Apologia pro Societate Iesu ex Boemiae regno, ab eiusdem regni statibus religionis sub vtraque publico decreto immerito proscripta anno 1618. die 9. Iunij

31쪽

Apolog pro Societate Iesu Miti non es vinculum iniquitatis, ut S. August. ait. Et in promissutin. seca- malis, inquit S. Isidorus , rescindesidem,In turpi voto mutanum or decretum. 2uod incaute et onisti,nefacias,impia estpromissio, M' quis feriere adimpletur. De quare, quia a nostris actum estra'. nos i cpiu ,nil opus est hoc loco pluribus diis ero.

dominari,ais eos ad illicita compellere,omnia que uo arbitratu ac nutu moderari consueuerint, sci

, Varium accusationis caput in Decreto DD. statuum sub utraque ita nabet: Iesultaver f iones arcana omnia rescire, atque ita conscie ijs hominum dominara coxsuesse, ut poenitentiabus nec boni uicquam, citra illorum a bitrium facere, nec quicquam ab ipsis iπiunctum, quantumuis DEO, eis queproc Iis contrarium,praetermittere, aut omnino etiam in dubia. seu deliberationem vocare fas esset. Coeterum fatemur omnino , consessionum audiendarum munus pro Societatisnostrae Instituto fuisse nobis quam maxin curae: Siccnim iubentRegulae nostrae: , . Omnes ' ibus Obedientia Confessones audiendi unctum Leg. δε- munus committitur, multum adad cistudeant, istan)οκες . i. no stri instituti valde proprium,magni faciant. Qua in rc illud etiam grato,quo par est,animo erga DEVMagnoscimus, eum in omnibus locis,ubi Societas nostra versatur,

i ius Christiani populi erga vos affectum, eamque dc fideli-

32쪽

fidelitate ac dexteritate orich huius administrandi, opinionem esse,ut no ibi uin libenter , ac cum ingcnti fructu ac solatio animarum, nostra hac opera utatur, sed SI sepe ob ingentem co ru in conc u rib in,qui suas no bis cu- . sciciatias committore cupiunt, etiam a magno quarum uis Sacerdotum numero, sat isti cri omnibus non possit.' Sed M hoc certa fide cum Catholica Ecclesia credimus ac palam profitemur,sacerdotibusad ciusmodi munus obeundum, eximiam quandam potestatem a Christo Domino fuisse concestam,cuni ceret: Accipite Spiritum Sanctam: orum re iveritispeccata,remittunture ;CT quorum retinueritis retos asiunt. Q uo fit, ut iidem Sacerdotes,accedente legitima iurisdictione, coscicntiis, animisque poenitentium ad vitam recte instituendan non sbium conlitiis adeu),sed etiam aliqua sane ratione moderari,& pra pere, ac de iisdem cum authoritare disponere pollint iis rebus iniungendis,ad quas ipso Diuino iure obstringuntur. Primum: Vti poenitentcsciuas conscientias diligenter prius excutiant, suaque peccata in mentem reuoca- , re studeant, lutina sacerdote absolutionis beneficium impcirciat. Secundum: Vt Conscientias suas ita sacerdoti detegant, Vt omnia peccata mortalia, quae in mentem Veniunt,nec in Confessione antea legitimc fucre explicata; seu publica sint,seu occulta;tain quoad numerii, quam quoad specie im adeoque cum omnibus circumstantiis speciem mutantibus, sincere aporianti deque iis verum dolorem ac emendationis propositum concipiant. Tertium: Vc si quae peccata forsan adhuc in futurupendeant, aut ipsoiure diuino, certam obligationem ctiamnum aditinctam habeant,de iis poenitentes ita dis-Ponantisicutilex diuina praecipit. Quospectat, Vt Con-E tractus

