non sussici t vulgaria illa, de quibus lib. diximus, sed quaedam alia

Decessaria sunt, ex Leonina constitutione. Nam gradibus titulisque scholasticis praeditum esse eum, qui nominatur, Oportet: quorum primus est eorum qui tyrocinii depositi insignia accipiunt, & Vulgo Lac. tauri' dicuntur: ex quo gradu Theologiae professores duos faciunt: alter est eorum qui mestoridascali designantur: tertius ac supremus doctorum sive meti strorum est, quorum supra mentionem habuimus. Scholasticos titulos cum dico, eos tantum inteluligi volo, quia scholasticis conventibus olerub & accurata inquisitione prius fa-

345쪽

3zz FR. Du AB EN. COMM.cta, deseruntur. Quare doctores codiciliarei sic enim more veterum appellari posse via dentur, qui diplomate principis seu pol tificis honorarios illos titulos consecuti sunt) vulgo receptum est, ejus nominatio- nis, de qua loquimur, capaces non esse. Et notandum est horum graduum, vel imsimum ac minimum sussicere, ut valeat nominatio, praeterquam in medicinae diat Elicesque studio: cum in hoc magistram, in illo inellodidascalum esse oporteat. Praeterea tempus certum constitutione d finitum est, quod in studiis ante solennem illam gradationem consumptum esse ne- cesse est, ut puta in Theologiae studio, in quo gradus quatuor reperiuntur: tribus superi oribus gradibus decem annorum spatium, sex vero annorum infimo praessiriptum est. In studio juris civilis aut pontia i summo ac medio septennium, infimo quinquennium est statutum. Eademque est rasio medicinae, nisi quod infimi gradus in ea ratio non habetur, ut diximus. In

dialectica philosophias studio quinquet , ilium magistris praestituitur : & iis qui

titulo ornari solent. g. pr terea. tit. de collari in conta Excipiunt generosi homines & claris natalibus orti, quos nobiles ac gentiles appellamus. In qua

nobilitate judicanda utriusque parentis genus spectatur. Nam ii ad primum gra

346쪽

DE SACR. ECCLEs. MIN I sT. LIB.V. 323 dum in studio juris civilis aut pontificii post triennium aspirant, idque arbitror constitutum esse, ut id genus homines ad studium juris alliciantur, quibus publice intexest Reipubl. gubernacula potius

quam tenuis fortunae hominibus commis ti, eadem prorsus ratione, qua M. Cice oquondam Romae senatum decrevisse scri

bit, ut de principum filiis sex singulis He

truriae populis in divinandi arte instituet di traderentur. Ne ars, ut ipse inquit, tanta propter tenuitatem hominum a religionis uilioritate ad mercedem & quae- stum abduceretur. Splendor enim alenatalium non mediocre calcar est ad virtutem. Unde Salustius in JUurto. Saepe, inquit, audivi Quintum M aximum, P. Sciapion im praeterea civitatis nostrae praeci ros viros solitos ita dicere, cum majorum imagines intuerentur , vehementissime animum sibi ad virtutem accendi, scilicet non ceram illam, neque figuram tantam vim in sese habere, sed memoria rerum gestarum eam flammam egregiis viris in pectore crescere, neque prius sedari, quam virtus eorum famam atque gloriam adaequaverit. Quod si quis indignetur nobi- Iibus tantum deferri in ecclesiasticis honoribus assequendis, quorum plerique fomlassis a majorum virtute & gIoria quam onetissime absunt, is quaeso, Senecam a

347쪽

rq 'FR. DUARE N. COMM. diat, ita loquentem lib. . de beneflc. c ea Aliquando daturum me etiam . indignis quaedam non negaverim in honorem ali rum: sicut in petendis honoribus quos. dam turpissimos nobilitas industriis, sedi novis, praetulit. Non sine ratione sacra, est magnarum virtutum memoria, &etiam plures bonos juvat, si gratia bon xum non cum ipsis cadat.Ciceronem filium quae res conssilem fecit,nisi pater Cinnam nuper quae res ad consulatum recepit ex host tum castris φ Quae Sextum Pompej um, aliosque Pompejos, nisi unius viri magnia ludo Tanta quidem ut satis alte omnes sitos etiam ruina ejus attolleret. Quid

nuper Fabium Persicum cujus osculum etiam impedireti viri nota boni, sacerdotem non in uno collegio fecit, nisi verruco-

