장음표시 사용
241쪽
dere potest puerperae si haudquaquam firmatum,
supernas repens partes, eam nactum viam per nares potius, aut os essiuat, dummodb abunde , seu 'cum Hippocraxe probe illud reddatur. si vero, aut prohibeatur, ali sthac soris copiose ferri nequeat, quid ni, aliquo id fiet enixae nocumento si naque occultatu,peditis occuparit, tusses tunc, & anhel tiones su ccedent, laterum etiam aliquando dolores, ac dorsi: sin caput, aut conuertetur illud aὰ fa-- diem, & rubicunda apparebit, & caput grauabitur, dolebir,oculi rubicundi simul fient, aliquando da-stortorum oculorum continget ferocitas, indiciu deliri j efiicax, tandem phrenitides etiam accident
Omnis itaque haemorrhagia , ut salubris fiat, veluti dc cunctae criticae vacuationis, his duabus debent condonati dotibus,& insigniri lc quod liberaliter fluat, iuria peccantis humoris quantit rem,& morba via, leuet; hoc praestat, si quae oportet vacuentur,& qualia,& cum euphoria, ut innuit Praeceptor lib. I. Aphor sen. 23 quod & exemplis pariter confirmat libr. I. Epidem .cOm. a. sen.63. 6 63. 66. 67.68. in illa s. Thasi tempestate, in qua obseruauit eos, ili quibus largὸ sanguis per nares eruperat,ea de caussa maxime seruari. Vnde inquit,eειμωρ ραγ'nu ui λῶς , xm quasi probe, Sc large fluens. nullum enim,ait, in ca tempestate mortuu, cui probe,& longe sanguis,vel per nares, vel perv-terum fluxit. tutic enim huius excretionis boneficio neccssarib,& cpi quiescit morbus, & exoluunqtur symptomata. si igitur in Ghως, scu probe , aut critice necessarib & liberalis, cum in paucitate excretionis, natura exi stente valida, coctove humore,
242쪽
PER VEN. sEc T. IN ENIXIS. LIB. III. 9o, nullum adsit iudicium. imminuta namque contrΙ contingit, aut natura copia illa , aut cacoethia non serente, aut quia eadem infirma , in opere dei cta est.
re haec necessarib, & ut signum,cto ut caus- si perpetuo mala: ab ea, & languescente natura, Miugiter succrescente morbo. Exinde selectum illu1 salixit dictator oraculum,l ib. a. Epidem. dicatoris non iudicantia, vel lethalia sunt, si inda ager deteriurhabeat vel demtis iudicus nihil iuvent. Multb itaque melius eii natura nihil externere, quam lucepto opere, succumbere. quia ipsa nihil moliente,
coniectamur cochioni intentam esse, vim caussae rursus morbificae mitiorem , cii nec qualitate prOritet,nec quantitate commoueat,denique dc omni sere suspicandi aufertur occasio translusionis humoris ad aliquam partem principem. Si igitur muliebria large fluxerint, aut per nares, aut per os, idque critico more,καλως, ita,vine vestigium quidam Vllum relinquatur, aut morbi, adhuc aut symptOmatis, ne Medico quidem tunc operari ius, sed totum naturae committere, iuxta illud oraculum lib.
I.Aph. sen. 2Ο. decernutur,decretάvesunt iuste, nec mouere, nec aliud quicqv m nouare ,seu medica'
mentis ,seu aliis irritamentis fiat, sed omittere. Non 'igitur illa iuste operante quicquam mouendum, uti nequc dum iuste ipsia fuerit operata. verum si imminute ipsa , ac imperfecte decerneti, nullibi adhuc firmato lochio , methodus postulat , Vrquam celerrime illud vacue mus , ut ex con
iunctis ambobus perficiatur illud , quod postulat indicatio: ne iterum nostrx saegligentiae culpa,
243쪽
ad aliquam principem partem ruat, ibique mox stabulatum funesti alicuius morbi sit parens. v tendi modum rursus huius auxilii, altera subsequente statim sententia idem declarat Praeceptor,
sen.21. qua educere oportet , quoquo maxime vergere fidebuntur,ducere viis,ac Iocis utiliter conse enim-.
