Jo. Schilteri Institutiones juris canonici ad ecclesiae veteris et hodiernae statum accom[m]odatae

401쪽

illu

373 FR Dv AB EN. COMM II. Excipiuntur res mobiles quae se vando servari non possimi. Nam earum - rerum minime prohibetur alienatio. can. fugitivi. Ir. q. 2. Llex qua. C. de admin. tui. IIL Sint qui putant factam omissa fomnia alienation*m emacem esse, si ea non noceat Ecclesiae. Inno in m. i. dein integri restit. Fab. Insto de eo cui lib. cau. bou. Idque colligi videtur ex concilio Agathensi, c jus haec verba sunt: TerrulaS aut Vine Ias exiguas & Ecclesiae minus utillas, aut re

longe positas, parvas,episcopus siue confi- ulio fratrum, si necessitas fuerit, distrahendiis habeat potestatem- c. terrulas. II. q.2. V

rhm ille canon meo judicio sexmam illam i ii, cujus supra meminimus, non remittit. i

Nam quod ibi dicitur , sine consilio frM iitrum, de aliis episcopis accipi dubui, qu

Tum consensuS eo tempore necessarius erat, ut eX canone septimo ejusdem conci

Iii, & ex concilio Carthaginensi Toletano que constat. a. quod si nec sitas. Io. ροψ.r irc. Picunque. 12. q. a. can nulla o II. q. . It que cum necessitas ita urget, ut episcoporum conventuS commode non possit e

' pectari, permittit synodus Agathensis sine ipsorum consilio non quaslibet terras acipossessiones distrahem, sed exiguas ini xum, & quae non maguum Ecclesiae se Etum afferunt. Qua in re clericorum sive canonicorum, qui praesentes sunt, tracta-

402쪽

DE SACR.ECCLΕy.ΜINIsT EIB VII. - i tus atque consilium minime negligendum .i este visitur: & qui nobis adversantur, is i nulla satis firma ratione suam comprobantix opinionem. Quod enim dicitur, nego- tium cum pupillo contractum sine tutoris

authoritate valere, si id expediat pupillo, ita sic accipiendum est, cum pupillus aliquidia sibi stipulatur: id enim ipsi damnosum

esse non potest. l. neque. Od. de contrahen.

inpia. Inst. de aureo. tui. Et quod Justianian. ait, pupillum posse conditionem sitam meliorem facere, g. I. Inst. de auGq. tuti hunc habet sensiim, pupillum utiliter id negotium contrahere, ex quo nullum ei damnum contingere potest, quodque se ori desiderat, cujusinodi est stipulatio qua sibi acquirit. Itaque haereditatem inutia I ter adit, quamvis lucrosa sit. leg. obligari. de aut h. tui. g. neque. Instituri cod. tit. quia haereditatis aditio non semper utilis est.

militer alienatio praediorum pupilla- rium; quae inutilis plerunque ac pernicio-j, se est pupillis, absque decreto praetoris ci

, causae cognitione omnino prohibetur Nam tametsi in rem minoris aliquando, praedia alienentur sine decrero, tamen id , perquam necessarium est, ne alias exem plum pupillis noceat, cujus hic maxime habetur ratio. Idem enim hic Veremur, quod Augustus quondam militari discia , Plina, cujuS vexba apud Macrum haeca sunt,

403쪽

l iunt, tit. de remisit. Etsi scio fabrilibus op

ris exerceri milites non esse alienum, V

reor tamen, si quicquam permisero, quod in usum meum aut tuum fiat, ne modus in 'ii ea re non adhibeatur, qui mihi sit tolerat duS. l. vicium. de rei 'illitam Sic enim muti ara jure tum civili, tum pontificio passim i constituta reperiuntur, quae in specier'

iniqua sunt, si quis ad privati cujusque

utilitatem respiciat, sed in univers m ea prosunt, & pusilice utilia esse creduntur. Habet aliquid ex iniquo omne magnum Nexemplum sui Cailius apud Tacitum ait, quod co'tra singulos utilitate publica r

penditur. Illud sane inficiari nolo, si EG sin

clesia non conqueratur, quia se laesam so lassis non existimat, valere contractum, in ei quo solennia defuerunt: idque minorum lilii exemplo. l. non eo minus. C. de procuratoribus. ni Verum adversarius praetextu omissae so- : Ialannitatis, ab eo contractu ecedere invita Ecclesia non poterit, in eam nolentem ad contractum observandum cogere. l. quod favore. C. de legibus. Atque ita etiam accipi hpotest, quod supra darimus, minorem posse conditionem suam meliorem facere. RA.I. Inst. de authori tuto. Quod autem objia niciunt nonnulli ex Ulpiani ad D. Marci i et orationem interpretatione , quanquam

