장음표시 사용
871쪽
8or DE RERUM VARIETATE, Ludi anK- rmtur ἐqui iacun---- Saltabant Thraces max e ad rhytbmum eam salta, di, atq; mi- tionem armati, quam hodie uocaresolent Morescam. Aliqmbit ea. Er tripudiabant ingentes militem eum bobur arantem de, positis armis:inde latronesuperuenientem, Item arreptis
armis superare latronem, interim furem ligatis boni i los abducere: bubulcu autem superuenientem ligato prius fuire eum adducere ad do niam. At φ haec omnia cum decoare, tu ad rhythmi fistularum,o tibiarum,meminit pri aris Xenophon in Ascensu. Mouent autem haec, stanquam puerilia, hominespleroff. Eorum enim maxima pars beniuina est,ais praecipua.
De artificijs humilioribus. EXPERIΜENTA MINI
v o D humilia ac puerilia ferme ad Principem si ricum, tum diu
uerbigendris ori tinti ,scio mulstos mihi οὐ ir ere posse: praeseratim eos, qui a talationibus potentiorum, a calumnhil iudi ora
operam dant. AS i haec Obi props eret, quod humana prinum
omnia mim i conpost, i aenis reges o Abditi dom ni desera
872쪽
maxima breui peruenimus: v quamvis regibus haec nuncta pesti r, in utilitate tamen omniis libri hi, quod proprii regibus etia esse debet,transeant, a calumnia a buuIari ab merent. Quoties cogimur ambulare super glacicnis qMat cecidere, aliquot nos mortuos uidimus super iuga montita iter agendum est, ubi no de casu, seg praecipitio agitur: nec fit reges quando φ fecuri sunt: lexis tamen res nos tritos super glareidit, calceissubliguntur chalybe e cuspides ferreis lamir ciem quos
nisi ci quae quadrilaterem formam referrint. Verum modo am-
ινφ artificio sufficiet plerni up summis pedibus ambula a bulandum.
re licet enim calceo uestiuntur digiti: plurimum tamen tuallant contorquendose, ut corpus in contrariam partem ea
ius, in quam labitur, inclinet: haerenti magis solo,no Gnatim ob id, qu bd cum plures snt,inritiorum instar peta int: sed quod dά corpus uriuersum eis solis innititur, fit ut exi.
gua pars maiore podere pressa firmius adhaereat Pura etiapedis reliqua cum libera maneat auxilio est parti laboranati. Vt enim Aristoteles dicebat, quod mouetur,femper in asnimalibus alicuis abili inniti solet. Denis homo studio iis
iter agit,pleris ob incuriam cadsitrium ergo uides tam leave praeceptrum quant g utilitatis afferat, φια mep iucundumst causas enumerantibus. Aliud in moli genere contingit, Quomodo ut perscalas ubi quados fracii funt lapidei gradus, ta per per moto, montes eamus, ubi retilli periclitantur: ais inter caeteresse & se alas erunt, Asclepiadem famosum medic obiisse cadunt fae undum. cillime e frequenter descendendo,Vc dedo homine,Du,nime: equi pari ferme periculo iis utros uersantur, pulus primum causam quaerere oportet: csimbo destendit m litur in inferius, si labatur ponidas corporis,cu niau h. i.
tis: ideo, homo maa imo impetu, pc pi agitur in infernar
873쪽
So DE RERUM VARIETATE, at ascendendo, cum nixus sit ad superiora, etiamsi iuba,
tur, corporis pondus a nixu uiribus continetur, atque L deo non facile ruit. Equi tamen quoniam poplites non audeo flectere possunt, ascendendo longe magis fatigantur, quam descendendo: ideo, lassi, facilius labuntur, O la.
