장음표시 사용
251쪽
obortus,ac veluti quςdam titillatio in diaphragm,ris regi ne, quas aepe ipsa conquerebatur verbis. cor deinceps praemebatur, urgcnte itidem cardioDmo uchementi,ac una immani cephalalgia. Capterum amplius sursiim procedente lochio,pectus obsidet,anhelationem tam magnam inducenS , Vs ne;
nisi dissicultet admodum,ac cum suspirio, sibi spiritum reddere,fas est cr. tussis, & eadem sicca nihilominus apparuit:concalcfadio aulcm pcdhore,ad ati uentum praui hospitis, febris, symptomatica lane cum ingenti ardore fuit oborta.coniequente poribanhelatione, a qua ipsa suffocari timebatur, tui sis illa,quae a primo exortu sicca aes cum ipumoso,&albo sputo contigit, cuius excretio sibi laboriosa valde , tum ob pectoris angustiam , eiusdem sputi spissitudinem a febre, tum ob ingentissimos illos Ventris dolores, ac capitis, a quo expultionis laborioso motu,una omnes praerer modum exacerbab
tur. Sed altero rutius sole, a morbo sc curido,a pamtu decimo, horum omnium fuit tacta ic missio, simgulis adaequatis adhibitis auxiliis, sputu iugiter perseuerauit album, d spumosum , quamuis semei tantu in hoc sole, in ipso videlicet prirno ingressus carcere, cruetu illud reddiderit, loturq carniu simi te, uti ic. cruentus quida ichor, ad unica fere semis.sem,i ccum labore valido.Tertio autem sole,eaden, itidem insultus morbi hora , bis illud idem cruentum sputu in excreuit, & in eadem simul quantit, re per singulas vices mei minori cum laborerquani.
uis cum apyrexia,& doloris ventrio remissione. nec mirum talato cum labore redderetur illud, cum in colore solum, verum & in conlistcntia aquam Iepr tela: asset,in qua nuper mactat ae lauantur car
252쪽
. dum difficultatem parit,cum ne coactrum rapi a spiritu valeat,ut iccum foras prosiliat. Sputu hoc subnigrum, coenosum, aut foetidum nusquam in con- spe num venit, quia neq; restitum , Ut astaretur,putresceret, aut foetorem contraheret: neque inflam-l matio aliqua in pectoris partibus contra jfuit, sed phlogosis,& ingens ardor solum : idque forsanς
aut quia minima ascenderat puerperij quantitas, statimque expulsa, citra moram aliqu*m: aut quia auxiliorum beneficio recellit, uterum versus, inde eliminans copiose satis per soles aliquot.Febris itidem ut diximus tum ventris dolores secundo cessarian Ole, tertio anorexia, & vigilia, cephalalgia adhuc per aliquot contumax increbruit soles. quid quod, de tricesimo a morbo, ita denub immaniter hiit cephalalgia exacerbata, quod funeste saeuiens sebrem de nouo germinarit ardentissimam, cui de conuulsi ui motus superuenere, tum delirium , pcr. septem integros assii gens soles, maximo cum ipsiust aegrotatilis vitae discrimine. Haec est huius candidae foeminae tragica ,:& gr . uis historia, haudquaquam ab altera illa Hippoctataea topographia dispar. Cunctis illis,ac variis aik i ctibus plurimis attis auxiliis, ac venarum sectib- nibus, praesertim ex infernis partibus, ut utero prospiceretinis, sed uid, nec ignaua quidem sollicitudine occurrimus:quibus , ob maximam summi crevi toris benignitatem , cui sit laus dc gloria in saecula,su perstes ipsa remansit. Terrebar sane dum Hippo-
citatis,tunc nuper a me perlectam sententiam, meni te replicassem , in qua terminum praedicit funestu, i azexitiosum, hun c insta vicesimum solem: quam
253쪽
metam si enixae transgrediantur,quod arte fit post, bile , mox in graues, ac chronicos itidem incidere morbos, lege ianxit. In omni itaque hac affectuum syndrome, cum v-terus cunctorum sit principiu, siue connive te ipso, sue partim eius occluso orificio, ob contorsionem a vehementia & grauitate partus agrippini partam; &quamuis per priores soles plurima redderentur lochia,praua sane &aquosa, iam rursus paullb ante
nonum accisa omnino:tamen, cum eadem, Vt sana
