장음표시 사용
901쪽
832 DE RERUM UARIETATE, turl mea descripta per earum extrema,Ovalis Uictgurae. Helie R- Helicas lineas Durerius multis modis describere docet, nee quom o sed tamen nullus fatis facit, imo ne proxime ad scopum acado descri- cedit, quod ut alius dixi) hac in causa minisum esse deabendae. bet. Igitur optimus modus fit cum horologiis ta ut quemaadmodum aequaliter fertur index, ita per indicem den, tieulut describens helicam. Secundus modus, quoniam praecedens operosus est,es gas regulam tabulae, I in regusti scissura sit, atque in ea denticulus, qui circumducta reae gula ducatur fen im per scissuram retia, P in eam in charata haerens delineabit.Tertius modus non adeo exactus:ciraeulum describe, quem diuide Ditem in quaerugintaocto
partes, er quanto plures, tanto melius :sed tamen circuitum oportet esse magnum , eis quod semidiametrum a centro Mersus peripheriam in totidem partes diuidere oporata: inde ex centro lineas absque atramento tenuissimar
902쪽
LIBER XIII. 333ιὸ ingula puncta diuisionis peripheriae deduce pones ripatini pedem in centro, a fecundum latitudinem primae diuisionis Asinabis piractum in prima linea, o fecundum latitudi seni Mecundae diuisionis in semidiametro factae Agnalis punctum infecti a linea, estuu de ingulis alos, deinde ubi signaueris quadragintao puncta, unum scilicet in qualiabet limea :erunis eo remotiora pro lineae erunt remotiores
a linea A B, o punctus tittimus erit puncius B, deduces portiones circulonis inter duo puncta proximiora, sema per correspondentium distantia puncti remotIoris: exemplum , portio circuli quae deducetur a centro adprimviri pundi , erit portio circuli cuius feruiduameter est disiun, tu primi puncti a centro, tu portio circuli quae ducetur auige inio punctio, ad uigefimum primum, erit portio circusti cuius semidiameter est linea aequalis, ei quae intercipitur
inter centrum i punctum vigesim rimae sectionis . Ex quo sequitur, quod omnia centra dictorum circulorum earum data, π inter se omnino uaria: nam primae portionis centrum n n erit puri ius A, sed puninus tantum distans a
puncto A, cst a puncto primo in prima linea, quantum puna ius ille in prima liuea distat a centro A. Pro alis autem partibκs secunda, tertia quarta diuisio in circulo praeaditio, a limeae eaedem ad diuisionos ductae, a modussatis facient: sed lineas illas producere oportebit, a regula partem extra circulum produEla totidem diuisio rubus, o priamis atralabus, cum suis numeris ignare oportebit. Alius modus absolutior, descripto et tilo π deductu diametro, eam in centro alia diameter ad rectos dissidet, igitur in se, diiAdmetro A E signabis punctum quarta eius distantern A centro in A D dimidio, in AC iadrante, inde diuisis
circulorum portionibus per aequalia BE, Eo, D C, CA, G G ducta
903쪽
83 DE RERUM UARIETATE, duces lineas ex centro , G has omnes eum uno , aut styalo meo, ut mi delebiales, e chartam Ddant, ex in eis puncta alia stagnabis media a retro di. pantia inter A est RF π
ratione diuisit rursus portionibus circulorum per aequalia, deduces o, eis alius lineas ex centro , ut mi iam sexdecim, signabim, intermedia puncta inter iam signata: deinde diuitis ea sex, decim interualla aljs sexdecim lineis ex centro ad arcuum diuisionem ductis, paris ratione gnabit puncta loco mea dio inter puncta inter quae lineae singula cadunt,ais ita liaeebit ex trigintaduobus ad sexagintaquatuor procedere, Est alterius bi ' magnus,aut sub istere etiam in sexdecim lioneis, si admodum bipamur. Hic igitur modus recedente Ionge mestor est, quod per aequalia semper fiat dirui cto, qas ratione dividendi maxime utitur Archimedeo, quod facialiorsu est exactior, diuisionem lineae A B Dpeluam C taediosam deuitet, nec necessarium sit ne eror ascribere, qui scribendo er delendo non par ransisti m exbi bent: denis suis locis puncta, est exactius er de signari posa sunt.Pim8iis igitur gnatis latitudinem circinii tantam adahibebis unicuis internalis , quata est dictantia pidini illius ex duobus quod a centro maxime dictat, tu et afuperius dixi:centriina igit Ar primae portionis deEucendae erit in linea AE, eo quod eam portione contingit AB linea: buturi rgratia solsi helisa ex octo plinctis adieci, nam in exes o claritas potius quumsubtilitas raditur. Venam recte peregeris,ce
904쪽
L 1 B E R X i i I. 83ys centra omnia In alternis lineis, qua ad perpendiculi
supersitant, dunt: in facillisa sit haec descriptio,non solsi ob hoc, sed etiam quia loca punctor facile habentur ex
lina circini dedustione pro onavibus intermediis lineis,dum prima inensura detrahit 9r a loco priorum punctorum,pro linea, quar ipsum punditam antecedit: deinde m limgulis cirmiorum portionibus diductio circini eadem, seruit puneto in linea mando,o portioni describendae. Sed postquam in ligni rotundi mentionem supra incidi ut Iigno fiod us, placet inuenimn Georgii Ioachimi uiri ingeniosi gutas essin
ad cere, quo in ligno figuras es ingere docemur: lignum sas.