Hic,ut appo si te interpres Galenus adnotat in comment. geminum proponit scopum deliberandi Io-cum,per quem vacuare licet, partis naturam vid licet aestimare docet, per quam humoris transitus fiet,rum eiusdem humoris inclinationem. qui virique scopi,ad optimum utendi modum illius auxilii, unice requiruntur.Est autem partis natura commoda ad vacuationem,aluus, Velica, uteruS, OS, nares,& totius corporis penu ipsa cutis . caeterum, ut& commode ex his,alterum deliberemus,situs pamtis laesiae spectandus, tum & humoris natura.frustra enim quis contentum in pectore humorem , per se. rinam ducere te Marce, uti& in ventriculo reconditum, per nares. pectus namque per sputum ropurgatur, rarissime aliter, cerebrum per nares palatum,venter per vomitum, oc aluum inaua te
ris per aluum itidem , uti sima per urinas, lien per 'haemorrhoidas, uterus per pudendum , ac eius stomachum. Porrb & humoris natura nihilominus aestimanda, nam si sanguis,& sua multitudine pecca-rit,aut saltem adhuc uia seriaci id eam , venae 1ectione nos minuemus: Sin vero pene cacochymus , aut stacere talis, aut omnino corruptus,catharticis potius, iuxta cuiusque natura vacuandus. Praeterea &alter scopus ad optimum utendi modum consulenodus, inclinatio est humoris. in qua obseruandum,
244쪽
PER 'ux N. SECT. IN ENIXI s. Li B. III. 'os an haec per Pommoda feratur loca, an secus. nam si pri mo illo modo, uiuanda naturae actio , sin aliter prohibenda. comm c di tarem hanc demonsti .ibit, eum dignitas loci ac praestantia , tum &eiusdem partis secundum naturam' usus, an stata sit via ex naturae praescripto, pcrquam vacuandus humor transgrcdi valeat,& ex parte, in qua stabulatus,aut errans, commode pariter educi. Nam si princeps illa pars, nefas per eam,inclinationes tentare, pr semtim si humor pratiam contractam habeat qualis
tem,aut si ex eius transitu maior noxa timeatur futura,quam utilitas ex eius vacuatione consequatu
sin verb nulla fuerit via commoda & habilis, per quam noxius humor utiliter foras prosilire possit,
temerarium per eam vacuationem inducere.
His itaque iam sibi propositis scopis, rem foeticiter artifex aggreditur. inare si enixae lochia caput
repant, mentis arccm,naturaql e illa per nares moliatur vacuare , verum imminuter cum huiusinodi vacuatio, testante Hippocrate lib. s. Aph sen 33. Mulieri menti is prater naturam deficientibus,sanguis e nariblia profluens bono est, salubris ac commoda,hanc iuuabimus aut scarificatis naribus, aut acribus quibus lite auxiliis anastomo sim illarum Venarum procuratibus. insequenda etenim optima humoris inclinatio,quia loci natura, idonea ad ex-phisionem hanc;imb & commoda, ut natura sarcinam deponar,uti sibi utiliter saepe moris est,non in
capitis tantum affictibus, verum , ut muliebria accita retribuat citra molestia ; ut nuper cx dictatore diximus,&Galetio in commentario. Sin autem natura, nec sua sponte , nec nostra ope liberaliter respondeat, iuxta redudantis humoris multitudinem,
245쪽
seu quantum morbus ipse postulauerit tunc Vtram seruara redhirudinε exterarim cubiti tundemus , rishumor ille collectus in capitc phrenitidis, aut aurerius morbi auctor fiat. Siti rursus muliebria res dantur vomitu, cum alter absit scopu3, aduertenda quam primum: quia illorum transirus, per has Partes, ad os usque cum maxima fit aegrotantium molestia, ingenti dolores, ac aliquando conuulsione mire. istud probe astruit Praeceptor nu. 72. diam dica Sa ex partu sanguine vomat, hepatis fistula uriata dolor ad viseera procedit, ct cor conueli mr f c. hoc loco, σ eor conuellitur, reor intelligendum & orificium ventriculi singultu lancinatur. tu quia vcteres ex Galeno lib. 3 de loc. assectica. S. Venericuli orificium cor appellabaiar: tum quia codex Graecus sic habet, καὶ κπρ Πώ ααrvi , quam te Rio nem admittit tum Mari nullus , tum Mercurialis:
quiuis Mauricius Cord us in Hippocrateo puluere
. versatissimus vir,forte lebeiadu censeat mmetra, Conuellitur, quasi pro - ιον seu palpitatione, usurparit. armorinis, conuulsionem. quasi innuat Hippocrates
eanc, dc cor proprie dictu, vitae sos, palpitatic ne afficitur. Convellitur tamen hoc Cordaei iudicium, quia vomitus passis quide vel rictili, n5 aute Coidis conuellitur itide de Hippocratis doctrina , dum in
uti de singultus , conii uisionis species , ut insintrat perdo iste Galenus lib. . de cauis sympl. cap. 2. quo loco simul tradit discrimen inter singultum, dc volnit una, quod in ipso, quae in ventriculi spa-
246쪽