ι maiore cum mpetu ruunt: descendendo autem mugit obestuntur contra pondus, quod quatuor habeant crura iudeὸ faciliut homine labuntur tam escendunt, rarius uerbillo dum descendunt. Ese etiam alia causa huius homini peculiaris, cilicet timor: nam descendentes coguntur altis tudinem uidere,non ascendentes . adeo uerb soc perdis ciale quibusdam, ut praeeligant quandos retrocedere, oculos rum usim positabentes, ut timore careant. Boues latius ea qui spes montes incedunt, quδd pede sint latiore, o lingula hi iliore atφ diuisa, ex lentius eant: sic ut bos pedem, ut D. Hieronymus testatur, posteriore non priris eleuet, quam priorem fixerit. Sed si hominessuis pedibus inm tantur, deueet illos dum descendunt somma uti diligentia,nixu adsui periora, uel etiam alixilio, quod multi facere solent, rea
Fugam me- Sedforsan haec non delectunt. Vis aliquid heroi neces, ditantes, farium s quid maius esse potest, quam ut celeriter fuga te
facere de- eripias, uel fugientem sequaris ρ id multi conantur: paucibeant. qua ratione agendum fit, norunt : igitur septem praeceptis res haec optime absoluitur. Eligas primum equum leuem, laboribus. assuetum, o super omnia mitem: o quot uiris equi insolentia exitio fuit. Deinde ingulis pedibus, loco sacto clauorum , qtuatuordecim anguntur, ne per montes, quibus alteri solent clavi, euntibus aut tenacius lutum eracidunt soleae. Ipsi uerb cursores fecum deferant carnes pau onu, alit ceruorum modi salitzs sceatas ac trita proa
874쪽
quo utilem: machisam quos igneam, quae rota exonera 'i
'leat, multiplicem, ut commodum, uus, postulauerit:
cingulam quoque coriaceum, de quo absis diximus, si constingant , non uadosum fgmen transire: demum norit iter
od fit culis obiiciat iter non cognitum, hac ratione Qusmo dotibi agendum erit, et mulae ducem natius noniseris nam per regio-ehiems fidere periculosum, adeo ut ego iuxta Iulia n,m nes ignotas Deo impellent iter rectis ingre semessem periclitarer loes ad Ioed de- csi ex quo discedis pro centros alue, o circulo descripto, stinatu peraeut mente concepto, constitue loci, ad quem tendis sim , uenies. O meridiei lineam,quam ex Solis ortu,occasu φ uenaberis. Etenim intercedente errore quatuor aut quimp partium,
nihil pene oberit. Quebdsi pro his omnibus tabellam regio nis depictam habeas, nam parum proderit. Ergo ubi iter die agas, oculo locwm Solis obserua, o diei horam mente aut horologio coniice,iter φ illius ratione habita ad locum diriges, memor quod meridiem respicienti ortus est a leva,
occasus a dextra: orientem uero meridies a dextra,feptenatrio usita ira: atque ita de aliis contrario ordine. Nocte lunam, aut stellam cognitam, aut polwm ducem habebiti Haec ratio, ut pleras alia,usu i consuetudme facilis redaditur, ac prompta. Horologi m vero ob pyxidem,etiam praeter horarum cognitiose commodum non leue assere. Sed ι de uia decimare cogaris, per aquidi antem proce ades: neque enim plus admittes erroris,quamsponte ab iniutio feceris: quoniam eundem seruabis angulum. Odβσngulum mutare cogaris, dum in uiam redeundum erit, duplicetio angulo in aduersam partem,ιequalis itinere aba Dixto, in rectim uiam redibis. Sit recta uia ex A in Bab
875쪽
liuea,ubi perueneris ad C, uel ob momtes aut aquas axi latrones, aut quia iter
tritum siu, deflectere cogaris in CD, olposti oras duus peruenias ad D, ibi it -
locus paten redeundi 6ῆ ad AB, , sumes ad dextram angulum F D C,dua pii DC Ε, fuit ad mistram, a rea diu tendA per duas horas peruenias ad Ε, dico In essem recta AB: nam quia ex aquali itinere D C, OD E sunt aequales, erunt per quintam primi Elementorum Euclidis anguli, D CE OD E C aequales: at quia FD E duplus est angulo C, erit etiam duplus Et at A C G supponitur se ea, quare CGE est linea una igitur Epunctus est in recta AB.Altera cautio es , ut in ignotis itimeribus uiam tritiorem sequaris: praeter enim quod securior fit, facilius hospiti aeuiatori occurres, a quorum altero sciscitari de itinere poteris,ma, xim si linguae non ignarus sis, ab altero iuuari potes perisculum, effugere. Tertia cautio es Dut axumaduertas si uia in suminis ripa fit, aut montis radice: tutius est 'men,aut montem sequi: tritior enim hoc ipso est, quae secum flumen ducit comitem aut montis radicem: urbes enim, pagi ais hospitias let iuxta haec aedificari, ut etiam apud Rhenum in Germania. Sunt qui etiam equorum uestigia observent, quod non improbo: in tam factsi enim periclitandi uia, quae cunep animaduerso utilis esse potest. Et cum mortalium cufus ac uita, mini s semper a rebus pendeant, in itinere hoe adeo est manifestis, ut nubit magis: nam ubi parum a uia deflexeris, aut sub diuo pernoctandi , aut in latrones in .cidendum. Vbi claui aefectu ferrum ab equi pede erit.