33쪽

tractus iniqui rescindantur, mandata seu consilia praua retractentur, iniuste parta restituantur; ut amoros ac contubernia illicita abrumpantur, distrahantur,vto-d a ac inimicitiae deponantur, cunctisque iniuste laesis satisfiat,&c. Quartum: Vt poenitentiam pro poccatis iniunctam,&si quod remedium peccato alicui curando iac- cessarium merito videatur , ne praetermittant. Ad haec sane, compelli a Sacerdote polliint poenitentes: necenim frustra, tam adtigandum, quam ad soluendum Apostolis,eorumque succei ribus a Cliristo potestas est coccisa. Atque hanc ipsam potestateni sacerdotibus diuinitus concessam, si aduersarh nostri Dominationem Conscientiarum appellare volucrunt, in rc quidem non errarunt; cisi modum loquendi de inuidiosum,& Ecclesiae insuetum; nec omnino verum ac proprium adhibuerunt: quandoquidem conscientiis dominari eius solum est, qui sicrutatur corda, or renes Deus, nec vera dominatio est si qua potest as non in ullum praecipientis, sed solum obtemperantis ac subditi commodum refertur Uti inproposito accidit Aliam vero Dominationem,qua nostro arbitrio,vel a licitis mandato auocare Popnitcntes,Vclad illicita co-

pcidere solcamus,nu quam nobis arrogauimusoli si quo Dominis statibus sub utra liue,cum Ecclesiae ac fidei Ca tholicae Decretis aduersentur, idipsum forte illicitum videri potest, quod nobis 5 Ecclesiae Catholicae est Sacrosanctum:vt quod Poenitentes uolstros ab Vtra quisticae fidei placitis auocamiis, quod Librorum & Concio num Haereticarum usum eis interdicimus, quod Ecclesiasticarum legum obseruantiam ac studi tam identidem eis inculcamus, &c. Quibus contraria si praeeiperemus, id velut rectissime factum Aduersarh utique magnope

34쪽

CA v v et v. 3Ire collaudarent. Sed absit, ut nothi ad sides ac professionis

obliti, in imi uim Ecclesi e casta transeamus,corumque Prauis ac illicitis lita iris communiccinus. Sed nec caecora arcana, ad ea, quae diximΗs capita, nil attinentia , in Conscisionibus rescirc cupimus, cum id nobis pera egulas nostras merito sit interdictum, quibus cauetur, ne des rebus ad Ursilonent nonpertinentibus,

in Conse oue loquamur. Quod ii quempiam e n stris hac

in re peccasse aliquid animaduertissent Aduersari),habebant superiuros apud quo ibam hac de re querelam de ycmerent: quique α in re: ipiam inquirere, dein rcum deprelientiam religioso more animaQucricre non pra2- termisissetit. Caeterunt, ne Domini sub utraque in suo Decrcto temere ac sol tu ito,ac sine ulla probationis specic, camin nos accusatiotic contorsi sic vidcantur, quod homi nes ad illicita compellere soleamus, a diligunt in eodem Decretoinferius quaedam injecie, suo ni dicio illicita, quae nostro consilio ac ludio fit crint effecta, cum aiunt: Isuitas eo rem adduxisse, i homines subditi, in Dominiu S. Caesareae t Uaiestatis est Monasteriorum ac Personarum subina, ua Eeligione, ad Religionem sub una,carceribus,aliisque diuersis ad hoc solum excogitatu modis aperie, atque substeriesu titulo causerum politicarum, contra tuam voluntatem coariti: Templa alibi occlusa, alibi fundit ud euersa, cultus diuinus interdictiri ; omniapracipua officia Tegia, Regni id

Civilia Personis Religionis sub una di tributa, ij vero, qui Religionem sub utraqueprofitebantur ,si quando in causis ad Aegiso Patriae bonum sterii antibuπ ex conscientia sua se iu-terponerent , c inrum practicis se accommodare nolgent,

ex officiis magno cum deserita es contemptu deiecti fueri .