tio cocinentur, eliciutur,in illa,quae in eius corpus imbuta.Cum igitur ex anguinis vomitu,tot trisau sta germinentur mala, quia Omnis praua excretio, signum.& cauisa prauae affectionis, ne ius quidem, quotiescum irritata natura per hunc locum vergat, arte ducere,cum latum absit conferre, cum funest potius & molesta pariat symptomata. Neque licet unquam nisi bene operantem imitari. Accersenda itaque potius muliebria per uterum iuxta illudHippocratis lib. .Aph. sen. 2 Mutierisanguine vomenti menstruis erinventibinsolutiost. Galenus in comment. sic rursus loquitur , Guod quam utiliter fiat, . ipsa nos docet experientias,a qua inducti, naturam in iis qua rectegerit imitabimur, atque mulieres' af ctas vacuab mus, secta in poplite, aut malieolis vena. Tandem accidit aliquando,& per sputum lochio educi, nullo forte aut exeso,aut rupto vase, sed per anastomosim tantum aperto, aut forsan per diape- desim , rarefactis inquam vasis,&exilibus aliis una reseratis. In hoc sanando affectu,eande pariter, qua
in vomitu diximus,obseruabimus methodum,cum eadem virorumque affectuum ratio retrahenda it
que lochia ad pectus impetu facientia,& sputu hoc
cruentum efficientia, quia via incommoda,&soboles prauarum affectionum, praesertim si in pectore mora fecerint. quod ne intactu quide reliquit ide. Praeceptor,in saepe repetito oraculo lib. I. de morb. .mul. n.69.. fortatur,inquit,spestatim si detineatur,: ac Armetur puerperium ad caput,thoracem,ac pulmonem. Omni igitur studio,omnive cura cauendum, . iae lochia partes supernas repat,& obsideat,ad quas Dite,inuitas nobis appulerint, arce da illicb,ac; serio ne ibidem sua firment sedem.Como de illud praestabimus, si quaerimu cavlR print j pio occurrerimus,
247쪽
scindendo inferna vasa,quq valent ad distantissimasi Partes fluxionem retrahere, dc parte mittente di- Tecto, ac celeriter reuellere. Copiam minuemus quantum lis est,uires una sustinendo,per vices it rata sectione. Verum si iam puerperium in pς ctore ipso contineatur restitum, haudquaquam amplius transmittente utero, tunc potius crebr9 Vtramque secabimus basilicam, aut saltem alteram , ad quam sopia inclinarit magis, sensit grauitatis In ea Pe storis parte istud indicante. . haec vasa autem secanda Veniunt, quia ob coniugium, & minorem distantiam exactius . ac citius redundantem, copIam va-' cuabunt.sin verb illud partim fluat, parti in fluxum iam sit nulla tamen adhuc in pectore existente actu morbo) utrique parti praeuidendum, nisi urgeat
morbus factus, quia tunc, omni ex parte conuertimur ad eius ablationem, cubitorum venas sempersecando. verum si inducias ille dederit, quamprimum ab utero caussae principio retrahemus , infernas scindendo venas, mox pectori occurremuS, Vt fluxum partim vacuemus, cubiti internis tu sis.
Posicini denique lochia,uti Jc periodici menses, aut propter vitium in naturali confirmatione, aut propter aliquam praeter naturam cauilam , vel per nares reddi;quae si salubriter fiant,oc cum animalis commodo, ut bis expertus sum in quibusdam sceminis infimae notae, cui alteri per nares & menses.& lochia salubi iter, dc omni ex parte reddebantur, ne quidem mouendum quicquam Medico, sed
contemplanda natura; quae si imminui Toperetur, emendandum arte,iuxta redundantis adhuc hii moris copiam: ut ita coniunctis ambobust, dematur
248쪽
ι Expolitur Hippocratis praedicta donisina arguta quadam historia. CAP. XLII. D Ictator summus lib. I. de morbi mul. nu. 69.' lochior qm ad pectus palyudronaen, apposite, propriis quibusdam illustrat fgnis, quae ceu maximi momenti ad nostr m diexodicam historiam, visti h c,ad doctrinae Hippo aleae expolitionem nuclubet replicare,-vita diuina verba percensere. Si vero puerperi purgatio mn exeat per os , sediursis tamen impetum fecerita. occultabitur, ct non procedet iusto modo. Et tussis corripiet: anhelatιones. Et imis pleto pulmone a sanguine valde dqlebit latus, do Fum. Et cum tu det,sicce tu det. Aliquando vero θ mosum expuet. Temporis autem progressui'utum apparet subnivum, est turbatum. Et calor pectora tenet magis, quam reliquum corpu/,nimirum sanguine ipsa calefaciente, et ebris mulier: sty venter ipsi eoarctatur, cst cibum fastidit,cst vigilabit,est abominabiturem nousuperstes manet, sed moritur plerumqμe vicesima prinma die. In hoc oraculo Praeceptor Hippocrates effect usprauos, at funestos , a metadosi puerperis in regionem peeioris germinatos dinumerat, tusses inqua, . anhelationes dolores, sebiem, aluum siccam, ano-rexiam , vigilias. prognωsis, & caussa mortis fata.
