장음표시 사용
191쪽
aue MI SMI H IOCH0 uacidi lutas, nudas & expansas proponemus, iii cemque doctrinae nostrae in Clausiij tenebras diffundemus, & arborum inst asi quae inclinant ramos, fiuctibiisque grauidae offerum scarpi,
sic vera doctrina uberes inviiij nostrifoetus offeremus vltrb,&inuitabimus ad fruendum: ille racemum ex hac vindemia, tu benigne Lector eoopiosa hac segete, manipulum derues , ut te ctione verorum nostrorum theorematum,Op pressam salubrioris doctrinae veritatem, surrigi videas, aduersus seculi proterviam,&palm in star onderi eius violenter obniti.
Scio,principium hoc, qvbdsimilia similibus,
eonseruari conseruentur, cumClaussio, nonnullos negare, ratione,auctoritate&experientia moti. Ratione, quia simile non agit in simile,quod est in primo de generatione & corruptione sumptu ab Aristotele tanquam axioma rergo simile n&conseruabitsimile. Auctoritate, Hippocratis,& Galent. Hippocrates enimlib:defatibus cap 6. ubi definit Medicinam, tam curatricem, qua conservatricem, inquit , Medicinamesse ad1tionem & ablationem : ergbsimilia in medici. na non habent locum:quia Medicus semperad. di sives aufert. Similiter lib: de aer aquis,&lo
192쪽
fa p VT XIV. ISScis assent, corpora calida melius conseruari in frigidis regionibus: ergbsimilia non c5seruantur similibus. Experientia, Galent authoritas confirmatur in Trastb: cap: ao. ubi probat exemplo duorum doliorum, totam Medicinam esse artem correctivam: dicitque, esto quod sint duo dolia exiguis foraminibus terebrata, plena tamen, sed hac lege, ut aliquis uni dolio assistat,& quantum liquoris egrediatur,tantum illico vicissim immittat. Alteri vero dolio nemo assistat, & nemo infundat liquorem, nisi quando notabiliter dolium est exinanitum: dicit Galenus, prunum dolium assimilari conservatrici : secundum vero curatrici. Ecce inquit Gai: quod conservatrix&curatrix, pertineant ad artem correctivam, quae non per similia, sed per contraria procedit. Scio etiam,his non sufficere responsum Galeni de simp:medica:cap. 11. Vbi inquit simile triplex esse,videlicet simile minus,simile maius,&simile qqualei qua pos tadistinctione putatur, similebaequale nullo modo agere in simile: simile vero minus & simile maius agere,& pati inter se: ergo similia conseruantur similibus, non aequalibus, sed maioribus vel minoribus. Sed haec responso non a-
193쪽
s66 MI COSMI dimet contrarietarena: insuper erit; periculum ne istae quali tale similes, mali , re ves minores corporibus applicam, eis inac morbum alio quem
Respondia itaque . stiri P aequali quod est omnino eius lena gradus Amansioni nonpossit agere similesii' Georrivres res simile: quia omne Dod D Ga tint uaritimabyes vinceran* passum Pσtesi tarneis omninb simili aequali conseruare simile,seque rod sit eiusdem vidus , eius ibin mansionis etesistiti vhtutis: sta qimio
gessisunmensa mole melius contabatur, uisa aqua pauxilium : qiu magnam missiumresistit. HincAristoteles quarto meteorum cap. in siue ait, pars Marti qua separatur a toto,citius Detet, quia Assiluitur natura incius Maris rideb in pauca moli faciledestrubus, sic rinum in magnis dos j mehus conser uatur, quamin si Itidem manus nostra
194쪽
c a P UT XIV IJ Istomacho applicata, vel omentum ventriculo superpositum , conseruat ventriculuna tum quia prohibet ne calor exhalet,luna quia Orme tum est, sinaile, & quanto similitis , eo melius conseruat: quia per simile aequale,augetur mo-Ies caloris, unde ventriculus magis resistit, &melius conseruatur. Sic vinum medioc iter
calidum, dilutum, & stomacho aequaliter proportionatum, eidem conducit, calorem eius
