장음표시 사용
131쪽
c A P P T X. 93suauitate mulier ad spem recuperandae valet dinis erigitur; siquidem malum, quo tenetur, naturais esse negat, sed diuinum, aut maleficis artibus immissum. Nonnunquam insidias sibi parari suspicatur. Daemones ipsos se videre putat , imb a spiritu vexari se existimat. Iam nihil amplius veretur sed foeda omnia & horrenda cogitat, committit vel obloquitur. Nihil denique nisi mortem apeeti quati suis malis finem allaturam. Quam interdum, submersi
ne, suspendio, vel praecipitio sibi tandem procurat, nisi Medicus sua prudentia & diligentiatam impijs conatibus oustiterit.
De pro osseu Anu Melancholia Hypociandriacae,qui
Aspro additamento additur, quomovi, o an, mors in in corpus humanum,permittente Deo, a δε-
Vb ad prognostica signa passio h Gquq
nostris temporibus dc oris est frequentis sima, in quocunque subiecto, dc a quacunque causa fiat, semper est morosa, Iongloris durationis, difficiliorisque curationis, quaeque ad O a inte-
132쪽
interitum tapenumero comitatur: & quamuis tum Medicorum diligentia, tum aegrorum obedientia aliquod praebeat interuallum, penitus tamen unquam non tollitur, jmb adeo est
importuna, ut minima quaque occasione aut errore acerbior redeat, quam antea, uantoquelio minustasnaetis maturescit,ianto acritis in
festat. -d si quis causam , or nem S lo
cum, ubi radicatur consideret, facile agnoscet, quam si detestabilis: nam ex unapane, adest tiruor deu intemperies quaedam calida Miscerum in hypochondriis starum, ut epatis N lieώnis, maxime verb venarum mes araicarum, quae cum mediae sint inter stomachum di epar, importunaesunt , malam quamhabent temperaturam callidam in attrahendo,perfidae incor 1umpendo,&corruptum illud ad arti splenem mittendo sex altera vero ventriculus plerumque debilis & intemperatus, in chylincatione maxime deprauate agit,&ratione huius, multos humores crudos, flatulentos & acidos generat, ex quibus postea plurima mala resultant sympto mata, tota corporis oeconomia destruitur, omnesque animae operationes turbantur. Hinc a nonnullis hic morbus miserabile
133쪽
bile tormentum, crux & opprobrium medicorum dicitur, maxime si quorundam impori tuna & male intellecta curatio accedat: ispi is enim Medici in hoc affectu anguntur , nescij quo itinere ad curationem progredi debeant, iue6que curam siepenumerb relinquunt, aegri verb diuturnitatis assectus pertaesi, patientiam di recuperandae valetudinis them visurimum
amittunt, saepiusque regimen mutant, ac modum aliquando volentes inuenire, nullum inueniunt debinobedientes fiunt incontinuandis medicamentis,plerumque & medicos saepe mutant, eorum consilijs non obtemperant vel acquiescunt. Vnde ex alienis aerumnis Medici proprios metunt angores, dc nullam, mesam cholicorum importunitate, crucem habent molestiorem: unde huc non quadratiesponsum Alexandri Magni,ni po Medic o datum,
lent avidelicet remedia, & smnes Medicos non exeoscere tempora sua, sibique mori strenue, quam tarde conualescere satius esse. In ullo itaque si opus est,inhoc sane morbo, medici circumspecti patientia & j udicium requiriturmonenimiavpochondriaci & melancholici jurgia,
disputationes, & controuersias contentiones
134쪽
admittunt,sine maioris delirij metu & irae imcensione,sed suaviter,circumspecte,& prudem ter falli & persuaderi debent, ut persuadentem audiant, & medicationes obsequenter admittitant ; sique ulla in curatione, adulatio & vetaborum lenocinium, in quantum sine aegri nocumento fieri possunt, admittenda sunt,in hae certe occasione valent, ubi nulla austeritas aut veritas, ob vitium rationis, maiorisque perturbationis, furoris, & timoris metum, prodest.
