장음표시 사용
201쪽
uiores : quod si tanta esset ad vitae conseruationem vini potentis necessitas, quomodbviutarent Abstemii Defecisset natura in necessarijs, clim dederit eis esse,&negarit consequentia ad illud esse. vinum non omnibus conuenit hominibus,ergo multo minus pote quam dilutum, quia magis hoc quam illud a non vino di stat. Incalescit Clausis, dum frigida inquirit vi-na,hoc intestin non attendit, qubdidem&calidum & stigidum ad temperamentum hominis relatum, esse non implicat sic eadem vina quae stomacho stigido sunt calida, calido erunt frigida, absqsute tamen vinum non diciturnisi ae tu frigidum. Sed missa faciamus h c, tamque inutilia, sicuti & sententiam illam, quod vianorum alborum nullum sit calidum 3 tamque sensui repugnantia piae tereamus. Valesi ratio
nes cum viderit meraci potator insolubiles totaueritque mentem Valesis explicare, videlicet
mala quq a vini potentis usu prouenire Valesus deduxi eum intelligere , si immoderate biba tur ; quasi quid ilaretur nimium , quod
esset naturae amicum; furit, tantismque philosophum de Medicum, virum perturbatum de
202쪽
C A P UT XV r6ue mendacem inuerecunde appellare non erubescit. Scripsit notum est lippis atque tonsoribus, quod vinum immoderate assumptum noceat, imb quod nullum detur alimentum qualecumque excogitetur bonum , quod immoderate assumptum juvet qualis ergbesset tanti viri diastinctio 3puerilis & indigna Medico: admonuit enim nos satis superque Hippocrates, quod nec cibus, nec potus, nec somnus, nec vigilia, nec quicquam quod modum excedit, bonum uelmo idem in aphorismis habet, quod ubi eibus plus praeter naturam ingestus sit, morbum faciat&c. Quare nulla est Clausana super Valesium glossa: intelligitur enim non tantum de immoderato, sed etiam de moderato meraciusu, in ijs in quibus nonconvenit tanquam alimentum medicamentosum.
6ontinuatio Praecedentis Capitis contra Maiathaeum Clausi
V At o s v s modum non habet: quippe riuria agitatus, in proximu quemque ruit, Mer--α instar canis in lapidem ruentis,quo ictus est, L citra
203쪽
citra rationem inuolat. Erat Mermannus,olim Medicorum coryphaeus, ocellus , primipilus,
theoria clarus, praxi promptus, & experientia probatus: Serenissimi Electoris Bauari Archia ter: principibus, aulicis, ciuibus, religiosis&secularibus acceptissimus propterea, qudd dο-eta felicique opera morbo perituris,adis erit,&mortem ante tempus praecipitem, in seros di stulerit annos: magnus quoque delis patris Drexelij amicus. in illum Claugius inuehitur;
ubddixisset, dissicilius digeri vinum potens,
quam frustulum praegrande carnis bubula. son attendit autem, quod ex supra dictis,proportionem inter agens& patiens semper intellexerit Pater Drexelius. Sed periculum quis faciat, desque uni carnem bubulam, in quo ca
lor innatus adeo concoquendo, ut ait laborat, & alteri vinum potens , quod tam bene ac tam facile,ut Clausis vult, nutrit: videbit profect is citius ad interitum tendere vini potatorem, qua
carnis comestorem, S ratio ea est, quia caro solum se habet, ut alimentum , vinum autem potens,ut alinaeiarum mcdicamentosum: qua
qualitate medicamentosa, si nihil in corpore inueniat cui sit medicina, adcorruptionem ho
204쪽
in1di agit, sicuti ex Fernelio primum habuimus,& senium accelerat, neque hoc in stomacho itum sed & in toto corpore, cui officiale est stomachus membrum s praeterquam quod potus altera necessitas est , ac praecipue ut sit alimenti vehiculum, ut chylo mixtus, ipsum per angustas viasad viscera sanguis cantia introducat, &c. quo functo ossicio per urinam expellitur. Meracum pro potu exhibitum inconco-ectione, potiore lui parte evaporat, Vapaque provehiculo remanet inepta, quae tartaro plena, tot calamitates, quas pater Drexelius recensuit, in viIs, per quas pertransiit, causata hinc venulae,