seruaretur enixa , ad quintum supra vicesimum. eliminari tenebadtur, proinde caussae principio illico occurrendum. quare eumethodus docet ab utero liberaliter vacuandum,ut recciso fluxu, amplius latorum lethalium affectuum non sit scetura Ius igitur huic non semel tantum,Verum bis,ac ter, .iuxta postulantis vrgentiam, ac virium consensum venas infernas tundere, crebro, ac liberaliter sanguinem una landere: suppositariis itidem,antidbtis,ac fotis eundem secundum naturam lochiorum motum sedulb concitare, ut quam primum a praua illa sarcina libera, sanitate exinde frueretur. Porrh, & cum cacochymia non minima per totum redundasset corpus,per omne conceptioniS tempus aceruata,&cum haec, omni ex parte nequisset per uterum educi, cum iam octauo sile lochion circuncideretur, fas, imbius,praemissis auxiliis continensψει coni tum disponentibus, eandem citb cum Hippocrate per aluum ducere, cathartico serosam pituitam attrahente, tum & utraque bilem. Caeteris; cii adhuc nihilominus in corpore biliosa quςdam excremesa relinquerentur, rursus, post integrum mesem sola-
rem,a prioris morbi insultu, illa impetum ad caput
254쪽
' secere, & immanem cephalalgiam de liouo germinarunt, comitante ipsam febre acuti stima, de arde te In hoc affectu urgenti mox persoluedo, cum caput idiopathice alliceretur, nec uterus causitatunc ess)tprincipium,absoluto iam fere puerperij carce re, nos accersata rationali methodo , utramque cephali eam apposite scindere iussimus,obseruata partis laborantis rectitudine utraque : quia per Omne caput dolor diffundebatur. .idque sipius, quoties morbi,ac illius symptomatis pathos urgetia postu- . labat, non dissentiente robore virium. & cu dolor iste,ob eius vehementiam ad se curatione traherer, perispe uniuersum caput omphacino rosaceo lini- uimus: frictionibus pariter, ac cucurbitis per omne 'posteriorem parte, ac dorsum, ad ima usque crebrbreuellere, ac vacuare curauimus: haudquaqua cho lagogo neglecto, quod finem curationi imposuit, & diu salubriter vixit, ac vivit ad Dei omnipotentis gloriam. De methodo curandi per venasectionem morbos eni-
--xarum acutos, at, ut compatiente utero.
CAP. XLIII. ΡRimos hostiles ingressus suis praesidiis intercepimus: restat modh duces & vexillarios, haudquaquam spe fracta, & aliis cohortibus auxiliariis
oppetamus. Diximus de affectuu curatione per me- ra sim tumore tranato,utero latu,ut causiae prin-- cipio, sympathico: modb res nostra adhuc in arctocli disserere lubeat de morbis , varias corporis par, xes idiopathice lacinatibus,simul & utero primo ac
255쪽
per se, non ut caussiae tantum principio,inflicto. Caeterum cum in connexis morbis , non vulga xi doctrina, verum & lolerita maxima ad eorum profligationem egeat Medicus: cum plurima pa1-hm occurr*nt summo consilio, & acrI quodam Iudicio obseruanda. consulendus proinde quampi I-mum rutilans Medicinae Phoebus Galenus, qui tuo fertili ingomo, praeclaro iudicio hanc astabre lustrat opinem doctrinam. hic itaque de hac re hanc sacram libat sententiam, libro praesertim 'meth. 7. cap. 12. Primum namque in Ausenodi complexu aEimabimus a quo maxi- discrimen aegro im penoe videatur. Secundo loco quid , quae e ex huj eauo rationem obtineant, qua ab ipsis tubantur 'Tertio laua sanari anis aliis possint, ct qua mon pin sint. o sacrum asylumi Sed exerceamus linguia,ut ' methodus elucescat, expeditiorve sit nobi in 'Inprimis igitur urgentia adest, 1 sua ob aflacius in sua essentia magnitudinem, aut coindicantis digniatatem, maximum impendet vitae periculum, hanc .
rutius lustrat urgentiam, & lib.3. p.'9. T. cap. I2.8. cap. 9. & IO. Meth. cap. I. tum lib. 3. de tuenda V . ter cap. 3.lib.i.ad Glauc. cap. 9. N. sen. Iει ac c.Aphor. sen. I9. Urgentia verb haec Impense in istimatur,prius actionis laesae praestantia cognita,seu
facultate, ς laesu corpus gubernat:mox & affectus ipsius essetia propria: lade & eiusde affectus caco thia.Porro & caussam consulit perpedamus, an haec denub gignere affectu possit, vel augere saltem.'eniq; ordinem implicatoru comendat, quis videlic' ante alium sanari debeat aut quis cum quo,aut quis demum post quem abigi queat. haec pernciuntur ex absoluta cuiusque auectus naturae di otione. quae l
256쪽
PEP VEN. SECT.IN ENIXIS. LIB. III. 9I7riae vetarenda veniunt ad caussam sine qua non, ut lem Cerisci Galenus ca. 9.
