Microcosmus Hypochondriacus sive de Melancholia Hypochondriaca Tractatus, etc.

161쪽

falli, quos maxime optarim perpendere, quod ipsa duntaxat medicinae praeparatio, hominis sit opus, sanitatis autem restitutio , &benedi ci io,opus sblius DEI. Porro,iales impostores etiam ex methodo, qua utuntur, apertissima possumus cognitione dignoscere. Nam ecce

aliud non norunt, quam quid pro quo,& illud quidem male praeparatum administrare. Vnde

non mirum, si multis tot importent damna,&exitiabiles inserant ruinas, ut quibus non Vereantur vendere,&exhiberecti armoniacum tinetum, aut sal aliud, loco sacchari auri ue aquam vitae tinctam , pro aqua auri ue & nonnulli meram solutionem auri cum aqua regis, pro oleo auri, & id genus alia perpetrare Quandoquiadem erso huius Elixrris vitae patronus,& cum illo mesti alij Magistrilongaevitatis,suam inscitiam prodentes, paulo post in annis clymacteticis,inter vivos esse deuerint conatusque illorum aeque sapuerint,ac si quis cum Nicodemo in matrem reuerti, denub carnaliter renasci, &pigmaeospithamam addere, & luxatas & putridas costas restituere adnitteretur ue ideo merito vanitas ista ac insania rehcienda quantum

162쪽

per hoc Vniuersale asseclis, Hippocratis alumnis adhaerendum, qui myrachialis affectus curationem ex triplici fonte hauriunt, nimirum, fotirurgia, dc Pharmaria. Nec curandum ii oz: lud edictum durum,quod Montanus pronunclauit contra Medicos, qui morbo hoc, eos fugere, & medicinas jubet. Opprobrium itaque est Medicorum,utpote qui praepostere curant,& aegro exitio sunt. Medicus vero id unum demum recte agit,quod vere recteque cognoscit,& ij morbi qui in dissicili cognitione versantur,

plerique dissiculter curantur. Diaeta igitur ad morborum e corpore hum no eiectionem& propulsionem , sanitatisque ιν ηιν

vitae conteruallonem & propagationem,

maximum est fundamentum. God Gairin Iib. de tuend: sanit: confirmat. Rarius, inquit, is qgrotabunt congruo utentes regimine,& quq oportet, facientes. Idem, in lib: de euchymia. Quod nullus aegrotabit debite dii latus & exercitatus,&c. Et iterum,com: in resim: sanitatis, innuiteum qui vult longaeuus ene& sianus) oportere vivere sibi soli,&ab omni necessaria operatione liberum esse. Ex quo initio patet,GMs lenum

163쪽

lenum adlongaeuitatem nori habilitare intemperantes, occupatos , aut ignorantes, sed eos tantum, qui praeelegerunt vivere pro rationis imperio , & eos duntaxat, quibus lanitas curae vitam vimere potant quietam: eXperientia si quidem comprobatum est, maXimam pantem nominum fatalem vitae terminum neutiquam attingere. Ideo unanimis Medicorum Dogmaticorum sententia est, quod, per vitae temperantiam, morborum causis cauere, easque, ubi adsunt, tempestiue remouere, comOcioque nutrimento, substantiam, incontinuo fluore constitutam I reficere, non sit distili: qui enim temperanter vivit, superflua non cumulat excrementa, cumulata tempestiue eua Ctiat morbificas caulas remouet sub st anti; defluxum resarcitue nouum v lique non acquiri t vitae terminum; necis qui a morbo liberatur, nouum inchoat vitae principium, nec noua Vitae fundantenta acquirit; sed ad usum longiorems luatur, ut rena otisimpedirnentis quam proxime ad terminum,ex naturri primordiis destinatum,accedere,illumque consequi valeat. pari ratione & ipse Medicus, qui vitae fundarmenta a Molenta morte accidentaliter subuerti & aboleri

164쪽

e a p P T III Iarilis prohibuit, nouarinos alios adiecit, sed id

tantum, egit, ne accidentalis vitae terminus inij-ceretur violentum namque vitae terminum . arcendo,naturalem assequimur. Consistit amtem Diceta in sex Rebus non Naturalibus, ut in Aere. 6lo dc Pom. Exercitio & Biete. Somno dc Ui- Idys. R letione & Hanitione. Animi Assectionisin. Am.