durwm,rotundum, perpolitum, nes uiride, neopplane scacum, crassitudine pugni, uel etiam maiore, in aquam alia uot diebus donec intumescat demissum, ibis ferreo, malaleos ligneo sensim elabo to: eris autem cuneus cum margire, ut a latere uides, ne profundius possit immitti: cum uero quod uoluisti, absolve, ris , t smo levigato lignum ad unguem us p quo penetrauit stylusi inde permitte in umbra sicca ri, nam ui coae Le intro ligni partes protuberabunt, atque ita formam quam meditatus es referent. Sit autem sta tus
obtusus abquaninium. I iterarum autem ascribendarum de Latinis loquor Literaruia non omnis ex quadrata figura habetur seu magni sint,seu ratio. paruae, altitudine quidem omnes aequales esse debent ex maioribus, minoris pro nent quaecimque xirgulam Mabent diductam , sunt autem bd fghklfν et, ob id ergo qui docent pueros, ister duas parallelas lineas scribe,
re eos assuefacilint et latitudine extem ex minoribus nulla eximitur, aequales enim ferme smnes esse debent: malos res autem omnes etiam praeter B E F II. s Rha enim dia
905쪽
dio latitudinis contentae sunt pariter, mi quod L exLgum stactim occupat, atque uix partem totius quadrati octauam. Sed huiusmodi manuu diligenti ae erudita exeracitatione indigent, uelato illud propoctuae peripheri e o superficiei circuli rectum, er quadratum coaequale deseri, bere: hoe autem in libris de Subtilitate ea Archimede do,cuimus:ypus aut sic constat, Dato circulo superiore B CD, deduces contingente spiralem in B nam eam ducere te do, cui potest elis, fotu partem quae puncto 2 adiacet, de scribere copendii laboris causa licet y ad perpendiculum A C, donec occurrat contingenti pars intercepta inter A t punctum,concursas aqualis sper heriae circuli 2 C D Et ei in directum iunge dimidium A A, o super totam descri, besemicirculis, ex expuncta occursus deducito ad peres pendiculi lineam a circunferentiam us,: huius descriabe qua atum circulo propolisto exacte aquale. Cireulo Sed ad mechanica redeo describamus autem duos moesprop .sito dor, quibus codstrui possunt serae portarum , ut a domestia
aequale qua cissolum possint aperiri ab aliys minime:ut ex his innume, drata quo- rabilis, et risis, ab his possis excogitare. Sit igitur Aannum odo de- lusiunctus baculo ferreo :selido B C, annulus alius C D, seribat Er. in cuius medio B C circumagitur quia rotundus necam nuto iunctus intra postes esἱ, A autem extra prominet; canuenit autem baculus i ιCD, DE uerbesi lamina fer
Portae quo- rea iunctia anni o C D. ut cirmodo a do cumactsa Alo eleuetur, permesticis so se aut sponte decidat, decitu aperiun- dit autem super E tincwm feratur. reum alteri posti in xu, G Hpars ianua in qua annesi.Ita.
906쪽
sue cum A circunducitur, non mouet C D, tu propto pondus D E, tum quia ananeetur baculus non est ipsi C D. Cum uerb G H im pellitur, uehementer E adis
eleuari P E: cum autem mediocriter, P anaeret C D,eleuatur annexu CD, o DE lamina,veritur porta. itur trahendouebea menter, non trahendo,immobilis manet D E mediocriarer autem mouetur, uti ita inter immobilia extrema, mea diummobile manet.