derit, claudicat equus dier pedibui Min sim; aut igitur
876쪽
L Ι Β Ε R x I I I. go molliter, deserendique comites, per noctemque, incogmat s loca solus ibis, aut citato itinere contrahenda situ, do,aesiiM ac febris exmde,unde nonnunquam etiam mors sequitur. Si dissutae fiant ocreae, admittitur aqua: inde in hostiuo commoransura, pecuniae absumuntur et ut non it m erus incommodorum, quae sequuntur iter agens res, si non omnino aut diligent fami, aut potentissimi
fuerint. At vero nes in ciborum delem, nec in alijs, nus uti, Panis et lite i hac minorum obseruatio, seu panem,seu carnes, ctio. seu alia emere uolueris, aut emptis uti: nam panis leuis, πbene a satus, fungosus , optimus est fictu suauis. Si enimi aut non fermentescat,aut aliena immixta, aut non coctu grauis redditur aut mali saporis: nam o panem no Dium, ted etiarn ceram fermentare oportet,imo a metalla quanadςφ. In his eatim est ratio, quae na uitro nam tepido calo, Ceram sesere omnia comm centur, in pane id es cit , ut bente coqua, mεtare curtur, incera nefrangatur idem in uitro ac metallis.Sed di sit ne eesse. persa rursus haec ratione, panem fermentamus antequam Suatur, ceram, i uitris, ac metalla postquam liqueafa afuerint rudeo uerb necessariis hoc opus, ut si desiastas, cerei rimas ubis contrabant: eandor autem non ex hoc ,sed ob naturam: orientalis enim cera eandidior non parum, quod binior ex quo fit, fit purior, i ob diligentio rem purgationem,ui olationem his dealbatur eoa,tum alia, vellat timeat quamuis calce perperam aliqui id effisciunt. Sesu ciborum dele tum reuertor. Cam rubra res Carnis Hercenses rapinove ire alba sani est animalis: morbosa li. ctio. Edet quassos, plerans crocea est si iecursanu est, tota ui. Et una st sana, et nξe sac: Vicioru ductus mss. Oua candore ocia qualia coit .s,spledore , I quod opposta manu luce in Sesura, esse debem
877쪽
8o8 DE RERUM VARIE ΤΑΤΕ, Case quo a dηs non edmittunt. Caseus uerbpinguis, tu grauis, cras modo sera ceus leviter suauis P Su, odore iuclinaus vommnbaforauetur. Eibus purus. Serum exit Simant, nec absque ratione inter folia dracunculi maioris: nam cum acria lint vehemens ter aflubarnara, prohibent uermium putredin . Allium enim tametsi putrescat , Cycepe, non tamen animalia gelPiseium δε- nerant,sed contabescunt potius. Pisci nsalitarum nuna
litorum e- quam fallax obseruatio , si non muria, se ab sicco con, Iectio. diti fuerint: candidos eligito, a contortos: omnes enim bibon , ex qiti boni sunt, contorti, o nisi natura alterius sint coloris, omnes candidi sunt. Nam ubi falseruauerit pis.cem, nec rancorem contraxerit, albus manet. Oblipuita, tis non minus causa est manif6ta, nam si fallatur ante, quam plitrescat, contortus manet pisces enim omnes, Amtii moriuntur, se contrahunt, quia convelluntur morienEo.