Nec illi qui maxime sunt,hypochondriaei esse,
aut tales denominari volunt: verentur enim,ne
ideo minus ab alijs aestimentur, officiorumque aut respeetiis jacturam patiantur, stultitiaeque aut deliris maioris quam par est insimulentur. Cautus itaque sit Medicus, praesertim apud il los,qui alicuius dignitatis aut ossicis honestioris sunt,in morbi huius pronunciatione, honestes
que citra aegri offensionem mentiat nomi. noribus infanis,mai in habeatur infanus,&pr pter vera sua judicia, ab hypochondriacorum curatione excludatur: felicitas enim hominum ex opinionibus pendet, sicque sculptus est ii minis animus, ut longe magis fucis, quam veris capiatur: ad multas quoque commoditates
135쪽
conducit,nunquam pudesco e,& nihil non auadere,&in communi mortalium vita, quae nihil
aliud est quam stultitiae lusus quidam, Democritum agere, & pro morum suauitate facilitateque , cum omnibus omnium hora- Ium hominem agere : quae tamen tanquam
nimis politica, in hypochondriacorum cura tantum practicabiliaesse volo. Insuper, licet affectio haec,facilius feratur citra periculum maioris delirij, quam reliqui improprie sic dictae species, tamen si confirmata tuerit,in his qui deiecto sunt animo , in cordis palpitationem, tremorem, animi deliquium,&si prauis hypochondriaci siiccis utantur,in syncopen , atque interdum in vertiginem &epilepsiam degenerat, unde etiam non raro satis periculosa est: in apoplexiam quoque aut maniam incidunt cuius rei signum est, cum, qui an tea erant meticulos&tristes,jam hilares quasi, aniniosi , audaces & iracundi fieri incipiunt, quod facilius accidit, si aeger multo, & potenti
Vino pro potu utatur: cerebrum etiam morbi diuturnitate valde debilitatum , & cruditates auctae sint. Si humor etiam magis aduritur,&ad atrae bilis naturam accedit, copiosus ad cerebrum
136쪽
Ioo MI ZOCISML HDomo marebrum sertur,&peculiarem ibi corruptionen subiti Cumque vix alius affectus tantam sym.
plomatum varietatem, viscerum quoque& hu morum intemperiem in qualemnabeat, quana
Malum etiam hoc plerumque in habitum a bit: nec materia in cauitate omenti contenta facile exitum habet. Cum in dextro hypocho drio mali causa colligitur , lanius malum est, humor enim est mitior ; cum in sinistro, gra uius est; grauissimum,si in utroque hypochom drio: tum enim vehementiora habet symptrumata, quae quo magis humor ad atrae bilis na- turam accedit ed sunt grauiora. Si veto in va tantum, & nullo in viscere humores conti- si antur,mitiusmalum est. Contumacissimum nique , cum materia in omenti cauitate fiat, tum enim vixpurganti susexturbari potest.
γ- Haemorrhoides, varices maemorrhagia naris
sinistrae ,&mensesin multatibus, malum hoc saepe Iuunt, si cum moderamine superueniant: diutius vero durantia,nocenti Mares fa cilitis quam foeminae hoc affectu corripiuntur. Si tamen eae corripiuntur, difficulter vel raro curantuADqd plerumque uterini affectus sese
137쪽
huic malo associent. In hoc morbo urina crases a melior est, quam aquosa & tenuis, quae cras sos humores in corpore detineri indicat: nigrae autem sine febre plerumque morbum soluunt. Aluus laxa & vomitus hic saepe utilis. Vertigo,& diuturnus capitis dolor in hac affectione in epilepsiam & conuulsiones, vel caecitatem, interdum in utrum que abit, nonnunquam in a-
poplexiam mutatuns pius quoque scorbutum comitem sibi adsciscit : interdum etiam in hydropem degenerat. In febres denique hecticae non absimiles incidentes,tabidi moriuntur. Recordatur Andreas Laurentius, in lib. de
