Jo. Schilteri Institutiones juris canonici ad ecclesiae veteris et hodiernae statum accom[m]odatae

71쪽

presbyteri nauticis, diaconi & alii, qui ct

rici dicuntur, reliquo navis ministerio comparantur. Horum igitur alii parent, nullo que munere ecclesiastico funguntur: de biverbo Graeco laici, quasi populares vulgΔdici solent. Alii imperant, & principaturi, quendam in ceteros habent, qui Hierarchia a Graecis appellatur. Quanquam eo verbo rarissime usos fuisse veteres existimo. Hi enim ministri aliorum, quam domini aut principes vocari maluerunt. Quod eorum singulari modestiae & sanctitati ascribendum esse putamus. Sed de nomine, mod5 ut rem teneamus, minus est laborandum. Ut igitur tota res commodius explicetur, ministerium doctrinae divinae, quod Lucas vocat, λακμί- φὶ λογου, a ceteris ministeriis distinguemus. Circa ministerium d strinae animadvertendum est, Christi legatos sive Apostolos initio exorientis ecclesiae per singulas civitates,in quibusChristus colebatur, administratores quosdam instituisse, qui g bernarent ecclesias, ipsisque praeessent. Id vocarunt sacerdotos, quod sacrorum curatio nem haberent, & prcibyteros, id est, seniores, quod prudentia & gravitate venerabi . liores essent ceteris. Nam hoc Graecum verbum non ad aetatem sed ad dignitatem quandam potius refertur. c. cleros. 2I. dist. Idque multis exemplis demonstrat Budaeus noster. Quam loquendi formam nostrates

72쪽

DESAc EccLEs. MiNIS T. LIB. I. Θ imitantur, Mignoras vulgo appellantes eos, quos honore aliquo dignos judicant. e. i. iacens. Dicuntur praeterea ministri, ut ait Ch - δε omin, homil. 2. in epist. ad Philip. dc y sores, quod ministrent magis quam dominentur ceteris, & gregem sibi commissum pascant. Quod verbum iis conveni re, qui alios gubernandos susceperunt, indicat Homerus, cum Agamemnonem subinde vocat μέναι λα-. sed & eps'i quoque, quasi speculatores atque inspectores sunt appella

ri. Quo fere sensu episcopi ab Arcadio

Iureconsalio vocantur, qui pani ceterisque xebus venabilibus praesunt. Lust. de muner. hono. Nam Paulus in epistolis utraque

appellatione, presbyteri nempe & episcopi, Promiscue utitur. Idque Chrysosti August.

Hie ony. & plerique alii annotarunt. d. c. cleros. c. olim. 9 s. disto Verum communis illa administratio presbyterorum visa est in-ς commoda propter dissidia &contentiones,, quas pariebat. Quare ne unusquisque ad se . trahens Christi ecclesiam rumperet, ut in- quit Hierony. operae pretium duxerunt. in

singulis civitatibus unum ex presbyrerorum ordine ceteris praeficere, ita ut cum eorum consilio omnia gereret, atque administraret. Huic uni nomen e sivi quod ante

omnibua erat commune,attributum: utin-

signi aliqua propriaque appellatione a cete ris facilius discerni posset. can. legimu - 23

73쪽

FR. D VAREN. COMM distinct. Ploinde ex eo tempore reliqui presbyteri, nunquam episcopi sunt appellati. E sis, lib. s. c.33. hist. Eccl. tripari. historiae it --. c. 24. Quamvis episeopi presbyterorum nomen non respuerint. Eusebius lib. s. cap. a . & nptandum est in singulis civitatibus horum presbyterorum collegium quod dam fuisse, cui praeerat episeopus. Cujusmodi est hodie canonicorum collegium, qui in eorum locum successisse videntur,& hunc

cinium presbyterorum vocat senatum e

clesiae Hieron mus e. Ecclesia. I 6. quaesi. r. Nondum enim presbyteri separatas habe bant ecclesias, in quibus docerent & sacramenta administrarent. Quod vel Sozomenus demonstrat, cum ait, consuetudinem fuisse in Alexandria tempore suo, ut uno existente super omnes episeopos, presbyteri seorsum ecclesias obtinerent, & populus in eis colle*a solen niter celebraret. Trip. histo. lib. I. c. is. Sed crestente numero Christianorum, cum passim constructae essent basilicae seu ecclesiae non in civitatibus mo-o,sed etiam in vicis atque pagis, tandemin-r presbyteros confusionis discordiaeque vindae causa,ubique terrarum divisae sunt re-onibus, ita ut unusquisque sua Ecclesia re- Oneque contentus ab aliena omnino ab-ineret. Cujus rei auctor fuisse diciturionysius urbis Romae episeopus, ut eae ip-is epistola ad Severinum episcopum CD -

74쪽

DE SACR. ECCLES. MINIST. LIB. I. 69dabensem scripta colligitur, quae integra

apud Gratianum non extat. cau. Ιφ. quast. I.