Denique summatim aiunt: I E s v i T A s, administris aliquot paucis Eellaienis sub v Personis,perfidis Patriae Filiui

35쪽

3s Apolog. pro societ. I E s v

adgrauem casum or interitum patriam a ducere, i os veroeliis Amatores extirparesuduisse; ita vi pene omota I sui tarum ) instinctu se nutu, imminente piam iam ni Dck ipse ex mera charitare o misericordi uasancta, quam erga Verbum frum orstatu sub utras gerere dignature uenisset) omnia ipsorum extremapernicie acta se administrata fuerint. Quae

nos c. I. in compendium redacta sub undecimo S duodecimo accusationis membro retulimus. Sed in hac re rursum varie peccant aduersarij nostri . nec eam,quam nobis,alijsque Catholicis viris imposuerunt culpam,probant, sed suam augent. Cum enim tot actam varias in nos,aliosque Catholicos viros,& fideles Regiae Maiestatis ossiciales, criminationcs congcrant, nullam tamen contestatam faciunt:sed nec in specie locum , tempus aut Personas exprimunt,ubi,quando, Ctan iquibus, aut a quibus, ea quaeanale gesta censent,noistro nutu,aut consilio sint perpetrata. Hocsolum univcrsim iam praeiudicatum volunt, ut quicquid vel ad bonum. Religionis Catholicae propagandum, vel ad coci conduimpcium sectarum siti, utraci in Boemia grassantium, vL. piam aut gestum forsitan est, aut gestum finxerunt,idIesu itis imputetur, eo solii nomine, luia proximos nostros saluos, sectast aeternar animaru saluti aduersas cupimaesextinctas, ipsosq; sectarios, auestio bono emendatos ac

conuersos, aut ccrte solosito, non publico aliorum malo, pertinaceS.

Ad quem finem si illa ipsi etiam Apostolorum monita ac praecepta, quibus hac in re eis cacius dici nil potest, . Uritii h vehementius inculcassemus A. :/cuis hominem tinet h '' nam ct secundam correptionem destri scri ni quia buersius es, rui eiusmodi est; ct delinquit, cum it proprio iussicio cona. Tini. i. G innatπι- Izcm, Profana ct ivaniloquia Haere coro μὶ

36쪽

C A p v et v. 37 ut cancersivit. Item, Si quis venit ad vos, ct hanc doctrina

Non assert, nolite eum recisere in domum,nec Aueri dixeritis. 'ui enim dicis uti, Auri communicat operibus eius malignis. Ep. t. Ioa. Item alibi:Vtiuamabscindantur, qui nos conturbant .Et de- ης st*niq; quod his omnibus potius est, ipsius Christi Domini dictum: Is' i Ecclesiam non audierii, is tibiscut Ethnicvi ct i,

Publicauus IHaec,mquam, Aposto lica monita praecep- ν. i . ta, si pro incolumitate ac spirituali bono totius Boemiae Regni publice ac priuatim frequentius inculcasicinus, quid ea re peccasscinus Z Quod si omnia ca, quae ad Calliolicam fidemirabilien d un, a nobis facta enarrantur,. veraciliant, nunquid aliud feci lemus, quam quod Apostoli & Christus Dominus ipse erga Haereticos faciendupra scripserunt 8 Nimis certe frigidus Catholicae fidei Professores quisquis diuina de apostolica instituta, tu --bus sartam tectamq; csse voluerunt Catholicam Rcligionem, velut malcfacta a se depellit: sed longe magis a Christiana pietate aliciatis, qui ca ipsa velut pudenda,SI publico digna cXilio crimina traducit. . Neq; tamen, vel instituti nostri ratio, vel Principian, Christianorum suprema dignitas patitur, ut de publicis regni negoth s. deq; offici) s politicis,quae quibus conferenda particulatim sint, leges modum hic praescribamus, adeoq;in publicam Regni administratione noSingeram', nedum ut in uniuerso Regno nostro nutu&iudicio, gubernentur & transigantur omnia. Habent Principes politici suos in regni administratione Consiliarios quos .iri genere eis&s deles,&Catholicos no optare, utriusq; tam fidei quam Patriae debitus amor prohibet. habemus

nos nostra quae institutum prae si ribit munera, aborti exercitamenta,libros, Scliolas, Xenodochia, CarccrcS,

cathedras, Consessonalia, Templa. In his occupamur, in his opera nostra studium ii desudae; quod tanta tem-

