장음표시 사용
322쪽
NOVELLARUM DIVI VALENTINIANI acts emisse poeniteat, qui ampliuS recepit ' quam ad pretium dederat, ne pctrctat sub tanta clade distracta libertRS g 1. Si quis sane harbaris venditionem prohibitam secerit, vel emtum ingenuum ad trans marina transtulerit, SCiat, SE sex alari uncias fisci viribus illaturum. g I. Quam Saluberrimam legem, Aeti, parens carissime a que amanti Ssime, illustris et
Romaes. Adelphio V. C. Coss. IntEPPTE latio. Hoc praecepit haec lex ut quicumque ingenui filios suos in qualibet necessitate Seu lamiS tempore Vendiderint, ipsa necessitates Compulsi, emtor si quinque solidos eniit, sex recipiat; si decem, duodecim solidos similiter recipiat, aut si amplius, se unctum scripturae 5 rationem augmentum pretii consequatur. Nam si huius modi personas aliquis ad
extraneas gestates aut tranSmarina loca transferre aut vendere si praesumserit ipse, qui hoc contra Statuta prRESUmSerit, sex auri uncias fisco se noverit illaturum.
TIT. XII DE EPISCOPALI IUDICIO, UT DE DIVERSIS NEGOTIIS. 1) IM
PERATOR VALENT IΝIANUS A. FIRMINO PRAEFECTO PRAETORIO ET PATRICIO. De episcopali iudicio diversorum saepe cauSatio est. NO Ultorius querela procedat, necesse CSt praesenti lege
sanciri. Itaque quum inter clericos iurgium vertitur, et ipsis litigatoribus convenit, habeat epis opus licentiam iudicandi, praeeunte tamen vinculo compromissi Ouod et 7 de laicis, si conRentiant. auctoritas inostra Perm ttit. Aliter eos iudices esse non patimur, nisi voluntas tu gantium interposita, sicut dieiuna est, Conditione praecedat, quoniam conStat, epiSCOPOS et presbyteros forum legibus non habere, nec de aliis causis, se undum Arcadii et Honorii diva lia constituta, quae Theodosianum corpus Ostendit, Praeter religionem, poSse cognOScere. Si ambo eiusdem officii litigatores nolint, vel alteruter quae β, agant publicis legibus et iure Communi; sin vero petitor laicus, seu in civili 9 Seqκitur uxtus tar. asi;
Quae abhinc, deperditis soliis, Palimpsestus remisit, ad g 18 usque huius Novellae protendebantur.3
324쪽
seu in o iminati causa, cuiusliber loci clericum, a versarium suum, si id magis eligat, per au'eso, statim Legi Anam in subsico judicio re ondere com Vas st 18. Si forse duorum fraediorum unus aeominus atque fossessor ex referis originariis et cogoris atro ad auerum rus asiquos homines ' Uria votansa es es o, dinatione transtulerit, ita id moeneae, ut, sive venditisne Seu donatione seu quotides a io modo ad diversog dominos res utraquere penerit, ManStator ori inis iure et Iimio revocari non liceat. indeco tina ess, auctoris facta conpelli, quae fro consi is Suo et tranam necessaria iudicavis, garum magis deceat ad eius re verentiam, quact illi Vi Sa sunt. inviolata Semata. g 19. Ouod autem antehac promulgata lege censuimus, amissae temPOrihus triecti artae sobolem priori domino non perire, id in argumentum trahi aperta definitione prohibemus scilicet, ut secundum testem ac Palla tum datam, sobolesm dividi censemus, quae de Origina rio sus epta fuerit alieno, Firmine, parenS carissime asque amantiSsime si Io: Ouare illustris et fraecelsa per multa a magnificentia tua hanc saluberrimam edictalem legem, etiam pendentibuS in foro negotiis profuturam, propositis vulgabit edictiS, ut, quanta nobis disponendae quietiS publicae cura sit, omnibus innotescat. Data XV Kal Mai. Romae, Horculano V. C. ConS. Interpretatio. Lex ista de diversis rebus multa constituit: sed inprimis de Clericis quod dictuna est, ut nisi pstr eo inpromissi vinculum iudicium episcopale non adeant, poSteriori lege Maiorani abrogatum est. De reliquis praecepit, ut siquis laicus clericum vel in civili seu in criminali negotio per auctoritatem judicis ad publicum provocaverit fulsatas sine dilatione respondeat. Episcopi etiam sive pro Pervasione rei Plicuius, Sive Pro quibuscumque graVibus iniuriis ad iudicium fuerint provo dati, lic t in criminalibus causis per aJ i una nulli liceat respon drre. Episcopis tamen et presbyteris linc lege pra 'statur, ut in talibus cnia AiS, misso procura tore, respondCant, sine dubio ut ad eos redeat sententia iudicati. In reliquis Vero criminalibus