At acus seu aphyae rubent, bene olent, paruae sunt ita di, ferunt a fardinis, medias in utre eligere oportet, inficinnatur enim bi ligno, prae se ferunt optimὲ iucundum odorem quendam illis proprium: spinae apbyarum, quod tenues
Aues mor- mi ac molles, non ut surdinarum,molestaefant. Non' aliti uerb pisces, aut uiui, aut contorti emendi sunt nam in quomodo hoc fraus admitti non potest, cum sanguine branchias inaeligendae. friant, ut recentes uideantur. Aues uerὰ mortuas ab ocualorum nitore discemes: nihil enim celerius in mortuis conatabescit: quae ratio etiam in feris obseruanda est. Sed is se, Fructus, de ris plaga, breui, aestate foetet: hyeme sanguis in ea liuit: in olera quo- auibus etiam cutis color obseruandus, maxime allinas, alamodo pro- bus ac rubens, sub croceuss cum quodam splenὸore,nuperbentur. extinctam segnificat. Idem splenticio color uiuidus, qui probat aues, o oua, probat, ex fructus.Sed infructibus maturitas obseruada, ta rugae: na diu decerptos nunciant sicut σο ea
878쪽
L I B E R X 1 I t. sopo olera, quae splendore probantur, a bene oleant insuo genere, quod fructi ibus commune etiam est. Sed peculiaris
ratio distinguit a fructibus, quae piscibus ea sociat: nam
laxa folia, Ex rami, coeptam iam putredinem ostendunt. Itaque post ream haec animaduerti, docu sfamiliares, odiptimis cibis usus sum Smili diligentia etiam is medicamentis utimur: aqua Aqua lactis lactisfontanae per i lis sic habetur, feruefactae uesperia, fontanae si-cetum album, aut aranti succum, aut omphacium is spera milis.1ito,sed caue ne bulliat pUt linteo in sacculi formam con, freto, ac spissiore percolato: turbida primum exibit id ue, ro sepitis cum repetieris, ut aqua fontis tandem exibit, Num sex eius retenta in sacculo clariorem reddit. Ser, uantur etiam medicamenta, unde fallis homini, ob tam e,
xiguam rem: nam catapotiorum csmptationem, ut ree Catapotio-bar, mihi utilem futuram, quanquam postea minime usus ram eo posea fuerim, charta oleo amygdalino dulci delibuta inuol. tio quomoni, artam erat autem pergamena)uitreo uasa circi , do seruan
dedi latioris, uas rursus pyxide lignea, pyxidem marca da. condidi: neque post annum Accatum est medicamentum, neque situm contraxit: adeo ut mellias condi posse talia
non iniistimem: licet O um rerum traducere exigua indus'ia: uelut cornua, maxime ceruina in tenuissimas bra,cleas divisa , excocta per diem integram , i etiam ama Vnguent siplius, unguentum es ciunt rubrum,nec uiribus mediocri, ex cornib.
