Microcosmus Hypochondriacus sive de Melancholia Hypochondriaca Tractatus, etc.

171쪽

riem viscerum augere humores amplius adure. ire, & meatus obstruere possint. Notum vero verius, veterum philosophJrum axioma. Nutrimur, quibus constamus. Iam vero, quicquid hominis causa de terra creavit Dominus, quodque nutrirehomines solet, illud aut est piamstra ρ- H is, aut Caro, aut Fructus. Pisces itaque,uti di

, Az omnia conchilia de crustacea, tum fluviati tum marini, cuiuscunque tandem sint generis; paucis quidem exceptis: sue jam elixi, frixi, scicati , effumati , aut conditi quovis modo, illi

mensis hypochondriacorum app5antur, quο-rum omnium uberrima ubiuis est copia & di uersias, melancholicorum non grata cibaria, sed dulcia potius venena sunt. Cum omnia etenim haec aquatilia,de substantiae proprietate &matura,frigida sitia dissicilis digestionis, m ulio calore indigent, ventriculum requirunt validum,humanum corpus multis viscosis aquosis& mucilaginose replent humoribus: nutri-

lis, Truttapistinaria, Nasus, Barbo, Anguilla, Lampreta,Cochleae, iacti,Limaces,4 cstud,

172쪽

C A y VT XIII IUnes, R anae: pisces duri, maritimi plerique, inprimis exiccati, ut & alij sale conditi, velfumo indurati, ut Asellus, passer, Ostrea, Chamae leues. Iongae,&c summe nocent. Minus tamen nocent ex marinis, Sarda,Ηalec, Scombrus, Aurata:qui tam en, cum omnes non nisi bene faliti,

ad nos ferantur, priusquam in cibum admitatuntur, bene edulcorari debent: nam sal cum Διdensandi,constringendi,& coagulandi vim habeat, facit, ut humores in hypochondrijs facili us cumulentur & detineantur. Ex fluviatilL Risi imiabus admittendi Funduli, Luci, pereae, Truttas Amonata, nulla tmsilis, parui Salmoes, Thymallus : hi namque carnem habent alimento

Alterum ex alimentosis, quod gelidos & Iimosospiscessequituti caro est, tam quadrupedum quam volacrum, tam domesticurum ' quam sylvestrium. Conueniunt autem carnes vituli lactantis & per duos menses anatiuitate distantis. Capretina viginti dierum. Agni non Iactantis. Castratina non macra. Bubula salutem junior & tenera,eton pinguis aut si ixa. C uniculorum. Porcellorum recentium. Lingu*bubulae. Vbera vaccarum juvencularum. Gal-T a Iina-

173쪽

linarum. Caponum. Gallorum indianorum. pi pionum. Turturum. Perdicum. Rusticularum. Turdorum. Merularum. Alaudarum. Fringilla rum. Carduelis & caeteratum nemoralium auim is cularum varij generis. Nocent vero,carnes por, - - cinae sylvestres & domesticae, Hircinae, Caprinae,Bubulae vetustiores, Ceruinae, Leporinae,anatum, Anserum, Columbarum, pauonum, Sturnorum. Nocet quoque omnis caro salita, effumata& aceto condita: acetum enim hu-- inorem melancholicum fermentat & exaltat,&saldens at,constringit,&coagulat,ut supridictum est, pedes quoque& vilcera animalium

in usum non veniant; uti vitulorum capita,m dullae, pulmones, epata, corda, lienes, ventres&intestina, ungues,&c. Ad quem etiam cen- 7.sH. sum referuntur composita, & arte coquinariana a cum&sime sumptu confecta edulia: uti caroia

pastillis: bellaria ex farina & pasta farinacea: panes crustacei, & alia liborum &placentorum genera: quae & ipsa hypochondriacis huius gratia non competunt, quod longius in stomacho morentur,obstructione4causent,& sua viscostate miris modis ossiciant. Horrei