fouet & conseruat, &c. Simili modo, similia omnino aequalia si inuenirentur) applicata e- pati, spleni, pulmoni, cerebro, vel corcii, maxi-mὸ conseruarent: quia aucta moles rei similis non agit,sed magis resistit bd vero conseruatio non fiat per inaequale, patet per argumentum ex oppositis,sicque probatur. Calidum veduo, certe per calidum ut unum non conserua-
ri in eoden latu sed refrigerari ratio est: quia calidum ut duo, habet duos gradus frigiditatis: calidum vero ut unum, habet tres gradus frigiditatis: quare dum permiscebitur calidum viduo cum calido ut unum,sent quinque gradus frigiditatis;& tres gradus calf ditatis : quare hoc modo corpus refrigerabitur; si vero idem fiat cum excessu calidi, corpus inflammabitur, deI non
195쪽
non conseruabitur in eodem statu: quia magi possunt quinque gradus frigiditatis, quam tres gradus caliditatis, & quinque gradus caliditatis, magis,quam tres frigiditatis: ergo vera con seruatio, neq; per similla minora, neque maiora fiet,sed solum per similia aequalia, quae omnino sunt similiainmole aucta,non agentia,sed magis resistentia. Sed audiamus illustrem Dominum Antonium Comitem Caesiana & Colle, Serenis Electoris Bauariae , & reliquorum principum nostrorumprotempore A rchiatrum primaris: Virum protundissimae doctrinquudicii in m- parabilis,felicissimae praxeos, indefessi laboris, gratissimaeque modestiae&patientiae , de hac controuersia disserentem, cuius bona veniali escribo. .aam inique,inquit, pius pater DreM-lius a D: Claussio lacessitus fuerit, viare patet, si quis prima tantum Medici me principia legat:
artem nempe mediet alem Galeni, ubi intemperierum omnium praecipuorum viscerum signa tradens, ait quhd intemperata viseera modico contrariorum usu juventur: intemperata viscera ntelligeintra sanitatis limina consistemtissimodico contrariorum usu conseruari; noa aegris,
196쪽
c A p UT XIV. χ' aegris sed fanis,&jeiunare potentibus,victus in tantum praescribitur , in quibus pro praeseruationeno exquisite requiruntur contraria. Quod
si verum,sicuti verissimum, quomodo stomacho frigido vinum potens conducet, in quo non modicum sed validum reperitur contrarium quini md stridie obseruant Medici etiam
in curatione morborum, ut remedia snt morabo aequalia ne uno curato morbo; alius intro ducatur curato contrarius: si ergδ in curationubus ita attendedum, ne maius sit morborem dium, quanto magis in praeseruatione,qus moudico tantum contrariorum usia est contenta :
qua ratione ergo stomacho fiigi do , sed seno adhuc existente, qui modico contrario juvari potest, exhibebimus vinum potens, quod est valide calefaciens & poti is contrarium:& quis nisi ebrius,in declinatione,vel etiam in fine febris,in quu stomachus passus est,&debilitatus. vinum potensexhiberet propter hocioluim,ut debilitatum stomachum reficeres 3 & si Gale. nus, quem Clausis adducit, vinum dillatum cali dis & siccis exhibet, non autem auuam , quare stomacho frigido exhibebimus nos vinum potens , quod est valde recedens a stomachi frigiu
197쪽
ditate, quae modicum solum contrariorum vasum desiderat 3 sed clarius tale si targumentum. Sicuti Galenus non dat valde refrigerans sto macho calido, sic nec stomacho frigido valde calefaciens, quia contrariorum eadem est natio : sed Galenus non concedit calidis intempetiebus valde refrigerans, ergo nequenos in stomacho semo valde caleticiens, quod est, vinum potens, concedere debes imusuein ijs praesertim, qui ab ortu talem intemperiem sortiti sunt. Contrariam intemperiemintroducere in ipsis,si contenderit,tantum abest ,ut juvet,quin potius offendet: contentus enim debet esse Medicus eam conseruare sanitatem, quam a natura quis adeptus est: salubre enim ut multum , si quis sortitus fuerit corpus, non potuit Medicus facere ipsum salubre simpliciter semper, sed fatis erit, si excessus corrigat,& ipsum in natiua sua sanitate conseruet stomachum enima natiuis principiis frigidum, calidum non faciet, quia Medicina non de nouo , sed tantum facta res arcit,& calidam si in ipso medicamentis introduxerit temperiem, non ea erit concoquens caliditas, sed ipsi accidentalis &noua; alias nullus magis & perfectius concoqueret,