Quae omnia,qua ratione in hoc myrachiali aia sectione sint obseruanda, ex sequentibus percipietuta

itaque, emus perpetua inspiratione ne inhi, ad momentum quidem carere possumus, foriatius lue corpus nostrum alterat, omni alia renonaturali ut attestante Hipp: in lib.de acte, aquis p. hia, &locis,sit purus,ab omni anquinamento liber, & temperatus. Contemperatio caloris natiui. fit per attractionem aeris, & eius depuratio, per eius expulsionem ; quod si corruptum & sc tidum inspiramus, tunc calorem & spiritum imnatum corrumpimus. Non parum ob id inter est, qualis is sit aer, quem subinde per qsti nares, inuiti etiam, haurimus & attrahimus ; aut qualis ille sit, qui corpus nostrum ambi t& alte

rat. Nam substantia multa exhalatione terr rum,aquarum, cadaucium, alior aque puer

165쪽

1rt VIRO COSMI Arpocmm mciscentium inquinatur, pestilentiae seminibus vel in segenitis, vel coeli tus imissis polluitur. .alitatum intemperies calidior, frigidior, humidior.aut siccior,sue a regione,siue asi tu,sue ab anni tempore, siue a coeli statu talis existat, spuasitus,humores,ipsumque corpus immutat. pro hypochondriaci itaque affectus curatione, optimus aer eritiqualitatibus primis temperatus,& ille praesertim qui secundum Ramulum de

sanit: tuend:fol: I . unicuique est natiuusmam uniuscuiusque locus naturalis, ut philosophus inquit,sui est locati conservativus: praeterea purus,serenus,patens,nullis inquinamentis obsitus, velputredinis corruptela foedatus, vel fuligine perfusus,diffatusleuibus ventis maxime septentrionalibus aut orientalibus, leuibus dico, nimij enim ventus pulmoni, reliquisque sensorijs obsunt irrigatus interdum salubribus pluuijs: nam ex eiusmodi salubriori affatu,conporis non tantum vires meliorescunt,sed & ani. mi quoque vigor intenditur. litorum autem vitiosus mos nequaquam probatur, qui aere sereno, puro ac tranquillo, vix rimam in sedibus suis patere volunt,sed tanquamin cryptis& sp cubus carcere conclusi , aerem vix unquam

166쪽

e a P UT XIL motum,aut sordibus alijs ex negligentia inqui.

natum attrahunt. ille enim aer damnatur, qui erassus,nubilus, pluuiosus, aquosus, aliquando ex locorum stagnis,paludibus, mortuis & infectis aquis deprauatur,aut etiam cloacis,gurgitibus, & putidis exhalationibus e terra surgentibus, nec non animalium cadaueribus, alijsque idsenus corruptionibus inquinatur: unde hominum habitationes infici possunt, ut ibidem citra valetudinis detrimentum haerere non liceat. Ast ubi aedes lucidae& excelsae,aeri sereno,claro,puro,dc malignis omnibus carenti,ectra solum squallidum, muscosum, sordidum expositae fuerint,ibi vita diu conseruauiti ac miusmodi aedificia quaerenda sunt. In aestuosis locis fenestrae speclare debent septentrionem,

in frigidis meridiem, intemperatis exortum a quinoctialem. Nunquam se committatcoelo nubilo,pruinoso,nequeante matutinum Phoe- bum consideat, ambuletue in ripis,otisque fluminum,amnium acuum,aut fossarum uam

memphitim eruciantium. Prudentissime autem agere videbitur , s, quod ad artificialem aeris usurpationem attinet, ad sequentia quinque notatu digna animuμ- , 5 3 aduerin

167쪽

e gravetur. Et qui dem primo. Vt mansistire, seu habitaculum & dormitorium, Orientalem plagam versus,& Aquilonem dirkgat. Adorien tem quidem ut sol exoriens ipsam habitationem aggredi, actem mundare & illa

strare,& vitiatos vapores discutere valeat. cundo. Vt matutinis horis, aerem immoderitatum & inclusum rectificet, accenso igniculo lacido in camera, cum lignis Iuniperi , Vitis Lauri, Rotismarini &c. A ut eundem corrigat suavissimo aliquo sussitu, ex Thure, Storace Bengia,Gallia Moschata,Moscho,& alijs odo. I amentis pro fumo concinnari litis. Terfici Vt secundum Avicennae consilium , & secum dum Rhagem ad Alman rem, subinde rcbus Odoriferis, nares, caput:& faciem, inficiat:

morbidi enim, inquit, semper aliquid bene

dolens odorare debent,& suffumigijs uti: odo. nes enim &sumtus oblectant, implent, & con sertant sphitus animales, quam vitales, &atiem rectificant. Consultum igitur iret, assudue secum gestare linimentum vel balsamum aliquodsuauissimum antapoplecticum,& cordiale,exopobalsamo,inoselio orientali ambra grysta,Zibeto,oleis pretiosi,&balsamis odora.

168쪽

s A p T XII in iis apparatum, quo per interualla, horis maxi

me matutinis, suturas Oronalis, Occiput, tempora,nares, labia, praecordia , pulsus arteria

rum, di c. modice p-nt illiniri. Aut si tantuna prae si ans ali quod Po mum'na b rq m anil, us versaretur, frequenter odorandum. Quarto, ut brum ili tempore , hypocaustum non nimio igne incalestat, sed catae tantum distatem referat: excedens enim,&nimia hypocausti caliditas,corpus & spiritus si quid aliud quam maxime resoluit, somnolentiam, in petentiam, catarrhos, apoplexiam, anginam, & alia huius generis grauia mala, accelerat. sed sit, ytidi psum Galenus suadet; haec inaere mediocritas, v t nec horreat propter frigus necfudet propter aestum. Quinto. Vt aerem vitet frigidum nubilum,uentosum,pluuiosum,&paludum& cloa. carum halitu infectum: talis enim ingenium hebetat, spiritus obnubilat, constringit, cordi obest,& calorem natiuum extinguit manifeste.

Cumque a frigore facile quis laedatur, ideoque

commodum fuerit,noniam thoracis &pectorales partes ab iniurijs externis munire, sed inprimis caput in somno cooperire biret scarla Linis: vapores enim noctu ad caput eleuati ia

169쪽

psuin infrigidant, & in cerebro in naturam a- queam conuersi , reumatismum accelerant.

Quod si pileolus ex odoratis gestari posset, uti. que pro cerebro vigorando esset & praestantis mum, & simul cerebri humiditates consum

meret.

ve cibo ct mado cibationis, Potuque in moru

iae conueniente.

ntin se eris in hoc affectu necessitate & tempe. o. Misitis Maratura explicata,adobum dc Potum proc damus:quod enim assidue e corpore nostro eLρκMin fluit, illud aut est substantia ignea, aut sicca, aut humida. Ignea per aerem , sicca per cibum; humida per potum restituitur, reficitur, & r stauratur. Ootidie namque, uti prudentis- me de morte refert Seneca,morimur: quotidiὶ enim demitur aliqua pars vitς,&nunc quoque, eum crescimus, vita decrescit, & hunc ipsum quem agimus diem, cum morte comulamus: maiorem etiam mortalium partem cibo perire scribit Plinius, quod res cibaria ignoretur, imtampestiue quoque di nimis minxum assum

170쪽

cap UT IIII Intur. Quotusquisque enim persaepe in culinasportulam parat,& mensam lautitijs,& dapibus onerat superbis: ex patina tamen inopinatae &immaturae mortis ingerit principia. Vti Stige-lius poeta. . Corporis ignarin mortem inter prandia sumit, sui ne se nouit ianior essepotes. Nocumentum enim ex vitiato cibo, docet

Avicennas, etsi per singulos dies non sentiatur, propter prauitatem tamen, quod congregatur ex ipsis,tempore multo fit manifestum. Ρromptius itaque pro malo bonum, pro morbifico talutare, & pro veneno notabili, alimentum, ut sanitati consuletur, apprehendendum. Seruanda autem victus ratio in myrachiali hoc affectu illa est, quae moderate refrigeret &humeetet: nam si ullo alio in morbo ea exquisita & accurata opus est, in hoc morbo maxime necessaria est: cum a diaetae erroribus originem habeat, &foueatur,ac sine ea parum medicamenta prosint: si vero accurata instituatur,non parum ad hunc morbum expugnandum momenti habeat. Cibi autem sint boni succi,facilis coctionis, temperati, non calidi, non sicci, non viscidi,tenti,crassi,non acres, qui intemp T riem