Legis Romanae Wisigothorum : fragmenta ex codice palimpsesto sanctae legionensis ecclesiae

141쪽

TIMO D

142쪽

CODICIS THEODOSIANI LIBER VIII

Sanes siquid I extraneorum donatione vel numere filiis in familia positis facultates accesserit, vel alii parenteS quam qui supra memorati sunt contulerint, id totum patribus aecquiratur ut faciendi EX hoc quod Voluerint habeant potestatem. IMPERATORES ARCADIUS EΥ HONORI Us η AD FLORENTIuM ΡRAEFECTUM 3. Quidquid avus, aVia, PraVUS, Promia; ΠUPOti, nepti, pronepoti, pronepti cuiuslihet tituli largitate con tulerint, id eSt, teStamento fideicommisso legato codicillo donatione vel etiam intestati su stesssione pater filio filiaeve integra illibataque custodiat, ut vend ro, donare, relinquere alteri aut Obligare non POSSit ut quemadmodum ipse stiper his licentiam totius potestatis amittit, ita 6, defuncto eo, filio filiaeve praecipua Computentur nec ab illis qui ex Patre Sunt conSortibus vindicentur. Supplicandi etiam in futurum contra haec licρntiam summoVemUS i et CCtera. Data Idibus Octobribus Mediolano Olybrio est Prohino Consulibus Into Dprotatio. Ouidquid ad nepotes vel pronepotes, avorum Vel aviarUm maternHrtim munere vel ex s testamento Vel Succession aut qualibet scriptura devenorit, id praecipuum, hoc est, proprium post patris obitum Vindicabunt, nctque in cohaΘredum Communione mittendum est si quod avorum eXPreSSi S nominatisque personis maternorum fuerit largitate collatum. 5) IMPERATORES THEODORIUS ET UALENTIN1ANUS AUGUSTI AD SENATUM URIUS ROMAE.ΡΟΕΤ ALIA 7. Si uxor intestata desecerit superstitibus communibus filiis in patria potestate degentibus, utitur maritus Prisco henelitrio iuriS ad legum, circa usumfructum retinendum, quamdiu filii in potestate consistunt, aut in praehenda filiis libertate circa trientem sibi ex Constantinianae legis benesticio Conquirendum. ς I. Si vero, viva matre, emancipati sunt filii, tunc demum quia omni commodo destituitur

pater, nec retinet usumlaui tum, viriles ei inter filios seu ianus Seu plures sunt usuSfructus tribuimus PortionCS.ς a. Si vero mulier moriens alios ex siliis emancipatos a patre, alios in patria pol State dimiserit, in casu dispari utitur maritus me cur ferius 'ag. Oa9

144쪽

CODICIS THEODOSIANI LIBER VIII

desin iaci beneficio quod casui utrique praescribimus, id est circa eorum quidem portionem quos adhue in Sacris rotinet, usumfructum ex legum auctoritate retinebit. Et praemium debitae quum Volet emanCipationis aCCipiet, in eorum vero parte quos exisse de potestate, viva matre, constitorii, usumi ruchiam Virilis inter eos forsionis secundum praescripta percipiet in nepotibus etiam Vel neptibus hoc observandum esse censemus ut Inaritus qui uXore mortua non exstantibus filiis Cum solis nepotibus vel neptibus ex hac lege ad emolumentum vocandus est Si unUS Vel Unct pluresquct nepotess ex silici uno vel pluribus qui in potestate dese Erunt procreati Sunt, hoc iure utatur quos de filiis constitutum est; nam licet hoc novum praesenR lpX constituat in nepotihus, non est tamen ab ro ut in hoc CBSU deteriores eSSe nepotibus filii non sinantur; habeat igitur avus veniens cum nepotibus in potestate durantibuSusumfructum bonorum OmniUm quRe ex defunctae a Viae flaccessione delata sunt, quum V ro iis quoque libertatem emancipatione largitur similiter et ab ipsis sicut de filiis constitutum est trientem pro praemio manumit Sionis Accipiat, vel Si eae pluribus alteros manumittit alistros retin pt in patre manumiSSOrum trientem ex sZrte Vero in potestate manentium retineRt Usu-sructum. Quod si nepotes sint neptesve aut eX emancipato filio aut ex filia procreati, aut ab ipso in sacris, avia Vivente, dimissi, idem avus Virilis cum ipsis portionis habent usta fructum. Si vero ex nepotihus neptibusve, tempore quo in aviae Successionem vocantur alii in avi sunt potestate, id est, mariti defuncti, alii sti: iuris sint circa Personam quidem eorum qui in Potostate Consistunt, et in Usus ruetta consequendo et in triente ex emancipationis praOmio conquiron do, ratio supra dicta servetur; in his vero qui sui iuris sunt, facultas capiendi usufructus virilis inter mequitur textus 'M. Ir33