Aliui modus hoc βιbtilio A annulus extra porta camines, iunctus φ baculo, sui intra porta annulo B iungitur, ipse 2 iungitur superius alter baculus C, ita ut circi agendo A circunducatur o C: prominet aut e C aliquanto ulutra possem interius,ita ut A circi uoluatur, non cadat supra DE. Est autem D E lamina infra posti GH cu clauo, ita ut deridere possit o eleuari, quia forameper quod clauo D intruditur axius est: decidit aeut in F unc ,ut prius alteri possit infixi :boe totum artificisi lignea tabula conscaua,quae motum repagulli minime impediat posti G H,0. fra integitur, sicut o in ullas quae occulta esse volumus. Trifariam igitur decipitur in hae e*ructione, qui compossitione a usin ignorauerit: primum quod cum in aliis D se annexum B, circi uerti solent a Distra in dextra: hiaasit uersa uic quia aperiuntur ualui, eὁ quod C deprimi D,vita prepter hypomochlion eleuatur Et secundo quiacu C premineat longius a porta quam D E, nisi retrahat A n3 ea et C super ita non aperietur: tertio quia nisi
907쪽
838 DE RIRUM VARIETAT g, patim aperiatur portu C descedet infra D, a E mrsus concidet, pιoniam C longitudo uix extuitur ultra D. Ex quiabus quartum sequitur, quo S mi fiant duo motus contrarij,
non poterit ianua aperiri Oportet enim trahi tit C decuritetur, o impe li ut operiat tir: quos duos motus contrarios
simul eficere insuetis,non es Padi nota facile. Ferrea quo Expeditis his ex ordine, ad quaeda quoi in multuaria, modo faci- ex incondita trabeo: si cassidem, aut thorace ferreum proalius pene- mineti cuspidi gladiν ὲ tubtilamcusseris, multo facilius peαMOR . netrabit quam hi gladio manu apprebenso ferru impingar, quonia motus ille iremulus dism vibrat, reduplicat impedium,nes enim dissundi potest aer ut in simplici iti . Atramentsi Stuch si uocat artifices colore ut ita dis a)perpetuu, quo Perpetua. maxime sepulchris lite solet inscribi, iam prius lituris in marmore incisse costat fumo olei, te semine lini pici nauali
amixto. Eius enim fimi nigredo non mutatur, nec pix ab aqua aut uento corrumpitur Constat et subtilitatis ratio in exambnerem. Μeminit Galenus de philosophis contendemtib. num grauior esset aqua livo diciis archite tu veram Lignum an attulisse ratione, quae experimento sentiret. Aedepol rea
qua gra- die fecisseet Galenus, hane docuisset,s sciuit restauic dea
uiu . mons tio facilis: vas unum cui embolus conueniat, in lance appendito: idem impleto aqua, o quorum pondus masius erit, id maius esse pronuitabis. Stint autem quaedum liagna aqua graviora, quaedam leuiora, quonia multum in. terse assident, uelut buxus o fulix. Vasa aequa- Eadem ratione uasa aequalia faciemus, in eide embololia quomo- ad ungue conuenerint,ais id certius: aut fi liquida substando fi a nt. tia eadem in utros pari pondere contineatur. Liquido tu At liquidoru pondus eademensura dignoscitur,imo cr
908쪽
LIBER XIII. 839m ponderesumpto ex utros, mites in uasa si Bruti modo eo
corpora in singula vasa, plebiss aqua, inde aqga expena minadum. des messura aut pondere: cuius maior aqua fuerit , corpurid grauius est . t aquatis ponderib. corpora aquas aquae mensuras superaddito,i cuius aqua altius exuberat, corapus id erit leuius. Multipliciter uero errare eontinget, si sapitanter expendas aut quia uas exugit aquam,uel quia circulus superior aquae,maxime in uitro uis fallit. Vel quo rvam aquae pars perit in alterius experi mento taeda et i unt subtilioris inuetionis, quae usu ris uota Sie eorum eat: uelut A berbas o linia caterus eiusmodi, quantu elee podus quo
irreti terret aeserue cathreat metiri voluerit: cinere earuomodo ha-
ipsis berbas aut ligna copara, ex iuxta proportione ponde beatur. ris, iudica Bajcies quaena herba humiaior,aut siccior De Herbarum fit. Sut uelut Nicolaus Cusa docet arena certi poderis, natura. o aquil miscet: inde adulta herba seca arena quata fit exaptor, zais hac omnia coiecti uralia,m quib. tamen aliquantuum erroris latet. Eode modo uini herculei lapidis in lan Magnetis te explorabis ferro est arena, aequis ponderibus altrinsecus uires qua