De eccosis, inquit, parochianis, unde apostolicam sedem consulere voluisti, qualiter sint custore Cordubensem provinciam ac diu denda sacerdotes ι, nihil tua ebaritati melius nobis videtur intimare, quὰm uthequaris, quoἀ nos in Rom. ecclesa nuper egisse cognoscimr. α με vera singulas singum probrieris, dedi--- parochias,'cameteria eis divisimus. Sed iu imis ivi proprium habere statuimin, ita via delicet ut nullus alterius parochia terminos, aut

ius invadas: seed unu quis se is terminis siecontentuti ta taliter ecclesiam ci plebιm sibi icommissam custodiat, ut ante tribunal aterni iudicis ex omnibus sibi commissis rationem reddat,

es non iudicium, sed gloriam pro suis actibus

μccipiat. Haus quoq, normam charasme, teta omnes episcopos sequi convenit, G quod ubi scribitur, omnibus quibusiung potueris, notum facim, ut nonoeciali ed generalis fiat ista praceptio. Anactetum autem idem decrevisse apud Gratianum legimus, quod Dionysius Romae factum fuisse refert. Pro byteri, inquit, per castella ta modicin civitato ait vi tas debent ab epihopis Ordinari es pυσi : singui tamen persingulos titulossuos, tac. can. epi pl. 8o. distinct. Historiographi, ut Platina, divisionem quandam titulorum & dioecesium in urbe, Euaristo atque Marcello ascribunt. Sed. cuius ioveoxum hoc fruexit, non multum

75쪽

arbitror ad rem pertinere. Paroreias autem appellarunt veteres fana illa & ecclesias, quo singulis assignantur presbyteris in cuiusque episicopi dioecesi. Sed paulatim eorrupto V eabulo, parochia appellari coeperunt. - tu. ρ OG. Quanquam pro tota illa dioecesi ipsius episeopi quae in varias regiones distrib ta est, frequenter hoc verbum, accipitur, unpostea dicemus. lib. a. eap. I. Sciendum est praeterea post hane ecclesiarum partitionem ω distributionem episcopi in magna illa dioecesi sua & presbyter orum in suis Ecclesiimparem non fuisse potestatem atque auctori-.rem: cum ordinatio προbyterorum,ceterorumque ministrorum ecclesiae, basilicarum consecratio,. & quaedam alia episcopo tantum Permissa sint, non etiam presbyteris inferio, albus. ωπ.peris . q. distis L

CAP. IIT.

- n

presbyterorum arat Psinu

ΡR byteri, quos episcopo si ibesse dixi

76쪽

DESAc R. E CCLES. MINIS T. LIB.I. 72ae . co. distinct. c. I. de alat. V qualis. Sunt autem archipresbyterorum duo genera: quorum urbani quidam dicuntur, alii vic ni. Urbani dicuntur, qui in urbe & in majore ecclesia ossicio suo funguntur. Cum enim episcopus propter absentiam forte vel occupationes suas, non possit omnia episcopi munia vel solus, vel una cum presbyteris obire, sed curas sitas cum eis partiri necesse habeat C utilius visum est ex presbyteris unum ceteris praeponere, qui ea quae ad presbyterorum ossicium pertinent, partim ipse exequatur, partim aliis facienda praestriabat et quam omnibus simul presbyteris id

. Committere, ne contentio aliqua inter ipsos ex communione administrationis oriretur.

c. incium. de osc. archiprcibyt. d. . perlectu. 2Ddistinct. Itaque archipresbyter urbanus eam potestatem habet in majore ecclesia, quam

quivis presbyter in parcecia sibi a stignata ha- bere dicitur. Sed & ceteris quoque ejus dem ecclesiae presbyteris, qui Cardinales, id est, primarii & praecipui dicuntur, ad differentiam eorum, qui in inferioribus Ecclesiis sunt constituti, haud dubie praeest. c. 1. de Q. Archipre10t. Archipresbyteri vicani nullam in urbe potestatem, nullum ministerium habent, sed in majoribus celebrioribusque pagis constituuntur. Ac singulis praeter Ecclesiae propriae curationem, certarum ecclesiarum, certorumque Pr uterO-ς 3 rum.

77쪽

rum, qui videlicet per minores titulos habi-

tant, insipectio, observatioque committitur. c. iat. de OD. Archiprobre. Hactenus depresbyteris episcopo inferioribus. Nunc de episcopis est videndum, quorum varii quoque gradu. reperiuntur.