146쪽

CODICIS THEODOSIANI LIBER VIII eos portionis habeatur. Eadem autem et de pronepotibus S uS utriusque Sancimus, manente definitione quae de singulis sancita est si filii sint pariter ac nepotes: et cetera. Data VII Kalendas Novembres Ravenna, Dominis Nostris Theodosio XII et Valesntiniano II Consulibus Inictvsvetatio. UXor si superstite marito defecerit, et omnes filios in potestate patris dimiserit, pater de maternis filiorum bonis usustuctum habeat usque ad illud tempus quod lex novella constituit. Quod si Post matris obitum filios vel filium pater emancipaverit, de eorum portionibus, quos liberos facit, trientem a filiis pro collata libertate percipiat, iuri suo perpetuo vindicandum. Quod si superstite matre pater silium vel filios emancipaverit, quia non potest, matre viva, de filiorum Portionibus vindicare tertiam portionem 3 nct esse erit post ma tris obitum, Si Superstes pater suerit, singulis emancipatis filiis virilem, id est, de uno mediam, de duobus tertiam, de tribus quartam percipiat portionem in usu ructum quod usque AdViXerit possidendam. Quod si aliqui filii, Viva matre, a patre eman i pati fuerint, et aliqui sortaSSe non

fuerint circa EmancipatoS, et s non emancipatos, eadem quae Superius ComprehenSa est a patre forma servetur. Quod si, mortua uxore, filii non fuerint, et nepotes vel neptes Ex filiis avus paternus habuerit, qui omnes in avi potestate consistunt, eadem quae siliis et circa nepotes in omnibus sorma servetur. At Vero Si aliquos ex ipsi S nepotibus avus emancipare Voluerit, tertiam similiter sicut est de filiorum partibus accipiat portionem Nam et de pronepotibus similiter observata lex iSta constituit. 6) IIDEM ALGURTI AD SENATV11 . Si sine sitis st unus vel una moriatur a filiis et super stitem fratrem vel fratres, Sororem vel sorores et patrem relinquat, sive is emancipatuS Sive in potestate defecerit, eius portionem quam ex bonis maternis Vel unde 7 iure quaesiverit pater, sine dubio consequatur iugi dominio Gegiustur isxtus pag. 115

Haenia scribit: VIII.

148쪽

CODICIS THEODORIANI LIBER VIII

possidendam. Quod Si nover m Superduxerit, ea quidem quae filius defunctus extrinse 5 a quisierat, sibi habeat Pater perpetuo iure dominii possideat; honorum vero ex matris patrimonio filio qui destinctuS est quaesitorum solum usiafructum retinente, ad alios filios ex eodem matrimonio natOS, POSt eius obitum proprietate reditura; et si ante mortem filii domum secun-