Methodum hanc licet mmc cremplis lustrare;
Lim testante Galeno lib.9. meth c. 6. citra multipli- Cm usum in aegris, ne optimc procedere queat e- .ecCitatio,vti neque haec citra univcrs alium cognitori Cm. Cum mctholus in uniuersalibus, exercitato in singularibus consistat. hinc illa usu penitus zognesciatur : haec priuatis paratur excplis. Statu irius itaque modo , etiam ex hypothesi , enixam in utero id iopathice laborare,morbo aliquo in sua es sentia magno, synocha febri, aut phlegmone, accisiis partim, aut omnino, lochiis. rursus facta ana- , drome alicuius particulae puerperii, aut ad mebranam costas succingetem, ibique generata pleuritis sit,aut ad pulmone,perineumonia poli' orta:aut ad faucium musculos,ibique ananches germinara;aut ad cerebrum & eius membranas,iam phrenitis ibi, morbi omnes in sua essentia acuti vald , ac urgentes. quae apparentia symptomata, cuiusque affectus propria,ceu signa pathognomonica aperte declarat, ut Galen' innuit li. i. Prorrhet.com. a. sen. 68. In hac affectuum congerie salterius inquam dictorum, cualtero uteri) repente Galeni praedicta methodus aduocanda,quae ceu scutum vulcantu, ad omnes praestat exoluendos morbos.haec igitur, cum urgenti*Iem magis,seu prius, aestimandum censeat secundo alterum cauisae rationem habentem , qua actu efficiente,aut continuo operate,nequit sane alter tolli,
ceu ab im dependens eskchus, ordine prioris, Vel posterioris, ii adsit, haudquaqtiam nest exsto. nunc in nostra hypothesi,ob duplicem potissimu ratione 'tero prius occurrendo insinuat methodus. prim b, Mnam
257쪽
quia uterus habet rationem causia principij : ab
ipso enim puerperia , feracia cunctorum malorum, α eorumdem caussa, per quandam palindromesi a- Itb transferuntur: mox , quia morbus in ipso consistens utero, aeque urget ac connexus,alter cu omnes supponamus magnos,acutos, ac eiusde specieiἡ inflammationes inquam. deliberabimus igitur accurate,ex vi methodi de infernarum venaru sedi ionibus. Verum, etsi indicatio a caussa, siue ipsa simpliciter essiciat,sive morbu augeat, ac seruet,ita Potens sit, ut ad se omnem conuertat curationem , ut videre est apud Galenu lib. Ιχ. meth.c. I. qui,s mPl .mata nihil ex sua natura indicantia, si caustae vices. gerant,ad se allicere curationem, etiam Sc aliqua do neglecto morbo, literis exarauit: tamen potis morbus tantopere urgere,in sua clientia magnus,&eitissime ita ab ipso impendi aegro vitae discrimen,
quod non obstante caussa actu operante, et quaprimum,ac cito sane occurramus,altero etiam aliqua-
do neglecto.vnde in nostra hypothesi, si urgentissima ad ut cynaches,venas sedulb secabimus, quae ci- tb a faucibus & reuellere, & vacuare simul valeant, quales cubiti externae, ob coniugium, dc romtudiis. Hem,idque quoties perstarit fluxio,& necessitas vrgeat. caussae principium vel b, & implicatum affoctum omnino non negligemus, imb cucurbitis,ibgaturis iugiter, frictioniblis, internis insuper aliis, thini externis remediis eidem simul auxiliabimur. Quod si adhuc moibus, aliquas det inducias , & ubres una robustae, caussae principio quamprimum, &sibi inuoluto morbo pariter praeuidebimus , Venam prius secando insernam , ad alteram cubiti mox citissime ac crebro conuolando. hoc enim pe-
258쪽
culiare habent urgentes morbi, quod cum celeri ac h maximp egeant auxilio, omnem ad se statim cur tionem conuertant, ut passim docet Galenus, libr. : praesertim S. meth. c.9. Hanc curationem,quidam nostri temporis Me- .: dici, rerum nouarum studiosi, per Peram sane coa- ctam, aut irregularem appellant ; cu, quae methodol nos peragimus, coacte, aut irregulariter fieri,ne ce-sendii m. Accurate itaque docet methodus, in conii nexis morbis ab urgentiori inchoandum:sin autem ambo aeque urgeat, ab Eo qui rationem habet causisae: sin verb alter alterius auxiliu retardet, ceu caus D sa sine qua non, ut cruditas alimentorum in vetriculo,uenae sectionem a febre postulatam, differt:na ordo insinuat a cruditate potius, seu caussa sine quas non,prius exordiendum. qua raIione igitur coactet aut irregulariter liqc fieri dicent)cum potius libere,
it iuxta optimam methodum, regulariter itidem,iux- ta eiusdem methodi serie regularem, ista procedat
bene quidem discordibus, aut sibi inuicem pugnatibus indicationibus, dc incertam , & dubiam esse
. curandi methodum Galenus praescribit lib.9. meth. c.Io. ut aliquando insanabilis relinquatur alter an sectus; aut spatio,& aegre, si praesertim aeger magnu Medicu nactus suerit,euoluetur. non tam e quia du- bia,proinde coacta. tollit enim dubium illud,prae- dicta Galeni methodus, una cum artificis Medici prudentia ac seria exercitatione. illud eleganteri Galenus innuit libr. 8. method. cap. 9. dum di-
l . 'cat, exercitatum in his omnibus , sum na- turayrridentem esse Medicum conueniet, quo cuiusit que indicationis potestate diligenter considerata, i qmnibusique inter se costatis unam idonei victust μmmam quae laboranti sit commoda , comparet.