bus. Palchra hae scitu,nec Rege mdiis multis autem o, R egiri prepere utilia: indecorum Regi est ea scire, quae nec digna ceptum pulRege, sit exerceantur, sunt, nec sine exercitatione sciri pos chrum. sunt: uelut inflare tibias, pingere , sculpere: atrationem cuntiorum scire, minimὲ indecorum, imo etiam utile. Scia entia etiam, quae me opere habetur, est sicut Solis radius:
879쪽
8ιο DE RERUM VARIETATE, cui panti urs tir abominandam rem incidat, purius masnet nec coinquinatur, quoniam e coelo est: ita scientia cum Ibi ea es is res, modo sine opere sit, quam maximo Rege diagna emi. Nec etiam hujus nostri propositi exemplum deest: nam Aristoteles quorandam minimorum animali fors mam , natiaram s ita diligenter prosecutus est, ueluti ean cellorum acuphyarrum, cum maioris descriptionem magis neglexerit: ut quemadmodum natura maius in his aratificit , ostenderesolet, ita ipsi cui Iam maioris indu striae esse censuerit,mmma, quam maxima,describere. Sed
iam bis relictis. qua solum calumniari, non accusari possunt, coepti institutum exequamur. Estharoti e Sepe nobis occurrit, ut cutim, aut carnem erodere, cecu celara1- perforare celeriter uel us, non fatis fidentes sectioni: a. me catim lius mollissimum medicamentum descripsimus, nunc effi- perio Ians. cacissim . t ex aquae seponit, aut lixivi oti nititorum,
quod ex cineribus roboris Ait , eonficitur hoc modo ii, bri duodecim fixiuit acerrimi super calcem uiuam,c rosporis cinerem superfunguntur, permittunturqrie dest l. lare, indesuper aliam calcem, o cinerem denuo inrendies rur, repetiturque, donec sutor si meat aqua. Inde ad tantur calchanthi uneti ingulae m singulas libras, aut Amidium, o in aeneo lebetefensim spidatur, donec extra, diis cogatur in pastilior: cochleari enim fenfim extriantutur: hoc in octaua parte horae, se recite praeparatum fuerit,
Pellet quo Sed iam his omissis ad iucundiora transeamus, docea, modo ser- muss seruare pelles, coria pannos, uasa uinaria: nam de Relati . fructibus, alij j eduliis alibi dictis est .Pelbs reas,aut in sole diligenter siccatas, excusso puluere, in arcis loco sicco
collocabitisufficitisemel in an uisi sereno exposuisse,
880쪽
LIBER X I I I. 81 intelius seruantur sibi Betilibus , nam laneis immixtae ero. duntur a tinei a lineis humectantur. Coria uerb loco mundo, altiores a terra seruari de, C. δὴ qu 'bent, ut nec budo, nec puluere tangantur, praese tim quae Πλψtinctasum: haec enim duo corrumpere omnia Dient, ue, uςs ς' lutc laneos pannos. Puluis enim erodit,oe blattas proacreat: budum autem situ,s ex stuputredinem assert: uertatus ergo, ut refrigerat ac sicut utilis: qui pulverulentus es , qualis Ecnephias ac Typhon, aut humidus qualis auster, o qui a mari iuxta corrumpit omnia,ut etiam laneos panis nos. inodb ualidus it assiduust, nec expers acris qualistaris,etiam ferrum exterit. Memineris autem his omnibus duas pestes non exiguas obesse, scilicet mure ais cunicu, los erodunt m haec animalia coria,pelles, pannos, lintea,
ligna, si quid elaboratum habes: cuniculi uerb, ut minus obsunt in quiboaam , ita e doliis uinum effundere flent Vinari uas arta quoque uasa loco icco,frigidos ac perflato con, i quo in 'di debent: ubi uinum cons strum fuerit intra dies quim do te uan decis, exempto ostiolo pungabis, relinques s aperta, sed d*obstructo superiore foramine. Quod Mi humida sit cella,
libras quatuor, aut quinque uini feruidi, odoratiqὐe ima mittes, sic undequaque occlusa feruabis. Illud sene mi arim uideri debet, cur foramine superiore recti , odoarem prauum contrahant, quamuis exiguo: a maiore lon,
ge , sed a latere, non inficiantur. Cassam esse dicemus, quod ne motu uapor descendit, atque hic crapior, motitus autem aeris non corrumpit: contrabunt autem alias Circuli sera muciΙum aliis fortidum, qui deterior est,odore. Compent rei omni b. dio est rei familiaris , si ferreis circulis uinciantur: nam inuasis uina a singulos annos simplus est ferme ex octava parte. Ve, rijs accom-rum οβ rrei circuli quandoque franguntur, lignei autem modati. Iste