lis. horum autem omnium malorum antecedens
caulsa loci on,&hoc accisum,ad pectus appulsum, ibique restitum, haudquaquam proba, seu iusto modo per os excretum. Signa partim pathognomonica,partim epiphoenomena,& occultati locliij
249쪽
in ipso pectore mani resta indicia. Acerilus autem iste,ac praua congeries necessarib fere mortem DTς- dicens; hanc, non vltib vicesimum primum solem . protrahi,scribit, acutorum ultimum sane termiriu, Singulorum affectuum haecferies, hicque geriς- rationis modiis. quamprimum sanguine ais pc Rus appulso,expultrix vis in aduentum molesti; ει si ς-
ter naturam hospitis concitatur,quae commota statim tussiunt aegrotantes.in primis haec sicca apparet quia in aduentu locliij, nulla facta adhuc ex turdatione in pectoris cauitatem,concitatur quidarsi veluti pruritus,seu titillatio,in illis respirationis Oxganis,& tussis fit,ac sicca.anhelatio rursus,quia repletis vasis,tum inanibus spatiis,cuncta illa organa r spirationi deseruientia haudquaquam cedunt,ut 1ibere dilatari possint,tum a diaphragmatisvna Compressione: nihil minus & pectoris,ac pulmonis ardor,eandem augere potis. Dolebit autem l . tus,&dorsum,citra inflammationem,crederem,quia Partes nimia lochiorum copia ac plenitudine,in omnem partem ultra modu dilatanturo hinc doloris exoritur sensus .Et quamuis pulmo exigui sit stasius a sua natura,eodem tamen insignivtur eius subie stae partes. Porro spumosum apparet sputu , quia cum exsudet aliqua humoris portio,1 frequentiori illo pulmonis ac pectoris motu, ob anhelationem parto,concutitur valde,& spirituum pariter copia per eius humoris substantiam insinuatur deconcluditur,& spumosum reddit..Repraesentatur tandem . subnigrum idem,ac turbatum,h πλεον. Graecus h bet codex. seu coenosum, ac spissum, quia ob mora in aestuante pectore, ab c odem feruido calore Cras. . sesci spissatur ut coruum,& si amplius a urinu
250쪽
nigiumque refert colore.Calefit autem pectus in .giS,Ob accessum,&appulsum seruetis loci, ij in ipso: bris mox accenditur, ob cordis viciniam , in quo febris sedes, hec rui sitis sua actitie grauissimoru sympto matu fit pate stri videlicet alui, anorexiq,vi- .giliae,auersionis,quae omnia calida potissimum insequuntur inremperiem, & ceu germina illorum, febres itidem acutas, quibus ut pluilinum famul tu m praebent. Dum haec in nostris aduersariis litteris mandare, di horum affectuum exercerem pariter curandi m
thodum,& una Hipp. hanc replicasIem insigne sci tentiam illicb intra lares priuatos,proh dolori anxifera quςdam historia, in propria uxore , icctissima istemina,nobis occurrit. cuius fatalem euetum, rum
ob rei grauitatem,tum ob funestum Hipp. prognosticum,cum contemplarer scriO,aedepol lancinaba-- tur cor, torquebatur & mcns. verum ob maximam
summi Dei clementiam , & ineffabilem iugiter bo nitatem,qui solus ipse vulnerar,&medetur, Iob. .F. scelix & fausta tragica nobis haec fuit historia; cum post illud difficile naufragium , trinu illum appule rimus portum .huius autem rei haec fuit series. Postquam praeclara haec foemina, sexto puerpera, agrippinam puellam fuisset cnixa;nono a partu die, adhuc in primo eiusdem limine, cum ex praescripto
naturae reliqua contigissent, rigor leuidensus eam 'appr hendit,acci sis una statim puerperiis. mox non in uteri tantum regione, veru in & per uniuersum abdomen, lumbos etiam, ac renes inges fuit conci- tatus dolor,a quo immanissime cruciebatur perpe-rub. verum huc,illucque,turgeter quasl,lochiis co motis,ta sursum,pectus versum impetu facietibus,