- - - ω - -- . . . . . .. .

si & Allobrogici, & illi trecenti, qui h sti hi incursioni pro Republica unam do-

mum objecerant Haec debemus virtutibus, ut non praesentes selum illas, sed iam ablatis e conspectu colamus. Quomodo illi id egerunt, ut non in unam aeta- item prodessent, sed beneficia sua etiam post ipsas relinquerent: ita & nos non una aetate grati samus. Hic magnos viros genuit, dignus est beneficiis, qualiscunque est, dignos dedit. Hic egregiis majoribus ortus est, qualiscunque est, sub umbra se xum lateat, ut Ioca sordida repercussu solis

348쪽

,. illustrantur: ita inertes majorum suorumis luce , splendeant.

Vuomodo sit concnominatio.

Nominatio in scripturam debet rediagi, ut ex Leonina conuitutione latis apparet , quae literarum identidem meminit. g. praefati. g. volumus. Quamvis alioqui scriptura ad conficiendum negotium minime sit necessaria, I. contrahitur. depign. Ascriba autem scholastici conventus destriabi, & ejusdem conventus annulo signove obsignari eam oportet. g. praefati. g.volumus.

Cujus signi quaenam sit sculptura sive

πυφbra sema parum refert, modo a consuetudine hic non recedatur. not. in g. pose sunt. In lituri de telament. Idemque dicendum est de ea testatione, quae ad legitimi studiorum temporis fidem faciendam cou- , ficitur. Praeterea nominationis formula: sacerdotia omnia ac beneficia quaecunque is qui nominatur, obtinet, possidetve una cum vera justaque vectigallis o entio- numque aestimatione, & quantitate complecti debet. g. volumus. Cum enim eos :nominare non liceat, qui beneficiis aucti sunt ad quantitatem ducentorum aureO- .s i rum, utile visum fuit in nominationis se

349쪽

xis FR. DuAREN. COMM.-'mesa hujus quantitatis mentionem fieri. Qua ratione percepta quaestiones aliquot quae ab aliis copiose hic tractatae sunt, focile definiri poterunt. Quid autem appellatione beneficiorum contineatur, do

cuimus lib. 2. .

nare oporteat.

Quia nominationis, de qua loquimur, I finis & scopus hic est, ut nominato bene

rium quod postea vacaverit , conseratur satis constat ita concipiendam esse nominationem, quasi apud eos fiat, qui beneficia orum conserendorum jus habent: cujus. modi sunt episcopi, collegia, & caeteri, quo& lib. a. commemoravimus. Eadem est patronarum ratio, sed ecclesiasticorum tantum, quoS nominatim mprimn Leonina constitutio, non etiam laicorum, in

li Durum siquidem est nec sacerdotali modo. stiae congruum , praegrandes uberesque possessiones a laicis hominibus non modo gentilitiis haereditatibus detractas, sed etiani juri humano & commercio exemptas, ita sacerdotes tenere, ut liberum etaimiduci ecclesiarum patrocinium,Quod - ben

350쪽

DE SACR. ECCLES. ΜINI T. LIBI. 32 benefici homines receptum Voluerunt, ipsis auferaturi non in c. 2. de praebend. in Q

Sed de his patronis aliquando fusius supra disputatum mi

, nuntiatione, quam Insinuationem vo-

cant. In scholastico conventu nominari solant literati viri absentibus antistitibus, aliisve, qui promovendi ad sacra ministeria potestatem habent. Quamobrem ne ejus rei ignorationem causari possint, pr fessio quaedam denuntiatioque apud eos est necessaria. Et est constitutum,ut quadragesimae tempore ea denuntiatio fiat. Triplex autem ac interdum quadruplex testatio ipsis edenda est. Una de gradu, quo quis praeditus est: altera de legitimo studiorum tempore: tertia de nominatione scholastici conventus 1 quarta de nobilitate Ogen re. Harumque omnium descripta exempla penes antistitem, vel patronum alium-- cui editio facienda est, demitti debent. Ac postquam edita semei fuerint haec omnia, editionem repetere candidatus non cogitur, sed quotannis nomen situm m