mel livp: cap. I . duarum specierum hypochondriacarum, quibus similes tota antiquitas, .ae An. quantum e literarum monumentis eruere potuit,non vidit, neque forte posteritas tales de prstendet. Prima. Monspeiij degebat honestus ciuis,habitus melancholici,&temperamenti trabitarii, qui spatio duorum aut trium anno. rum leui hypochondriaca detentus, ita malum proserpere,ac incrementa sumere passus est, ut tandem ad extrema, quae modo percenset, d ductus fuerit Bisaut terin die leuem per totum xςnuom percipiebat motum , maxime circa
138쪽
lienis regionem: hinc exurgebat rugitus adeὁ vehemens, ut non solum aeger, sed a1sistentes omnes eum audirent. Tinnimentum hoc ad medium horae quadrantem perdurabat, atque dein vapor seu ventus derepente diaphragma&peci us occupans,tantam sphandi proferebat angustiam,viab omnibus asthmaticus j udica retur. Hoc symptomate nonnihil remittente, reliquum corpus ita conquassatum comparebat, ut naui ferocissimis procellis agitatae non absimilis videretur et modo procedebat, mox fradum referebat,& utrumque brachiumadeo ansolito agitabat motu, ut conuulsone distorqueri iudicares. Tandem ventustic. bisomni corpus pervasisset, anto impetu per os efferebatur, ut omnes assistentes obstupescient, sicque a ozessio finiebatur,& aeger nonnihild melius habebat. Sed necdum latis, duo riui tribus ante obitum mens bus,indies bis aut terleui mesestabatur syncope cor deficiebat cum
extremo urinam reddendi desiderio , Mcque reddita se recolligebat ue tanta stit mali vehementia, ut animam e domicilio excedere adegerit. Vocatus ad corporis apertionem,deprehendit pectus semiplenum aqua nigricante &
139쪽
dabat, ut & in trunco magnae arteriae idem co-lar comparebat. Tum reuocato in mentem insigni loco Galeni lib, 6. de loc: aff. demonstrauitassistentibus causam frequentis deliquij, ω extremi ad utinamreddendam mpetus, prouenisse ab laumore illo maligno, qui vasa cordis
penetrans,per arterias ad renes Permeabat, atque inde ad vescam. Annotandum hoc obiter sic duxit ad defendendum Galenum a neoteri--cinum Medicorum calumnajs, qui existimant, pus empyicorum aut pleuriticorum per cor aut arterias expurgari non posse, quam disputationem libro 3: Anatomico fusus prosecutus est. Alicta his oria aeque si upenda est, quam in neuὴ Whronensi ciuitate annotauit , dum in consilium cum at ijs Medicis euocatus esseti Vla no bilis j uuenili aetate; aboeto aut nouem annis ab hypochondriaca infestatur, indies circa nonam matutina exiguum rugitum ad li eius regionem percipit : hinc notat eleuari vaporem,raer totum pectus & faciem ruborem dicens,capitis summitatem conscGaditue arteriae temporum forti erpuliant , venae in vultu intumescunqad extremum frontis, ubi venae P a termia
140쪽
terminantur,ad latitudinem solidi sumi no do lore conflictatur , rubor per totum brachium sinistrum, usque ad digitorum extemitates in star ignis volantis,aut eUsipelatis excurrit,late-oe dextro ab omni affectu penitus immunis. Accessione durante, tanta virium debilitate lamguet, ut ne verbum quidem proserre possit,ficiquentes ex oculis emanant lachrymae,& ex ore
incredibilis saliuae copia profluit, externa Vrun tur, interna frigore torpescunt ue crus sinistrum vaticibus scateti di quodplurimum admirati ni ipsi erat, circa os capitis, parietate dictum, portio quaedam ossis.sine ulla causa euidente, casu scilicet aut ictu, ablata est, neque minimum attactum,ea parte sustinere poterat. Morbus deb fuit rebellis, ut, quicquid sumo judicio,de artis conatu molirentur M edici,frustra susciperetur. Ex quibus planum fit & apertum, quantum stupendorum accidentium comitari pos sint humores crassi, adusti, & melancholici,invenis hepatis, lienis,&naesentenj detenti,quidque turbarum ac seditionis,in naturali oecon
In H ungaria quoque,morbum hypochoim Tis, bdiacum di inde subsequentem scoibuti speciem