Legis Romanae Wisigothorum : fragmenta ex codice palimpsesto sanctae legionensis ecclesiae

292쪽

NOVELLARUM DIVI THEODOSII LIBER Ia59 tui culminis admittentes, non Aegyptiis Solis, nec de Nili tantum alluvionibus loquimur, sed quod salubre est, orbi terrHriim atque omnibUS Provinciis promulgamus. EI ea, quae per alluvionem posseSSOribUS AC UiruΠtur, neque Eb aerario vendi, neque a quolibet prii, nec separatim censeri Vel sunctiones eXigi, hae perpetuo lege valitura sancimus, ne vel Uluvionum ignorare vitia vel rem nOX iam pOSSCSSoribus Videamur indicere. β 3. Similiter nec ea quidem, quae paludibus antea vel pascui S Videbantur adscripta, ssumillius ac laboribus poSSeSSCrum nunc ad frugum sertilitatem translata Sunt, Vel vendi, vel poti, vest qUaSi sertili A separatim censeri, vel iunctiones evisti concedimus; ino doleant diligentes, operam Suana astri dediSSe culturae, nec diligentiam suam sibi damnosaria intelligant. φ 4. Huius le is tomeratorcts quinque librariun auri Condesinnatione Coerceri decernimus. Inter quos habendam est ossicium quoque tuae sedis excelsae, si aliquid hujus modi suggesserit disponendum, vel Si preceS iustruxerit potitoris, Cyre, parenS cariSSi me atque aman

g 5. LI scris itaque et magnision auctoritas tua, suggestione tui culminis, hac dispositione non admissa tantum, Sed etiam collaudam, ', legem haust edicti propositis ad omnium notitiam perferri praecipiat. Data XI Kal. Oct., Constantinopoli, Valentiniano A. U. et Anatolio

V. C. COSS.

Intors Delcttio. Hac logo censitum a est, ut, si fluviuS alveum suum paulatim in aliam partem contulerit, terram illi ac lintrat, cuius finibus spatium terrae dignciscitur contulisse Quam rem beneficio aquae possessoribus acquisitam nullus velut fiscalem audeat vindicare cui rei tributum nullus adiiciat. Si quis etiam paludes suo studio deriυaverit et ad usum ferti litatis adduXerit, similiter hoc is, qui excoluit, sine censu perpetuo iure posSideat, neque qui S-

quam hoc audeat a nostra munificentia postularct.

ΤΙΤ. XI. - DE BONIS DECURIONUM RT DE NATURALIBUS FILIIS EORUM IN CURIAM MITTENDIS HEREDIBUSQUE SCRIBENDIS . Gιquitur laxixstast. 2679

294쪽

NOVELLARUM DIVI THEODOSII LIBER I

I) IMpp THEODOSIUS ET VALENTINIANUS AA. APOLLONio PRAEFECΤo PRAETOR Io. Nulla prolessione VirtutiS i UllRque re alia Potius homines Deo quam prona liberalitate iunguntur. Nam quum benesciorum fonti s y genus amplificetur humanum, clivinam henevolentiam nobis credimuS obligari, unde Spes tota vicissitudinis exspectatur. Quod si quis bene de semesritum laedat, amore Omnixam, quem liberalitas meruit, communi necesse est odio condemnetur ingratIS g 1. Huius iniquissimae rei acerbitate commotam celsitudinem tuam a nobis renaedi uni po tulasse, praeSenS Suguratio ' cleClaravit. Multi Enina saepe nullam trahentes Sorte maiorum

decurionatus originem, Sua Sponte liberalique sententia pietatis quoddam insigne duXerunt, magnificis patriam numeribus beneficiisque donare; alii, quum exstruendi publici Operis nullaeis necessitas immineret, diversis eam Aedificiorum ornatibus extulerunt. Id augendae patriae desiderium, maxinais laudibus ac Pr coniis esserendum, alios curialibus oneribus, alios discussionum laquctis implica 'it. Et quod ultra omnem indignationem est, rationem liberalitatis suae dare cogitur, qui luxuriae non dedisset. Ouod nisi provida dispositione curetur, quom quisque a orit tam Sui Suaeque utilitatis ignarus, qui vel in operibus constituendis A largitatem exercere velit, Cui discussor immineat, Vel in conferendo aliquo munere gloriami, quum id, quod munus lucrat, in ipit esse iam debitumῖ Qui domum ii qui s sic patriam suam diligant, ut, quum frui liceat ope idus otiosis, laetura patrimonii sui sollicitam redimant egestatem λβ 2. Ouapropter ipsis civitatibus potissimum consulentes, quibus suorum CiVium heneVO- lentiam nolumus interclusam, huius alternae legis saluberrima ratione decernimus, Ut, Si quis sua sponte nullique eius modi oneri subditus in qualibet civitate per Se alteriusve personam quodcumque munus ediderit vel honorem gesserit, nullum ex voluntaria largitate vel praeiudicium sui status incurrat vel discussi iis ratio in iis Sequitur totus pag. 263