37쪽

at Apolog. pro Societ. IE s vporis reliquum minime facit, yt nos alienis curis xii goth simplicemus. Sed δc cons ilia tamen in rebus ac quaestionibus con- - scien riae dubijs expediendis, cum ac tornam animarum salutem conccrnant, uti inferioribus quibusque nostro instituto,ac pro communi Christiani hominis ossicio i-benter impendimus, ita ipsi seria Principibus, sicubi usiis cst, lenegare non possumus. Verum ut hic in carcerem coni)ciatur , alius opibus a scatur, iste ad dignitates euchatur, alius sua dignitate dchciatur, nostrum non est particulatim procurare. Et quaquam non negamus, per se loquendo,ac sicubi nulla peculiaria promisia vel conuenta obstant, H. Trc-r, ' , ό xi CO ad sidcin Capholicam profitcndam, poenis quibus 2 f.,f. dam etiam compelli licite polle Annon enim,inquit Augustinustertinet ad diligentiam pastoralem,etiam ilias oves, quae non violenter erepta, sed blande leniterque seductae an se aberrauerint, se ab alienis creperimpossideri, ad ovile Dominicum.si resipere voluerint, agellarum i erroribus, vel etiadoloribin euocare' Tamen in Boemia a Catholicis Dominis, subditos Vtra tui stas, quibus alioqui libertas fidei promissa,solius fidei causa,poena carceris,aliouc supplicio mulctatos non credimus. Qui hoc potius exploratum habemus,eo malitiae delapsos fit me quosdam V tra-quistas DD. Catholicorum sit bditos ; visi ob aliqua crimina, poenis debitis assicerentur, mox,ut odium legitimis suis Dominis apud alterius Religionis Magnates conflarent,se Religionis causa id pcrpcitas clamitarent: id qHod pluribus exemplis testatum facere possemus,s nostri insti tuti esset alios accusare potius, quam nos defendere. Quod si, ut Aduersarij aiunt, nostro nutu in Boenria: Regno gesta fuisset omnia, nec iamDD.status sub utraq; Rempu-

38쪽

C A W v T V. 33 Rempublicam turbarent inec Religiosos 55 Catholicos vi premerent; nequc nobis Ieiuitis in cxilium actis adeo insultarent. V Verum haec nimirum tribuunt sturni ritati es mi-fricordia, quam erga verbumsu um , m quiunt, critatu furersonas Vtraquisticus habet. Sed quas quaeib, de quale Verbum: An Lutheranorum an Caluinistarum, an Pikharditarum,aut qui his omnibus in Regno Bociniae antiquitatis iure potiores sunt Hulli tarum i scilicet,multiplex iam & aduersum sibi ipsi est verbum diuinum: diuisum est iam regnum DEI, ut pluribus & contrarijs ac contradicentibus sectis opem &patrocinum suum DE- Spraestet, ut mendacium protegat, haereses promoticat, sectas diuersas tueatur. Quod simis ericordiae ac benignitatis diuinae opus est,quod V traquistae in Regno Boemiae etiamnum perstitiin t ac conseruantui ; cur ipsi-met utraquiliae recentiores , veteres illos ac saniores Vt qui istas ita sensim absumunt, extinguunt, delenit Certe Hussius S Hussitae veteres sanctorum inuocati nem; cultum & venerationem sancta ruim reliquiarum&imaginum: caelibatum sacerdotum, Monachorum,ac Monialium;septem nouae legis Sacramenta;Sacrificium Misi ; Transubstantiationem panis de vini; Purgato-itima, bonorum operum necessitatcni ad salutem; pr celliones S peregrinationcs sacras &c. aliaque quamplurima ex Catholicae Ecclesiae fide & instituto defenderunt,quae a recentioribus Vtraquistis prorsus xehciu- tur& damnantiar Sed quis non videt,inconsideratam potius eam, erga seminam ac incorruptam DEI veritatem, maledicentiam csse . quam professionem diuinae bonitatis &misericordiae; ad quam commendanda aptius dicere Adue

