Legis Romanae Wisigothorum : fragmenta ex codice palimpsesto sanctae legionensis ecclesiae

122쪽

CODICIS THEODOSIANI LIBER VII

nominis noAtri SinguliS quibusque dignitatibus cet tum locum meritumque praescripSit. Si quis is itur indebituin Sibi locum usurpaverit, nulla sc ignoratione descindat. Sitque Plane sacrilcetii reus qui di Vina praecepta neglexerit. Dara XII Kalendas Junias Mediolani Richo

mere Ot Clearcho Consulibus Intevsvctitatio. Si quis praesumpserit quam non meruerit a princiPQ dignitatem, sacrilegii reus habeatur .

EXPLICIT CODICIS THEODOSIANI a LIBER VI. INCIPIT CODICIS THEODOSIANI . LIBER VII TITULUS I DE RE MILITARI δί de siis qui 'Daedas cum latronibus dividen0 .

I) IMPERATOR CONSTANTINLS AUGUSTUS ET CΛESAR. Si quis cum si harbaris scelerata factione facultatem depraedationis in romanos dederit, vest ui quis alio modo factam cliviserit, vivus comburatur. Data IV Kalendas Maias Seu ro et Rutino Consulibus. Interpretatio. Si quis cum quibuslibet hostibus praedas egCrit, aut praesdam cum praedonibus diviserit, incendio Concrometur.

EXPLIClT CODICIS THEODOSIANI 7 LIBER VIL INCIPIT CODICIS THEODO SlANl 3 LIBER VIII TITULUS I. DE TABULARIIS LOGOGRAPHIS ET CENSUALIBUS. r) Iu

PERATORES ARCADIUS ET HONOR1US AUGUSTI HADRIANO PRAEFECTO DRAETOR 1o. Generali lege Sancimus ut sive solidi A provinciis sive singulis Civitatibus nec Asarii fuerint tabularii, liberi ho mines ordinentur, neque ulli deinc pA ad hoc officium patescat aditus qui sit obnoxius servituti; sed et si quis dominorum Actrvum suum sive Coloniam chartas piablicas agere PermiSerit, conSOn-SIam enim non ignorantiam volumus obligata, ipsum quidem in quantum interfuerit publicae uti h tati, pro rAtio in iis quae Servo sive colono agente tractata Sunt, obnoxiurn. Attineri; Ser 'um autem Competentibus affectum verberibus iis o addici in praOteritum 'raoque decernimus; cura dominorum praeSentari eos qui ratiocinia tractaVerint, quorum interfuit Seqmtur laxius pag. 012

que multis in codicibus eXulant. Hnensi a. d. : Codicis Thsodosiavi. Haenesi adn.: Codicis Theodosiavi. Haenei omisit verba, hac rubrica, ungiis comprehenSa, ideo quia ea non reperit in codicilius quos inspe erat, ut eae ejus sit Entio insertur. Sed quoniam hoc titulo de praedonibus magis quam cle re militari agitur, Correctior in credimus Palimpsesti rubrigam.

123쪽

THIOD

124쪽

ab initio providere, ne PubliciS actibus privata servitia immiscerentur, ut temporis sui qui que rationem positus in quaestione deproinat. Data VIII Kalendas Aprilis Mediolano Vincentio et bravitta ConStilibus Interpratatio. Sive in Solida provincia sive per singulas civitates tabularii fuerint ordi nati, hoc cst qui rationes publicas tractant. ingenui a provincialibus ordinentur; coloni vel servi ad hoc ossicium nullatenus admittantur, quia quibus fides publica committenda est, tales eligi desbebunt de quibus querela esse non Possit; quod si dominus colonum Vel Seoum suum tabularium ess' conSCnSerit, pro consensu dominus hac mulcta seriatur, ut si quid L colonus ille vel servus detrimenti admiserit, hoc dominus sine mora restituat Colonus ille vel servus v rberatus fisci viribus addicatur.