positis, inde suppoctito lapide ipso ferro, er arena ex altera tae sint. parte, donec rursus in aquilibrio consistant. Sed cui diui
talia non absoluta ratione experimenti constant. aedam cum minima set, ob frequente usum ut aqua ianon debent, uelut id quod ferentes aqua in uasis tabella ina iissis delat
ponunt,ut non Ufundatur. Cum enim aqua eleuatur ut es non esium
fundatur, tabula naturae lege quod leuior sit, licet inferius dat . iacea ascendit: quamobre limbo uasis, quod superior sit, occurrit ante aqua ipsam, unde repercussa aquam redueit: nec effundi potest, nise cum adeo tabula eleuatur, ut inter iseisi sei. ipsam e limbum uasis aqua media flaut. tius ex minimis nae noctαI Imiora.esi essem in Scotia animaduerti,piscisi quor dum centu
909쪽
8 o DE RERUM VARIETATE, Dimas noctu pranarum in star lucere: cum autem asseruas fem, post quindecim dies evanuit nitor ille: non evanescit in cicendula,nρ in ligno, quoniam in spina causa est nitor, in ligno candor, in animali lux e tribus igitur ratiorubur splendent, quae in nodie splendent ,sed nitor non sufficere Omnia quq uidet wr, uoniamspecula noctesplenderent. Igitur aquasi lucem ha- fiat, quae noctvsplendeat, breui necesse est,ut hebetescat: bet mouen talia uviem contemplatione dignasunt, nam lucem Demotur, tu esse impossibile est. Ob id solum lucent, astra, ignis, a. qua,er quae in animalibus partes,uelut oeuli.In huiuscemodi exercete se conuenit, uelut ex illud Ioachimi Forto, cur Nola filo nola filo tenui circundata facile frangatur es tam exigua
circundata re, tant- recipitur detrimenti. Dum enim pulsatur, trea
facile fran- mulum motum σὴcit, de quo iam toties dictum est, atquegitur. ideo non cum his colluctatur, quod molle est, sed partes metalli inuicem quae durae sunt: uelut o de fune, quae cutalias docuimus) mane frangitur, non a manu, sed a fune. Iodus deis Et illud cur ferentes pondus in medio longioris ligni, te.
tum a duo- uiussentiunt,qurim fit breuius cum tamenti m longitu, bus longio do pondus adhciat. Eis ab uno feratur, tanto grauius uiare ligno cur deatur quanto longius lignum fuerit. Cassa est, quoniam Ieuius. 'Aiturmam si refluni maneat secus contingit: inflexum uero maiorem spatulae partem occupa unde quaelibet pars minus uocitur. Alia vero ad prauos usus dirigi solent, uessi sillorum Iut Millorum imitatio, quae t gypso diluto, aut fulphure
imitatio. lique acto, aut feta equisa trusponitur: haee minima a magnorum sepe malorum causae, ridicula er minima, uelut Gallinae mendicos Aegyptios qui in noctris uagantur region b. PLquomo do linas,anate anseres, cuniculos hamosubfurari, dum statasne strepi- tim trahunt nes enim concutiendo, aut uocefurtu prodeo
910쪽
LIBER X I I I. 8 ibi non indigent cane Belgico, eum set in unoquosgenere sua commoda pauperibus. Traducta est haec niuentio a pia scibus ad aues. Sed ea similitudine diuites cita habeant Lem uarii. pro liciis plumam, lanam, fericum ossi pium: pauperes habent fagi folia antequa pluat collesa, ut monticula in nos tris regionibus i tiphae lanuginem, cuius rei nulla maior est copia. Et ni Scotia uidisse me memini herbam iunco sis
lem, quae gossipio quid imite ferebat. id igitur prohibet ex his fieri sedios ut enim eo modi sint a salubre molatissicca frigida,o quae facile concalescat, a calorem reothneat,materia ex qua letii fiunt esse aebet. Lecti memoria ad alium figm cationem me transtulit. Lecti ex
t pro iter agentibus, pro militibus, duae arcae quae le- arcis.ctum continent: nam parte altera arcae sensim declinant, velut sepulchra, posteriore qua altior est rectasunt stimantur ea parte e regione altera alteri tanto interuallo quanta est longitudo, haec autem maior paulo hominis ultitudine ' partes autem A B a C D tabulis constant,quae cardmb. infident, mobiles sunt,
o reliqua parte uncinis iuntiguntur uicissim alteri arcae,
ais itaspondae lecti constitu,
untur: in altera earum sub tu, bula, exempli gratia, AB tas bellae tenues ferreis nodis ilin, Hae latent, quae ut explicatae fuerint pro logitudinesua ad reliqua arca perueniunt, illi uncinis iurautur, ais ita pars lecti inferior constituitur, cui