장음표시 사용
111쪽
abortiuntur mense Cliceat nobis modo octauu messem inter abortivos recesere): si morbi tam e Vtraru-que,in specie pares observentur,tam qui pr sentes, quam qui futuri.Deinceps etiam ex illo oraculo intertur,abortiam ceu quidpiam violentum)grauiore,ac vehemetiore ipso partu esse: cu Natura a violentis quam maxime labefactetur causis.Tertib neque illud negligendu , quod Hippocrates retur,& a partu de abortu , si ulcera fuerint contracta , mali gna illa quidem , ac periculosa : periculosas etiam amplius , dc ab his caussis excitatas inflamma
Verum arduum illud apparet, quod scribit Hippocrates lochiorum ratione affectiones easdese ei 1e in legitime parientibus, ac abortum passis. cum abortus crebro, infra primam,aut alteram typicam mensium periodum accidat: sub quo tempore aut fere nullus, aut minimus adhuc sanguis colligitur, ac retinctuta aut si forte retentus,ob minimam moram nullum adhuc vitium contrahere fit possibile, sed exqui lite potius inculpatus,vii reliquus,per si gulos menses prosilietas. re ne probabile quidem, ab hoc in culpato sanguine easdem specie, eadem itidem vehementia , ac cacoethia affectiones exoriri , quas valens germinare, saeculentum, ac retricum legitimi partus excrementum puerpe-
Duplici responsione his satisfaciemus , aut dicendo, Hippocratem loquutum non fuisse de his abortibus, qui prioribus mensibus accidunt, sed dereliquis ultra tertiu mense cotingentibus, gradius. culo ia existente foetu;in quibus grauiditatis ratione praua seruantur excremeta,& sanguis stabularus culpa-
112쪽
culpatur, vitiumque contrahit. Aut rursus intelle xisse eos abortus, qui a prauis quibusque humoribus.couci tantur,& eord ratione, uti emcienti caunia validissima foeminae ipsis abortiuntur, haudquaqua ab aliqua altera Pcathartica caulla. in his itaq; supponimus prauorum humorum redundantiam,& maximam cacochymiam , valentem sane eosdespecie,ac vehementia effoetare morbos; sicuti pue
perium illud legitimi partus. quae explanatio magis Dictatori ad ridet. De pr dictione primipararum,est quod modb t
dem aliqua cum Hippocrate recenseamus. Hic itaque lib. I.de morb. mul. nu. 97. dc lib. I. de nat. puerinum. II. sic scribit, maxime laborant, aedolent in par partus purgationibus mulieres primip ra , qua rarius pariunt magis dolent , quam sapius videlicet parientes. Textus Graecus sic habet, Maιλι- a πινέον- ῶ γυιαώς ἰν Q - 3, 3cc. id est,maxime aurem laborant mulieres in partu. Nescio quoiato Marinellus, de Mercurialis illud mνεον-s simul vertant cum res distinctae sint laborant, ac dolciat: quamuis verbum illud yrrumque significet. unde
doctissimus Gorraeus Annotat. χ .lion lcgir, non dolent,sed non laborant, non aegrotant, cum saepe illud verbum sumatur pro νοσώ- , seu aegrotare, Vc videtur innuere idem dictator summus lib. i. de
est, Mulierem qua non peperit, qua,n 7Ma peperit gr-ην τε, ct citivi aegrotare. quo loco non πογεειν, dolcre, erum νοσεων, aegrotare potius dixit, ad maiore iridisti itistionem iei. Verum ad pensium reda isti, ratio 'i .