296쪽

NOVELLARUΜ DIVI THEODOSII LIBER I263obligetur. Hoc enim 'scis, qmum ex uoluutate praebeatur, quod, si necessitas immineat, evitetur, nec eratos suae circa patriam benevolentiae posuitebit, nec excusatio relinquetur ingratis.

v Ii rim Augusti Apollonio Ps P . g t Me nisi nus quippe, nucter emissa lege dipali portionem quartam de facti itatibus curialium

fati m mus impleutium eo qualibet novissima voluntate, Dei ab intestato etiam, ad quemcunque, praeferquam Si adflios deseruu Iur, curiarum depulasse corporibus Sed militi tanquam corrumpenditosius statrimonii occasious castiam, uniuscujusque resi sibi particulam vindicauiis adeo totas dilacerans facultates: ut, dum parti stibus resistarem ostum nocere cupiant, sua quoqus jura praecipitent. st P. seuorum nimiam licentiam 'rovida difflositione fretian es, ipsis quidem curialibus occupandi sua auctoritate res quoi tui costium denegamus, optionem vero da uits heredi, ad gitent Bel ab intestato, vel ea postrema voluntato directis, vel si icomissariis verbis decurrit hereditas, utrum aestimario leni V inrtas partis curias Nolit offerre, an onine latrimomum, quod relictum est, in partes quatuor pro si a voluntreis dividere, ut, rebus totis in sortitum casumque deductis, vel curiae quadransis. vel heredi ac fdeicommissurio per universitatem dodraulis, electio ex sortis conditione coultu est. Ita scilicet et praefasi successores si curia proluiscui re sit dominii liberabuntur incommodo Naturale quippe vitiatin est integligi quod com nuuifer possidetur, titque se nihil habere, qui noutolum habeat arbitretur. Deviqus suam quoquo starimn corrumpi patitur, dum insidet alienae. s. Sed ubi quarta flans bouorum mortui curiae debet oferri, immobiles quidem res, quae nestate re facile possunt, nec quicquam, si diu eutur, o iciunt, stib adspectu etiam curialium aesti

mari dividique concedimus: mobiles autem res vel se moventes, vel instrumenta vel si quid etiam in lutius modi iure consistit *, in medium proferri divulgarique non Patimur, sed iuratiSSUcceSSoribus, quum apud se diligenter aestimaverint, quae quantique sint pretii facultates, credi oportere decernimus. Quid enim tam durum tamque inhumanum eSt, quam publicatione pompa lue renuin familiaritim et paupertatis detegi vilitatem, Et invidiaci patero divitias λ In exigendis vero debitis si prestium, quod pro quarta parte actionum CuriRe Competit, SUCCCSSO-reS praeStare noluerint, cautionibus iurata fide prolatis in medium unusquisque a debitoribus convenientem Sibi exigat portionem: eque diuerso aes alienum, si cui defunctus suerat obligatus . tam iidem Successores. quam J curia pro sua Sorte restituere compellRntur.

ς 4. Ouod si praedicti μ successores se sacramento Crediderint excusandos S, tum Vero ad Similitudinem rerum immobili uin Giligentior curialibus omnium rei uiri indago praebebitur Scilicet ut universis rarortui facultatibus is aperto propositis, vel aestimatio rerum vel diVisio, prout SucceSSores et 'gerint, sub praesentia curialium celebret tr. 5. In omnibus autem casibus, ubi quarta pars curiae competit, transactiones interpositas firmas illibatasque manere decernimUS. 6. Ad filiorum vero numerum, ad quos integras opeS Venire CenSuimVS, filium, nepotem, Pronepotem, patrem avum et proavum, ad virilis sexus originem pertinentes, etsi alieni sint curia, iubemus adiungi, ut has quoque personas ex ultima voluntate vel ab intestato delapsae saCultates nullans partis imminutione decresCant. g Piliam qum etiam, neptem proneptemve principali eiuSdem civitatiS, unde Pater, QVuSVein ProuVuS orruntur, nuptam rerum vel ab int stato vel ex dispositione voluntatis ultimae quaeSitarum integrum nullaques Sequitur textus par. 263J