TIT. 11. DE CURSU PUBLICO ANGARIIS ET PARANGA RES. tr) IMPERATOREs

ARCADIUR ET HONOR HIS A GESTI MESSALAE PRAEFECTO PRAETORIO. Si quis9iam paraveredum aut parangariam non OStenSa evectione, qUaC tamen pro publica facta Sit ne ESsitates, praCRumpserit. periculo curatoris SiVe desera Soris Vel principaliu 'n civitatum ad ordinarium iudicem diri natur, singulas libras auri per singulos paraveredos vel parangarias fisci viribus illaturus, qua in parist si re tor provinciae atque offcium eius colluctium praebere voluerit, duplum ex suis bonis noverit exigendum. Data XV Kalendas Decembres Stilicone et Aureliano Consulibus. Haec lex δ interpretatione non indiget.

NUS VALENΤINIANUS ET TI1EOD 1LS AUGUSTI AD PR1NCIPIUM PRAEFECTI AM PRAETORIO. Solis die, quem dominicurn rite dixere maiores, omnium omnino litium negotiorum ConVentionumque quiescat intentio; debitum publicum privatumque nullus emagitet, ne apud ipsos quidΘm arbitros vel a iudiciis flagitatos vel sponte delectos ulla sit agnitio iurgiorum; et non modo notabilis verum etiam sacrilegus iudicetur qui a sanctae religionis instituto ritu S quitur irrius pag.

126쪽

CODICIS THEODOSIANI LIUER VIIIsave 3 deflexerit. Proposita III Nonas Novembress Aquileiae, accepta VIII Kalendas Decembres Romae Honorio noStro Datre et Ebodio viro clarissimo Consulibus. Intersu Elatio. Die solis, qui dominicus merito dicitur, omnium hominum acti O co quiescat; ita ut nec privatum nec publicum dehitum requiratur. Nulla iudicia neque publiea neque privata fiant, quod qui non observaverit reus sacrilegii teneatur.

TIT. IV. NE QUID PUBLICAE LAETITIAE NUNTII EX DESCRIPTIONE VEL

AB INVITlS ACCIPIANT. 1J ID RATOREA VALENT11K1ANUS ET THEODOSIUS AUGUSTIII vE TATIANE CHARI SINE 3. Legem nostram, qua nihil ab invitis provincialibus gratulationis nomine exigendum esse decrevimus, volumus custodiri. Data V Kalendas Maias Mediolano, Timasio et Promoto Consulibus IntEx DTEtatio. Quando gaudia Publica nuntiantur, nihil invitis provincialibus gratulationis nomine EXi AtUr.

PRAEFECTUM URBIS. Donatio sive directa Sit, sive montis causa instituta, sive conditionibus faciendi aut non faciendi suspensa, Sive CX aliquo notato tempore promissa, sive animo dantium accipientiumque Sententiis, quantum iuS Sinit, cognominata, sub hac fieri debet Ohservatione ut quas leges indulgent actiones conditioneSque ' continent; his tu' penitias cognitis vel recipiantur, si complacitae sunt, Vel rejiciantur si sunt ri Olestae; ita ut minorum deses fores, si per eos donationum conditio neglecta eSt, rei amiSSae Periculum praestent. g 1. In conscribendis autern donationibus nomen donatoriS ius ac rem notari oportet, neque id occulte aut per imperitos aut privatim. Sed aut tabula aut quodcumque aliud materiae temptis dabit, vel ab ipso vel ab eo qUeni sorS ministraVerit, ScientibUS pi Urimis, Praescribatur. g 2. Et corporalis traditio subsequatur, ad eXcludendam Vim atque irruptionem, advocata vicinitate omnibusque arbitris adhibitis, quorum postea side Probabitur donatam rem, si est mobilis, ex voluntate traditam donatoris; vel si immobilis abscessu donantis novo domino patefactam, actis etiam anne tendis quae apud iudices Vel magistratus conficienda sunt SMuisurtextus ἴκ. 959