174쪽

Horrei fructus, tertium sunt ex ijs, quae nutriunt,quo nomine tamen tam herbarum quam arborum, semina & radices subintelligo. Sunt autem admittendi Spinacia Cauli de fior, Napi, Naoni, pastinaca, Olivae, Cappares; sine aceto tamen & sale. Asparagi,Lupuli,Caricq siccae, Ficus recentes, Mespila, pistacia, pineae, Amygdalae, Zybeba Cypria, Vuae pensiles, poma granata, poma citria, A urantia, Limonia, Cydonia coacta & condita, Pruna ungarica. Ex leguminibus,Hordeum orbiculatu, Origa, Ciceres, Gramen mannae I Auena decorticatas abertoren Amylum Arassimillic. e plantis. Clia choreum, Endiuia, Petroselinum. R eliqua fere omnia cum sint frigida & cruda , ventriculum

inuent, calorem innatum destruant, parum inguinis generent, tormina & flatus turbulentos excitent ventris, & alia innumera inducant sumptomata,tanquam summe noctuaretjciem ca sunt. Qiyalia sunt Fraga, Cerasse, Pruna nostratia, pyra, poma, Nuces, Cinaneae, Melones, Pepones, Citrulli, Cucumeres, Caules, Rapae, Brassica praesertim muria condita,Lactuca, Milium, panicum, Lentes, pila, phaseoli, Fabae,&c. Quantumuis autem sanitatem nemo sit qui

175쪽

a. e.hμὰ tamen appetutum, pro guta concuplicentia, tam saepe deprauatum cernimus, Vt hisce enata

ratis frigidis glatinosis, crudis & excrementiatiis cibis inhiare,imo cum eis mors potius umlint , quam salubriorum delectuminstitueret

tam nos Nitimur inventa emperemimuris everta.

Non pauci, ut errorem& abusum pallienticu pa ob id vacare existimant, Obdialibus ab in eunte aetate assuefacti statinec huc usqueminimam noxam ex ijs persenserint; Ahj vero comstietudinemillis in alteram naturam vertan atabitrantur, quod prouerbialis sit Medicorum tuetu non pasimoc. Sinistre autem, S non sine magna sanitatis jactura haec sibi vendkasse,ex iis inanisestum est. QDdsitaqueex prauisu ci cibis, quidpiam a M edicis, ob consuetudia

nem,ex conniventia ut palato satisfiat, concedituntunc illud i an communiter hypochon-driacis & male consti tutis indultum si bintellia gitur: dubium enim nullum est, omnia quae tales perperam ingerunt, indigesta, cruda, & in concocta in ventriculis eorum persistere, non secuL

176쪽

c a P Vr XLII. msecus ac cruda manere solent ista, quae ollae illi insunt,cui coquus ignem si intraxit incogitanatius. Nec obstat,qubdipseGalenus in sanitatis regimine aliquid dandum esse consuetudini ascserit,quando dicit. Quilibet melius concoquit quod appetit,quam quod no appetit:Fqcunq;

enimcum voluptate assumuntur ista ventriculus amplexatur, & facilius concoquit. Et Auia cennas Fen 3. pari ratione docens.Nutriens meislius est quod mesius sapit, quoniam ventriculus di eius retentrix facultas, vehementius talem cubum amfleistitur. Locis nisque citatis, non de ordinariaagrorum &praecipue hypochom driacorum diaeta sermo est , sed de assuetis &conualescentibus, qui fortassis ob morbi lon maitatem,appetitum ad conuenientescibos:runt,& ab omnibus alijs vehementer abhorrent. Quibus utique satius est si inter duo mala minus eligendum )aliquid, quamuis no-xij,concedere,quam,vt fame pereant, permitatere. His itaquecibi ii exhibendi,quosoptime tolerare,concoquere,& citra ullam molestiam distribueremimaduertimus. Nequeenim tam refert, quam boni cibi exhibeantur,quam qua bene coquantur: squidem cibi etiam boni, si

177쪽

non bene coquantur in ventriculo , plus no cent, quam deteriores,si bene coquantur. Qua in re inprimis ad ventriculum respiciendum,

qui in omnibus hac affectione laborantibus non semper eodem modo sese habet, & ob vi

tiosum, quo nutritur,alimentum,nunnullos clabos cepe peculiariter auersatur. Ideoque non semper commodiores sunt cibi tenuiores, &qui facile alterantur; cum in ijs,quibus cruditas nidorosa familiaris est,tales cibi facile corrumpantur, qui propterea ijs non sunt exhibendi, sicut contra ijs,qui cruditati acidae sunt obnoxij, cibi frigidi non conueniunt. Quod si vero absolute id semper ad sanitatem faceret, quod ubiuis melius sapit,Diaeta nil