298쪽

NOVELLARUΜ DIVI THEODOSII LIBER I

g 8. Quod si post parentum obitum inveniantur innuptae vel viduae, impuberibus quidem

post tiansa tam Pubertatem, in alii S Vero, quae Pubertatem EXCESSerint, vel etiam in viduis post mortesm parenti S trie Unium dumtaXat Volumus exspectari, ut interim quarta portio sus-psensa vel apud eam, si in matrimonio curialis eiusdem civitatis fuerit collocata, pρrpetuo iure permanesat, vel si intra id temporis alienum eadem curia Sortiatur maritum, Penitrasve nupta non suesrit, memorata ParS curiae cum triennii tam urbanorum quam ruSti Corum praediorum dumtaxat fructibus addicatur; ita tamen, ut et optionis conditio in osserendis rebus quartae partis si Ue eius pretio, et Sacramenti tana de quantitate quam de aestimatione rerum naobilium deque actionibus inserendis δ excipiendisve, sicut in exfraneis ferSonis dictum est, ratio conservetur, ceteris Videlicet, quae Super hac re prolata constitutio continet, firmiter duraturis. ο 0 Sed et si mater mortui vel avia tempore, quo filius vel nepos moritur, in coniugio curialis inventa fuerit, nee ipsas quidem patimur quartae portionis Subire iacturam k IO Extraneum quin etiam heredem, propinquitati S qtiidem iure discretum, Curiae tamen eiusdem civitatis obnoXlum Supra dictae portionis dispendio liberamus. II. FEmincto Vctro Se i non hac in ratum provisione, scd illa insuper iuris adiectione comsulimus. Praecipimus namque, ut ad Similitudinem naturalium filiorum, quos decurionatus sorti paterna sententia dedicavit, filia quoque naturalis in matrimonium curialis adscita, Si tamen nulla patri eiuS Suppetat legitima soboles, idque Paterna ct Visum fuerit voluntati, et omnes res patrias donationis titulo consequatur, et heres scribatur ex integro ita tamen η,

Palimp.: si io) d desse) notauit ea quas partim alia notula. moa Bi enda, de larat. Hoc in locio Palimpsestus ad notam praecedentena refertur: V. siciti eatraneis in 'εrsonis si iob d esunt . Codici antiquiori, in hunc derivato, verba haeo defuisse conjicimus.

300쪽

NOVELLARUΜ DIVI THEODOSII LIBER Iais ut es parentum, quibUS quarta Pars Patrirnonii relinquenda est, et locorum, unde gener eligitur principalis, ad sormam nUper emi SSae constitutionis ratio conservefur Quid enim interest, utrum per filios. AU Per genero S ei Vitatum commodatibus consulatur λ Et Utrum novos lex faciat curiales, au foveat, quos invenitio 12. Aliam quoque de negotio Curiali caliginem suggestione tui culminis moti recenti in

iugationibus inutum, non humanis vel animalium cetisibus, neque mobilibus rebus iubemus indici, Cisi curiales non Sint, maiorCS ac POSterOS liberamus; Ut, Si patEr, AVUS Vel proavus filio, nepoti pronepotive vel siliae nepti proneptive nec interest, nuptae sint curialibus no vho postrema voluntate vel inter ViVOS etiam donatione quicquam de suis opilius largiatur, memoratae descriptionis cesset indictio: eque diverso, ut, si posteri ad maiores praedicta sibi consanguinitate devinctos praefatis tituliS SuAS conferant facultates, nullius accessione gravaminis huius modi lihesi alitas 3 oneretur. Ita enim necessariis sibi et coniunctis personis Sub libe rati talis appellatione debitum naturae persolvetur φ 13. Cuius auctoritatem iuris pariter valere Sancitaras, et si ab intestato sue edant praefati sibi penseris ordine sociati. Ex his enim SucceSSionibus maxime debiti Potius solutio, quam muneris oblatio CCi prohatur, quae, non largienti vas etiam dominis, ipsa propinquitatis serie

deseruntur. Ceteri vero licet qii Adam inter Se Cognation C iungantur, nunqNam tamen a curiali praedium sine praedicto onere lucrabuntur, nisi forte is, Cui lucro res ceSSerit, Eiusdem civita tis ordini sit Ohstrictus, qui, licet inter extrδne CS numeretur, VACUUm tam Cn ea functione, quod datum est, consequitur. Nam quum personae conditio usn mutetur ne rei quidem statum Convesnit immutari