128쪽

CODICIS THEODOSIANI LIBER VIII 95 Data III Nonas Februarias Romae Sabino et Rufino Consulibus. InterpPetatio. Donatio aut directa est aut mortis causa conscribitur; donatio directa est, ubi in Praesenti reS donata traditur, mortis causa donatio est, ubi donator dum adviverit rem, quam donat, Sihi reseruat s rihens: si prius mortuus fuero quam tu, rCS mea ad te Perveniat, ut PCStea ad illum, cui donat, non ad haeredes donatoris res donata perveniat. Quod si Prius moriatiar Ciri reS mortis causa donata esst, res in iure permaneat donatoris. Est et alia

donatio, ubi donator obligat illum eui donas, ut aliquid faciat aut non faciat, id est, si aliquid iubeat heri quod impossibile iudicetur, aut quod honestati contrarium videatur, aut Si id ordinet iteri quod honestum est et possit ina pleri; quia tunc infirmatur donatio quando conditiones honostatis possibiles impletae non scierint; nani si inhonestae et impossibiles conditiones ponantur, remotis conditionibus firma donatio est. Item et alia in qua sibi donator certum temPUS PORS'SSioni S reSemat, quae tamen O mes donationes superius Comprehensae, Si modum CXCeSSerint, lege conScriptum, Unde 'ossint certae personae des immodica donatione proponere, hoc sest, si quartam sibi facultatis suaci iste i donator non reservaverit, non valebunt. S'd praeterea illa donatio contra legem eSt, si quis rem in lito positam quae repetitur aut recto Ordine donet, aut Conditionem Contra bonos inores, lioc est, causam cuiuslibQt criminis donator

in donatione conscribat; minoribus vero si quid fuerit per donationem a quocumque oblatum SiVE QOllatum, tutoreR vel curatores eorum dehent studere, nequid firmitati donationis desit; quod Si eorum negligentia donatio ad effectum perducta non fuerit, ad eorum dispendium pertinebit, ita ut quidquid minores de donationes perdiderint, tutores vel curatores illis de ProPria facultate restituant: in conscribendis autem donationibus hic ordo servandus est

130쪽

CODICIS THEODORIANI LIBER VIII esui donatio nomen Prius contineat donatoris vel illius cui donatur, deinde res, quae donantur, SIVE in agris sive in mancipiis sive in quibuslibest rebus atques eorporibus, nominatim in donatione conscribendae Sunt non occulte sed publice, non privatim vEt secrete sed aut in tabulis aut in chartis aut ubicumque legatur facta donatio. Quam tamen donationem, si literas noVit donator, ipse Subscribat; Si vero ignorat, praesentibus plurimis eligat, qui Pro ipso subscribat, et hanc ipsam donationem Ct gQStorum solemnitas et corporalis traditio subsequatur; ita ut si mobilia donantur praCSentibus Plurimis tradantur. Si vero ager vel domus donatur, quod commoveri non Pot St, ut inde donator abscedat et novo domino pnteat res donata; si tamen sibi de his robuS LINUm fructum donator non reservaverit, gesta vero donationum aut apud iudicem aut apud curiam alleganda sunt. a) IMPERAἹoRES HONORIUS ET THEODosius Ausus i Mo XIO PRAEFECTO PRAETORIO. Le ges at nobis paulo ante latae cetera quidem cautio necessaria nobis admodum Visa eSt, Sublata vero x donationibus species traditionis quam olim retentio usus ructu induXerat, non Sine magna ratione desiclyrata est, quum observationem iuris contrahere potius qua Am ProPagare debeamus, ideoque ius pristinum renovamus ut quisquis rem aliquam donando Vel in dotem dando usum fructum Eius retinuerit, etiamsi stipolatus non fuerit eam continuo tradidisse credatur, nec quid amplius requiratur, quo magis videatur facta traditio: sesd omni modo idem sit in his causis uRum fructum retinere quod traderes. Data a Idus Martias Constantinopoli Domino nostro Honorio A et Constantio s Consulibus Interpretatio. Ouicumque de rebus propriis, servato usuis ictu, cuilibet aliquid qua cumque donatione contulerit, vel in dotem des ierit et sibi usumfructum reser VEt, reni tradidisseCORI OSCitur, quia reservatio usufructus, etiamsi stipulatio inserta non fuerit, Pro traditione

ΤΙΤ VI. - DE REUO CANDIS DONATIONIBUS. I) IMPERATORES CONSTANTIN