exstantibus liberis adhuc positi in potestate des perint, portionis eorum totius Solum uSustuCtum morientis reicinisti β; nepotibus, id est, desiuncti filiis proprietate servata. Si vero nopotes t pore mortis maternae extra uvi Sint potestλtem, ipsi illico in patris sui matrisve successionem vocentur: et cetera. Data VIII idus Novembres Ravonna, Theodosio 7 et Valentiniano 3 Augetistis Consolibus. Interpretatio. Si, amiSSa matre, patre superstite, unus vel una de filiis si vo emancipatus sive non emaneipatus Sine filiis moriatur, pater mortuo filio in totam illius portionem iuro succedit. Quod si aliam UXOrem duxerit, haec quae de maternis bonis mortuus tilius d relicuit, pnter usus ructuario tantUm ordine POSSidebit, post eius obitum ad fratres mortui ex codum matrimonio natos, quod illC de maternis bonis habuit, revertatur; aliunde vero tilioqui nioritur, acquisita, in proprietate patria residebunt. Quod si filius Vest tilia, vivo patre, habentes filios moriantur, pater res nepotum stetit filiorum iure usust ictuario retinebit. Si vero hi qui moriuntur emancipatus vel emancipata moriantur, in portionibus eorum in integrum filii sui sine ulla avi potostate succedAnt.

TIT. X. DE BONIS QUAE FILIIS FAMILIAS EX MATRIMONIO A COUIRUN

TUR. IJ IMPERATOR A THEODOSIUS ET VALENTINIANUS AUGUSTI AD SENATUM. POST ALIA.Quum venerandae leges vetuerint patribus iuro potes- Sequitur textas fag. D 72

150쪽

CODICIS THEODORIANI LIBER UIIII ITtatis acquiri, quidquid eorum filiis avus, avia proavus proauia a linea materna venientes quocumque titulo ContuliSSent, hoc quoque convenit observari, ut quidquid uxor marito non emancipato, vel marituS UXOri in potestate positae quocumque titulo vel iure contulerit, sive transmiserit, hoc patri nullaterius aCquiratur; atque ideo in eius tantum cui delatum est iure durabit et cestpra. Data VIII Idus Novembres Ravennae, Dominis Nostris Theodosio XII et Valentiniano II Augustis Consulibus. In fors retatio. Sicut id quod avus vel avia materna nepotibus pronepotibus, Prout is in patris poteState donaverint, patri non acquiritur, ita et quidquid maritias uxori vel uxor marito in patris poteState positis donaverint aut tesstamento dimiserint, id ad patris dominium minime pertinebit; sed hoc si hi filii ad intesgrum vindicabutit

EXPLICIT CODICIS THEODOSIANI a LIBER VIII. INCIPIT CODICIS THEODO SIANI LIBER IX TITULUS. I. DE ACCUSATIONIBUS ET INSCRIPTIONIBUS. 1 ΙMPEDATO

CONSTANTINLS ALGESTUS AD OCTAVIANUM COMITEM HISPANIARUM. Quicumque clarissimaρ dignitatis virginem rapuerit, sines aliquos invaserit, vel in aliqua culpa seu crimine fuerit deprehensus, Statim intra provinciam in qua facinus perpetravit, publicis legibus subiugetur; neque supctr 'ius Domine ad Acientiam noStram reseratiar, nec fori praescriptione utatur; omnem enim honorem reatus excludit, quum criminalis causa et non Civilis res Vel peetaniaria movea tur. Data pridie Nonas De ymbres Sardi aes, accepta quinto Nonas Martias Corduba Galli cano et Rosso Consulibus. InlausPalatio. Quicumque damnabile vol puniendum legibus crimen admiserit, non se dicat in foro suo, id est in loco ubi habitat, debere pulsari, sed ubi crimen admissum est ab eius loci iudicibus vincliCetur; nec de eius Persona ad princi Pem reserutur. I) Ι1DEM AUGUSTUS AD AGRrcoi ANUM. Ouum ius evidens atque manifestum Sit, ut inteStandi s criminis pi lici facultatem non nisi ex cersis causis metu res habeant Sequitur textua pag. 1 I9J