Rem reddemus illius Dictatoris prognostici, quod Ccc 3
113쪽
77 DEMOR R. ACU T. CVR. mulieribus, quae saepe parere consueuere, cum Vre
ri partes, & quae his subiiciuntur patentiores sint. dc vasa itidem magis hiantia, a singulis praecedenti
bus partubus concessum,& facilior nixus,& copiosiora, ac uberiora lochia, minusque mox dolebunt hς, laborabui, aut aegrotabur ia cuncta haec conici gere lubet.) Porro primiparae contra idque per oppositam rationem, quia mimas patentia uteri loca, minus laboribus assuetae, minus reserata vasa , hinc magis dolent, minus purgantur, magis laborant, M
Tandem , ut his colophonem addamus , partus peculiatis sexus, peculiares, ac dispares exigunc praedictiones, hinc foemellae partus difficilis mul-rblaboriosior, α grauior : quia enixa maiori quiadem redundat excrementorum colluvie, maiori pariter premitur cacochymiae onere , foeculentiori sarcina. frigidus naque hic sectus cum sit, sexus ratione,& minus multo absumit, dc per consequens corpus multis replet excrementis. Et cum lochiorupurgatio tenetur talionem rependere,& copiam illam omnem retrimentorum deponere: inde maiori indigent enixae purgatione , circa quam actione multoties, ac saepe peccant illae. unde foemipea Partio,periculo lior praedicenda semper.Hoc idem eleganter Hippocrates, & historiis illis Epidemicis, comprobat, Duni lustrat Galenus in earumdem
Depcitdictione peculiari singulorum 2ffectuum, enixis superuenientium, ne quidem ad nos spectat modb pertractare, cum illi accuratam requirant tractationem,& di exodicam , ob rei difficultatem,oc glauitatem. sola hac nos uniuersali praedictione simus
114쪽
PER VEN.sECT. IN ENIxIs. LlB. III. 77ssiariis contenti, iuxta nostram hypothesim, quate- nus enixaruita morbi acet inmuni caussa,lochiis videlicet retiri istis, aut imminutis suum habent exortum, suam iugiter foeturam.
'De eo putandi ratione morbos enixarum opinimes varia.
ARduus,& undequaque dissicilia tamineus si
xus. huius tanta , ac tam multiplex contem platio,quod indies ab eadem, grauissimorum virorum ingenia torqueantur, exerceantur. Quamprimum , ii mores perpendamus, quis huius sexus &implicitas, & labyrinthaeas ingredictur vias cum sit mutabilior Luria, & ventis mobilior, ut Titus recei,set Calphurnius. Eclog.3. Proprietates insuper& aistiones secundum naturam si rimemur , quis quaeso huius sexus inscrutabilia Naturae arcana explorabit quis, etsi alter Argos, eius praeuidet recondita secreta λ Testatur illud praecipuὸ ineffabile
Naturae miraculum , conceptionis inquam, in utexi taminarum claustro. partus nihilominus; stupor sapientum, & immensum rerum abditarum, atque sacrarum oceanum. testatur itidem tenor tum admirabilis mensurni sanguinis periodicus typus. adhuc multb magis artificiosa repenso talionis , retributionis lochiorum, iuxta eorumdem mensuram , ac durationem. Q si huius sexus praeter naturam inuestigemus Uu χαλεπανα , ut Hippocr. libr. I. de morb. mul. numer. 87. '
115쪽
retur, difficilia illa, & ardua, & ad intelligenduita .
dc curandum. Perarduum namque morborum , a
symptomatum huius sexus caussas, tu essentias dignoscere: perarduu de eis de serre iudiciu , prognostica fari. perarduum nihilominus in hoc naufrago mari in portum curationis, sine aliquo metu penerrare. pecarduum denique ut instituto insistamus
priorem morborum enixarum indicare terminum, a quo, & dierum decretorioru omnis dependet ratio ,& hinc deinceps omnis exacta medendi me-
xhodus. Quare in hoc errare, est in portu impingere. Heu vitae fatumi cui annexum,angi & dolere in omni sorte : cum & noster etiam dexterrimus A gonauta Tiphys expedite se ab hoc naufragio nequeat; quem multi, & forte seustra, ab hac pressara liberare conantur. Nos libenter ab his Nisaeis caueremus, misi rapidus instituti ventus v
Methodus itaque sanandi morbos enixarum acu-rDs nos cogit, ut quamprimum carceres statuamus ad rectam computationem dierum morbi,unde, dc victus rationis dependet optima institutio;& remediorum opportuni temporis indagatio. Dict ror summus , postquam per vitae longum tempus prouide, ac sedulb obseruasset cunista, quae ad faciendam Medicinam erant opportuna, randem stylo ferreo eadem , sub diuinis quibusdam oraculis cedro dignis, aeternitari consecrauit. hinc, de hac nostra instituta graui dissicultate, lib. 3. Prognost. sen. io. hanc sanxit legem Pari modo in mulieribus iud/cationessunt a parau. Clarissimus Galenus hoc idem propria firmat manu , sigillo munit , oraculuillustrat dicens, Principium numerationis erit, non
116쪽
PER VEN. SEc T. IN ENIxis. Lia. III. 'die coeperint febricitamefed quo pepererint in quia busdam igitur circa secundum , aut tertium incipiunt
diem a Partu, ex quo multi numerant futuram rudic
risneminia res non ita se habet Med ex quo pepererint,nu merationem fieri oportet dierum. Vidistin' vitos istos percelebres , sibi inuicem pares Hanc legem, ceu inuiolatam Principes etiam Arabicae similiae obseruarunt, Halypater lib. io. Theor. cap.3. Rhois filius lib. .collech. c. o.& Senis etiam filius,ut Bellianensis in suis annotat glossoriis : quamuis nostri codices oppositam potius referant sententiam sen.