39쪽

o Apolog. pro societ. Ie sv Christi doctrinam, Solem suum oriri facit super bonos semit. s. ν. malos,opluit Dperihi os ct iniustos. In qua tamen ipsa di-

s. uinae benignitatis commendatione,eoidem este mcmo. Eem. iI. res Vortebat illius Apostolici moniti: Existima. aiatem hoc, o homo qui iudicas eos qui talia agunt facis ea, quesa ruessules iudicium Dei' an duutias bonitatis esus, o Patrentiae, longanimitatis contemnis, ignorans quoniam benignitis Dei ad poenirentiam te adducit' secun m autem duritiem tuam ct ima nitens cor thesaurizas tibi iram in die irae uelationis ii si iudici, Dei, qui reddet unicurlue secundum o

pera eius.

Ros itur quintum es sextum caput accu- tionis, contra Societatem, quo insignia quaeque bona ad e trahere, es seculari administrationi si ingereresoleat.

Vinium de sextum accusationis caput erat: Isuitas Templariorum exemplum securos in Lenia quaeserasse ipsi iones adstattrahere,a que administrationi seculari in omnibus angulis sese ingerere consueuisse. Sed quam falsum sit utrumque exsequenti informatione patescet. Nam quod ad bona seu possessiones attinet, quas in Bociniae Regno possidebamus,res ita sic habet. Collegia uniti orsim crant quinque. In his Pragense potissimum, praeter praedium quoddam,

ex quo panis ad Collegh sustentationem petebatur, Mdimidium pagum a Sua Caes Maiest.prd Collegi, itidem fundatione attributum, bona alia non possidebat. Collegium

40쪽

C A p v et VI. Aiegium Glacente quod tamen extra Boemiae Regnum

nonnulli collocantὶ fui id uionis loco, iam ante viginti quatuor annosa S. C. M. Rudolpho II. Summi Pontificis authoritate legitimo consensu interueniente, sine ullo ipsius Regni prasiti dicio, acceperat Mona steriuquoddain; reliqua tria Collegia, exccptis praediolis singulis,quae Chomotouiense SI Nouodo incuse vendi cabant, posselliones nullas penit is habebant neque anniti

reditus omnium illorum Collegiorum, in quibus tameprςter hospites e Societate nostia ad centum septuaginta Persi,nas aleb iitur, uniuersim dcccna millia aureorueXCC debant; idque adeo cum exiguo tam orc, Vt nul l viri fere cisci Collegium, quod non aerealieno satis magno premeretur. Et hc scilicet sunt bona, hae possessiones, istae diuitiae qua cuni Templariorum opibus ComparC- tuta quia inplilii mas olim facultates S oppida inter Cluistianos ubiq; terrarum quamplura mapoisdcbant, adeo Vt corum redditus integris ctiam exercitibus conscribendis bellisque gerendis sufficerent.

Miramur potius,cur DD. status sub utraque Iesui --tas non potius contulerint cum antiquis Ecclesiasticis

Boemis,qui tertiam olim Regni partem post edisse seru-tur, M iam ex varia Haereseon ac haercti coriana vastatione,vix habent, unde vitam honeste sustentent. Certe Boemorum ccat olim ham pra clara laus,Templa ac Monasteria magnifica condere & fundare, quae a Notiatoribus postea turpiter sunt .lcstructa: illi seruos Dei, tui diuinis laudibus diu noctiique incumbercnt,liberaliter alebant S fouebant; lii occidui,mactant, proscribunt illi bona Religio brum auxerunt,isti diripiunt: quo compendio, ipsi viderint ; cum experientia ipsa stetur,bona Eces csiastica iecularium opibus inique adiectacumulum minime augere, sed potius tinearum in-

T star