subdifficile a plerisque existimatur, tamen i

facile, nisii fallosi dilui potest, si quis verba

404쪽

, . & mentem authoriS, id est, D. Μarci ex- pendat, & quid inter ejus orationem de h ji alimentis, & orationem Divi Severi ae re- ibus pupillaribus intersiit,paulo diligentius 'conlideret. Non enim D. Μarcus transactionem de alimentis sine decreto factam simpliciter irritam esse vult, sed si ita trans . actum fuerit, ut repraesentatam pecuniam alimentarius consumat: unde Ulpianus verba orationis interpretans ita disserit, Si transactio sic fuerit facta, ut semel numer tur ac repraesentetur quod testator particulatim alimentorum nomine praestari voluit, decreto praetoriS tunc opus est, quod causa tantum cognita interponitur. Sin autem aliter transactum fuerit,ut puta,

ut id quod in singulos annos erat alicui r Iictum, consequeretur per singulos mei ses, &c. hujusmodi transactionem D. Marcus non improbat, quasi decretum in ea sit necessarium. Alia causa est alien tionis praediorum pupillarium a D.Severo prohibitae. i. I. de rebus eomm. quia simpliaciter prohibita est quocunque modo fiat, sicut & rerum ecclesiasticarum alienatio, de qua hic differimus. Et haec nostra sententia est dς quaestione Vulgo agitata, qua adeo comroversa est in foro, ut judicia cu

riae centenariae contraria eXtent, nec inter

itilai

saias

405쪽

ra i

38a , FR. DV AREN. COMM.,tatem fortassis aliquam nobis opponent,& simul ecclesiasticorum hominum avari- . tiam, quorum opes minui in gis quam augeri publice expediat, ut libro secundo nadmonuimus. An hujusmodi rationes Njudicem movere debeant, viderint alii. Ego certe meam sententiam ita scripto j xe tueor, ut cum iis qui evide haequitate vel utilitate nitentur, pertinacius conteria iit

si lis po

dere nolim. Cum igitur haec ita se ha- , et

beant, quaeri potest, si in tabulis nulla si lenia itatis in alienando servatae mentio illasiat, an ob diuturnitatem temporis intes uveniste praesumatur Et variae jutis do-

eorum commentariis ediscere licet. not. in si

l. suendum. de verbori obliga tim.

s ecclesia icorum

ministri habeant.

INPer jura atque commoda beneficia io

rum illud non minimum est, quod i metsi bonis fruantur Ecclesiae, tamen ad L munera subeunda non compelluntur. . Quorum autem munerum vacationem ha

406쪽

DE SAC ECCLEs.MINIST. LI3.VII. 38ῖeri beant, nunc tractandum est. Et imprimis munera personalia non subeunt, ne avocen tur a funnione ministerioque suo. leg. ἔμ' neraliter. C. de episc. ct cler. Personalia hie Vocamus, quae Opera ac industria exercei tur absque sumptu & diminutione patri- monii. leg. I. ct ultim. de mis rib. De ρο- x

ιrimonialibus paulo dissicilior est quaestio, id ςst, quae sumptum postulant, & damno

administrantis expediuntur absque ulla opera aut labore. dict. leg. I. ct ulti. Et animadvertendum est haec munera duplicia esse. Quaedam enim imponuntur poc sessionibus ipsis ac praediis, nulla person rum, a quibus possidentur, habita ratione. Alia imponuntur personi non rebus, quamvis aliquando in hujusmodi impositione modus facultatum spectetur. Ide que mixta munera a quibus lam, sed contra morem loquendi veterum, dicuntur. Dil rescripto. O leg. ult. de mun. 9hono. Rursus l . horum munerum, quaedam ordinaria legi rima, sunt, ut portoria: quaedam fagogica, exagogica, & alia id genus in Gallia nostra, quae canonis appellatione significantur. Alia extra ordinem inducuntur principum aut magistratuum arbitrio, cum nulla sint Iege constituta, nec certam praestationeni habeant. leg. in honoribus. de pac. mum kiti C. devac.pub. m. Sed ut ad rem veniamus, illud inter omnes conoest, extraordin ψέ bb riis

407쪽

tri F R. Dv A R S M C o M M. xiis muneribus jure civili ecclesias non subiici.. L placet. C. de ocros ecci sed ordinariis tantum, quae & canonica dicuntur. Stata enim illa tributa atque vectigalia, uas nervi Reipubl. dicuntur ab Ulpiano,

leg. 1 de quaestio. quod sine illis publicum

statum tueri non liceat, nemo detrectare potest. l. nullus. C. de decurion. Quae vero extra ordinem indicuntur arbitrio principum, ea subire non coguntur Ecclesiae, nisi a ob causam valde necessariam Reipublicae cindicantur, ut mox dicemus. l. μbemus. l. . t neminem. C de sacros eccles Nec ulla diu

stinctio est in jure civili inter ea munera quae praediis, & ea quae personis indicta sunt. Omnibus siquidem muneribus I Ritimis atque ordinariis obnoxiae sunt ii Ecclesi . Itaque ejus collationis quam talem hodie appellamus, si jus civile respi-ήiaS, Vacationem vix habent. Nam etsi olim extraordinarium munus esJet, ac prout belli necessitas flagitabat, ad tempus indici solitum: tamen edictis regiis ado dinariam praestationem redactum est. Id quod a priscis etiam Imperatoribus Ro-

ipsorum manis factum iiiise in Comperimus. leg. I. Od. de indictio. Nec satis perspicio quemadmodum juri civili divinum jus hic adversetur ; Nam Christus Caesari tributum pendi non solum