2. . trach. a. ca. I. Amatus autem Lusitanus cent. I.
curata, 3 . Belliinensis lectionem admittir ex Hebraico eius audi oris textu refert, cui ceu perfido Hebraeo, & linguae perito non minima adhibenda fides, Plurimi itidem & classici viri hanc accuratam sententia ira strenue amplectuntur. . Verum,huius Hippocratis oraculi, & causdam, &rationem signare tam difficile censemus, quantum in ea inquirenda veritate cordati viri laborarunt: immb quanto ipsi eandem intenderunt elicere, tanto in omnibus illis, vi est in prouerbio, trabem inuen8re. Si etenim nos dixerimus, proinde a partu computandum , quia eius ratione lochia commouentur , totius mali origo , & eiusdem antecedens caussa:tunc rationem habebimus nobis oppositam,& simul Hippocratem reluctantem. Ratio imprimis, ex Galeno libro Artis Medicae cap. 88. sumitiar, quae sane parui momenti non est. Tunc incipit esse, & existcre morbi, quando actu, ac prim actiones laeduntur, ac manifestb itidem. Sed Cepe actiones manifestb Non laeduntur a partu, Vein tertio, aut quarto sole; Ergo non a partu, sed ab alteroi diei
117쪽
die,in quo actu,ac manifestb actioines laeduntur in cipit este,dc existere morbi. Ergo & ab ipso die numerario morbi. illud enim quod adhu non existir,
dinumerari nequit cum tempus mensura sit rei ctu modo existentis haud ita aquam fututae. Qi axo si in puerpera mani festo actiones non laeduntiar. nisi tertis,aut quarto sole a partu, computatio potius a die laesionis manifeltae, quando videlicet morbus iam actu existit, & corpus praeter naturam assici-rur,ac reccdita sanitatis latitudine,exeicenda: nul- Iarenus autem ab aliquibus symptomatis morbos antecedentibus, quae potius dispositiones sunt fi leuri morbi, & illos annuntiantes , veluti neque ai caussa aliqua manifesta,aut procat hartica. Praeterea, & Hippocrates hanc eandem videtur admittere opinionem. dum lib. i. Epigem. in tribus enixarum historiis non a partu exordiatur Computu, ru a marIifesto morbo. Altera haru histori
est Philini Moris , co.3.sen. et r. cui l .a partu die se-bris manifesto cum inchoasset,ab eodem fuit facta: dinumeratio.Hiiic a suppressis lochiis morbum ortum traxisse testantur Hippocratis verba, quamvis per priores dies optime ipsi respoliisent. Altera historia Epicratis uxoris est, coss.se. 22. quae se doa partu die fuit febre cor repta,ὶ qua itide supserat Hippocrates c5putationis initiu. Altera tande uxo. ris Dromeadae, co.3. se 18. cui itide secundo 1 partu die sebris fuit accensa, hanc praecedente rigore, iquo , haudquaquam a partu dinumerationem inceperat ; quod apparet ex eo quod dixerit, . secran- ida a qua riguit. Nec minus & hanc, restrictis floci iis laborasse autumandum: et si omnia primo
118쪽
PER VEN. SECT. IN ENIXI s. LIB. III. 779 die secundum rationem se habuerint.Nam & secundo a partu die morbo prehensa, animam egit sextorquia per hos dies morbo, neque optime, ne que secundum rationem fuit repurgata. Constat
igitur ex his manifestum dissidium in Hippocratica do strina , cum quod ipse lege sanxerat, sit transgressus prius exemplo: quod homines , cum Lactantio malunt magis quam verba. Hanc rem cum in animo voluerent classici quidam doctores, aporiati, in varias , atque distinctas perducti sunt opiniones, cu alij prognosticam , alii Epidemicu,alij rursus mistam quanda amplectatur doctrinam. Inter eos,qui prognosticam unice insequuntur, adsunt viri quidam Hispani, grauissimi sane, Franciscus quam primum Vallesius lib. Io.