calculi, arthritides, & plures hominum tyranni des, quae vini abstinentia si non curantur, satitem mitescunt Sed si natura stomachum alii membris pluribus frigidiorem voluit, quia sic
sequireba tur ad elixationem pro concoctione, ne adurerentur cibaria, quare contra hoc naturae intentum tentabimus potentioribus vinis stomachum calefacere, quem natura voluit
apposite frigidum si incellerit corrigere qui dem secundum excessum,tentabimus,sed non extremis, sed paulo calidioribus , quam sit in
troductum , vel a natura consecutum temper i Z a mei
205쪽
1εq MI COSMI UTPomo Iliachmentum frigidum de praeseruatione enim lo quimur, & de ijs qui intra limites sanitatis ad
huc cotinentur) cur ergo vina tam potentia exhibebimus 3 quasi cibariorum concoctio a vino,non autem a nativo stomachi calore celi
braretur. Ergo est falsissimum, ut videre est non solum in Abstemijs, Turcissique sanissimis, sed & in brutis pluribus,quq eodem quo homo
vescuntur cibo: durissima enim concoquunt,& vinum etiam exhibitum renuunt. Sed di cet, diuersia est natura hominum,& brutorum; concedo equidem:sed quo ad facultates naturales eodem modo procedunt, stomachum&ipsa habent,ipsumque membranosum,&procul dubio alijsa,rincipalioribus visceribus frigidiorem, durissima nihilominus sine vino co, coquunt, & bene habent, ipsorumque ventri
cuius,ut&hominis,sanguine nutritur,sed proportionato: non enim valet, o Claussi stomatachus humanus sanguine nutritur, eum quo proportionem habet vinum potens, ergo vinum potens conuenientissimum: ex quatuor enim partibus constat sanguis,in hunc procul dubio finem,ut dcheterogene partes,Vnaρος-
que sibi magis proportionatum pro sui nutritione
206쪽
c A p VT X Iisytione seligat,& attrahat nutrimentum , sic diuerso sanguine pulmones ab ossibus, & sc de singulis nutriuntur: unde nihil philosophatio
tua de sanguine nutriente concludit ue aliud enim temperamentum, aliud nutrimentum, &stomachus ijs membris ovibus est frigidior, frigidiori eriam nutrietur alimento. Quod etiam facilius in stomacho debili digeretur carnis bubulς frustum quam vinum potens, inde patet, quia maiorem cum humano corpore ducit si militudinem, proinde exea minus prouenitnocumenti, & hepatis, aut mesaraicarum obstructio leuior, ac curationi miniis obsistens, imbubentibus membrisionge procliuius ob cognationem, carnis succum,quam vini. Caro calida est & humida,& facta ex sanguine, quas qualitates ad faciliorem coctionem esse aptas,testatur Auic: LI. doct: vlo cap. 3. Et carnem esse cibum facillimae transmutationis in substantiam nostram,quia habet similitudinem, idem lib. et
tract. a. cap. I S. de carne. Dicat quaeso Clausis, si pro conseruando stomacho, cuius naturale temperamentum pluribus membris est frigi dius, & talis debet esse,si sanus esse debet,dat vinum potens pro potu ordinario,qualem ei ex-
207쪽
naturali suo temperamento conseruare vellet vinum adustum puto 3 quia vinum potens secundum illum,si non excedit caliditatem stomachi, calidius membrum refrigerabit , necessarium erit, ut & vinum adustum in po-ium veniat ordinarium , ad hoc ,. ut calidius membrum insito temperamento conseruetur,& sic uno illius inconuenienti posito, mille in
vimm Sed aggreditur ulterius Clauss impudenter& inconsiderate Medicos Monacen si , asserentes, vinum, potens nocituros continere spiritus. Omnes vini spititus si in cui sitntinihil facilius, quam quod dissicilius, spiritus nempe optimos reonerare tussicerent; nam spiritibus descientibus ad s ritus vini venditores accNdere,&sibis ritus emere; ridiculum profecto Non ex quolibet fit quodlibet; spuit in hu-
'mano corpore generantur etiam excrementi.