Praecepit, dicenS, Reddite Caesar, O G

408쪽

DEsACA .ECCLE&.ΜINIST. Las VII. 38s ipse etiam cum suis apostolis illud exoluit, tametsi ex regi a stirpe ortus esset: ideoque tributis obnoxius non esse videretur. Matth. . Idque veteres ecclesiastici scim pto S ad unum fatentur, eX quibuS non

lal pauca in suam Rhapsodiam Gratianus r

tulit. can. s tributum. can. magnum. H. q. Liui . . u. in tributum, zy q. 8. At hodie viri e

clesiastici contendunt, primum se illis m , ii nexibus non subjici, quae personis inducuntur magis quam possessionibuM leg. re scripto. de mane. ct bono. quia jure pontificio, quo nunc utimur, princepS in personas e essiasticas nullum imperium, nullamquαῬotestatem habet. Deinde si quae praedia antiquitus libera atque immunia pol ' deant, in ea tanquam DEO conssecrata Mdicata nihil juris principem habere cluntac. nulli liceat. 12. q. r. EX quo consequens est, ad eam solum tributionem eos teneri, ad quam obligata erant praedia antequam Vad ipsos pervenirent. cap. a. de censibus. le Imperatores. de publica. not. Panor. in m. non minus. de inim. eccles Ei extant Bonifacii octavi constitutiones. c. clericis. de immu- eccles in 6. c. quanquam. de ceUbus. quibus non ab extraordinariis tantum muneria tyus, quod jam ante sancitum fuerat. c. non minus. c adversus. de imm. eccle. Verum a

quibuscunque etiam tributionibus personas ecclesiasticas eximit: sed ita ut causam bb : nul -

409쪽

Iam, quamlibet justam ac necessariam, eo: cipiat. Sed & illud quoque adjicit, ut

ne volentibus quidem clericiS Rom. pol tifice inconsulto jecuniam conserre liceat. Nec mirum est ab insolenti homine,impo- tentisque animi, qualem describunt Boni- factum historici, constitutionem adeo in-l justam, & ab omni aequitate abhorrentem emanasse. Nec eo haec dico, quod Ecclesiae ecclesiasticarumque personarum privia

Q Veam, quas sapientissimi quique veterum magno semper favore ac liberalitate pro- :da Isecuti sunt. Ac ut a nostris incipiam, Druia j :qui sacerdotes quondam fuerunt in ' s

i Gallia, authore Caesare in Comment. tria ' I i

buta una cum reliquis non pe'debant, mi- I

Iitiaeque vacationem, & omnium rerum habebant immunitatem. Reges AEgyptiorum quintam partem annui proventus capere soliti sunt, praeterquam eX praediis sacerdotum. Genes 4.' Artaxerxes Persarum rex in sacris bibliis scribit EDdrae, ne ullum imperet tributum sacerdotibus. Esdri . Sed si praefracte ac sine eo

ceptione ulla velint clerici vacatione ista quam obtinuerunt a principibus uti, aut nabuti potius, nihil profectό erit inhum nius, nihil ab instituto sacerdotis Christi ni alienius. Ac poterit eis merito objici, quod Diocletianus imperator nescio cui i

410쪽

Dε SACR.ECCLEs.MINIST. LIB.VII. r. philosopho vacationem munerum po-

,h scenti respondit: Prosessio & desiderium

,si. tuum inter se discrepant. Nam cum phi- losophum te esse proponas, Vinceris avaritia A rapacitate. t. profesto. νικ.patr. Imprimis enim aequum est, ut statum legitumumque vectigal,quod canonem VacamuS, sine recusatione cives omnes Reipubl. sive

principi pendant ; eum legibus institutus

sit, tanquam ad status publici tutelam n cessarius. Deinde si quid extra ordinem indicatur ob grave imminens periculum Reip. cui aliter obsisti non possit, aut ob aliam huic non dissimilem causam, ratio postulat, ut ejus oneris partem ferant e clesiastici viri, quamis extraordinarium munus sit. Nam ideo orimuntur ab e traordinaxiis muneribus , quod absque magna necessitate saepenumero pro arbi-.trio principum aut libidino potius india cantur, quibus ad ReipubL procurationem & conservationem majestatis suae ca- non, & ordinaria pensitatio creditur siuimςere. Tolerabilius enim visum est, eam exactionem quae vitari omnino non in est, in profanos homines, quam in Eccle- sum, ecclesiasticasque person derivari. Fit tamen nonnunquam, ut ecclosiasticos viros horum munerum participes esse omnino oporteat. Id qae exemplis ex

jure civili petitis facile ostendi potest, ut