CaUSi S, Ubi dct Scelere persona convinccnda cist, suam in iudicio Praesentiam OXhthctre proCui Cnt Ouod si tertio conventi pΘr eXsecutorem ad iudicimn venire noluerit, sententiam exci-Pi; mi contumacis. Clericas si aliquem lite pulsaverit, in foro illius, qu in ad i adicium provocat, audiatur: si tamen pulsatus non aequis Vesrit ad episcopi vel presbyteri Venire iudicium. Quod si aliud secerit ille, qui pulsat, defensores causae ipsius taliter notari praecepit, ut ab omni
officio et proSecutione causarum habeantur extranei. Nullum etiam originarium, inquilinum, Servuna Sive colonum ad elericatus osti tu in iuhet accedere, neque in monariteriis recipi, ne perlaunc oecasionem debitam conditionem Possint evadere. Nam nec CorporatuS Civitatis alicuius, pii publicum servit uni clebet, Segmtity teair pag. 293
326쪽
NOVELLARUM DIVI VALENTINIANI 293'neC curialis neC COllogiatuS Clericus esse praesumat. Clericos qrioque praecepit, Ut negotia tiones nullatenUS CXCrcere praesumant: quod si secerint, velut alii negotiatores, a iudicibus emendentur. De Corporibus namque publicis nullum fieri defensoresm ee lesiae, lex iSta CO stituit. Quod si quiS ex curia acquieverit, ut fiat defensor ecclesiae, noVerit reS SUAS Om Scuriae aut illi Corpori, unde discesserat, applicandas, et se ad servitium civitatis in suo eo pore revocandum. Nam et iudicem et ossicium eius provinciae, si eos non reVoemerint, graVi,
sicut ipsa lex loquitur, dicit poena seriendos. Diaeonis, qui ex curialibus Vel ex quolihel corpore publico facti Sunt, praecepit, ut pro se ad agErida, quae utilitati publicae debentur, sussectos dare debeant. Quod si non dederint, ipsi ad constitionem debitam revocentur. Nam
episcopos atque Pi CSbyteros non iubet hac lege constringi, nisi tantum, ut de PatrimoniiS suis, quae Sunt Maioriani l rege constituta, evidenter observent. Originarios vero Vel SerVos, qui ad honorem Ecelesiasticum adspiraverint, deberes intra XXX annos a dominis revocari. Ita tamen. ut diaconus pro SQ Vicarium, si habuerit, reddat, et omne pepulium suum dominUS eius USUrpet quod si vicarium non habuerit, unde reddat, ipse ad conditionem Propriam reVocetur. NAmomnes clericoS iubet, ut mill ag causas, alias nisi tantum actus eccleSiasticos agant, et ut Publi a JOCR pro ecclesiariam reparatione non destruant. De successione quoque hOC SPecialiter credidit inserendum, ut, si vir uxore viva moriatur, et filios non habeat, Sed aut Patrem aut matrem dimittat, de sponsalitia donatione, quam sescit, medietatem sibi Uxor Vindicet, medietatem patri aut matri defuncti mariti qui superstes eorum suerit, sine difficultate restituat. Ouod etiamsi u ori talis casus evenerit, do dote, quam ab uxore marituR accepit, Simili ratione, id est, medietatem parentibus, aut si tinus eorum superstes fuerit, Se noVerit reddi turum. Ouod Si nec parentes superstites fuerint, nec filii, pereona coniugis, quae AlterU SuperViXit, et dotein et Sequitur sextus pag. 2959
328쪽