ρriesu, amplius, sed nouo hoc canone opus esset. EDR,

Hypochondriaci itaque,qui- bus sanitas & vita curae est, qui medice potius, quam immodice vivere praeelegerunt, qui per petuis cruditatibus no grauari,qui flatibus continuis non diuexati, qui frequentius infirmari non cogitant,in id pro virili ordinarie & com muniter incumbere debent, ut cibos eligans facilis digestionis, qui cito bene & multum n uiant, qui bonum , laudabilem generent famgutia

178쪽

c a P P T XIll. I Iguinem, qui in ventriculo nimis non remorentur, & totum denique corpus morbidum optortunissime restaurent. Nam secundum G eni mentem': cibo nulla alia de causa indisemus nisi ut alamus corpus: nutriet autem,sbene fuerit concoctus: concoquetur bene,si modicus : qui enim nimius est, nunc crudum manere non ignoramus.

Iuscula gallorum & gallinarum , carnis bubulae, mediocri tamen quantitate sumpta,cum idiaestum hypochondriorum temperare possint,no improbantur: nimia vero qualitatesumpta, fluctuationem pariunt. Praestantissimum eduliorum,omnium Medicorum applausu est, Ptii sana: de qua Galenus qui peculiarem traicita-zziatum de eius conscripsit laudibus)haec recitat. λημ' .Ptis ana hordei bene cocta, est optimum edulium, & inculpatissimum amnium eduliorum ad euchymiam&sanitatem. Sed ne ullum quidem alterum datur inuentu, quod,sue ut medi- eamentum, siue tanquam nutrimentum exhibeatur, huic sit compos: namque blandi saporis est,&nullam habens insuauitatem ue cito di- feritur,& facileegeritu arcet & abigilstim obentorem , modige nutrit & humectat 3 nuc

179쪽

quam perangustos lixae t meatusised meat putridos succos detergit semiputres con coquit, &c, Debet autem ex hordeo de curtica non integro, sed contacto in .coquinum aqua implici; sed eum 'ptimo gallinarum nigri cantium jure asperis parum pipe- .ris,&1gingiberis fusilere chyli substanti similitudinem beta laclat. Cannis vicem gerunti, di postptisanam, primas innutriendarenent Qua recentia,t tremula , gallinarum juvencularum .i ad Gabinil di 3 de alim: insuper Avicennas et ca-

tremula. non. cap. de ovisu firma niue ideo driacis admittenda. Ub autem Quum est centius, eo melius. Totum Quum tamen non assumendum: albumen enim: aegrε concoquututi vistosum proindecis dc frigidum. Existi.

matullovum 'uOLVnius horae aetateiri habitantum isanguinis generise, quantum mole

pendet idipsum iam salubria autem hypochondriacis oua sunt tremula, tam econtraris noxiaijsdem sunt dura affata,vel quouis moduin sartagine frixa: nutrimenti enim cras sum, ad caput evaporant, facile in ventriculo cWrumpuntur, dic. Adacte di lacticinijs quis

180쪽

c p V T HIL U I tniaxime abstineac, quod lac propter calorem Oviscerum statim effervescat, pars vinuosa' &pinguis, im bilem, vertatur , serosum dii castale humores crastas. dc pituitoses generes ;ias ita tota substantia corrumpatur, adusti inde gen entur Aromatum q que -ο--moderatus sit. l di rinis, secinduna Gabalim:no. ferebasis est,..

& fermentatus , duorum dierum aetatem ha- gens 9 qui: enim: nimis recens es , in eandem

pastam,quali antequampinseretu fui inlan guidis 1 pochondriacorum stomachis redimtu mtatis obstiui ritus viarati j nus autem infles, coiretinata debet cum an faeniculi, rei cors ti preparati seminibus; ' Caeterunt in librum omisiqint Misimili

ciborum fusius dicta sunt , non eb tamen spe-V a dianti