259쪽
quod autem ipse de victu recenset, iuxta eius ibi consilij rationem, nos opposite ad quodlibςt aliud indicatum, reserendum arbitramur. In dissidentibus itaque ac discordibus indicationibus inter se,
quae valetiores,ac plures sint, nos praeferemus: vemno coache, sed libere, ac regulariter prosequemur.
Porro, si impliciti isti affectus aeque fuerint magni, & utrique perniciem aeque minentur, qualis pleuritis, qualis de uteri phlegmon: tunc indicatio a caussae principio magis urget, quia haec,si ordine speistemus, semper sibi primum vendicat locum, dummmodb aliquod non adsit dissidium. tund
Hanc methodum exemplis illustrat Praeceptor lib. I. Epidem. in historiis uxorum Philini, & Epi- . cratis. Hae itaque cum acute a partu laborassent, &complicatis iugiter assicerentur morbis, alteri a.alteri vers 1 . sole circuncisis lochiis, viriq; adhibuit pesses, nulla renae sectionis mentione se sta, haud- . quaquam neglectum auxilium, verum quia publicum, tacitum. illo igitur pesti auxilio,utraque leuatam fuisse,refert.neque hauddubie alteram ob caus
iam ab ipso cilleuabantur, nisi quia satisfecerat ipse caussh principio,& mouendo lochia,& deducendo
ab utero infestantem , & germinatricem tantorum malorum caussam essicientem. neque aliter Galenusentire in earumdem histoliarum comentariis credimus, dum per pestas illos, seu balanos auxilij illa
speciem intelligat, quae in uterum subditur, aut ad menses mouendos,aut leniendam, & exoluendam uteri inflammationem, aut ad aliud quodvis simile. verum quod huius tantum auxilij meminerit, illud eo insitiuare intendit, quod in connexu, primum
260쪽
mum caullae praeuidendum arbitretur, & eius caui- principio, no neζecto altero implicato affectu,
cui mox peculiari methodo occurrendum .. Miti
m ui igitur sanguinem huic ex interna deinceps i cubiti vena cividem lateris dolentis, iuxta morbi,
i & eius causia vi gentiam , consentientibus simul viribus. Quid quod & dum intendimus. primo illo tempore cauila principio satisfacere , cum com- l . plicatus assiectus ne sit negligendus, ccu urgens, nunc iugiter de aliis auxiliis sibi adaequatis expun-- gemus, & internis, & externis, iis videlicet, lini- menti , eclegmatis, linctis, & aliis, quibus citral alterius implicati affectus noxam, dolorem sed bimus , inflamationem emendabimus, sputum t una habile ad expuitionem reddemus. Satiant igil tur in tanta hac ambiguitate, prouideant ferio prudenterque se Megici gerant. Vidimus de hoc coibi tentioso fune alterno ductu , in diuersia distenso, doctores clarissimos saepe arguta disputatione di- gladiari. Inter reliqua recordor, dum adessem va-l lentiae Mediceae facultatis insigni emporio, nobi- . lem quandam foeminam , in puerperio ardentissima corripi febre, phrenitide itidem maxima, cui dci restricta pariter erant lochia: in coetu grauissimo- l . rur' doctorum , qui curationi praeerant , iisl quaedam grauis exorta, non de remedij specie, currili Omnes conuenirent , morbi magnitudine accla mantC, venam scindendam , verum de huiusmodi
alix iiij v tendi modo. quidam dum delirium consinutim contemplarentur , ceu iam id iopathice ccre- bruin lancinari, phreniti de inquam,morbo Vrgula'
tistina o ,3sumpta indicatione a stii partis affcctae, illi, cubiti externam venam ludendam,vitiliter de-