donationem sibi iure perpetuo Vindicabit, ita ut faciendi de his, quicquid voluerit, habeat li-h Eram potestatem. lier Vero, quae filios dereliquit, si marito superstite intestata desecerit, maritus eius, hoc OSt Pater eoriam, laCultates ab uxore dimissas pro usus ructu in sua habeat potestate: ita ut quNm unus qui Sque filiorum ad vicesimum aetatis suae annum pervenerit, me dietate ni portioniS Suae Sine dilatione recipiat, et medietatem pater sibi in diem vitae suae adusainfructuna retineat quod Si alicui transacto vicessimo anno medietatem portionis suae dare notaerit, fructuS eiuS mediestatis, quam daturus Erat, post mortem patris filius de paterna h reditate a SucceSAOribuS eiuS habita aestimatione recipiat, quos patri exigere Pro Sua poteState non Vesuit. DE divortiis V ro inter coniuges, sublata Novella lege, quae Sunt a divo Constantio ordinata, praecepit Observari. Tricennalem vero legem in omnibus negotiis ita iubet evidentius custodiri, ut omnia tempora, quae in infinitiani negotia extendebant: quia diversi in quadraginta annos, diversi iurisconsultores din aliquibus idibus Perpetuam sis erant actione ni specialiter censuit rit omnia de omnibus causis intra XXX annorum curricula
concludantur, Praeter, Sicut de postliminio dictum est, ut illi anni sabo tricennio captivis imputari non debeant, in quibus hostium dominatione detenti sunt. Quae tamen lex tricennalis, sicut illa tempora ad XXX annos revocat, quae amplius lites socerant propagari, ita reliqua, quae intra XXX annos suis qui nusque locis evidenter iussa sunt observari, in omnibus prae-
coepta suerit ita a, habeatur exstincta excesseta pupillari causa, quibus pro aetatis fragilitate, sicut lex divi Theodosii continet, constat esse consulturno ut Ha tem Pora in triCennio non im- Platentur, in quibus minores sub tutorum iubentur potestate consistere . A quibuS tantum AE, Si POSt ViceSimum es s quintum annum, ex Ho, quo competere actio coeperat, lis fuerit con testata, c&quitur teris 'ag. 297
329쪽
330쪽
quinque tantum annoS SuPra tricennium pupillis iubet augesri. Ita ut completis triginta et quinque annis, Sicut reliquorum cauAaes intra XXX annos, ita et eorum infra Gicennium ' et quintum annum Spatia conCludantur. Pupillorum vero causaes vel lites, quae, antequam ad vicesim uiti Et quintum annum perveniant, contestatae fuisse probantur, intra tricennium Sine adiectione quinquennii modis omnibus consumantur. De petitoribus Vero conStitutum CSt, ut,
si petitor adve Rrium Suum pulsatum in iudieio defer e 3 voluerit, questi, aut sub fidei iussione aut cautione fecit ad duei, et non sestinet intra quatuor menses, in quibus tamen iudex ad nudiendas reliquas A CRUSRS VRCAre dignos pitur, actionem, quam proposuit, debeat eXpedire illes, quem compulit ad Audientiam, observare sumtus et expensas litis a Petitore recipiat, et liber abs Edat: Salva tamen integritate negotii illius pestitoris, qui s ad praesens pro tarditate summum vel expensariana damna sustinuit. Nam si quis pulsatus in iudicio adesse noluerit, post fertiam si conventionem Sciat se contumacis sententiam stabiturum: id est, ut quidquid, si adfuisset, in iudicio addicendus erat, petenti litigatori quasi victus exsolvat. Qui Clamque au-tsem si de agro vel de domo fuerit pulsatus, sine fideiussione alicuius caveat se 7 adfuturum esse in iudicio. Nam Si Pecuniam quis ab eo repetat, fideiussorem β pro quantitate pecuniae eiusdesin pulsator 9 dare debebit, si de hoc debito voluerit parare conflictum tunc tamen fide iussor ab eo requiri non debet, quando pulsatuA in his locis, in quibus audientia est, non minoris debiti ipsius possessiones habere probatur. Si quis iudicem pro quibuSeumque cauSiSndversum Sibi esse senserit, aut habu rit fortasse suspectum, vocem appellationis exhibeat, ut, quum ei Suece SSum fuerit, integro negotio apud alium iudi em amotis dilationibus possit a Udiri. In en vero causa iudiciariae potestati, id est illustri appellari non debet, Sequitur lex