iij S proculdubio ex vino etiam ρομnte,i qui non dissicilius accenduntur, in vini spiritus Praeterea, *iritustu humana corpore vel sitne naturales, ves animales; spiritus vini nullo ho rum modorum spiritus dici Niliumqviaessene
208쪽
c A P WT IV Iprantequam serent , sed tantum materia ex qua
feri possunt, unde si non iidem spiritus in quos
tranimulari Obent,consequens necessario est,
ut aliquid ab illis spiritibus separetur,per quod sunt dissimiles illud quod separatur est excrementitium,ergb noctuu esse potest. Breuibus, illi spiritus, qui toti transmutari non possunt in spiritus animales,vi tales,vel naturales, habet in se aliquid excremetiiij sed spiritus vini,no om nes possunt trasmutari sue euaderespiritusanimales, vitales, vel naturales,ergb habet in seMi- quid excrementitij,& per consequens noctui. Vnde ergo tantus risus 3 natura hoc docet,non Monacenses V edici. pergit c nicus,*capite forte meraco suo onustus, blasphemus,ad blasphemias, Monacenses deducit, dc hoc ex eo, quia asseruerunt,vinum spiritus in se etiam nocivos continere, sic arguens; quod Deus creauit est bonum, Deus vinum potenS creauit, cr-
est bonum. Subiungit postea, si Deus ma-um creasset vinum, Deus ipse esset nasus,&alia plura,quae ibi leguntur. Multa creauit Deus quae non fiunt bona, nisi quatenus sunt & ipsa entia, neque ratione formae, ut ipsa probantur, quia perfectionem non sunt adeptaueneque ratione
209쪽
tione finis, quia ad hominem relata, noctua sunt: ergo Deus est malus. Qualis est ista con sequentia, procul dubio non alia, quam capitis meraco repleti. Missas propterea faciamus istas ineptias, Iacuti&alia non minoris momenti i psius dicta,dum parui faciens contradictiones, eos dilacerare cupit , qui dicunt, vinum potens fugere,antequam concoctio perficiatur in sto macho: quod,quam verum sit,etiam ebrij sci
unt: antequam enim emensa surgunt,plus ο-neris in capite a meraco , quam in stomacho
sentiunt. Dicat mihi in hoc expertus Clausis,
si vinum potens cibariorum expectaret in stomacho concoctionem, & non fugeret, qu0- modo possibile foret, ut,dum mensae assidet, neque ad necessitatem adhuc comedit, tam cito, &antequam assurgat inebrietur, cum c5- coctio non nisi secundum communem sententiam intra septem horarum spatium perficiatur. Dices forte, verificari hoc in multa,non autem
in pauca quantitate eotatum : sed nihil est istud
dictum: ascendit enim ad caput non ut quantum, sed ut vaporosum, & tale est semper tam in parua quam in multa quantitate assumptum, quamuis postea ebrietas viplurimum sequatur. . Sed
210쪽
Sed quid dicet deijs,qui neque ad necessitatem
bibere possunt quin inel, lentur, ut non unus, sed multi inueniantur tales, quibus vinum sta
Certe si concoctionem expectaret,non tam cito caput peteret, quia non tam cito deserit potum c stomachum chylus, cuius potus debet esse vehiculum ad epar, & inde ad totum corpus sub alia forma alendum. Si itaque intra horae spatium,&minus, quandoque vinum potens caput aggreditur, quomodo erit chyli vehiculu, qui nec dum est in stomacho confectus. Hoc insolubile ex ipsa natura videns, eadem retorquetClausis in vinum dilutum, immemor quid antea dixerit, quod vinum dilutum fluctuet in hypochondrijs, neque per vias urinae pertranseat. Sed dicat mihi3 quomodo contingere hoc potest: si fluctuat dilutum in hypochondrijs, ut facilius penetret idem,imb idem &hqrere&penetrare eode tempore impossibile. Sic videt, quam oporteat dicacem esse bene memorem. Scit, Conciliatorem resp5dere1o. Arist:probi mate, dilutum citius inebriare,quia ait ipse,potens vinum vel non multum bibitur, ves si bi batur, in stomacho non retinetur, sed reijcitur.