198쪽
habitualem patitur insemperiena,quod est contrarium; vel dicere debemus,quod seipsos concoquantobi,quod est absurdum : quinimh neque in morbosis semper conuenit exquisite c5trarium,ut vi dere est in refrigeratis: non enim
eo s adsemacem statim j ubemus sed in frigido
loco,quod tamen ratione refrigeratae partis,sationem habeat caloris facientis;& hoc ad vitandas extremas mutationes, quae si neque in curationibus sempor conueniunt, ut virum ess , qua ratione emo stomachum maxime a natura frigidum, versenio resolutum, xel alio modo debilitatum, vino potenti,quod est summe contrarium, calefacere statim suadebimus. Vinum potens nisi inuenerit obiectivam materiam, inquam agat, aget in stomachum senis, di residuum ipsius humidum resoluet,natiuum calarem debilitabit,& consequenter concoctiones imminuet, & si quid boni praestat, tanquam medicamentum noc facit, quia fiigida cilefacit, excrementa attenuat, di per urinam deduci quod nullo modo necessarium, si propotatio concoctibilis ad concoquens obseruaretur,nος esset, quod vinum pol iis desideraretur;
199쪽
- - RPC IMI B -- Macet nec imaginaria est ista distinctio, de alimento
simplici, & alimento medicamentota sed Fetaneiij potissimum meth: medendi cap I. veshabet. Emmmm quidem est,quo corporum quodammoae mile in eam tandem Iacesila ars οες- uertisur, quodium alis, tum interdum auget Asilio mile es, Ut in corporis sub antiam com esem,nuga in terim qualitate aliena il&- insignisex afficiat simplisiat γ ct A bute albmotum disisse, utpanu, mi caro,N auum: ais set antia quodam=-do iis exuperante,
qualitatem corporis immutat,abmmmmest medicamen losum,HL actuc minum nerUum, Mestilum, Cor
neum mahum. Haec Fernelius. Ecce vinum generosum, nominat alimentsi medicamentosum di senis praeterea alimenta praescripsit, noreaegris propterea non extreme contrariis, sed modico contrariorum usu fuit contentus nec aliter
sentire debebat prudens senex, nisi &Hippocrati& veritati ipsi contradicere voluerit Idutim conglomerat Clausi Galeni loca, platonem inuocat,& quasi Plutonem,quibus eadem posset esse responsio,quam ipseValesio:sed mode stius nos cum tantis viris , quam ipse cum alijs. Dicimus itaque nos stante praealtata alimenti distinctione,quod praefati viri duim vinum p
200쪽
c A P UT XIV. tens suasissevis sunt,illud tanquatri alimentum medicamentosum j ure concesserint, ut vel coae
ceruata incocta excrementa alterarent, ait nuarent,per urinam deducerent,&c. Frustra imstitueretur si talia haudes em excrementa, citaca quae vini potentia refringeretur : illud idem enim faciunt frigida excrementa, impediendo vini potentis actionem in natiuum stomachi hunaidum. quod aqua, dum vingim diluitur, ita ut etiamu detur in sc constitutis vinum potens, excrementis frigidis aς humidis in Ventriculo coaceruatis, intrinsece quasi diluatur, quo minus natiuum humidum , r soluere possit: hinc doctissime Fernelius,non de vinis tantum, sed & de alimentis loquens, aureis istis verbis admonitos nos voluit, scinquiens. sin enim Ciax ad arboris radicem constem Iastucimn accelera arborem vero perimit, ita calidis alimentum naximeque minum Mitato calor stiri facultateriqueerigit, mretem mero maturat dum erim Iom calorem auget,i.bsantiam sit,iam1 e --
nati olidi stiritum o calorem halitu fovet, e- sub Antiam,qua humidum es primigenium,di at, exsor