EViicoporum varii sunt gradus. Qui- dam enim praesunt uni alicui civitati, ει vicis, qui illi civitati subsunt Et hi sim- pliciter episcopi appellantur. Alii non tan-

tum civitati, sed etiam provinciae, quae mul- ras civitates complectitur, praesident, & dicuntur archiepissopi, quod episcopis superiores sint. Metropolitani autem ideo vo- 'cantur, quia in metropoli aliqua, id est, matrice civitate jam olim constituti sunt. Alii non uni provinciae, sed multis praefecti sunt: α in omnes non solum episcopos,sed etiam

78쪽

Da SAc R. ECCLEs. MINIS T. LIB.I. 73κ. primates seu patriarcha dis i sunt. c. eleras. it. 2I . dist. c. urbos. So. dist. c. provincis. 99. dist.

Ei Hi sunt numero quatuor spraeter Romanum ei Episcopum, qui vertex omnium, & princepso. esse dicitur, de quo mox videbimus in Constantinopolitanus, Alexandrinus, Antiochenus, Hierosolymitanus. c. antiqua. depravi. c. sacrosanctα. c. Constantinop. c. reuo-vantos. c. di imus. aa. dist. Quibus & alii quidam veluti minorum gentium patriarcha adjecti sunt, Aquilejensis, Cantuariensiis, Biturigensis & Gradensis. Ideo autem instituta est potissimum haec hierarchia, ut augustar illius ac divinae civitatis, quam nosEcclesiam vocamus, unitas ac tranquillitas m

lius conservetur. NamEcclesia una em inquit Cyprianus, quae in multitudinem latius incremento foecunditiatis extenditur. Quomodo

ρει multi radj,sed lumen unum, ta rami a horis multi, sed robur unum tenaci radice fundatum. c. loquitur. 2 . q. r. Deinde hujus ordinis hierarchici ingens in eo conspicitur utilitas, quod sicut episcopus conVOcat Plesbyteros suae civitatis & vicorum civitati sub- jectorum, ut eorum consilio res ecclesiasti- cas administret, & controversias dirimat: sic archiepiscopus, aut patriarcha suae provinciae aut nationis antistites cogit & con- νον , quo graviora negotia in ampliori maiorique conventu tractari ac definiri pos

sint, & quae perperam ac injuste decreta, vel

79쪽

iudicata sunt ad majus judicium gradatim re ferantur: s. q. s. se . Nam hujus rei gratia synodi tim civitatum, quam provinci rum, atque nationum singulis annis indici solebant. i8. dist. c. 'M olim. de accusertis'. Quod de constitutione quadam praecipit J sti manus. Nov. de sinct. epist. Illud praetermittendum non est, antiquitus cum episcopi otio, ut verisimile est, suo contulere vellent, vicarios quosdam episcopos ordia

nare solitos fui sis, qui vulgo μοrepimpi di

cebantur, auctore Damaso in verbosa quadam epistola, quasi id est, rustiei episcopi δε quia non in civitate, sed per vicos re pagos munus episcopi quadantenus ger

bant. Nam lectores, exorcistas, cetero que interioris ordinis claricos ordinare ipsis licebat, quamvis presbyteros, . aut diaconos ordinaxe non possent. conc. Ancyr. c.I . concia Neocas c.is. conc. Antioch. c.8. V Io. c. eccles68.dim Verum hoc praetexu, quod episcopalem honorem sibi insollanter arrogarentrandem, nec ulla satis bona ratio eorum in stitutionis appareret,id munus omnino sub latum atq; antiquatum est. c. quamvis . c. chore Ampi. 68. d . dc facile mihi persuadeo, archipresbyteros, de quibus ante locuti s mus, in eorum locum successisse, quibus neque episcopi nomen attributum est, neque aliud quicquam eorum , quae episseOp xum propria sunt: ne fortasse ipsis audaci ae

atque

80쪽

cpatriarcharum olim habitus sit, dubium non est. Id enim variis conciliis& principum sanctionibus est constitutum. Novet. Iustin. Unde in historia ecclesiastica non semel legimus jus convocandi univer- salis concilii ad ipsum pertinere. Quam po-

. testatem a Christo acceperit, necne, meum

. di ire non est, sed theologiae professὀ-

. Tum. Ego etenim, qui me Jurisconstultum, .profiteor, de his rebus tanquam politici cui, jusse in ordinis causis, hominum consensu in- . stituus, ita dissero; veritus scilicet, ne theo- do nostri temporis aut interdicto mecumjo. contendant, aut me ex jure manu consertum

ii vocςd , qu d πως ο in proprias ipsorumtque insolentiae illius, propter quam de-ecti fuerant minuti isti episcopi,occasio prae-

aeretur