controuers. capite 4. tum lib.3. Prog. comm. indictam se n. tum commentariis in eastem tres Epidem.histo. Idem Ioannes Brauus comarent. in ean
dem prognost. sentenr. Amatus etiam Lusitanus cent. I. cur. 34. Ex Italis praeterea clarissimi adsunt doctores , Hieronymus Mercurialis comm .ctas Epidem . historias Horatius Augenius secundo tom .epist. Med. lib. II.& Alexander Mallaria; capite decimotertio cuius gynaecion opusculum , ab eius discipulis rescriptum, mox typis mandatum, ad nostras manus peruenere, dum hanc quaestionem literis mandarem : opus sane doctum, verum minori lima politum, & ab eius auctoris stylo graui alienum , uti mox & alterum editum opus practicum,tanto auctore planeindignum.Omitto nuccociliatore,differ. io6. qui cerra adhibita distinctio-nς eadε seruat.Inter hos autem non leue discrimen
119쪽
est,cum horum quidam simpliciter eandem admi rant , & accurate, inter reliquos occuP it Amatus,rum Massaria. alij ut conciliator, praemissa, ut diximus,distinctione.in partum naturalem,& non naturalem, quem difficilem potius Brauus appellat. Sentiunt itaque hi,quod morbi, qui ab aliquo ρογrus Vitio contracti producuntur,cum sint difficiles, seu non naturales, a die partus sunt computandi, baudquaquam reliqui, cum partus sine secundum naturam ; unde a die insultus manifesti potius
morbi. . Verum irridendi sunt doctores hi, ex eo, quod palam citatas Hippocratis verbis ostendimus , necessarib partus ratione etiam laborarunt, aut quia suppresia, aut imminuta illarum lochia: accedente morbo quibus non obstantibus, naturales cum essent partus, si Praeceptoris verba replicentur, Cum
dicat. ea nascripto natura,aut catera crite c-
dinumerauit Hippocrates harum puerperarum morbos, non a partus, sed a morbi in stultus dae. re Hippocrati non satisfaciunt, neque dissidium dirimunt: verum haerentes prognostico oraculo,ceu probabiliori,aut potius veriora, libere loquuntur, nec vere.quamuis & ipsi, illa praemissa distinctione, utramque partem tueri posse arbitrentur:quae futilis;cum &in naturali partu, i morbo, ibi dinumeret Hippocrates. Christophorus Auega Hispanorum alumnus, mediam quandam insequitur opinionem,dum c5mentario incitatam prognosticam sententiam distinguat febris ipsius, seu alterius cuiusuis morbi obseruationem, ii criticorum dierum computatio- ,qirae partui quidem debetur. hunc,iuxta hanc distinctionem
120쪽
PER VEN. SECT. IN ENIxIs. LIB.III gistinctionem Ioannes Brauus sequitur etiam comment. in eandem sen. tum & Ioannes Heturnius eodem loco. Caeterum cunista haec pace tantorum virorum dicam acuta sunt figmenta. nam obseruationaturae morbi, in morbum videlicet acutum, aut peracutum,nihil facit ad constituendos decretorios dies, bene tamen ad praedicendam breuita em, aut tarditatem iudicii. quo enim acutior. & celerior mouebitur morbus, tanto citior erit iudicatio.v Tum nunc celeritatem, vel tarditatem iudici, non exploramus, seu ultimam morbi terminationem,
sed primum carcerem, seu i ilium, a quo tenemur morbi gradus computare, dc eo inuento ubi mum mox praescribere,haudquaquam retrb. Obseruatio
igitur a morbi idea anilis, & elumbis in hac hyp
thesima nullatenus nos manu ducat ad hunc primcomputationis terminum inueniendum,a quo omnis dependet decretoriorum dierum computatio,
ut idem paulld infra fatetur Auega, cum scribat, Morbm igitur,quippe febris ostendit citam, aut tardam iudicationem ales autem erit is,qui a die partus facta copulatione fuerit iudiciarius.quodsi in ipso non fiat dum non erit iudicium. In reliquis,cum praedia stis consentit doctoribus, cum arbitretur & ipse, quod si morbus superuenerit sexto, aut longius a
partu,iam tunc computationem faciendam elle noa partu, sed a morbi insultu, neque sper-dum iudicium ab eo partus die accepto principio. Cuius opinionis hanc assignant illi rationem; quia ubi post partum sequitur febris intra primam tetra- . dam,iam triolus ille humorum febrem hanc serminantium, motum insequi, fit probabile in ipso partus die concitatum,hauaquaquam si vitr. processe